View Full Version : [Tổng hợp] Từ Yên Tử đến Yên Phụ
Phân vân khi viết topic này, vì tớ vốn định viết về một vùng đất rộng lớn hơn cái Yên Tử.
Định topic về Trấn Hải Đông, cho đủ bộ Tứ Chính Trấn của Thăng Long xưa: Trấn Kinh Bắc (https://www.phuot.vn/showthread.php?t=881), Trấn Sơn Tây (https://www.phuot.vn/showthread.php?t=1977), Trần Sơn Nam (https://www.phuot.vn/showthread.php?t=1284), Trấn Hải Đông. 3 Trấn kia đều đã có topic cả rồi. Chỉ sợ cái tên trấn Hải Đông xa lạ với mọi người quá.
Hoặc là định viết về cả Yên Tử - Yên Phụ với dấu tích nhà Trần, vì nhiều người nói đến nhà Trần là chỉ nghĩ đến Nam Định là hoàn toàn sai lầm. Với nhà Trần thì đất An Sinh - Đông Triều và Hưng Hà - Thái Bình có lẽ còn quan trọng hơn đất Nam Định.
Nhưng thôi cứ từ từ đã, viết đến đâu hay đến đó.
Còn cứ bắt đầu từ Yên Tử.
Em rất thán phục hiểu biết về Chùa Việt của bác Chitto .. (c)(c)(c) , đang đợi bài của bác ..:):):)
Tôi đi Yên Tử từ 15 năm trước. Khi đó đường vào chỉ là đường dân sinh, xe ô tô chở đoàn có 15 người còn bị sụt xuống dòng suối, cả lũ phải vào nhà dân mượn xẻng đào đất rồi chèn đá, đẩy cho xe lên. Khi đi phải mang tất cả các thứ đồ ăn đồ uống, đồ thắp sáng lên Hoa Yên, vì trên đó không có thức ăn, không có điện, chỉ có một căn nhà lớn trải chiếu, và nước mưa cùng củi đốt mà thôi.
Trên chùa khi đó cũng chỉ có hai bà già đã hơn bảy mươi tuổi, hai cụ thay phiên nhau xuống núi, và đêm thì tụng kinh.
Nhưng đêm đó là đêm trăng đáng nhớ lắm, trong tâm trí tôi, và chắc cả bạn bè tôi.
Tôi còn lên Yên Tử hai lần vào hai năm sau đó, cũng khổ không kém gì lần đầu. Từ bấy đến giờ đã 13 năm, tôi mới lại quay lại chốn này.
Giờ thì Yên Tử đầy đủ lắm rồi. Đường vào rộng đẹp, bãi xe thênh thang, cáp treo hai chặng, chặng 1 từ chân núi lên Hoa Yên, chặng 2 từ Hoa Yên lên tận An Kỳ Sinh. Trên Hoa Yên thì chỗ ăn nghỉ chứa được cả nghìn người, điện nước xông xênh, ăn uống đủ cả. Dưới chân núi, trên núi đều tấp nập.
Vắn tắt hành trình thì là thế này:
Bỏ qua chùa Trình, cái chùa đó mới xây lại, không có nhiều giá trị lịch sử, qua Dốc Đỏ là vào chân Yên Tử.
Tôi đến chân núi lúc 2.30 chiều, nắng gắt. Cũng định đi cáp treo, thì được tin cáp treo 1 lên Hoa Yên đang ngừng hoạt động ! Thế là phải leo bộ.
Sau 1 tiếng leo bộ, đến Hoa Yên, lấy chỗ nghỉ. Cáp treo 2 vẫn hoạt động, nhưng vào giờ đó lại là ngày trong tuần, chả còn ai đi nên với mình tôi cáp treo cũng không chạy. Thế là tôi lại leo bộ tiếp. Từ 4h đến 5h thì đến chùa Đồng.
Ngồi trên chùa Đồng nửa tiếng, mây mù và lạnh, nên xuống mất một giờ nữa, 6h30 ở Hoa Yên ngắm mây núi, ăn tối, đêm ra ngắm trăng cực đẹp.
Sáng hôm sau xuống núi và ngược về Hà Nội.
Dốc Đỏ từ đường 18 vượt qua dãy núi Rừng Nam, đổ xuống Nam Mẫu của xã Thượng Yên Công, là chân dãy Yên Tử rồi. Dãy Yên Tử chạy từ tây sang đông, có dãy Rừng Nam chắn trước mặt, ở giữa tạo thành thung lũng hẹp.
Có người nói rằng địa danh Nam Mẫu cũng là Năm Mẫu, tức là 5 bà mẹ. Bởi vì khi vua Trần vào núi tu hành, các cung nữ đi theo, có người tử tiết, có người được an trí ở Bình Khê, còn 5 bà ở lại chân núi, sau lấy chồng sinh con, trở thành 5 bà tổ của dân nơi đây.
Lại cũng được nghe người dân Quảng Ninh nói là bên Bình Khê có một làng (quên tên rồi) vốn xưa là các cung nữ của vua Trần Nhân Tông sang đó lấy chông, nên cho đến tận giờ, vùng đó toàn các cô gái đẹp. Dân QN nghe tên làng là biết !!!
Nhìn xuống thung lũng Nam Mẫu, dòng suối ở giữa thung lũng là Khe Sú, nguồn nước chảy từ Yên Tử xuống. Mấy khối nhà mái đỏ bên kia núi là Thiền viện Trúc Lâm Yên Tử, cho đến giờ được coi là Thiền viện lớn nhất nước.
https://www.phuot.vn/picture.php?albumid=624&pictureid=14833
Chân núi Yên Tử giờ đã là một khu vực rộng phong quang, làm nơi tổ chức lễ hội, bãi để xe rộng rãi.
Tôi lại nhớ hồi 14 năm trước, cùng đoàn của trường đi cắm trại ở dưới chân núi, đi sâu vào trong một đoạn, có rất nhiều củi đã được chặt sẵn, chỉ việc đi kéo về chất thành đống để đốt ban đêm. Và đêm đó, sau khi lửa tàn cũng là lúc mưa. Khổ sở lắm, nhưng vui.
https://www.phuot.vn/picture.php?albumid=624&pictureid=14835
Ga cáp treo Hoa Yên ở lưng chừng núi, mái đỏ có thể thấy từ xa. Vị trí đó độ cao hơn 500 mét...
Đỉnh núi Yên Tử cao nhất, nơi đặt chùa Đồng trong ngày trời nắng. Nhìn từ dưới lên đỉnh núi khá rõ. Nhưng chỉ muộn thêm một chút, chiều mà lên là đã mịt mù mây rồi...
https://www.phuot.vn/picture.php?albumid=624&pictureid=14834
Nhân tin rằng cáp treo chặng 1 từ chân núi lên Hoa Yên không hoạt động, tôi khá thất vọng.
Dự định lần này sẽ đi lên bằng cáp treo, và nếu trời trong (đứng từ chân núi thấy đỉnh thì đoán là lên đỉnh không bị mù), tôi mong được ngắm mặt trời lặn từ đỉnh chùa Đồng, rồi sáng hôm sau ngắm mặt trời mọc nữa.
Thời gian còn sẽ đi dạo tất cả các điểm: Vân Tiêu, Bảo Sái, Am Dược, Am Hoa, Ngự Dội, thác Vàng, thác Bạc,..., và dấu tích Ngọa Vân.
Nhưng khi không có cáp và buộc phải trèo bộ, thì thời gian sẽ tốn hơn, và tốn sức hơn, không thể chủ động thời gian trước khi trời tối.
Về sau, dù leo chân lên đỉnh chùa Đồng cũng còn sớm, nhưng tôi cũng không thể xem được hoàng hôn vì mây mù. Và buổi sáng cũng không thể lên xem bình minh được, cũng do mây mù và cáp chặng 2 không chạy sớm thế.
Mà thôi, bắt đầu từ đầu, đã phải đeo ba lô nhấc chân trên những bậc thang dốc lên đỉnh núi. Người ta nói Yên Tử là "bình yên mà tử" hoặc "đi yên về tử" vì việc phải leo núi mệt mỏi này đây.
autumnovember
13-07-2009, 00:00
@Chitto: Biết là bác còn viết tiếp nhưng không nhịn được, tò mò về cái chùa Trình quá. Thế người ta phá cái cũ, xây cái mới hả bác?
Em đi Yên Tử từ những năm leo đường đất, Hoa Yên thì y chang như bác kể, rồi trở lại đó 2 lần, nhưng vẫn chưa có bóng dáng cáp treo, đến 2001 thì cáp mới hình thành và chưa hoạt động, và trên chùa Đồng thì vẫn "phong rêu" như xưa. Giờ thì chắc là khác lắm rồi bác nhỉ. Nếu có ảnh nào ở chùa Đồng, bác nhớ post lên nhé.
Ôi Yên Tử!
Còn thật sự, em không thích xây cái Thiền Viện lắm, em thích khung cảnh hoang sơ, tĩnh mịch và cổ kính của ngày xưa. Tuy nhiên, nếu có cáp treo, chắc nhìn từ trên cao tuyệt lắm. Hy vọng, người ta đừng phá cái gì đi cả. Làm cái mới, tất nhiên hoành tráng hơn, nhưng cổ kính thì không còn. Có chăng thì khoảng vài chục năm nữa, nó sẽ lại thành cổ kính cho con cháu đời sau thôi.
