Nhật ký chủ quán

[Zeno]

Phong vị tuyệt vời cho những ngày đầu thu

Ngày 02/8/2012

Cái khoảng thời gian thảnh thơi nhất là mở cửa quán buổi sớm.
Tôi thay nước ban thờ, thắp một nén hương, rồi lục tục bê bàn ghế ra xếp ngoài vỉa hè, quét nhà, lau nhà, rửa đống cốc chén bẩn còn trên bàn. Và đun một ấm nước sôi để pha mẻ cà phê mới cho ngày hôm đó.

Do cũng quen nếm thử cà phê nên giờ tôi mới có khái niệm thế nào là cà phê đậm đặc, thế nào là loãng, thế nào là thơm, thế nào là có vị, thế nào là có hương. Và giờ nếu mình có làm một cốc đen đá cũng không bị say cà phê như cách đây nửa tháng. Không tự dám nhận là biết uống, chỉ có điều tôi cần biết nếm cà phê, để pha cho chuẩn hơn mà thôi.

Mọi diễn biến trôi qua thật nhanh.
Nó cũng giống như việc say xe ô tô là nỗi ám ảnh suốt cả một đời đi học của tôi. Thế rồi tôi xin việc vào một công ty bất động sản có dự án trên Hòa Bình. Bình quân mỗi tuần tôi phải đi theo xe lên dự án 2,3 lần. Rồi bỗng một ngày chợt nhận ra rằng mình hết say xe ô tô tự lúc nào không biết.

Thời điểm quán xá chưa đông khách, tôi hay ngồi một bàn ngoài trời, trên bàn là một cuốn tiểu thuyết nào đó, một mặt để ngắm phố phường đang vận động náo nhiệt giữa cái tiết trời chớm thu, một mặt để làm quen với khách và mời khách vào quán cafe. Thực ra, tôi cũng không thuộc dạng si mê thể loại tiểu thuyết lắm, nhưng từ khi nghỉ làm ra trông quán, tôi nghĩ rằng đây là cơ hội hiếm có để mình đọc được hết đống sách ở nhà mình, mà không hề cảm thấy tội lỗi và dằn vặt mình vì cái tội lỗi vô hình: "nghỉ việc chỉ để ngồi nhà đọc sách như một con mọt". Dẫu sao, tôi cũng thấy việc mình ngồi bàn cà phê này đọc tiểu thuyết, cũng là mình đang làm việc.

Hôm trước đón được một vài khách Tây rẽ vào quán và ngồi bàn bên cạnh. Nhưng hôm nay, đã gần 2 tiếng mà chưa đón được một khách nào. Bỗng cảm thấy nhức đầu bởi tiếng ồn ã của còi xe, tôi rút lui vào bên trong quán. Tôi nhức đầu, trong 2 tiếng, tôi chỉ chú tâm đọc được vỏn vẹn 3 trang của cuốn "Biên niên ký chim vặn dây cót" của Haruki Murakami.

Có lẽ công việc trông coi quán cà phê là mình sẽ tiếp nhận đủ mọi thứ tạp âm trong ngày, từ ngoài đường phố, vỉa hè, lẫn tiếng nhạc trong quán, những cuộc gặp nói chuyện với bạn bè đến quán hàng ngày ... nên đã tự lúc nào, tôi không còn muốn nghe những âm thanh chát chúa của Heavy Metal, hay sự tươi trẻ của Rock n' Roll, sự quằn quại của Blues, ngay cả đến những nốt nhạc bỏ ngỏ nhẹ như lông hồng của Trịnh Công Sơn, cùng với tiếng hát của Khánh Ly hay Hồng Nhung, cũng đủ làm tôi cảm thấy quá ồn ào và đau đầu, trong tôi có cảm giác như hàng triệu con muỗi đang vo ve, ong ong. Tôi chợt nhớ đến một cuốn tiểu thuyết khác của Haruki, trong đó nhân vật chính cũng có cuộc sống bình dị, anh ta không thích làm nghề gì, cũng không biết làm gì, nhưng vì áp lực cần có nghề ngỗng và chí ít phải tự kinh doanh để cho gia đình tài phiệt phía nhà vợ ko có cảm giác mình là thằng chồng chỉ biết ăn không ngồi rồi trên đống tiền của vợ; nên anh ta mở quán bar có phục vụ nhạc jazz, mang tiếng mục đích là để kinh doanh, nhưng thực ra chỉ là che mắt thiên hạ, và phục vụ cái sở thích nghe nhạc jazz của anh ta mà thôi. Trong truyện đó, anh ta là một con người quá đỗi trầm lặng so với cái cuộc sống náo nhiệt này, một kẻ không theo kịp tốc độ của xã hội, bị văng ra bên lề và cố gắng thỏa hiệp với xã hội đó. Vì vậy anh ta luôn phải đóng kịch, khoác bên ngoài mình một vẻ lịch lãm, hồ hởi, dễ mến, có tốc độ và thích đua tranh; nhưng trong thâm tâm sâu thẳm của mình, anh ta chẳng quan tâm cái mẹ gì ngoài kia, chỉ muốn cuộn tròn lại mà ngủ yên, đi tìm lại hình bóng một cô bạn gái tự thuở thiếu niên thanh bình, trên nền những bản nhạc của Bing Crosby, Nat King Cole hay Rossini.

Nhưng đời người đâu có ai trú ngụ trong cái tuổi thơ bình yên đó mãi được, phải không? Chúng ta vẫn phải lớn lên, chúng ta vẫn phải có công ăn việc làm, phải hòa vào chung với những chuẩn mực, định kiến xã hội đó, phải sống, phải lập gia đình, phải kiếm cái ăn hàng ngày, chăm chút cho hiện tại và toan tính cho tương lai. Nếu anh muốn hàng ngày nghe những bản nhạc yêu thích của mình bên chiếc đĩa vinyl, ngồi trên chiếc ghế đẩu bập bênh bên hiên cửa sổ hướng ra biển, bên tay trái là con mèo đang cố chọn tư thế gọn nhất trên tay vịn, nằm ngủ và cố tận hưởng nốt những tia nắng vàng vọt cuối cùng còn sót lại của một chiều hoàng hôn thu lạnh giá; anh nên để đến khi anh 60 tuổi, về hưu, và hãy làm những gì mình thích. Việc một anh chàng gần 30 tuổi đầu, cảm thấy vô nghĩa với những danh vọng, tiền đồ và mưu cầu sự nghiệp, hàng ngày chỉ muốn hoài niệm về thời thơ ấu, đó như một sự mơ mộng không hợp thời. Những anh chàng nghệ sĩ như vậy rồi cũng chìm đắm trong rượu, tuyệt vọng và ngỡ ngàng. Những anh chàng đó dường như chỉ lớn đến tuổi 15,18; và rồi mãi mãi về sau cũng chỉ dừng ở độ tuổi 15,18 đó. Nếu điều đó xảy ra với cá nhân chúng ta, thì đó là một bi kịch.

"Người không muốn lớn" - Đó cũng chính là bi kịch của Hajime, nhân vật chính trong cuốn tiểu thuyết "Phía Nam biên giới, phía Tây mặt trời" của Haruki Murakami - một tác phẩm mà được nhiều người đánh giá là gần gũi với "tiểu sử ngoài đời" thật của Haruki nhất. Chúng ta cũng có thể bắt gặp lại cái bi kịch không tên đó trong các tác phẩm khác của ông, như "Kafka bên bờ biển", và tác phẩm nổi tiếng cũng như rõ rệt nhất là "Rừng Nauy", trong vai nhân vật Toru Wantanabe - tâm hồn và thể xác đẹp như một con búp bê nhưng chỉ đi ngược đi xuôi trong câu chuyện, quá ít việc để làm và không hề tồn tại một mục đích nào để sống.

Nếu bạn nào từng đọc "Phía Nam biên giới, phía Tây mặt trời", chắc các bạn sẽ nhớ được, là Hajime đã mở thành công quán bar đầu tiên của anh, và anh nhân rộng nó ra, mở một quán thứ 2, với tên đặt là "Ro****s Nest" (Tổ chim cúc cu) - bản jazz yêu thích nhất của anh, một tác phẩm nổi tiếng để đời của nghệ sĩ dương cầm Oscar Peterson.