Em chờ đợi phần viết tiếp của bác.
rockgarden
13-07-2009, 14:09
Cảm ơn bác Chitto đã viết topic này, tôi đã đến Yên Tử vào đúng hội Xuân Yên Tử, chia sẻ với cả nhà chút hình ảnh.Và mong rằng sẽ thu thập thêm chút thông tin về nơi được mệnh danh là cái nôi của Phật Giáo Việt Nam.
Cây đại thụ 700 năm tuổi.
https://farm2.anhso.net/pic/l/52802/99BF95DB1315AB52DE64CBCD9F10A5E15ACAFDD0C121FF17/4.jpg
Nữa đường Yên Tử...
https://farm2.anhso.net/pic/l/52802/99BF95DB1315AB52FB29529A51E7F8895CCAECFAC1A1E6F7/4.jpg
Tháp Huê Quang.
https://farm2.anhso.net/pic/l/52802/99BF95DB1315AB520FA563D3CAC7D6AE725E5B1771E57933/4.jpg
Nhìn từ đỉnh Chùa Đồng
https://farm2.anhso.net/pic/l/52802/99BF95DB1315AB5236F1C801E05F5A7AAF29C13B3132C7F4/4.jpg
hoaxuongrong
16-07-2009, 14:53
Mình sắp đi Hạ Long và dự định tranh thủ thời gian đi Yên Tử. Mình không biết từ Hạ Long đến Yên tử thì đi bằng phương tiện gì cho an toàn, tiết kiệm.
Anh chitto và những bạn nào đã từng đi Yên Tử tư vấn cho mình được không a?
tò mò về cái chùa Trình quá. Thế người ta phá cái cũ, xây cái mới hả bác?
Còn thật sự, em không thích xây cái Thiền Viện lắm, em thích khung cảnh hoang sơ, tĩnh mịch và cổ kính của ngày xưa.
Chỗ của "chùa Trình" hiện nay theo tôi biết xưa kia không có chùa, và giờ thì đó là ngôi chùa mới, đồng thời thành chùa trụ sở của Phật giáo Quảng Ninh. Chùa cổ xa nhất ra phía ngoài của khu vực Yên Tử là chùa Cầm Thực.
Thiền Viện Trúc Lâm Yên Tử hiện nay xây trên nền chùa Long Động, hay còn gọi là chùa Lân xưa kia. Tuy nhiên chùa Lân đã bị hủy hoại nhiều, có một số ngôi tháp cổ. Ngày nay tại Yên Tử cũng còn nhiều nơi hoang phế nữa chưa tu bổ được.
Mình sắp đi Hạ Long và dự định tranh thủ thời gian đi Yên Tử. Mình không biết từ Hạ Long đến Yên tử thì đi bằng phương tiện gì cho an toàn, tiết kiệm.
Anh chitto và những bạn nào đã từng đi Yên Tử tư vấn cho mình được không a?
Còn tùy vào bạn muốn đi Yên Tử trước hay Hạ Long trước. Nếu không phải là tự đi xe (xe máy, ô tô) thì cách đơn giản nhất là đi xe khách đến ngã ba vào Yên Tử rồi đi xe ôm vào.
Dù đi từ Hà Nội đến hay Hạ Long lại thì cũng cứ yêu cầu lái xe cho xuống dốc Đỏ hoặc nói rõ là đường vào Yên Tử, là xe nào cũng biết. Chỗ này cách Uông Bí khoảng 5km về phía Hà Nội.
Sau khi xuống ngã ba Dốc Đỏ thì bắt xe ôm đi vào. Giá khoảng 30 nghìn một chiều. Nếu đi cáp treo toàn bộ thì chỉ trong nửa ngày là xong. Nhưng hiện tại cáp treo 1 không hoạt động, nên có lẽ cũng phải mất cả ngày.
Từ chân núi, con đường dẫn thẳng vào Suối Giải Oan.
Ai đến Yên Tử chắc hẳn cũng được nghe cái sự tích rằng khi xưa vua Trần lên đây tu hành, các cung nữ xin đi theo nhưng không được chấp nhận, đã gieo mình xuống suối tự vẫn, vua thương xót nên lập chùa ngay đó để siêu thoát vong hồn các cung nữ, nên gọi là chùa Giải Oan, và suối cũng gọi là suối Giải Oan luôn.
Tuy nhiên, ai đến cũng dễ nhận thấy dòng suối nhỏ thế thì làm sao gieo mình xuống mà chết đuối được. Với ngọn núi này, thì dù 700 năm trước, suối cũng không thể lớn được. Bên cạnh đó còn truyền thuyết các cung nữ ra Bình Khê và Nam Mẫu sinh sống, lấy chồng sinh con..., do đó chuyện có nhiều nàng chết đuối ở đây mang tính truyền thuyết nhiều hơn.
Trước kia để qua suối phải đi trên các hòn đá, giờ đã được bắc cầu đá vững chắc to đẹp rồi. Các công trình đá dựng gần đây đều bằng đá xanh Thanh Hóa, và thợ Ninh Bình tạo tác.
https://www.phuot.vn/picture.php?albumid=624&pictureid=14836
Hình ảnh dòng nước Giải Oan, chùa Giải Oan không chỉ gặp ở Yên Tử mà còn gặp ở chùa Hương, nước trong động Bái Đính,... Đây có lẽ là một ước nguyện tâm tư của người dân, người hành hương hơn là ý tưởng của một vị vua. Trong suy nghĩ của tôi, tên gọi và truyền thuyết giải oan ở Yên Tử là do người dân đặt ra. Ngôi chùa có thể có từ xưa, nhưng là chùa am ở chân núi đánh dấu chỗ bắt đầu leo, và đời sau gán tên Giải Oan vào đây.
Phải chăng người Việt ta xưa kia có quá nhiều oan khuất, oan khiên trong cuộc sống, nên khi nương nhờ vào cõi Phật đều tạo ra dòng nước Giải Oan, hi vọng dùng nước rửa đi hết những oan ức của mình, mà không ai có thể giúp giải cho được?
Mỗi khi nghe đến tên dòng nước Giải Oan, tôi đều như cảm thấy sự yếu ớt, chịu đựng của những con người đến đây.
Chùa Giải Oan thấp thoáng sau tán cây
https://www.phuot.vn/picture.php?albumid=624&pictureid=14951
Cái tên Yên Tử có từ đâu? Có hai thuyết về địa danh này.
Thuyết thứ nhất cho rằng tên xuất phát từ An Kỳ Sinh, một vị đạo sĩ tu tiên sống thời Tần Thủy Hoàng bên Tàu. Tần Thủy Hoàng biết ông là bậc chân nhân thần tiên nên mời đến làm thuốc trường sinh cho mình, nhưng ông bỏ trốn đi, vân du khắp thiên hạ. Đến dãy núi đẹp này, ông dừng lại, và rồi người ta thấy một cột đá hình người đứng chơ vơ trên đỉnh núi, cho rằng ông đã hóa đá. Còn tiếng Hán Việt thì chữ An và Yên là hai cách đọc của cùng một chữ An. (Ngoài ra Yên còn có nghĩa là khói, thì không phải chữ này). Vì thế dãy núi được gọi là Yên Tử, với chữ Tử là để tỏ lòng kính trọng giống như Khổng Tử, Lão Tử,..., hoặc từ tên chùa Yên Tự chệch ra.
Như thế, cái tên Yên Tử đã có từ rất xa xưa.
Thuyết thứ hai nói rằng tên Yên Tử do vua Trần Nhân Tông khi lên núi tu hành, nhìn về phía nam có núi Yên Phụ (An Phụ), là nơi thờ An Sinh vương Trần Liễu nên nói đại ý rằng: Ngài là bậc tổ phụ nên núi gọi là Yên Phụ, nay con cháu ở đây chỉ được gọi là Yên Tử thôi...
(An Sinh vương Trần Liễu, cha của Hưng Đạo vương Trần Hưng Đạo, là anh ruột của Trần Thái Tông, mà Trần Thái Tông là ông nội Trần Nhân Tông, nên An Sinh vương là bậc ông. An Sinh hay Yên Sinh là tên cả vùng đất bao gồm từ núi Yên Tử đến núi Yên Phụ).
Theo thuyết này thì tên Yên Tử mới có từ đời Trần.
Về lý thì tên Yên Tử có thể có từ lâu hơn đời Trần, vì sơn môn Yên Tử do Thiền sư Hiện Quang lập ra đã có từ trước thời Trần Thái Tông, mà Trần Nhân Tông kế thừa làm tổ thứ sáu.
Tuy nhiên, cá nhân tôi thích thuyết thứ hai hơn, vì nó là của Việt Nam, không liên quan đến ông đạo sĩ Tàu nào hết. Yên Sinh - Yên Phụ - Yên Tử trở thành một mạch nối oai hùng của đời Trần, đẹp đẽ hơn chứ !
Địa đồ vùng đất Yên Sinh, thuộc trấn Hải Đông xưa kia.