Quán vắng khách, nên tôi có thể bật nhạc gì tôi thích. Tôi tìm bản "Ro****s Nest" trên Youtube, và bật nó nghe thử qua bộ loa nhỏ trong quán. Những tiết tấu ngẫu hứng, giai điệu dập dìu, lơ đễnh đặc trưng của jazz. Từng nốt nhạc rời khỏi phím đàn của Oscar, thoát ra và tạo thành những xoắn nhỏ li ti như xoắn của bào gỗ, lả tả rơi rụng quanh không gian. Tôi có cảm nhận rằng người chơi đàn hoàn toàn biến mất, hay toàn bộ thân thể, trí óc của anh ta đã vỡ tan như từng giọt nước và hòa vào bản nhạc, chỉ có những nhạc cụ nhảy múa và phát ra âm thanh sơ bản của chúng. Tôi cũng cảm thấy cái stress nặng chình chịch đè xuống lông mày và thái dương tôi, như đang được ai chọc ống tiêm vào và rút bớt chúng ra cho đầy một ống xi-lanh, và rồi người nghe cũng tan biến trong bản nhạc đó.

Tôi tiếp tục tìm và nghe những bài khác của Tam tấu Oscar Peterson như "Hey, Raymond", "Stardust", "I confessin' that I love", "Rent party" ... kết thúc bằng Corcovado trong tiếng hát trong trẻo của Astrud Gilberto, cũng là lúc phía bên ngoài có một đôi khách ngoại quốc đến quán.

Một phong vị tuyệt vời cho những ngày đầu thu tháng 8.

[Zeno]

Ông già 80, nâu đá không bọt và sữa đặc xâm xấp 3 li.

04/8/2012

Những người trẻ tuổi,
Họ rũ mình lên chiếc ghế gỗ nhỏ
Như một chiếc tất cũ kỹ,
Tựa tường, nhìn những dòng xe mải miết đi lại
Từng giọt cà phê mệt mỏi rơi ...

Việc làm chủ một shop cafe nhỏ trên phố cổ, là dịp hiếm có cho tôi có thể ngồi bên hiên cửa, ngắm hàng giờ những dòng chảy của cuộc sống, sự chuyển mùa của thời tiết, và cái mặt hồ phẳng lặng trong cõi lòng mình.

Đối với tôi, chủ gặp khách cũng như một nhân duyên. Tại sao chủ lại chọn nơi này để mở quán cà phê? Tại sao khách lại chọn quán này để ngồi, giữa hàng vạn quán cà phê lớn nhỏ khác trong lòng Hà Nội? Để rồi cứ mỗi sáng sáng ấy, vẫn con người ấy, vẫn cái góc riêng của mình ấy, chiếc bàn nhỏ ấy, một suất đồ uống ấy ... Nếu không hợp duyên, khách sẽ đi lướt qua quán, hoặc chỉ uống một lần duy nhất rồi ra đi mãi mãi. Nếu hợp duyên, tôi sẽ có những người khách trung thành cho đến khi quán đóng cửa. Và rồi khách cũng sẽ trở thành tri kỷ. Việc bạn mở một quán cà phê, không phải là để bán đi những giọt đắng đen ngòm đó để đổi lấy tiền bạc vào túi mình. Việc mở quán cà phê, là bạn đang đi tìm và cóp nhặt những mối thâm giao tri kỷ.

Hồi còn học đại học, tôi thường lái xe ngang qua con đường rợp bóng 2 hàng cây trên phố Thuốc Bắc. Thật khó khăn khi phát hiện ra một quán cà phê nhỏ nhà hình ống, tấm biển sắt sơn xanh đỏ 4 chữ: "Cafe Giải khát" như những năm 94 trở về trước. Nó chẳng có gì đặc biệt, thế nhưng tôi luôn nhìn vào quán đó mỗi khi đi xe qua phố. 5 năm sau, lần đầu tiên tôi bước chân vào quán và gọi một cốc nâu đá. Kế bước theo tôi có một cụ già, ước đoán cũng phải trên 80 tuổi đang lập cập bước vào. Cụ vừa đi, tay phải vừa nâng và xoa xoa vào mu bàn tay trái bị liệt của mình, cụ ngồi chậm rãi vào chiếc bàn thứ 3 tính từ ngoài cửa vào. Chiếc bàn đó như đã đợi người bạn già của mình suốt buổi sáng, nó "cót két" nhẹ vài tiếng hoan hỉ đón chào.

"Cho một nâu đá !"

Em gái nhỏ khẽ gật đầu rồi tất bật làm suất đồ uống cho ông. Bà chủ quán, đã ngồi đó tự hồi lâu hút thuốc lá, để mặc cho em gái quán xuyến hết cả những khách hàng ra vào quán và đảm nhận công việc pha chế, lúc này mới đứng dậy đi vào sau quầy. Tôi ngồi gần quầy, có nghe bà ý nói:

"Đừng. Ông này không thích đánh bọt, và cháu đổ sữa nhiều lên một tý, xâm xấp đáy cốc chừng 3 li là vừa."

Lúc đó tôi mới nhận ra ông cụ đó với quán là tri kỷ. Tôi không rõ quán cà phê này đã tồn tại ở đây bao nhiêu lâu, với cái biển sắt tróc gỉ này, hai cái quạt trần cũ kỹ và cái quầy bar trát bằng xi - măng và ốp gạch men này, và tôi cũng không rõ ông đã ngồi đây được bao nhiêu năm? 30 năm thì sao? Từ thời người ta vẫn còn 50 tuổi, cho đến lúc 80 gần đất xa trời thế này rồi ? Nhiều năm hơn cả số tuổi của tôi. Tất cả mọi chuyện đều có lý. Thế rồi cái quán ấy có luân chuyển người quản lý, người pha chế. Những người pha chế xưa cũ sẽ ngồi bên chiếc bàn riêng của mình hút thuốc, đứng trong quầy là một lớp người lao động đến tuổi mới, đang loay hoay với những phin cà phê, ấm nước sôi, đường, sữa, thuốc lá và những chiếc gạt tàn. Những mùa đến rồi đi, những người pha chế già rồi lại trẻ, thế nhưng cái suất nâu đá không bọt, 3 li sữa đó vẫn phải giữ nguyên phong cách của mình cho người khách 80 tuổi, sẽ mãi mãi trung thành như vậy cho đến khi ông ta ra đi mãi mãi.

...
Mấy anh bạn trẻ làm công sở, ngồi rũ như một chiếc tất cũ kỹ trong góc tủ, nhả lên chao đèn từng làn khói thuốc Marlboro. Tôi không biết ai mệt mỏi và vất vả hơn, người trông quán hay khách trốn cái nắng trưa hè trong văn phòng ngột ngạt, ra quán cà phê ngồi ngả ngốn thư giãn. Họ làm một hớp cà phê, bặm bặm đầu lưỡi rồi nói:

" Em cho anh xin thêm ít sữa. Cà phê quán em đặc quá."

Tôi nâng cốc cà phê của khách lên cao tầm mắt mình, tay phải nâng cao ly rót sữa, khẽ nghiêng một góc 75 độ, sữa bắt đầu chảy xuống tạo thành cột thẳng đứng. Cốc cà phê nuốt những giọt sữa vàng rớt xuống. Trong tâm trí tôi lại nhớ về câu chuyện "Ông già 80, nâu đá không bọt và sữa đặc xâm xấp 3 li".

[tue khanh]

Cô chủ lãng mạn. Quán sẽ đông khách lăm đây.