Dãy Yên Tử sừng sững chắn phía Đông Bắc, mà tâm điểm là chùa Hoa Yên. Dải Yên Phụ thấp nhỏ nằm ở phía Nam, mà đỉnh là đền Cao, nơi thờ An Sinh vương Trần Liễu.
Phía Tây là đất Chí Linh là linh địa, gắn với Lục Đầu giang, nơi có bến Bình Than. Đây cũng là nơi Hưng Đạo đại vương Trần Quốc Tuấn lập phủ, sau này là đền Kiếp Bạc thờ ngài. Hai bên có hai ngọn núi là Côn Sơn và Phượng Hoàng. Núi Côn Sơn gắn với các vị công thần Trần Nguyên Đán, Nguyễn Trãi, núi Phượng Hoàng ghi danh Văn thánh Chu Văn An.
Đất Yên Sinh - Chí Linh này là vùng đất thiêng liêng. Sau đời Trần Nhân Tông, các lăng mộ vua Trần được đưa về vùng An Sinh nằm giữa Yên Tử và Kiếp Bạc để táng. Nơi đây vẫn còn dấu tích mộ các vua từ Trần Anh Tông trở đi.
https://www.phuot.vn/picture.php?albumid=624&pictureid=14953
Bên cạnh chùa Giải Oan, con đường chia làm hai. Một phía dẫn đến cáp treo, đường kia leo bộ lên núi. Khu nhà ở bến cáp treo được làm mới khá là hoành tráng, hầu như ai đến đây cũng chụp ảnh chỗ này, với chữ Phúc to tướng chính giữa, đồng thời cũng là sân khấu để trình diễn.
Cáp treo này đang dừng hoạt động, nên chỉ còn con đường đi bộ. Con đường này xưa tôi đã từng lên mấy lần, nhưng khi đang không chuẩn bị tinh thần để leo, thì những bậc đá với con dốc dài không phải là điều dễ chịu lắm. Từ chân Giải Oan lên đến chùa Hoa Yên chỉ có 1600 mét, bậc đá cũng đã được làm cẩn thận rồi, đường đi tốt hơn nhiều so với trước kia.
Cái ba lô giờ mới thấy nặng trên lưng, đi được một lúc phải dừng lại nghỉ. Nhưng cũng không nghỉ yên được, bởi muỗi rừng bay ra rất nhiều, vo ve bên tai liên tục, giục người ta phải đứng dậy mà bước đi tiếp. Ngày thường, lại buổi chiều rồi nên các hàng quán cũng chỉ còn thưa thớt, vài người ngồi trong quán mời vọng ra uể oải.
Bên cạnh tôi, những người gánh đồ lặng lẽ đi, mồ hôi đầm đìa. Họ đi ziczac, không nhanh, mỗi bậc thang bước đến 2 - 3 bước, để bước nhỏ và không phải cố quá nhiều. Mỗi người gánh hoặc vác vài chục cân..
https://www.phuot.vn/picture.php?albumid=624&pictureid=14845
Đi được gần 2/3, thì con đường chia làm đôi. Bên phải là đường Tùng nổi tiếng của Yên Tử, bên trái gọi là đường Trúc.
Đường Trúc thì mới được tu sửa, bậc đá ngay ngắn rộng rãi. Theo tôi nhớ thì hồi trước không có đường này, nhưng cũng không dám chắc mình nhớ đúng hay không.
Đường Tùng là con đường cổ, bậc đá bị hỏng nhiều, chỉ còn một ít ở giữa đường. Hai bên là hàng xích tùng tương truyền do vua Trần Nhân Tông sai trồng khi tu hành nơi đây, vì thế có tuổi thọ 700 năm rồi. Đây là con đường mà người hành hương hướng đến. Nhiều người nói rằng khi đi vào con đường này bỗng thấy khỏe hẳn lên, không mệt như chặng đường dưới.
https://www.phuot.vn/picture.php?albumid=624&pictureid=14837
Không rõ vào thời điểm Chitto đi Yên Tử lần đầu tiên thì đường Trúc thế nào, năm 1996 mình đến Yên Tử, khi xuống đã đi theo lối Trúc, hồi đó đường Trúc dốc và khó đi, năm 2007 quay lại Yên Tử, lúc lên đi qua đường Tùng (mình ko rõ đọc được ở đâu đó thì ko chỉ có xích tùng mà còn có thủy tùng và thanh tùng 700 năm nữa), lúc xuống lại đi bằng cáp treo nên ko có cơ hội qua đường Trúc nữa. Nếu có thể, Chitto cho một bức ảnh minh họa đường trúc bây giờ cho mình xem với :).
Cách đây 1,2 năm mình nhớ là có đọc được một bài báo nói về một đường xích tùng cổ đi thẳng sau chùa Giải Oan lên chùa Hoa Yên nữa. Đường đó ngắn hơn nhưng cũng chỉ còn khoảng hơn chục cây xích tùng, không nhiều như đường Tùng mà mọi người vẫn đi hiện nay
Không biết các bác đã khám phá rừng Mai cổ của Yên Tử chưa, nó được xem là Vùng nguyên sản Mai vàng của Việt nam đấy ạ. Cả một rừng Mai cổ thụ nở vàng rất đẹp...
năm 1996 mình đến Yên Tử, khi xuống đã đi theo lối Trúc, .... Nếu có thể, Chitto cho một bức ảnh minh họa đường trúc bây giờ cho mình xem với :).
Thế thì đường Trúc đã có từ xưa, tôi nhớ nhầm, vì mấy lần đi lên đi xuống đều theo đường Tùng cả. Đường Tùng thì cũng không phải chỉ có xích tùng, mà rõ nhất là hai cây thông cực to ở hai đầu đường, ngoài ra cũng còn giống tùng khác, có thể nhận được qua sắc vỏ. Xích tùng thì ngoài chỗ bạc phếch ra còn có sắc đỏ trên thân.
Đường Trúc lần vừa rồi đường xuống tôi có đi. Tuy nhiên chỉ có đoạn phía trên khoảng trên chục mét là có loại trúc thân nhỏ như ngón tay, cao ngang ngực thôi, trông rất bình thường như các đám cây bụi, nên tôi không chụp. Qua đoạn chục mét đó thì lại như con đường thường, không có gì đặc biệt.
Cách đây 1,2 năm mình nhớ là có đọc được một bài báo nói về một đường xích tùng cổ đi thẳng sau chùa Giải Oan lên chùa Hoa Yên nữa. Đường đó ngắn hơn nhưng cũng chỉ còn khoảng hơn chục cây xích tùng, không nhiều như đường Tùng mà mọi người vẫn đi hiện nay
Tôi cũng đọc và nghe về con đường thẳng từ Giải Oan lên Hoa Yên, là con đường đầu tiên khi Trần Nhân Tông lên núi. Đường hiện nay đi là mở ra muộn hơn. Tuy nhiên đường cũ khó đi, mà thời gian không có nhiều, cũng như vốn không dự định leo núi, mà mục đích chính của tôi là đêm trăng, nên leo đường chính thức cũng đã mệt rồi.
Không biết các bác đã khám phá rừng Mai cổ của Yên Tử chưa, nó được xem là Vùng nguyên sản Mai vàng của Việt nam đấy ạ. Cả một rừng Mai cổ thụ nở vàng rất đẹp...
Tôi chưa biết về rừng mai này, bác có thể cho biết rõ hơn không ạ? Và mùa nào mai nở đẹp nhất? Chắc sẽ còn phải quay lại Yên Tử nhiều lần nữa, nên mọi thông tin thêm đều quý bác ạ.
Rẽ theo đường Tùng, bắt đầu leo lên. Con đường này gồm cả đá và những rễ cây ngoằn nghèo bò ngang làm thành bậc.
Đi vào đây, tôi lập tức nhận ra ngay là thấy khỏe hơn hẳn, sung sướng hơn. Và tôi cũng tìm ra ngay nguyên nhân cho mình. Với người khác không biết thế nào, chứ nguyên nhân tại sao đi đường tùng lại khỏe hơn thì rất đơn giản. Các bác có biết tại sao không?
Cây tùng đầu tiên của đường Tùng
https://www.phuot.vn/picture.php?albumid=624&pictureid=14838
Đường Tùng, những thân tùng cổ 7 - 8 trăm năm tuổi mốc thếch, lộ ra sắc đỏ.
Thẳng phía trước là một cây thông rất to và cao, rất dễ nhận ra bởi dáng vươn thẳng tắp của nó, chứ không vặn vẹo như cây tùng cổ.
https://www.phuot.vn/picture.php?albumid=624&pictureid=14839
Với tôi, đi đường Tùng thấy thật ít mệt, đơn giản bởi cứ ba bước lại nghỉ 1 lần để... chụp ảnh, thảo nào chả thoải mái !?
Với đoạn đường dưới, cứ phải cố, phải cố bước, cố nhấc chân sao cho đều đặn, để vượt qua các chặng đường. Còn đến đây, có lẽ mọi người ai cũng cho phép mình đi thật chậm, dừng thật lâu, nhìn thật kỹ, hít thở thật thỏa.
Đây là những chứng nhân sống về quá khứ uy linh của ngọn núi này. Những cây tùng này đã từng chứng kiến đời tu hành của vị vua nổi tiếng được tôn là Điều Ngự Giác Hoàng (Hoàng đế giác ngộ, điều khiển và cai trị tất cả).
https://www.phuot.vn/picture.php?albumid=624&pictureid=14840
Người ta đã kể nhiều về đoạn đường tùng này. Nào là người tập khí công khi luyện ở đây có thể bị dính người vào gốc tùng không gỡ ra được; nào là lâm tặc đã từng đốn hạ một cây cổ tùng, xẻ ra nhưng khúc cây lăn xuống đè chết mấy con trâu, đưa con trâu nào đến kéo là chết con đó, nên không dám chặt nữa...
Những chuyện đó thực hư đến mức nào không dám chắc, có điều đi trên con đường này, trên ngọn núi này, dù phải leo bộ nhưng thú vị.
Những cây cổ tùng quanh Yên Tử, theo thống kê còn chưa đầy 300 cây, việc nhân giống rất khó khăn, gần như không thể. Hơn nữa cây lớn chậm, hơn 700 năm mà vẫn chưa to lắm. Trên đường có những cây tùng rất lớn, thân rất to bên cạnh những cây nhỏ hơn, chứng tỏ có tuổi thọ khác nhau. Nếu những cây nhỏ trên 700 năm tuổi thì cây lớn phải hơn nghìn tuổi, và như vậy những cây đại thụ đã mọc ở đó trước khi vua Trần lên núi. Vua Trần và các đệ tử chỉ chiết và trồng thêm những cây khác để tạo thành một đoạn đường rợp bóng...
https://www.phuot.vn/picture.php?albumid=624&pictureid=14846
MANHHUNG
18-07-2009, 14:57
@ Bác Chitto, dù chưa thấy ảnh nhưng nội dung topic rất tuyệt, rất hay, rất xứng tấm. Phượt thế này mới là Phượt chứ. Cái tâm chia sẻ với mọi người của bác thật đáng trân trọng.
Cảm ơn bác Chitto. Bài viết của bác rất súc tích, đầy đủ. Mình xin phụ họa bức ảnh dính tý cây Tùng ở Yên Tử.
https://i234.photobucket.com/albums/ee16/anhthu_co/Yen%20Tu%2009/DSC_4147s.jpg
Có gì không phải thì mình xóa đi.
Đi hết con đường Tùng, cũng là nơi đường Tùng và đường Trúc gặp nhau, có một khoảnh đất bằng phẳng gọi là Hòn Ngọc. Cái tên này không rõ từ đâu ra.
"Hòn Ngọc" là một khu tháp mộ có khoảng chục ngôi. Một số ngôi còn đứng vững, một số chỉ còn lại là những đống đá. Có lẽ tháp cũ đổ sụp, người đời sau không dựng lại được nên xếp đá quây tròn, hoặc ngôi mộ được dựng sơ sài chỉ có thế.
Nguyên xưa kia đây là chỗ cuối cùng có thể ngồi kiệu lên. Thượng hoàng Trần Nhân Tông lên núi tu hành rồi, mỗi lần vua Trần Anh Tông lên thăm cha, chỉ có thể ngồi kiệu đến đây là phải dừng. Con dốc đi tiếp vì thế gọi là dốc Hạ Kiệu.
Hình dung vào những ngày xa xưa của bảy trăm năm trước, mỗi lần có người lên thăm, Trúc Lâm đầu đà đều bắt quân lính, người hầu, cờ quạt võng lọng... phải dừng lại nơi đây. Kể cả vua, thì cũng phải tự trèo lên núi.
https://www.phuot.vn/picture.php?albumid=624&pictureid=14847
Thời Trần, Hòn Ngọc chỉ là bãi trống. Đến đời Lê, tháp mộ các vị sư từng tu hành ở đây mới được dựng tại khu đất này. Trên Yên Tử có cả trăm ngôi tháp mộ dựng từ đời Trần đến mãi về sau.
Trần Nhân Tông không phải vị vua đầu tiên lên đây. Trước ngài 63 năm, ông nội của ngài là Trần Thái Tông cũng đã lên đây định đi tu, nhưng với sự thuyết phục của Phù Vân Quốc sư và ông chú gian hùng Thái sư Trần Thủ Độ, ông lại quay về Thăng Long.
(Trần Thừa có em gái là Trần Thị Dung, và em họ là Trần Thủ Độ.
Trần Thừa có 2 con trai là Trần Liễu và Trần Cảnh. Trần Thị Dung lấy vua Lý Huệ Tông sinh hai con gái là Công chúa Thuận Thiên và Chiêu Thánh. Con gái nhỏ Chiêu Thánh được truyền ngôi tức Lý Chiêu Hoàng. Trần Thủ Độ bày mưu cho Chiêu Hoàng lấy Trần Cảnh và truyền ngôi, chuyển từ Lý sang Trần.
Đồng thời Trần Liễu cũng lấy Thuận Thiên. Tức là hai anh em trai lấy hai chị em gái, mà cũng lại là con bác lấy con cô ruột.
Trần Cảnh sau được tôn là Thái Tông, Trần Thừa là Trần Thái Tổ, vị Thái Tổ duy nhất không ở ngôi vua. Trần Liễu chỉ được phong An Sinh Vương, giận nhưng không làm gì được.
Từ khi lấy nhau năm 7 tuổi đến 19 tuổi mà Chiêu Thánh không sinh được con, trong khi Thuận Thiên đã có 1 con trai rồi, và lại đang có thai 3 tháng với Trần Liễu, nên Thủ Độ quyết đem cô chị Thuận Thiên đang là vợ anh lại ép làm vợ vua em Trần Cảnh, và phế bỏ Chiêu Thánh đi. Bởi thế Trần Liễu càng tức giận nổi loạn, mà Trần Cảnh cũng ghê sợ cái mưu ấy mà bỏ lên Yên Tử đòi đi tu
Trong đời Trần, hôn nhân cận huyết trong nội bộ hoàng tộc có đến hơn 30 trường hợp, nên sử sách cho là loạn luân cũng không phải không có lý).
Dốc Hạ Kiệu
https://www.phuot.vn/picture.php?albumid=624&pictureid=15003
Đoạn dốc tiếp theo rất to rộng, được làm lan can đá hai bên khá cầu kỳ. Nếu để ý sẽ thấy lan can được tạo thành với hai yếu tố: mây và trúc, là hai đặc điểm của Yên Tử: cảnh quan với mây bao phủ, và trường phái thiền Trúc Lâm
https://www.phuot.vn/picture.php?albumid=624&pictureid=15004
Leo hết con dốc đá, mảnh đất thiêng liêng từ 700 năm qua hiện ra: Mộ tháp Huệ Quang.
Vua Trần Nhân Tông từ khi còn là Thái tử đã muốn đi tu, nhưng vua cha Thánh Tông nhường ngôi cho năm 20 tuổi, và ngài ở ngôi 15 năm. Đến năm 35 tuổi thì nhường ngôi cho con làm Thái thượng hoàng, rồi vào trong vùng Vũ Lâm ở Ninh Bình xuống tóc đi tu. Sau 5 năm tu ở Ninh Bình, năm 40 tuổi ngài lên núi Yên Tử, lấy hiệu Trúc Lâm đầu đà, lập ra Thiền phái Trúc Lâm, rồi viên tịch ở đây năm 50 tuổi, đó là năm 1308.
Vua con Trần Anh Tông hỏa táng di thể Trúc Lâm đầu đà. Một phần đem về táng ở lăng Quy Đức cùng các mộ tổ tại phủ Hưng Long (Thái Bình ngày nay), một phần thì xây tháp ngay tại Yên Tử để thờ, tức là Tháp Huệ Quang.
Tháp Huệ Quang - ánh sáng tuệ nhà Phật - xây năm 1309, đến nay là vừa tròn 700 năm. Đến đời Lê thì đổ nát, được trùng tu lại, có những thứ còn nguyên bản, có thứ tu sửa. Quanh tháp có một vòng tường gạch rất dày và chắc chắn cũng từ đời Trần được đời Lê tu sửa.
Tháp Huệ Quang sau vòng tường. Đằng sau là chùa Hoa Yên và đỉnh cao nhất Yên Tử
https://www.phuot.vn/picture.php?albumid=624&pictureid=14848
(Nhiều chỗ viết đây là lăng Quy Đức là nhầm lẫn. Lăng Quy Đức - còn gọi là Đức lăng - nằm ở Hưng Hà, Thái Bình ngày nay).
Bước qua cửa tò vò bao quanh tháp, sân tháp hình vuông còn lát nhiều viên gạch hoa chanh đời Trần. Huệ Quang Kim tháp khá khiêm tốn đứng lặng lẽ dưới tán cây.
Đế tháp là một hình lục giác có chạm hoa văn sóng nước đặc trưng thời Lý - Trần. Tầng một tháp hình vuông, trên có chạm hơn trăm cánh hoa sen. Tầng hai là hộp đá vuông, trong có để tượng đá Điều Ngự giác hoàng. Tầng ba cũng giống thế nhưng nhỏ hơn. Phía trên là các khối đá thu nhỏ hẳn lại và trên cùng là một búp sen.