[Zeno]

Cám ơn bạn tue khanh, nhưng rất tiếc mình lại là con trai bạn ạ. Hihi, U're wellcome ^^

[Zeno]

Bà lão bên ga Hàng Cỏ

11/8/2012

Khi bài hát "Trở về" của Bức Tường kết thúc, anh bạn đặt cây đàn xuống góc quán và những người khách cuối cùng trong ngày lục tục ra về, tôi dọn rửa cốc chén, lau quét quán một chút và cũng đóng cửa ra về. Đồng hồ chỉ đúng
23:00.

https://i300.photobucket.com/albums/nn32/vuquochiep1986/images735720_KL_110_ba_lao_an_may__1_1.jpg

Con phố Nguyễn Hữu Huân này, có lẽ nó không bao giờ ngủ. Phía bên kia đường là quán Ốc gái Sài Gòn, người ta vẫn ăn ăn uống uống, mùi sò huyết nướng ngầy ngậy thơm phức đầu mũi tôi. Góc phố đó vẫn xập xình tiếng nhạc của hai chàng trai hát dạo, vừa đẩy loa đi dọc phố, vừa hát những bài hát của Đàm Vĩnh Hưng, vừa ... bán kẹo cao su. Đôi bố - con ăn xin ngồi trên xe lăn lại đi ngang qua cửa quán tôi, lần này là lần thứ 4 tính từ tối đến giờ. Ông bố tưng tửng một bài hát chế nào đó liên quan đến tiền bạc, chắc hôm nay họ kiếm được kha khá, nên vui lắm. Vỉa hè đối diện bên kia đường là 2 tốp cảnh sát cơ động, chọn chỗ đứng ngay dưới cây cột điện không sáng đèn và bắt những xe không đội mũ bảo hiểm. Cảnh cuối cùng tôi nhìn thấy là người bị xử phạt được đưa ra góc gặp anh đội trưởng, rút ví ra và gập ví vào.

Phóng xe quá một đoạn lên đầu con phố là khu vực "Trà chanh Thượng đế" ngoài vỉa hè. Quán đó khá đông các bạn trẻ xì-tin, mỗi người một phong cách. Tôi bắt gặp bóng dáng chiếc váy trắng quen mắt vẫn đi qua đi lại từng tốp khách đang uống trà chanh, mời chào mua thuốc lá. Hàng ngày, tôi thấy chị gái váy trắng đó đi dọc con phố Nguyễn Hữu Huân, lang thang bên ngoài các quán cà phê và mời chào thuốc lá. Họ làm việc từ 9h sáng, vậy tại sao đã 11h đêm, họ vẫn còn lang thang ngoài này? Tôi tự hỏi, liệu một ngày chị ta bán được bao nhiêu bao thuốc? Có ai trả lương chị hay không? Quán cafe nào cũng có thuốc lá, liệu khách nào sẽ mua thuốc từ một người bán dạo như chị ta? Chị ta đi dọc con phố trong đêm tối như vậy, đã bao giờ gặp kẻ gian hay chưa? Chị ăn tối lúc nào? Chị trở về nhà lúc nào ? ...

Đến gần vườn hoa Lý Thái Tổ, tôi lại gặp một đám đông lình xình bên vệ đường. Một người đàn ông cầm ống tuýp sắt, vừa chửi bới om sòm vừa định đánh hai người phụ nữ. Một anh lái xe ôm đứng đằng sau xốc lấy nách người đàn ông kia, ra vẻ can ngăn. Hỏi ra mới biết người đàn ông cầm tuýp sắt là thằng ăn cắp, khi ăn cắp của hai người phụ nữ kia không thành, bị nạn nhân la lớn lên báo động, thì thằng ăn cắp chầy bửa rút ống tuýp định dằn mặt nạn nhân. Kiểu ăn cắp không thành, định quay ra đánh nạn nhân vì can tội dám la lớn, đúng là tôi mới gặp lần đầu ở cái Hà Nội này.

Kétttttttttttttt....

Một chiếc xe Wave lao tới và phanh gấp, hai thanh niên đội mũ lưỡi trai lao xuống, họ còn không kịp rút chìa khóa và dựng chân chống cho ngay ngắn, chiếc xe đổ kềnh ra đường. Hai thanh niên này thuộc đối tượng trẻ trâu, đi uống trà đá bên kia đường, thấy chuyện bất bình nên nhảy vào can thiệp. Một người tước ống tuýp, một người thì lao vào đạp thằng ăn trộm túi bụi. Thằng ăn trộm dằng mình ra khỏi ông xe ôm, chạy vội ra chiếc wave đang nằm dưới lề đường, định dựng lên và nổ máy thoát thân. Cậu thanh niên kia đuổi kịp và vật thằng này ra, đoạn dùng chân giẫm vào đầu thằng ăn trộm để giữ. Thằng ăn trộm nằm dưới đất, chửi bới om sòm. Thấy cảnh tượng hơi hãi hùng, hai người phụ nữ và một số người khác vội can:

"Thôi em ơi, thằng này nó bị nghiện ý mà, đừng đánh nó kẻo tội. Mình gô cổ nó lên công an phường là được rồi em ạ."

Thằng ăn trộm vẫn chửi lớn. Thanh niên thứ hai đang sẵn ống tuýp trong tay, phang thẳng một phát vào xương ức thằng ăn trộm, nghe cái "Bập", như thể vừa nện vào một bao tải đựng đầy cát. Thằng ăn trộm rống lên thảm thiết, nó đổi giọng:

"Ối đau quá mẹ ơi - Nó đau thật - Em xin các anh, em lạy các anh. Các anh đừng giết em, em chết mất. Huhuhu ..."

Không thể chịu được cảnh hỗn độn này, tôi phóng xe đi tiếp.

23:23

Tôi ngưng lại để nghe điện thoại. Mẹ gọi, hỏi về đến đâu rồi. Giữa con phố, một quán nướng Trung Hoa đang dọn hàng. 5,6 người nhân viên vừa cười đùa với nhau, vừa lau dọn, rửa bát đĩa. Họ trẻ lắm, trông họ như chỉ mới 18, đôi mươi, những nét mặt không giống người Hà Nội.

23: 35

Một bà cụ lưng còng, đội nón và lập cập xách cái mẹt bên hông, đi ngang qua Ga Hàng Cỏ. Đít quần cụ bạc phếch do ngồi lê la nhiều. Tôi không rõ cụ bán cái gì trong chiếc mẹt đó. Ánh vàng vọt đèn đường trên con đường Lê Duẩn vắng lặng, một bà cụ cứ đi mãi, đi mãi trên con đương đó. Nhà cụ ở đâu? Vì con đường Lê Duẩn này dài những gần 500m nữa. Đi hết Lê Duẩn, rồi sẽ đến con đường Giải Phóng, một bên là dải chắn tàu, một bên là công viên Thống Nhất, còn con đường Giải Phóng cứ dài mãi. Nhà cụ ở đâu? Và cụ đi về đâu trong đêm vậy ?

Tôi vẫn phóng xe đi, với tốc độ thậm chí dưới 30km/h trên đường Giải Phóng, trong đầu vẫn luẩn quẩn hình ảnh về cụ già đó. Tôi đã từng gặp những cụ già đi ngang qua cửa quán cà phê của tôi. Có cụ thì chìa bàn tay gân guốc của mình ra, trong lòng bàn tay nhỏ xíu xương xẩu đó là những quả ổi vàng cáu bẩn, mà cụ bảo là nhặt ở sân nhà mình. Rẻ lắm, có vài nghìn bạc mà cả túi nylon đầy ổi, ăn không hết, để rồi tôi buộc phải bỏ vào thùng rác vì mùi của ổi chín dậy lên khắp quán. Có một cụ khác thì bán rau muống dạo. Nhưng quán cafe thì có nấu ăn gì đâu? Mà chúng cháu là thanh niên, bữa cơm mẹ nấu tràn trề ở nhà có khi còn ăn không hết, chúng cháu có mua rau bao giờ đâu? Nhưng nhìn thấy cụ già bán rau, anh bạn tôi lại rút tiền ra 5 nghìn để mua một mớ. Để rồi khi anh bạn ra về, mớ rau đó vẫn còn để nguyên trước cửa quán của tôi.

Tôi lại nhớ đến số phận của hai người già khác ở góc phố nhà bà nội tôi, 19 phố Thuốc Bắc. Một bà thì có nhà ngay phía đối diện nhà bà tôi. Hồi nhỏ, tôi vẫn thường thấy bà sang chơi với bà tôi, cười nói, nhặt rau, uống trà. Nhưng khi tôi học đại học, thi thoảng lên chơi nhà bà nội, tôi chỉ nhìn thấy bà già kia qua chấn song cửa sổ trên gác 2, nhà đối diện, buồn bã nhìn xuống con phố. Bà nội tôi bảo, bà già kia bắt đầu mất trí nhớ, xểnh ra là hay đi linh tinh, mà con cái ban ngày cũng phải đi làm ăn cả, chẳng còn cách nào khác đành nhốt mẹ trong nhà. Bà già ấy quên cả bà nội tôi. Hàng ngày chỉ ngồi đó, nhìn xuống con phố Thuốc Bắc qua song sắt. Đến một ngày, tôi không trông thấy bà trên ô cửa đó nữa.

Lại có hai bà cháu khác, một ngày đi ăn xin ngang qua cửa nhà bà nội tôi. Bà nội tôi khóc, khi nhận ra bà già kia ngày trước ngồi bán nước chè ở đầu con hẻm, phố Hàng Hòm. Bà nội hỏi:

"Cụ ơi, con cái cụ đâu, mà sao hơn tám chục tuổi đầu này mà phải đi xin ăn thế này?"

Tôi không nhớ câu trả lời cụ già kia ra sao, vì lúc đó tôi còn quá bé, để nghĩ rằng đó là một chuyện đau xót. Ấn tượng trong tôi, là bà nội đã lấy trong hòm của bà, một chiếc áo len tím mới nguyên, còn thơm mùi băng phiến , cộng thêm một chiếc bánh chưng, một chồng bát và đũa mới trong chạn, để cho cụ già kia. Và đó cũng là lần duy nhất cụ già cùng đứa cháu nhỏ của mình, xuất hiện trước cửa nhà bà nội tôi.

Ôi, Hà Nội ...
Cái mảnh đất màu mỡ, mà hàng ngày người ta kèn cựa nhau từng cm một để mưu sinh, là miền đất hứa của bao lớp người ngoại tỉnh lên đây kiếm sống, cho dù phải làm bất kỳ nghề nào. Sâu trong thâm tâm tôi, tôi chỉ cảm nhận thấy một sự quá tải. Quá tải về dân số, quá tải về sức chịu đựng cho mỗi kiếp người, quá tải cả về lòng thương. Hàng ngày, tôi vẫn bắt gặp những mảnh đời như vậy, le lói dưới ánh đèn đường, đến đêm vẫn chưa được về nhà ngủ. Con tim ta thì nhỏ bé lắm, thương xót làm sao cho hết những kiếp người? Giới hạn chịu đựng của những người mưu sinh liệu được đến bao nhiêu? Từ những đứa bé con đi ăn xin, sẵn sàng quỳ mọp xuống chân khách để người ta chửi, đạp, chỉ để chày bửa kiếm được vài nghìn đồng; đến những cô gái điếm rẻ tiền bước đi ngang dọc những con phố bẩn thỉu, những người nhặt ve chai ngủ quên đời bên chiếc xe đạp chở đầy đống sắt vụn của mình; những bà già lủi thủi với chiếc mẹt của mình, với giá trị món hàng hầu như rất thấp.

Chỉ cần bước ra con phố thôi, bạn sẽ gặp những cảnh tượng đó hàng ngày. Chúng ta cố lờ đi, không nhìn vào đó, không muốn lòng thêm đau, để mà sống. Chúng ta chỉ nói rằng:

"Xã hội này là thế, biết làm sao được !"

Để rồi cố quên đi.

Tôi cố cắt đứt dòng suy nghĩ miên man của mình, cố trở về nhà, cố tắm rửa, cố quên đi mọi chuyện, trong giấc ngủ của mình.

2:25 sáng 11/8/2012.

Vẫn chưa ngủ được ...

[Zeno]

(06/11/2012)

Đốt thì bị giết
Không đốt thì đói
Đập muỗi xong thấy đời phù du.

[Zeno]

https://www.sgtt.com.vn/Uploads/Images/b/e3e/be3e1a8e1818b001617488ff4bf96296.jpg

(17/11/2012)

Đêm gió lạnh, chiếc chăn ngắn
Để hở chân
Hay hở đầu ?

[bthrow2000]

Có nhiều lắm những mảnh đời đáng thương. Nhiều lúc, lướt nhanh qua họ để tối về không yên.

[Apple_2811]

Đêm lạnh... Mong sớm được đọc post mới của a ^^

[Zeno]

Một cái truyện được viết trong chăn

https://i300.photobucket.com/albums/nn32/vuquochiep1986/378573_373806906021008_1866465578_n.jpg
Ảnh sưu tầm, chỉ mang tính chất mình họa

Mới chớm đông, đôi khi tôi giật mình vì không ngờ nó lại lạnh đến thế.

Và tôi thấy thật sáng suốt khi mình mua ipad trước mùa đông. Tôi sẽ nằm lì trong chăn để đọc ebook, nếu cái "tiếng gọi của lương tâm" không vọng ra từ đầu mình rằng:

" Này, ra khỏi chăn và làm gì đi chứ?"

Thời điểm này tôi chẳng còn mấy hứng thú nằm nhàn đọc sách, vì cứ mỗi lúc giở trang sách ra là trong thâm tâm mình lại nóng như lửa đốt, không lĩnh hội được điều gì cả. Thời điểm này tôi lại hay la cà quán xá, ngồi gọi cốc cafe ra rồi nâng lên đặt xuống, dò xét những đôi khách bước vào quán, trong đầu tự hỏi liệu tôi có thể làm ăn được một cái quán ngon nghẻ hơn thế không?

Rồi cứ mỗi khi uống cafe vào, tôi thường ngồi viết rất nhiều (dĩ nhiên, trên blog của một nền ứng dụng khác chứ ko phải note trên facebook). Cả một đống những điều mình muốn nói nó cứ tháo chảy ra khỏi đầu ngón tay khi gõ lên bàn phím. Dẫu không phải là một tín đồ của cafein, nhưng tôi phải công nhận cái anh chàng này có sự lợi hại. Lợi vì nó kích thích trí não mình, hại vì mình bơ phờ và mệt lả ngay sau đó. Những gì tôi muốn viết tiếp thì lại đến sau khi cái anh chàng cafein tan đi, thế là bao nhiêu cảm hứng, suy tư, tâm sự nó lại rủ nhau cũng tan biến hết cả, để lại khổ chủ với một đầu óc mệt lả đang đi tìm chiếc gối để ngủ vùi.

Viết, dù chẳng để làm gì, chẳng kiếm nổi một cent nào và có lẽ tôi cũng chẳng bao giờ phù hợp với việc viết lách nói chung. Đến dạo gần đây tôi mới nhận ra chân lý này. Nó chỉ thi thoảng hiện ra như cơn đói bất chợt, ăn một tý vào rồi no. Chứ tôi không phải là loại người cần viết để mà sống, và sống chỉ để viết. Tôi sẽ vẫn đọc sách, vẫn viết những thứ vớ vẩn này, lưu trong sổ, lưu trong máy tính, ipad,v.v... Cho đến một ngày nào đó cảm thấy mình đã đọc đủ, viết đủ, thì dừng. Có lẽ sau cái ngày đó, tôi sẽ không đọc bất cứ cuốn sách nào nữa, và cũng không viết một cái note hay blog nào nữa.

Trời vẫn mưa như đái dắt. Cái khó chịu của thời tiết là ở chỗ nó thường rất ẩm ương, không dứt khoát. Những tưởng mưa cho xong một trận đi rồi rét thì rét đi, mà nắng ấm lên thì lên đi. Nhưng không, mỗi ngày mưa một tý, lại dừng, giữ lại một đống mây bao phủ trên đầu, để ngày mai mưa tiếp. Rồi những lúc tưởng nó tạnh, thì lại mưa. Tưởng trời vẫn mưa, thế nhưng nó lại ấm lên và ngoài đường hửng nắng tuyệt đẹp, còn ta thì nằm ngủ quên trong nhà và bỏ lỡ một buổi chiều dạo phố.