Có thể trước kia tháp còn cao hơn, nhưng các phần trên bị đổ nát. Đến đầu đời Lê trùng tu mới làm nhỏ lại, còn các tầng dưới là nguyên bản. Phía trước tháp có một cây hương đá từ đời Lê, trên đó ghi rõ "Lê triều trùng tu".
https://www.phuot.vn/picture.php?albumid=624&pictureid=14850
Trong vòng tường không trồng một cây nào, nhưng bóng cây phủ kín quanh tháp, là do ba cây đại già trồng bên ngoài vươn mình vào che phủ cho tháp. Đây cũng là hình ảnh rất đẹp, rất riêng của tháp Huệ Quang.
Chính giữa tháp là tượng Tổ Trúc Lâm: Điều ngự Giác hoàng Trần Nhân Tông, được tạo tác cùng với tháp.
Pho tượng bằng đá không lớn, nhưng là tượng vua Việt Nam cổ nhất còn lại, và cũng là một trong số rất ít tượng đời Trần.
Tượng tạo hình một người ngồi thẳng, mắt mở, nhìn thẳng, hai tay để trên đùi, hai ngón tay cuối gập vào trong, chân ngồi thế bán già. Tượng khoác tấm áo phủ vai trái, để hở vai phải, tạo thành một chỗ rỗng dưới tay.
Chính vì tấm áo này mà có nhiều tranh cãi; có người cho rằng đây là tấm áo Phật giáo Nguyên thủy, trong khi Trần Nhân Tông tu theo Đại thừa phải mặc áo kín cả hai vai, nên bức tượng thể hiện cách mặc khi ngài đi thăm Chiêm Thành và mặc áo tu sĩ nguyên thủy để tỏ tình hòa hiếu. Lại có người cho rằng vào đời Lý - Trần tăng sĩ nước ta mặc áo cà sa hở vai như vậy. Tôi không nghĩ tu sĩ Đại Việt có thể mặc được áo cà sa hở vai, vì khí hậu quá lạnh giá vào mùa đông.
Dù ngay sau khi mất, ngài đã được vua sau tôn là Phật, nhưng tượng vẫn là của một vị sư, không ngồi tòa sen, đặc biệt là đôi mắt mở nhìn thẳng chứ không lim dim nhìn xuống như tượng Phật. Do trên tượng có vết bẩn, nhìn tưởng đôi mắt rất to, thực ra mắt khá nhỏ và mờ, còn vòng cung bên trên là lông mày.
https://www.phuot.vn/picture.php?albumid=624&pictureid=14851
Trần Nhân Tông có lẽ là vị vua có nhiều tôn hiệu nhất trong số các vua Việt Nam.
Khi làm vua và Thái thượng hoàng Thánh Tông vẫn còn (20 đến 32 tuổi), thì hiệu là Hiếu hoàng
Sau đó được tôn là: Pháp thiên Ngự cực Anh liệt Vũ thánh Minh nhân Hoàng đế.
Đến khi truyền ngôi cho con về làm Thái thượng hoàng (từ năm 35 tuổi) thì được tôn là: Hiển Nghiêu Quang thánh Thái thượng Hoàng đế
Khi đi tu thì tự xưng là: Hương Vân đầu đà, rồi Trúc Lâm đầu đà, các đồ đệ tôn là Trúc Lâm đại sĩ, .
Khi mất, thì triều đình tôn Miếu hiệu là: Nhân Tông hoàng đế
Và thụy hiệu hoàng gia là: Pháp thiên Sùng đạo Ứng thế Hóa dân Long từ Hiển hiệu Thánh văn Thần vũ Nguyên minh Diệu hiếu Hoàng đế
Thụy hiệu tôn trong cửa Phật là: Đại thánh Trần triều Trúc Lâm Đầu đà Tĩnh tuệ Giác hoàng Điều ngự Tổ Phật.
Trong tông phái Thiền thì gọi là: Thánh tổ Đại pháp Thiền sư Trúc Lâm Đại tôn giả.
Đời sau gọi ngắn gọn là Phật Hoàng, hay Điều Ngự Giác hoàng, hay Trúc Lâm Sơ tổ
Những cành đại vươn từ ngoài vào như ôm lấy ngọn tháp Tổ
https://www.phuot.vn/picture.php?albumid=624&pictureid=14853
https://www.phuot.vn/picture.php?albumid=624&pictureid=14852
Quanh Tháp Huệ Quang là cả một khu vườn tháp mộ với hơn bốn mươi ngọn tháp của các vị sư đã từng tu ở Yên Tử từ đời Trần đến đời Lê. Các ngọn tháp có ngọn nhỏ bé đơn sơ, có ngọn cao to đẹp đẽ đan xen, tạo thành một quần thể hoàn chỉnh.
Một bà cụ ngày ngày cắt cỏ dọn cây chăm sóc cho các ngọn tháp cổ
https://www.phuot.vn/picture.php?albumid=624&pictureid=14849
Sau tháp Huệ Quang, các bậc thang dẫn lên chùa Hoa Yên.
Hai bên lối đi là các cây cổ tùng, và hai cây thông rất lớn cao vượt lên. Tán của cây thông này nghiêng che cả một khoảng rộng, rất dễ nhận ra từ xa.
https://www.phuot.vn/picture.php?albumid=624&pictureid=15010
Từ trên nhìn xuống khu tháp Huệ Quang.
Từ sau Tháp Tổ, con đường lát gạch hoa chanh có hai hàng tháp mộ nhỏ đứng đối xứng ngay ngắn. Con đường này còn một số viên gạch đất nung từ đời Trần, những viên hỏng đã được thay thế.
Hai bên con đường này còn có hai ao tròn, là hai mắt rồng. Như thế khu tháp nằm ở chỗ linh địa miệng rồng.
Hai con rồng đá hai bên dốc mới được làm, là sản phẩm của những người thợ đá Ninh Vân - Ninh Bình. Phải mất một năm mới hoàn thành hai con rồng này và vận chuyển lên đây.
https://www.phuot.vn/picture.php?albumid=624&pictureid=14855
Em xin góp với bác Chitto mấy hình ảnh về Vườn Tháp Tổ trên Yên Tử
Em lên Yên Tử vào đầu mùa xuân, nhưng cây cối vẫn chưa đâm chồi nảy lộc đẹp như trong ảnh bác Chitto.
Vườn Tháp tổ bao gồm sáu mươi hai ngôi tháp
https://i234.photobucket.com/albums/ee16/anhthu_co/Yen%20Tu%2009/DSC_4117s.jpg
Mỗi tháp mang một dáng vẻ riêng.
https://i234.photobucket.com/albums/ee16/anhthu_co/DSC_4105s.jpg
... Yên Tử vào đầu mùa xuân, nhưng cây cối vẫn chưa đâm chồi nảy lộc ...
Cây đại khi không có lá có vẻ đẹp rất riêng đấy chứ bác. Cái dáng khúc khuỷu chằng chịt cành của nó vươn lên trời rất đẹp.
Bác đi mùa xuân mà được ngày trời xanh mây trắng nắng vàng thế thì tuyệt quá rồi còn gì. Tôi thấy thường vào mùa xuân nhiều mây mù mịt, ẩm ướt dễ bị cảnh xám xịt mờ mịt. Tôi đi vừa rồi vào hè mà lên đến đỉnh cũng mù mịt cả, nên dự định hoàng hôn và bình minh phá sản tung tóe.
Trên đỉnh dốc này tọa lạc ngôi chùa núi quan trọng nhất của Yên Tử: Chùa Hoa Yên.
Cuối đời Lý, Thiền sư Hiện Quang lên Yên Tử tu hành ở đây, tranh tre vách lá, gọi là chùa Phù Vân (nổi trong mây) hay Vân Yên (mây khói). Truyền qua đến đời thứ sáu, chín mươi năm sau thì chính là Trúc Lâm đầu đà Trần Nhân Tông, chùa mới được mở rộng và xây dựng thêm nhiều công trình. Đến thời vua Lê Thánh Tông, gần hai trăm năm sau nữa thì đổi tên là Hoa Yên (hoa khói).
Thực ra chùa cổ đã không còn, đời sau trùng tu dựng lại nhiều lần. Ngôi chùa hiện nay được trùng tu chưa đến chục năm nay. Ngôi chùa cũ ọp ẹp mục nát đã được thay hoàn toàn bằng tòa ngang dãy dọc. Những đồ cổ nhất có lẽ là bộ tượng Tam tổ trong hậu đường, và tấm bia hậu chơ vơ giữa sân.
Đây chính là nơi tôi có nhiều kỷ niệm cũ nhất...
https://www.phuot.vn/picture.php?albumid=624&pictureid=14856
Trước kia lên đây chỉ có nếp chùa nhỏ với một gian nhà lớn dành cho khách ở bên phải, một gian nhỏ cho người tu hành và bếp ở bên trái, đơn sơ lắm.
Hồi đó chúng tôi phải khuân vác tất cả các thứ từ dưới chân núi lên khá vất vả: gạo, rau, thực phẩm, gia vị, nước uống, nến thắp. Nhà chùa cho mượn bếp với nồi xoong, bát đũa, củi, nước. Nước nhà chùa là lấy từ trên núi. Tại các con suối trên cao, đắp bờ ngăn lại thành một cái bể nhỏ rồi có đường dẫn xuống. Nước trong núi đó dùng để tắm giặt, còn nước ăn thì lấy nước mưa. Nước lạnh buốt...