Nhà tôi ở khi tập thể, cứ mỗi độ 10h sáng là nghe chừng thanh niên đã đi làm hết, trẻ con đã được đem đi gửi, các bà cô sồn sồn thì đã khoá trái cửa nhà và đi chợ. Ấy thế nhưng vẫn có cái thằng tôi vẫn đang nằm trùm chăn ngủ, và bác hàng xóm nhà bên cạnh không hay biết điều đó. Nhà bác này hiện nay đang phải nuôi báo cô nột bà cụ gần 100 tuổi, họ hàng thế nào đó với gia đình nhà chồng. Bà cụ này thì bị tâm thần, giờ lại không tự chủ được trong cái khoản đi vệ sinh và ăn uống. Vậy nên ngày nào cũng chính xác như đồng hồ báo thức, 10 sáng là tôi được đánh thức bởi tiếng chửi bới, quát nạt và những "âm thanh của đánh đập" được phát ra từ ngôi nhà bên. Đúng là tai vách mạch rừng, nằm bên này mà nghe rõ như đang xem tivi. Tôi hợt chột dạ, vì không rõ những lần mình ngồi trên phòng xem phim xxx, bật tiếng có hơi to thì nhà bên có nghe thấy gì không. Cuộc đối thoại mà hàng sáng tôi thường nghe như sau:

_ Ai cho mày ỉa? Hả? Mày ỉa một lần nữa là tao bắt mày ăn hết đống cứt này đấy, rõ chưa? (Bốp) Ôi dời ơi, sao cái thân tôi khổ thế này? Tại sao mày già rồi mà không chết đi hả đồ sống dai, hả, hả? (Hình như là thêm mấy cú đạp, bà cụ 100 tuổi ú ớ gì đó trong mồm). Đm mày nhé, mày mà gặp người ngoài rồi nói chuyện linh tinh thì tao đập nát đầu mày ra. Rõ chưa, rõ chưa hả con chó (tiếng nghiến răng nghiến lợi như thể vừa rít vừa véo tai)

Tôi thường thấy một nghịch lý, là những cụ già nào bị ngược đãi nhiều thì lại sống rất dai. Dai đến mức như họ sống có khi còn khổ hơn là chết quách cho xong, ấy nên là cứ cái gì khiến con người khổ hơn, tạo hoá sẽ lại nghiêng về vế đó. Mỗi lần ra ngoài ngõ, tôi gặp bà cụ này thất thểu đi về, thân hình dị dạng mà đúng là từ bà phát ra một cái mùi khắm không thể ngửi được. Và cũng mỗi lần, khi tôi gặp bác gái kia ở ngoài ngõ, bác vẫn đon đả chào tôi, hỏi chuyện tôi ngọt xớt, đến mức độ không ai nghĩ rằng giọng nói tôi nghe qua bức vách kia và giọng đang nói trước mặt tôi, lại là từ một người:

_ à thế à? Ôi dổ ôi, sao con bé người yêu cháu nó giỏi thế? Thế bao giờ 2 đứa cưới nhau? Cưới đi chứ còn chờ đợi cái gì nữa? Bác thấy thời điểm này 2 đứa cưới nhau là hợp lý quá còn gì.

Vâng dạ vài câu rồi mỗi người đi một nẻo. Cũng thật là may mắn là dạo này bà cụ kia đã được chuyển đi đâu đó, có thể sang nhà một người quen khác, có thể là đã được bí mật thuyên chuyển đến một trung tâm bảo trợ xã hội nào đó. Không ai biết được, nhưng tôi không còn nghe những tiếng mắng chửi độc địa vào lúc 10h sáng nữa, và bác gái kia lại có cơ hội để diễn đúng vai "người tốt" với bà con lối xóm của mình.

Kể từ đó trở đi, tôi lên gác và dọn lại đống phim trong máy của mình, xoá đi phải quá nửa số lượng phim, chỉ những cái nào chất lượng HD, có nội dung phải làm người ta rớt nước mắt vì đê mê thì mới lưỡng lự mà để lại. Thi thoảng tôi cũng có xem phim, nhưng không còn vặn tiếng to như trước nữa. Rồi đến một ngày, tôi quyết định làm điều gì đó để refresh lại mình, tôi thò đầu ra khỏi chăn, xách giầy đi chạy và trở về dọn dẹp lại căn phòng của mình. Những gì tôi lưu luyến giữ lại, những đĩa hát mình đã nhịn ăn sáng để mua, những bức thư trao tay thời cấp 3, những bưu thiếp giữ từ hồi cấp 1, tôi gói gọn lại và vứt hết.

[Zeno]

https://i300.photobucket.com/albums/nn32/vuquochiep1986/Emotion/cafemua.jpg
Những ngày mưa gió, không phải đi công việc, tôi ngồi nhà, đôi lúc chả làm gì chỉ ngồi im lặng nhìn mưa. Những lúc như thế tuy chẳng cà phê nhưng vẫn có một cuộc "cà phê" nào đó giữa tôi với tôi nên tôi gọi nó là "cà phê một mình" hay là "cà phê mưa". Từ những cuộc "cà phê mưa" này những bài hát và những bài viết ra đời ...

-- Dương Thụ --

[Kin803]

" Này, ra khỏi chăn và làm gì đi chứ?" rất thích câu này. Ra khỏi chăn thôi...

[Zeno]

KÝ SỰ ĐIỆN BIÊN (P.1)

GIÁ NHƯ TÔI ĐÃ HÔN EM

Rốt cục, tôi không biết phải bắt đầu từ đâu. Hiện nay là 7h38ph sáng CN. Tại HN, ngồi gõ những dòng này, tôi vẫn chưa hết cảm giác chòng chành sau chuyến xe Điện Biên - Hà Nội dài gần 11 tiếng từ đêm hôm qua. Tôi đang cố định hình lại những sự việc đã xảy ra trong chuyến đi của tôi vừa rồi, để sắp xếp lại thành một câu chuyện. Trong câu chuyện đó, sẽ có lúc tôi bị cuốn phăng đi bởi mạch cảm xúc phi lý trí của mình, có những lúc tôi thêm thắt và hư cấu vào một vài tình tiết, mà tôi nghĩ rằng tuy nó không thực, nhưng nó rất cần thiết nếu muốn kể một câu chuyện có đầu có cuối. Tôi có chụp vội những tấm hình bằng điện thoại, định về làm tư liệu cho bài viết. Nhưng cuối cùng, tôi quyết định sẽ không dùng một hình ảnh nào chèn vào bài viết của mình vì nó sẽ làm chặn mạch cảm xúc lại. Chuyện cũng chẳng có điều gì đao to búa lớn,

Nhưng sau chuyến đi,
Có một điều gì đó
Làm tôi thay đổi (hy vọng là mãi mãi)
Và điều đó làm tôi muốn viết...

---------------------------------------------------

Mọi chuyện bắt đầu vào cuối giờ chiều làm việc thứ 3...
Khi công tác khảo sát thị trường tại thành phố Điện Biên Phủ (ĐBP) cần thực hiện gấp trong tuần này, sếp có ra tối hậu thư cho tôi: "Việc này không thể đừng được và phải ưu tiên hàng đầu, còn những chuyện khác em cố gắng sắp xếp lại sau. Việc survey Điện Biên em bắt buộc phải làm"

Trong khi tôi đã lên lịch trình cho chuyến du lịch Hà Giang vào thứ 6 tuần này...

Để điều tra một thị trường mới, phát ra 1000 phiếu survey thu thập ý kiến khách hàng, tôi cần ít nhất 2 ngày tại địa bàn. Mặt khác, do tp. ĐBP cách HN hơn 460km, nên việc đi đi về về cũng mất 2 ngày. Trong phút chốc, tôi quyết định báo cáo lên Điện Biên, sắp xếp khẩn trương nhân sự và tôi sẽ đi công tác ngay tối thứ 3 đó. Tôi định rằng mình sẽ nhanh nhanh chóng chóng survey xong ĐBP, quay trở lại HN (hoặc ít ra tìm được tuyến đường nào đó từ Điện Biên sang Hà Giang) để kịp chuyến đi Hà Giang. Và đó là quyết định hồ đồ nhất của tôi trong chuyến này, cho đến hôm nay ngồi ngẫm lại.

Tôi hoàn thành vội vàng các thủ tục giấy tờ để lên đường. Phóng như một thằng điên về nhà để vơ quần áo cho kịp chuyến xe cuối cùng từ HN lên Điện Biên (8h30 tối). Rút vội từ cây ATM 6 triệu, không cần tạm ứng công tác phí, định bụng rằng kể cả trở về HN không hoàn ứng được, mất trắng 6 triệu cũng không quan trọng.

Cũng vội vàng không kém, em nhận được quyết định đi Điện Biên của tôi trong điện thoại. Em mua cho tôi một hộp cơm rang (mà sau đó 30 phút, tôi đã đánh đổ toàn bộ hộp cơm trên xe ô tô). Em cố can ngăn tôi việc ra đi vội vàng, và cố gắng hoàn thành trước mọi việc để quay trở lại Hà Nội vào rạng sáng ngày thứ 5. Điều đó là không thể.

Tôi nhảy lên ô tô khi đó là chuyến cuối cùng đi Điện Biên, và đang chuyển bánh ra khỏi bến. (Và trước đó tôi đã không hôn tạm biệt em). Lích kích những túi quần áo, balo đựng laptop, hộp cơm, túi nylon đựng giày, tôi không tìm được giường nằm trên xe vì đã có người book kín. Xe đi Điện Biên, đa phần là loại ghế ngồi mềm bị dỡ ra, và thay thế vào đó là giường đôi 1 tầng, gá vào 2 bên, có một lối đi ở giữa và trải đệm kín cả sàn xe. Tôi được chỉ dẫn...chui vào gầm của chiếc giường tầng 1 đó mà nằm. Từ mặt sàn đến gầm giường cách nhau chừng 60 phân, tôi quẳng balo, đồ đạc lỉnh kỉnh của mình vào đó rồi lách người vào. Từ trưa tới lúc đó, tôi chẳng có cái gì cho vào bụng, nên cố mở hộp cơm ra ăn vài miếng (dù biết chẳng còn tâm trạng nào mà thưởng thức) để tránh bị nôn nao trên xe.

Đáng tiếc, tôi mở hộp cơm trong tư thế nằm sấp, xe chuyển bánh và khựng lại, tôi đánh rơi toàn bộ hộp cơm xuống sàn xe...

"Đ...t!" - Tôi phải vui đống cơm đó vào túi nylon, tay dính đầy dầu ăn. Tôi hết hứng muốn ăn, buộc thắt nút túi nylon lại và quẳng vào một xó. Đoạn dùng ống tay áo của mình lau mặt sàn loáng mỡ đi, để kê gối vào nằm. Cứ như vậy, bụng kêu vì rỗng ruột, hay tay dính đầy dầu ăn nhơ nhuốc khó chịu, tôi nằm ngửa nhìn lên gầm giường, cố gắng định hình lại mọi chuyện.

Tất cả xả ra nhanh quá...
4h chiều, tôi vẫn đang ngồi nhìn bản đồ, tô tô vẽ vẽ lịch trình đi Hà Giang, tưởng tượng ra cảnh đẹp sẽ trải dài ra trước mắt mình thế nào
4h15 chiều, tôi nhận lệnh đi Điện Biên vào cuối tuần
4h30 chiều, tôi quyết định đi Điện Biên ngay tối hôm đó (thứ 3), cố hoàn thành xong việc để về HN rạng sáng thứ 5
6h50 chiều, sau khi hoàn tất thủ tục giấy tờ để lên đường, tôi lao xe ra khỏi công ty như một thằng điên.
7h30 tối, điên cuồng nhồi nhét quần áo vào túi xách. Không quên mang theo một lọ berberin, mua một chai nước lọc và một túi giấy ăn.
7h50 tối, cố gắng nằm lại trên giường để trấn tĩnh lại mọi việc, bỗng dưng thiu thiu ngủ.
8h10 tối, dắt xe ra khỏi nhà và phi đến Mỹ Đình.
8h30 - 8h45 tối, gặp em, nhận hộp cơm, cãi nhau nhỏ một trận rồi bỏ thẳng vào trong bến.
8h45, nhảy vội lên xe.
8h50, đổ cơm ra sàn.

Vậy đó,
Và, tôi sẽ có mặt trên Điện Biên rạng sáng thứ 4, nhưng theo trao đổi thì chiều thứ 4 mới tiến hành survey.
Trong khi tôi cần có mặt tại HN vào sáng thứ 5, để tối thứ 5 bắt xe cùng đoàn du lịch lên Hà Giang. Có nghĩa tôi phải từ Điện Biên trở về HN từ đêm thứ 4.
Chỉ có nửa ngày thứ 4, phát ra và thu về 1000 phiếu survey = ĐIỀU ĐÓ LÀ KHÔNG THỂ!
Tính phương án 2, tôi sẽ nỗ lực làm và kết thúc công việc trên ĐB trong ngày thứ 5, tối thứ 5 sẽ tìm bắt xe từ Điện Biên, sang Hà Giang.
Thế nhưng, Điện Biên-Hà Giang như 2 đầu của một chữ V, mất thời gian trung chuyển xe qua Lai Châu, Lào Cai, Hà Giang, tôi sẽ mất ít nhất 12 tiếng. Và nếu kế hoạch đó thành công, thì tôi sẽ có mặt tại thành phố HG vào trưa thứ 6, thì đoàn du lịch của tôi đã bắt đầu thuê xe máy và lên đường vào các bản, từ 7h sáng thứ 6 rồi.

Lúc đó, ô tô bắt được thêm 2,3 khách. Họ chui vào gầm nằm dưới chân tôi, nằm trên đầu tôi, nằm bên cạnh tôi, tạo thành 6 cạnh của một chiếc quan tài và tôi đang nằm ở giữa. Nhận ra khả năng tôi không thể đi Hà Giang trong chuyến này.

Tôi đã shock
Thất vọng hoàn toàn
Giận giữ với tất cả
Muốn dừng xe lại, để quay về với em
Hoang mang, lo lắng vì sợ không gian hẹp
Mình nằm dưới gầm giường người ta
Túi cơm bị đổ
Tay nhơ nhuốc dầu mỡ, đang đặt lên trán
Tôi đã khóc,
Nước mắt cứ ứa ra, ra mãi không thôi, ướt đẫm chiếc gối
Khóc trong im lặng, vì xung quanh tôi toàn người và người
Tôi đã nhắn tin cho em:

"To so lam ..."

Và giá như tôi đã hôn em, trước lúc lên xe...

[Zeno]

Ký sự Điện Biên (P.2)

Cơ hội cuối cùng

Chiếc xe lăn bánh chậm chạp qua những khúc quanh, vật sang trái, vật sang phải. Đầu tôi chúc ngược xuống dưới, vẫn ngủ mơ nhưng tôi vẫn phải ý thức việc giữ lấy chiếc cột inoc trước mặt mình để ko bị xô đi.

Tôi muốn ngủ tiếp, nhưng cánh lơ xe đã bật nhạc nhảy từ độ hơn 30 phút trước, cố tình như thể đánh thức hành khách. Lúc tôi chui ra khỏi gầm, trên mặt sàn toàn là túi nylon, vỏ chai nước uống, chăn gối rơi lả tả từ trên giường xuống sàn. Tôi xuống xe trong bến, lèo tèo một vài bác xe ôm ra mời khách, khoảng chục chiếc xe tuyến Điện Biên - HN hay Điện Biên - Lai Châu đang nằm im lìm cạnh nhau. Lác đác góc bến xe, một vài cô người Thái bày bán dưa chuột, nhót và dăm thứ quả rừng.

Vậy là đã tới Điện Biên.

Tôi bần thần đứng đó một lúc, rồi cũng phải gọi anh đồng nghiệp ra đón về nhà nghỉ. Tôi vẫn cố tỏ ra vui tươi, cười nói chào hỏi, nhưng trong đầu tôi đang vẽ ra cả ngàn ý định kết thúc công việc nhanh chóng, để có thể đến được HG càng sớm càng tốt. Trong lúc ăn sáng, tôi bỗng loé lên một tia hy vọng khi một anh đồng nghiệp nói rằng vừa mới di chuyển bằng máy bay từ HN lên Điện Biên từ chiều qua. Giá vé khoảng 1,2 triệu hoặc hơn, và có thể bay từ Điện Biên về HN trong vòng 1 tiếng. Như vậy, tôi có thể làm việc quần quật trong ngày hôm nay và sáng ngày mai. Và đầu giờ chiều mai, khi công việc đã hòm hòm, có thể không thu được 1000 phiếu survey, nhưng ít ra là 600-700 phiếu. Tôi có thể bàn giao công việc cho 2 anh đồng nghiệp, lên máy bay về HN. Có mặt tại HN lúc 3h45 chiều thứ 5, và sửa soạn hành lý để lên ô tô đi HG ngay tối hôm đó. Các anh có thể tiếp tục survey cho đến tận thứ 7, rồi sẽ gửi đống kết quả về HN cho tôi vào cuối tuần.