Giờ thì hai khu nhà khách và nhà bếp đều đã thay đổi hết rồi.
Và bên phải chùa, lui xuống một quãng là một dãy nhà nghỉ được dựng kiên cố 2 tầng, có sức chứa được đến hơn nghìn người. Xa hai bên là hai nhà cáp treo đi xuống bến và đi lên đỉnh.
Chùa Hoa Yên khác xưa nhiều quá.
https://www.phuot.vn/picture.php?albumid=624&pictureid=14857
Từ chùa Hoa Yên nhìn ra, một ngôi tháp cổ dưới tán cổ tùng, xa hơn là mạch núi trập trùng.
Tại trước sân chùa Hoa Yên có hai cây đại cổ thụ gốc rất lớn, tuổi trên 700 năm, vẫn còn lác đác hoa thơm dịu mùi thiền. Tiếc rằng hiện giờ khi làm lan can đá cho chùa đã che bớt một phần góc nhìn xuống hai cây đại đó.
https://www.phuot.vn/picture.php?albumid=624&pictureid=14860
Khi tôi đến, cả khu nhà nghỉ không có khách nào. Chỉ có những người dân chủ nhà đang bận bịu với cuộc sống nơi căn bếp, vòi nước, hoặc thong thả dạo trên sân chùa. Lấy một chỗ nghỉ bình dân, tức là một chỗ nằm trên cái sàn rộng mênh mông của căn nhà đầu tiên sát núi, tôi vứt cái ba lô lúc này đã thấy nặng trên vai xuống.
Ngôi nhà được xây để làm thành một sàn rộng thênh thang trải đầy chiếu, mặt sau quay ra thung lũng núi phía cáp treo. Chỗ này có thể nằm được hàng chục người trong mùa lễ hội. Ông chủ nhà bảo nếu thích có thể lấy phòng riêng, nhưng mà chỉ có mỗi mình, thì riêng hay chung có khác gì nhau. Ngoài ông chủ nhà ra cũng không còn ai trong nhà nữa cả. Trên tầng hai cũng có sàn ngủ rộng nữa. Ông chủ nhà bảo vào mùa đông khách có thể hai trăm người ngủ ở đây cũng được.
Mây chiều phủ bóng dần trên chùa Hoa Yên. Lại sửa soạn để leo tiếp.
https://www.phuot.vn/picture.php?albumid=624&pictureid=14858
Từ sau chùa Hoa Yên, có hai con đường lên núi. Đường bên trái lên chùa Vân Tiêu, rồi tiếp tục lên An Kỳ Sinh, đường này dốc hơn; đường bên phải qua chùa Một Mái, chùa Bảo Sái rồi cũng lên An Kỳ Sinh, thì đỡ hơn một chút. Giữa Bảo Sái và Vân Tiêu thông với nhau. Theo lời khuyên của ông chủ nhà, tôi leo theo lối bên phải.
Đi một đoạn, gặp một nếp nhà nằm nép vào vách núi. Vì vách núi nhô ra nên nếp nhà chỉ cần một phần mái bên ngoài, chênh vênh trên mép đá rất hẹp. Đây là chùa Một Mái, tương truyền nơi xưa kia Trần Nhân Tông đọc sách. Ngay lúc này mà nơi đây cũng rất u tịch, thì thuở xa xưa còn tĩnh lặng đến thế nào.
https://www.phuot.vn/picture.php?albumid=624&pictureid=15021
Gọi là chùa, vì trong nếp nhà chênh vênh đó có đủ tượng Tam thế Phật, Thích Ca, Di Đà, Quán Âm, tượng Đức ông, tượng Tổ sư,..., lại có một quả chuông nhỏ treo sát mái.
Một hõm nước ngay trong nhà lúc nào cũng tràn đầy, một chiếc gáo nhỏ cho người ghé thăm rửa mặt, hoặc kẻ hành hương uống lấy. Nước chảy từ khe đá ra liên tục, tràn qua thành rồi chảy ra cửa nhà. Người tu hành xưa kia có thể thiền định ở đây mà không ngại ai quấy rầy, cũng không lo thiếu nước uống.
https://www.phuot.vn/picture.php?albumid=624&pictureid=15022
Em mạn phép bác Chitto cho em theo sau Yên Tử của bác.
Qua vườn Tháp Tổ, leo dốc Dây Diều, chúng tôi lên tới chùa Hoa Yên. Chùa ở độ cao 534 mét so với mực nước biển, tọa lạc trên triền núi nhô ra tựa trán Rồng. Trước đây, Hoa Yên có tên là Vân Yên, Chùa Chính, Chùa Cả, Chùa Yên Tử... Vua Lê Thánh Tông lên vãng cảnh chùa, thấy cảnh trí nơi đây tuyệt đẹp: Trăm hoa đua nở, mây kết thành hoa giăng trước cửa... bèn đổi Vân Yên thành Hoa Yên.
Cây đại cổ thụ 700 năm tuổi trước cửa chùa Hoa Yên
https://i234.photobucket.com/albums/ee16/anhthu_co/Yen%20Tu%2009/DSC_4142s.jpg
Kiến trúc độc đáo , nét đặc trưng chùa thời Trần được trùng tu tôn tạo lại.
https://i234.photobucket.com/albums/ee16/anhthu_co/Yen%20Tu%2009/DSC_4136s.jpg
Sau chùa Cả Hoa Yên có hai đường lên núi: Một đường đi lên chùa Vân Tiêu. Đường sang chùa Một Mái qua sân Tháp
https://i234.photobucket.com/albums/ee16/anhthu_co/Yen%20Tu%2009/DSC_4146s.jpg
Từ chùa Một Mái cũng có hai đường. Một đường đi ngang tiếp sẽ đến am Hoa, am Dược là nơi xưa vua Trần làm thuốc, một đường leo lên đến chùa Bảo Sái rồi lên tiếp.
Dự định của tôi là lên chùa Đồng trong chiều, nên sẽ để hai am cho ngày hôm sau. Cuối cùng vẫn không đi được. Trong chuyến này tôi vẫn chưa qua được hết những điểm đã định đi. Thôi thì để lại cho những lần sau nữa. Tham nhiều quá có khi chẳng được như ý.
Từ Một Mái lên chùa Bảo Sái cũng không dễ. Đường dốc hơn so với đoạn lên Hoa Yên nhiều. Giờ đường đã được làm tốt và chắc chắn rồi, lại khô ráo nên cũng thuận lợi, tuy rằng bắt đầu mệt nhanh.
Chùa Bảo Sái là do sư Bảo Sái, một đệ tử của Điều Ngự lập ra. Chùa được lập nơi đây ở vị trí rất cheo leo, nhưng có một mạch nước ở phía sau, đảm bảo cho việc tu hành thời gian dài trên núi mà không sợ khát. Giờ thì nguồn nước lại mang một ý nghĩa khác rồi.
Chùa đã được trùng tu bằng gỗ
https://www.phuot.vn/picture.php?albumid=624&pictureid=14862
Từ Bảo Sái đi lên một đoạn nữa rồi nhìn ra, núi non mênh mông
https://www.phuot.vn/picture.php?albumid=624&pictureid=14863
https://www.phuot.vn/picture.php?albumid=624&pictureid=14864
Cuối cùng cũng hết chặng đường dốc nhất. Đến nơi hai con đường: đường Bảo Sái và đường Vân Tiêu chụm lại gặp nhau nơi bờ vách đá. Lúc này chiều cũng đã xuống, mây mù bắt đầu dâng lên bao phủ cả núi non.
https://www.phuot.vn/picture.php?albumid=624&pictureid=14865
Và đây cũng là nơi đang lộn xộn nhộn nhạo nhất của đỉnh Yên Tử.
Đầu tiên là tượng An Kỳ Sinh, vị đạo sĩ trong truyền thuyết có từ hai nghìn năm trước, hóa đá đứng sừng sững giữa đỉnh núi này.
Nếu thời xưa, xung quanh chỉ có đá bằng và mây núi, thì quả khối đá tự nhiên đứng thẳng này sẽ rất lạ lùng, vì nó vượt lên trên tất cả các tảng đá khác. Thế nhưng từ mấy chục năm nay, cái trạm phát sóng an ninh đặt ngay cạnh đã khiến khối đá trở nên vô duyên và xấu xí. Và gần đây, các khu nhà ở của công nhân cũng đang vây quanh chỗ này, khiến nó càng luộm thuộm hơn nữa.
https://www.phuot.vn/picture.php?albumid=624&pictureid=15270
Rất đông công nhân đang ở đây. Và một đống sắt thép, thạch cao nổi lên trên núi.
Đây là khuôn đúc pho tượng Phật Hoàng sẽ được dựng ở đây. Tượng bằng đồng, sẽ cao hơn chục mét, nặng trăm tấn.
Từ hơn năm trước đã có cuộc thi thiết kế mẫu tượng giữa các điêu khắc gia tầm cỡ... Việt Nam. Kết quả là cho ra 7 mẫu tượng rất là thê thảm, cổ lỗ. Cuối cùng thì người ta đã có một quyết định khôn ngoan nhất: Đó là lấy mẫu chính bức tượng bằng đá trong tháp Huệ Quang từ 700 năm trước. Khỏi cần phải thi thố, khỏi cần các loại văn bản trình bày văn hoa, lập luận dài dòng của các điêu khắc gia tầm cỡ quốc gia !!!