Do chúng tôi hẹn đến đầu giờ chiều mới làm việc với đoàn trường trường X, để thuê các em sinh viên đi phát phiếu điều tra. Vì vậy tôi có cả một buổi sáng rảnh rỗi để lên kế hoạch.

Sau khi ăn sáng, 2 đồng nghiệp muốn đưa tôi đi cafe, rồi thăm các di tích lịch sử như đồi A1, tượng đài chiến thắng, hầm Đờ-cát. Tôi xin phép về thuê phòng nghỉ và ngủ bù cho đêm hôm trước phải ngủ chập chờn trên xe khách. Một lý do hoàn toàn chính đáng. Ngay khi chốt cửa phòng, còn không kịp thay quần áo, tôi quẳng toàn bộ hành lý xuống đất, rút laptop ra để tìm thông tin về chuyến bay Điện Biên- HN chiều mai. Tôi gọi điện trao đổi với em, mừng rỡ vì đã có hy vọng. Em nhận lời book vé máy bay cho tôi trên mạng. Trong khoảng 30 phút sau đã có mail xác nhận. Và dây thần kinh của tôi có những phút thả lỏng đầu tiên trong hơn 16 tiếng đồng hồ liên tục căng thẳng.
Trước khi chìm vào giấc ngủ, tôi ko quên đặt kỳ vọng vào đội quân 30 em sinh viên thuê được của trường X chiều nay. Cứ cho là sẽ chỉ khoảng 20 em ra quân được đi, đến gõ cửa từng nhà, hỏi chủ nhà một số câu hỏi dạng trắc nghiệm trên tờ A4, điền đầy đủ thông tin chủ nhà và di chuyển sang nhà khác. Toàn bộ quy trình đó sẽ mất 3-5 phút để lấy được một phiếu thông tin. Bù trừ những em năng nổ, tiến độ công việc nhanh cho những em giao tiếp kém, cộng thêm với việc phát phiếu cho các em để tối về hỏi xung quanh khu trọ mình, cộng thêm một đội ngũ đi làm ca tối từ 5h30 đến 7h, cộng thêm với cả sáng ngày mai đi survey, làm gì mà chẳng thu được về ít nhất 600 phiếu. Lúc đó tôi sẽ đặt vấn đề với 2 đồng nghiệp rằng mình phải về HN có việc gấp, quy trình quản lý và thu phiếu survey từ sinh viên chỉ có thế, các anh cứ vậy mà làm. Các việc ký hợp đồng và thanh lý hợp đồng, em đã chuẩn bị sẵn. Em sẽ giao khoán trước cho các anh một khoản tiền, xong công việc chỉ cần giao cho nhà trường đúng số tiền đã giao kèo, còn lại thừa thiếu bao nhiêu thì gửi lại em (mà ko gửi lại hay thất thoát đi đâu cũng được, tôi không quan tâm).

Điện thoại đổ lần 1, lúc đó gần 12h trưa:
- Em ơi dậy đi để ăn cơm, khoảng 10 phút nữa bọn anh qua đón.
- 2 anh cứ đi ăn đi, em không cần ăn đâu, em sẽ ngủ đến 2h chiều rồi mình cùng lên trường làm việc.

Lúc đó tôi tỉnh lại một lúc, vơ chiếc ipad để lướt facebook, tôi bỗng tìm được một tấm hình đi kèm slogan khá ưng ý củ Bill Gates, rất phù hợp cho tôi áp dụng vào hoàn cảnh này. Gates đã nói:
"Tôi không thuê những người chăm chỉ làm việc cho mình. Tôi chỉ thuê những người lười biếng. Chính vì lười biếng nên họ sẽ tìm mọi cách để thực hiện công việc theo chiều hướng nhanh chóng, nhẹ nhàng và thông minh nhất."

Tôi tiếp tục chìm vào giấc ngủ li bì trong trưa hôm đó.

Thức dậy lúc 1h30 chiều, tôi cố ngủ thêm nhưng chẳng thể được. Dẫu sao thì đầu óc tôi gần như đã được refresh hoàn toàn. Tôi đánh răng, rửa mặt, thay quần áo, chuẩn bị tài liệu và gọi điện cho 2 đồng nghiệp tới đón. Tôi không quên mở mail để xem lại cuống vé điện tử của Vietnam Airline, xác thực về chuyến bay của tôi trong ngày mai. Vậy là, chuyện đó là có thực.

Hôm ấy, HN mưa rào, tôi lên facebook chỉ thấy mọi người update status rằng sao mưa to quá, mãi không thôi. Trước khi ra ngoài đường, tôi khoác thêm chiếc áo gió, trong sự ngạc nhiên có phần hơi khó hiểu của 2 đồng nghiệp. 2h chiều, Điện Biên nắng gắt và gió Lào thổi cồn cào...

Trước khi được làm việc trực tiếp với các bạn sinh viên, chúng tôi mất gần 30 phút trà nước và nói dăm ba câu chuyện tào lao với bên đoàn trường. Sau đó, anh tổng phụ trách cho tôi vào hội trường để nói chuyện với khoảng 12 em sinh viên, là cán bộ các lớp hoặc thành viên tổ xung kích. Các em ngồi mắt tròn mắt dẹt nhìn tôi thao thao bất tuyệt nói về cách đi survey thông tin. Các bạn trai vẫn còn tỏ ra chú ý lắng nghe, một vài em gái thì tỏ ra chán nản, quay ra nói chuyện riêng với nhau, thể hiện như: " không hiểu mày bắt chúng tao đi làm cái việc vô nghĩa, trong thời tiết nắng nóng này làm gì?"

3 người chúng tôi, hết người này đến người khác lên nói, cố gắng push tinh thần các em, nhưng chẳng ai quan tâm cả. Tôi hơi chột dạ. Đến lúc cuối, tôi hỏi lại:
- Có bạn nào cảm thấy khó hiểu hay thắc mắc phần nào không thì anh sẽ giải thích?

Đáp lại câu hỏi của tôi, chỉ có tiếng vù vù của mấy cái quạt trần trong hội trường. Tôi cố gắng dấu vẻ thất vọng của mình, chốt câu cuối:
- thôi được rồi, vậy chúng ta bắt đầu thôi. Bọn anh sẽ đi làm trực tiếp cùng các em, việc này đơn giản nên tiến hành nhanh thôi.

Ngay lập tức, tôi bị chặn lại bởi phó bí thư đoàn trường:
- Từ từ đã, anh Y (bí thư đoàn) chỉ nói với em là để các anh tiếp xúc với các bạn sinh viên để trao đổi công việc thôi. Xong rồi chúng em sẽ phải tổ chức họp nội bộ, lên kế hoạch triển khai, phân công công việc và tổ chức thực hiện.
- Thế việc này nhanh nhất bao giờ bên mình có thể cho triển khai được hả anh?
- Nhanh nhất thì cũng phải tối mai (nghĩa là tối thứ 5), em mới điện lại được cho anh để xác nhận rằng mình có triển khai được không.

Cái gì thế này? Tôi có nghe nhầm không? Như vậy thậm chí việc này còn chưa được đoàn trường xác nhận. Cái gì mà cần "họp nội bộ", "lên kế hoạch triển khai" với chả "phân công công việc"? Việc này có cái *** gì đâu mà phải bày vẽ lắm thứ vậy? Tôi muốn bật ra những điều đó, nhưng tôi lại nói ra với phó bí thư nội dung hoàn toàn khác:
- Thế thì không được anh ạ. Nội trong ngày hôm nay em phải triển khai được công việc, kế hoạch bên em đặt ra và chỉ làm trong vài ngày, rồi bọn em còn phải rút về HN. Anh xem có thể triển khai luôn giúp em được không? Việc này cũng không có gì phức tạp mà phải lên kế hoạch với tổ chức phân công thực hiện cả đâu. Kế hoạch các tuyến đường thì bên em đã vạch ra, nhân sự thì cứ có bao nhiêu bạn, bên em dùng bấy nhiêu. Chiều nay có 12 bạn ở đây cũng có thể đi làm luôn được rồi anh ạ.