Tượng này sẽ khác tượng đá trong tháp ở chỗ là ngồi trên tòa sen, hiện giờ đang công đoạn làm khuôn đất sét. Theo kế hoạch là trước tháng 10 sang năm phải xong.
Hi vọng đức Phật hoàng sẽ không bị rút ruột quá nhiều để đến nỗi rỉ chảy xanh lè, và rồi kéo theo mấy vị đại gia vào tù như tượng Điện Biên Phủ.
https://www.phuot.vn/picture.php?albumid=624&pictureid=14866
Trên đó một đoạn là công trường san nền cho bệ tượng. Thấy lao động thủ công quá. Hic.
https://www.phuot.vn/picture.php?albumid=624&pictureid=14867
Nhìn bức ảnh chụp tượng An Kỳ Sinh của Chitto thấy cảnh vật tiêu điều quá, mấy tấm lợp xanh xanh đỏ đỏ, rồi cả cái thùng gỗ mới xuất hiện nữa, chắc để tiền công đức. Cuối năm 2007 mình đi thì như thế này
https://inlinethumb43.webshots.com/43882/2859637070081756469S600x600Q85.jpg
Nhân đây, mình muốn hỏi liệu Chitto có biết lý do gì (về lịch sử) mà tượng Phật Hoàng lại đặt ở nơi này không? Hay chỉ đơn thuần là quyết định của Hội đồng trị sự Phật giáo và UBND tỉnh?
Con đường từ An Kỳ Sinh lên Chùa Đồng cứ như hiện nay là rất đẹp, các phiến đá lớn để tự nhiên thành đường đi tạo nên một nét rất riêng cho Yên Tử. Nhìn công trường xây dựng ngổn ngang, đào xới tan nát thật tiếc
https://inlinethumb46.webshots.com/45805/2906741280081756469S600x600Q85.jpg
... lý do gì (về lịch sử) mà tượng Phật Hoàng lại đặt ở nơi này không? Hay chỉ đơn thuần là quyết định của Hội đồng trị sự Phật giáo và UBND tỉnh? ...
Về mặt lịch sử, thì việc vua Trần Nhân Tông có lên đến đỉnh này chắc là có, nhưng không có di tích gì về điều này. Chùa Đồng trên đỉnh có từ đời Lê. Như thế trong suốt nhiều năm, chỉ có tượng An Kỳ Sinh ở đây thôi.
Tôi không biết chắc lý do chọn nơi đây để đặt tượng, nhưng theo tôi, cũng có tính hợp lý nhất định:
- Xét trong tổng thể ngọn núi, nếu muốn đặt một pho tượng lớn tầm cỡ như thế, cùng với hệ thống bệ, hương án, chỗ đứng chiêm ngưỡng... thì vị trí này mới đủ rộng.
- Các chỗ khác khả dĩ có tạm đủ rộng thì đều có các chùa cổ. Nếu dựng tượng ở đó chắc chắn sẽ phá hủy di tích.
- Về vị thế, nơi này rất cao. Từ đây có thể nhìn ra toàn bộ ba phía, tầm nhìn bao quát rộng.
- Và có thể có một ý nữa, theo ý cá nhân tôi: Đó là hàng nghìn năm nay dân ta thờ cúng An Kỳ Sinh là một người Tàu trên vị trí cao này, ông này xét ra chẳng có tí tì ti liên quan, công đức gì với dân ta cả, lại còn thuộc về Đạo giáo chứ không phải Phật giáo, thế mà nghiễm nghiên đứng ở cao thế hưởng phúc, lại còn ở cao hơn tất cả các ngôi chùa thờ Phật.
Tượng Phật Hoàng không thể để thấp hơn ông ta được, do đó dựng tượng Trần Nhân Tông ở đây, có thể coi như tượng An Kỳ Sinh là một dạng "hộ pháp", cũng hay vậy.
An Kỳ Sinh, vị đạo sĩ trong truyền thuyết có từ hai nghìn năm trước, hóa đá đứng sừng sững giữa đỉnh núi này.
Topic này hay quá. Cho tớ xen ngang một tí.
Tớ đi Yên Tử 2 lần, đều đã lâu lắm rồi, khoảng chục năm trước, mà ngày xưa toàn chụp máy phim nên bây giờ cũng chẳng biết thất lạc đi đâu.
Tớ nhớ nếu đứng nhìn vào chùa Hoa Yên, lối bên phải lên chùa Đồng, lối bên trái đi rất hoang vu khoảng hơn nửa km lên xuống trong rừng sẽ gặp một cái thác nước (thác Ngọc?) rất đẹp vì nằm giữa núi rừng vắng lặng rậm rạp. Lúc tớ đi đến đó là buổi chiều tối, vì nghỉ đêm tại Hoa Yên nên tò mò đi chơi một mình mà gặp, rất lấy làm thích thú.
An Kì Sinh thực thực hư hư chứ không hoàn toàn là truyền thuyết. Tớ nhớ chắc chắc trong sử kí Tư Mã Thiên có vài chữ nói về nhân vật này, đại ý là An Kì Sinh là học trò của "Hà Thượng Nhân" (?), rồi ông ta dạy đạo tiếp cho mọi người.
Xét cho cùng, việc người/ vật hóa đá và tục lệ thờ các tảng đá có hình dáng kì lạ, có vẻ là một tín ngưỡng phổ biến của người Việt, có mặt trong rất nhiều các câu chuyện cổ và trong các nơi thờ cúng hiện nay. Nó cũng là một cách thức tốt để bảo vệ và tỏ sự kính trọng tới những tạo hóa thiên nhiên của người xưa (không phải ngày nay, với ví dụ về nàng Tô Thị:( )
Tôi không biết chắc lý do chọn nơi đây để đặt tượng, nhưng theo tôi, cũng có tính hợp lý nhất định:
- Về vị thế, nơi này rất cao. Từ đây có thể nhìn ra toàn bộ ba phía, tầm nhìn bao quát rộng.
- Và có thể có một ý nữa, theo ý cá nhân tôi: Đó là hàng nghìn năm nay dân ta thờ cúng An Kỳ Sinh là một người Tàu trên vị trí cao này, ông này xét ra chẳng có tí tì ti liên quan, công đức gì với dân ta cả, lại còn thuộc về Đạo giáo chứ không phải Phật giáo, thế mà nghiễm nghiên đứng ở cao thế hưởng phúc, lại còn ở cao hơn tất cả các ngôi chùa thờ Phật.
Tượng Phật Hoàng không thể để thấp hơn ông ta được, do đó dựng tượng Trần Nhân Tông ở đây, có thể coi như tượng An Kỳ Sinh là một dạng "hộ pháp", cũng hay vậy.
:), vị thế cao thì đúng rồi. Nhưng cao hơn nữa cho lên hẳn bãi đá sát chân chùa Đồng có khi lại vững chãi hơn nhỉ.
Còn về chuyện tượng Phật Hoàng ko thể thấp hơn tượng An Kỳ Sinh, trên An Kỳ Sinh vẫn còn chùa Đồng mà. Bác Chitto cứ cho rằng bức tượng đá đó là một vị hộ pháp trước chùa Đồng cũng được nhỉ, không phải băn khoăn rằng tượng đó người Tàu hay người Việt nữa :)
Hôm lên Yên Tử, Chitto có thấy trưng bày phối cảnh khu vực đó sau khi tượng Phật Hoàng hoàn thành không? Mình tìm trên mạng xem thế nào mà chưa ra, quả thật không hình dung nổi con đường từ An Kỳ Sinh lên chùa Đồng sau này sẽ thế nào nữa. Có lẽ hoài cổ quá, nhưng cứ mong Yên Tử mãi trầm mặc u tịch như mười mấy năm về trước
Một cái biển rất thô kệch.
Mây mù bao phủ. Tôi đi có một mình, và buổi chiều không có ai lên nữa, nên con đường leo lên giờ chỉ ta với ta, cảm giác cô tịch nhưng cũng thích thú. Đúng là đi vào cõi phù vân.
https://www.phuot.vn/picture.php?albumid=624&pictureid=14868
Đường khúc khuỷu với những tảng đá xô nghiêng. Nơi này cao trên nghìn mét rồi, không có các cây to, mà toàn các cây bụi nhỏ xen kẽ vào giữa các khối đá.
Từ chỗ này, không chụp ảnh nữa, mà thong thả đi, cảm nhận không gian nơi đây. Đôi lúc mây loãng ra, thấy mặt trời tròn như cái đĩa ở ngay bên cạnh, một vành tròn trăng trắng, có thể nhìn thẳng vào đó mà không sợ chói mắt.