Phó bí thư ngơ ngác, tỏ ra vô cùng đáng tiếc:
- Việc này...em không được anh Y nói lại gì cả. Hiện nay anh ý đang đi họp ở @;)/);&/&(@/-: nên em cũng không tiện xin ý kiến. Căn bản do kế hoạch bên anh là cuối tuần mới triển khai. Nhưng chiều hôm qua em đã nhận được cuộc gọi của bên anh, bảo là triển khai gấp hôm nay. Như thế thì chúng em không chuẩn bị được gì cả.

Tôi cố vớt vát điều gì đó, nhưng một anh đồng nghiệp đã nhảy vào nói thay tôi. Sau này tôi mới té ngửa ra, kinh phí bên tôi sẽ được đoàn trươn nhận và...xung vào quỹ của đoàn trường (hay quỹ của ai cũng chả biết), nguồn thu này được giải trình do đến từ các công tác làm tình nguyện xã hội. Còn các em sinh viên có thể được nhận tiền (hoặc là không) từ phía đoàn trường, coi như đây là trách nghiệm và bổn phận của các cán bộ với đoàn trường. Tôi muốn chấm dứt việc làm ăn này với đoàn ngay tức khắc. Chúng tôi luôn trả thẳng kinh phí/phiếu survey cho từng em sinh viên một, ký hợp đồng khoán gọn đầy đủ, rõ ràng và không thông qua cầu nối, hay môi giới nào cả. Chưa trao đổi thì không sao, nhưng bởi còn phải giữ quan hệ với trường X sau này, nên chúng tôi không thể (hoặc chưa thể) cắt phăng giao dịch tại đây được.

[Zeno]

Anh đồng nghiệp nói khó, hết nước hết cái, cũng chỉ nhận được câu trả lời yếu ớt từ phó bí thư:
- Thôi được rồi, cũng là do vì tính chất công việc của các anh, nên em sẽ thử trao đổi lại với anh Y, và tối nay sẽ có câu trả lời cho bên anh.
- Thế tối nay trả lời là được, thì sáng hôm sau có thể cho bọn em nhân sự để tiến hành luôn công việc được không anh? - tôi nói với vào.
- Việc này...cũng phải để em trao đổi lại đã. Thôi được rồi, cứ chốt lại là tối nay phía nhà trường sẽ có câu trả lời rõ ràng và đầy đủ cho các anh.

Chúng tôi ra về, ai cũng chìm trong những suy nghĩ riêng của mình. Tôi cũng nghĩ đến việc, hay bây giờ chạy ra in tờ rơi A5 tuyển dụng làm thêm, xông thằng vào các giảng đường trong giờ ra chơi để trao đổi trực tiếp với các em, hoặc đi dán xung quanh các xóm trọ... Thì sớm nhất chiều hoặc tối nay sẽ có một vài em liên lạc lại, nhận phiếu và đi làm ca tối. Thế nhưng kế hoạch đó được coi là phương án B, chỉ được triển khai sau khi có câu trả lời từ phía đoàn trường vào tối nay. Mà ngay cả khi trường có xác nhận việc sẽ để các em sinh viên đi survey cho chúng tôi, thì:

Chúng tôi ko thể nói được cho các em mình trả bao nhiêu tiền cho 1 phiếu
Các em không có động lực để làm việc, làm việc cho đoàn hay một đơn vị xa lạ như chúng tôi? Việc gì mà các em phải đội nắng, gõ cửa từn nhà để xin thông tin, mà có khi chủ nhà còn khó chịu và có những hành xử khiếm nhã?
Phiếu thu về từ đội quân rệu rã, không có mục đích chiến đấu như vậy, thì chất lượng có ra cái gì? Thu về nhiều hay ít phiếu thì trường cũng chỉ trả cho các em chừng nấy tiền, có lấy đúng thông tin hay fake thì cũng chả ảnh hưởng gì đến các em cả.

Thế nhưng chúng tôi vẫn chưa thể mở miệng để nói "goodbye" với đoàn.

Tôi hoang mang tột độ, phần vì công việc không theo đúng tiến độ, đã mất gần như 1 ngày ăn không ngồi rồi trên này rồi, mà phiếu survey đầu tiên vẫn chưa được phát ra; phần vì khả năng tôi phải huỷ chuyến bay do công việc chưa xong là cực kỳ lớn. Ba chúng tôi đành chữa cháy bằng cách chọn một con phố, và tự 3 anh em đi survey những phiếu đầu tiên.

Đến cuối buổi chiều, sau khi đi mỏi rã chân và tổng hợp lại được vỏn vẹn 50 phiếu của cả 3 anh em. Tôi biết mình sẽ phải chấp nhận kết quả xấu nhất,

Mắc kẹt trên Điện Biên ít nhất đến thứ 7
Huỷ vé máy bay,
Chính thức cancel vụ đi Hà Giang
Và hãy nên lo về hiệu quả công việc đi thì hơn,
Vì mày có thể bị đuổi việc nếu kế hoạch survey Điện Biên này không thành.

Tôi nhấc máy gọi điện cho em, trình bày tình hình thực tại, và nhờ em huỷ vé. Em trách tôi, rằng tại sao tôi không gửi kế hoạch xin nghỉ lên cho sếp sớm hơn từ 2 tuần trước, tại sao tôi không quyết liệt nói "không" với sếp, vì đáng lẽ kế hoạch survey Điện Biên diễn ra vào tuần sau, nhưng đùng một cái đòi chuyển sang tuần này, làm lỡ dở hết mọi kế hoạch cá nhân. Cuối cùng, em an ủi tôi, đành từ bỏ chuyến đi Hà Giang đợt này, cố gắng hoàn thành công việc trở về, và em sẽ đi cùng tôi đến bất kỳ đâu tôi muốn sau đó, miễn là em và tôi được ở bên nhau.

Kết thúc cuộc gọi, tôi cảm thấy mắt hoa lên giữa khu chợ Mường Thanh. Phần vì tôi đã không ăn gì trưa nay, mà lại đi bêu nắng ngoài đường suốt cả buổi chiều. Tôi chán nản nhìn những cô gái Thái đội mũ bảo hiểm mà chẳng che nổi phần nào của đầu, vì bị gồ lên bởi búi tóc (hình ảnh mà tôi luôn thấy thú vị khi lên Điện Biên), những dãy dài bán dưa chuột, măng rừng, mơ, nhót, một vài loại lá hay rễ cây gì đó mà tôi chẳng buồn biết tên. Những thanh mía dài xếp đầy khu chợ, họ giải khát không phải bằng cách uống nước, mà họ chỉ ngồi xổm, và nhai. Tiếng còi xe, dòng người ngang dọc đi đón con cái, họ trở về, đi chợ, ngã giá mua bán ồn ào. Cây hoa ban dọc sông, lác đác những bông trắng phớt tím, rung rinh trong gió, cánh đồng Mường Thanh đang trổ đòng xanh ngát, mặt trời lên cao đỏ ối và lặn mất trong màn sương. Tất cả những điều đó như chẳng có gì liên quan tới tôi, như tôi hoàn toàn không thuộc về một tý gì, cái vùng đất Điện Biên hào hùng lịch sử này. Tôi vẫn đi dọc các con phố, nhưng ngừng việc vào từng gia đình để lấy thông tin, tôi chỉ bước đi ngang qua tất cả mà chẳng để ý đến điều gì. Tôi thấy mệt mỏi thực sự, tôi cảm giác mình như ironman, đã chiến đấu đến phút cuối cùng nhưng cũng đã bị đánh bại, người đàn ông thép đó bước đi trên phố, từng mảnh giáp bung rời ra rơi lả tả lại phía sau, rệu rã.

Vé máy bay đã được huỷ. Tôi trở về ăn tối, 2 đồng nghiệp vẫn hoàn toàn không hay biết gì về chuyện của tôi. Bữa tối hôm nay có măng rừng luộc, thịt chó, canh rau ngót và rượu táo mèo. Thực tình mà nói, nó hoàn toàn không thơm ngon bằng dưới Hà Nội, nhưng lúc này tôi ăn vẫn thấy ngon, còn rượu thì nhẹ như bẫng, cứ uống vào là bay...