(Nói thế mới nhớ ngày mai có Nhật thực, ở Hà Nội có thể ngắm được Nhật thực một phần lúc 7 - 8 giờ sáng).
https://www.phuot.vn/picture.php?albumid=624&pictureid=15276
Ngang qua tảng đá được gọi là Bia phật, một tảng đá phẳng dẹt dựng đứng tự nhiên, trên đó có khắc chữ Phật, dừng nghỉ một chút. Và rồi chùa Đồng cũng đã đến, lặng lẽ, vắng vẻ.
https://www.phuot.vn/picture.php?albumid=624&pictureid=15277
Công trình bằng đồng này đã tiêu tốn không biết bao nhiêu giấy mực của báo chí, truyền thông. Một số bài của các tác giả mắc bệnh AQ còn tâng bốc là ngôi chùa bằng đồng lớn nhất thế giới này nọ, nghĩ vừa buồn cười vừa buồn. Nó cũng chỉ là một công trình kỹ thuật, mỹ thuật bằng tiền của, công sức con người, với hỗ trợ của máy móc mà thôi, và vì mới dựng, nên tính tâm linh thiêng liêng hội tụ có lẽ còn ít.
Gọi là chùa cho to, thực ra có tính chất một cái am đặt tượng thờ. Trong am có tượng Phật lớn ngồi trên, bên dưới ba tượng Trúc Lâm tam tổ nhỏ hơn đặt dưới. Trước kia người ta định chỉ mở cửa của cái am đồng này trong mấy ngày Phật đản và Giỗ tổ Trúc Lâm, nhưng giờ đây thì mở suốt. Trong một số bức ảnh chụp bên trong còn thấy có người chui vào tận bên trong nhét tiền lẻ vào tay tượng Phật, thật là thời u mê tượng pháp.
Đọc báo thấy chỉ sau khi dựng xong cái am đồng này, đã có không ít kẻ vô văn hóa đã khắc, bôi, vẽ tên mình lên các tấm đồng. Do vậy ngay bên cạnh xuất hiện cái bảng đề cấm viết vẽ lên di tích !.
Ngay bên cạnh là một nếp nhà xây để đến 3 cái két sắt rất to dán chữ "hòm công đức" với cái bàn ghi công đức lạnh ngắt. Một quả chuông, một cái khánh đồng rõ to, rõ mới nằm hai bên, và mấy hàng bán đồ linh tinh vẫn còn. Tiếng đĩa tụng nam mô nhai đi nhai lại chán ngắt làm mất cả không gian thinh lặng.
Đoạn đường tôi đi lên vắng lặng, chứ lên đến đây lại có người. Có hai anh chàng bán đồ có hẳn một cái lều tôn nằm trên mỏm đá để ngủ đêm ở đây.
Ngồi trên đỉnh núi nhìn mây bay tràn ngập qua một lúc là lạnh. Đi xuống, không muốn chụp nhiều ở đây. Có gì đó khang khác và mới mẻ quá. Có lẽ một thời gian nữa, khi màu đồng trên cái chuông, cái khánh kia xỉn đi, cái nhà công đức kia xuống cấp đi, thì đỉnh thiêng này mới lại có phong vị xưa.
Ngược theo lịch sử, thì trên đỉnh này dựng ngôi "chùa đồng" - Thiên Trúc Tự từ đời Lê trung hưng, cách đây khoảng 400 năm, là một am nhỏ thôi. Sau khoảng trăm năm thì gió bão và kẻ gian đã phá hủy chùa, chỉ còn lại nền móng.
Năm 1930, một am nhỏ bằng bê tông được dựng lên tại nền cũ. Đến năm 1993 thì Việt kiều quyên góp dựng một am bằng đồng thật bên cạnh chùa bê tông. Thế là người ta quen gọi cái am đồng mới là chùa Đồng, còn am bằng bê tông cũ hơn thì gọi là chùa Chuông, vì phía trước bày mấy cái chuông. Khi lên đây năm 1994, am đồng còn khá mới và được chạm trổ cũng rất đẹp. Vẫn còn nhớ câu nói lưu truyền về mây mù đỉnh Yên Tử: Gõ chuông ở chùa chuông một hồi thì trời mưa, gõ thêm hồi nữa thì trời tạnh. Hình ảnh hai cái am này có lẽ quen thuộc hơn với nhiều người đi Yên Tử mười mấy năm nay.
Ảnh sưu tầm trên mạng: Chùa chuông bằng bê tông năm 1930 (trên nền chùa đồng cổ đời Lê) và chùa đồng 1993. Chùa đồng mới 2008 dựng trên nền của am bê tông.
Không biết cái am đồng 1993 giờ lưu lạc nơi đâu, hay vào tay đồng nát rồi?
https://www.phuot.vn/picture.php?albumid=624&pictureid=15303
Hơn 10 năm đi Yên Tử, qua bao thăng trầm trên đường lên Chùa Đồng, chứng kiến bao sự thay đổi trên Yên Tử. Từ những năm chưa có cáp treo, đường đi lên vô cùng vất vả, có những chố gần như phải bám vào cây mà đu lên, người nọ đẩy người kia lên, người lên trước kéo người lên sau, gió lùa qua khóm trúc nhỏ, thổi ù ù bên tai, ấy vậy khi lên đến Chùa Đồng bao mệt nhọc đều tan biến. Không gian tĩnh mịch mà thiêng liêng. Cả một biển mây vây quanh Yên Tử. Đánh 1 tiếng chuông để gọi gió về trên đỉnh Phù Vân để mình hòa cùng mây trời.
Giờ đây cáp treo đã lên được tới An Kỳ Sinh, đường lên đã bớt khó nhọc hơn, nhưng cảm giác bay bổng như trước kia không còn nữa.
Mọi người mườn mượp trẩy hội Xuân trên đỉnh Yên Tử - Chùa Đồng
https://i234.photobucket.com/albums/ee16/anhthu_co/DSC_3939s.jpg
Trông đông đúc chen chúc sợ nhỉ?
Năm ngoái em đi lên Chùa Đồng, dọc đường đi gặp cảnh này
https://i682.photobucket.com/albums/vv184/khuongdinh_co/Caigi2copy.jpg
https://i682.photobucket.com/albums/vv184/khuongdinh_co/Caigi3copy.jpg
https://i682.photobucket.com/albums/vv184/khuongdinh_co/Caigi4copy.jpg
Thế đấy người ta rũ bỏ những gì của quá khứ 1 cách phũ phàng như vậy đó.
Và năm nay như thế này đây .X(X(X(
https://i682.photobucket.com/albums/vv184/khuongdinh_co/Caigi1copy.jpg
Bác Chitto trên đường đi lên Chùa Đồng có thấy cái này không ? Nó là gì vậy ..(NO)(NO)(NO)
Năm ngoái em đi lên Chùa Đồng, dọc đường đi gặp cảnh này
Thế đấy người ta rũ bỏ những gì của quá khứ 1 cách phũ phàng như vậy đó.
Theo tôi thì cái án - lư bằng đồng này không phải là đồ cũ (càng không phải đồ cổ), mà mới được đúc gần đây, có khi chỉ hơn một năm thôi. Cái đồ này là kiểu của Tàu, ở TQ chùa nào cũng có, dùng để cắm hương bên ngoài, phía trước chùa. Nhìn màu đồng cũng thấy là nó còn rất mới mà.
Tôi nghĩ năm ngoái bạn lên là người ta vừa vận chuyển nó lên theo đường cáp vận chuyển các chi tiết của chùa đồng, do đó được đóng khung sắt cẩn thận để khỏi bị hỏng. Vị trí của nó là đặt trước tượng Phật Hoàng, nhưng khi chưa có mặt bằng thì tạm thời để bên cạnh đường thế thôi.
Trước khi có chùa đồng, thì những vật to nặng thế này không mang được lên đây đâu, do đó theo tôi nó hoàn toàn là đồ mới, và chưa sử dụng nữa cơ, nên không có gì phải bức xúc cả
Năm ngoái, cái này bị vứt chỏng chơ giữa bãi rác, đoạn lưng chừng sườn núi, cạnh đường đi lên qua cái biển Đỉnh thiêng Yên Tử khoảng 100m. Bác ạ.
https://i682.photobucket.com/albums/vv184/khuongdinh_co/Caigi6copy.jpg
Người đi qua đi lại chẳng ai thèm để ý.
https://i682.photobucket.com/albums/vv184/khuongdinh_co/Caigi5copy.jpg
Tất nhiên là tôi không dám chắc, cũng chỉ là nhìn qua ảnh và nhìn thực tế (lần vừa rồi), nên tôi cũng nói là "theo tôi nghĩ", vì với kinh nghiệm của tôi, nó là đồ mới làm, thậm chí là chưa được sử dụng. Những bức ảnh chụp chùa đồng cũ cũng không có "nó".
Rất có thể người ta định đem nó lên đặt trước chùa đồng mới, nhưng rồi thấy không phù hợp nên mới bỏ chỏng chơ ở đó, chờ đến nhiệm vụ sau. Điều đó thì cũng không có gì quá đáng cả.
Ngang qua tảng đá được gọi là Bia phật, một tảng đá phẳng dẹt dựng đứng tự nhiên, trên đó có khắc chữ Phật,
Em phụ họa với bác một tý rồi bác viết tiếp ạ.
https://i682.photobucket.com/albums/vv184/khuongdinh_co/BiaPhat.jpg
Công trình bằng đồng này đã tiêu tốn không biết bao nhiêu giấy mực của báo chí, truyền thông. Một số bài của các tác giả mắc bệnh AQ còn tâng bốc là ngôi chùa bằng đồng lớn nhất thế giới này nọ, nghĩ vừa buồn cười vừa buồn. Nó cũng chỉ là một công trình kỹ thuật, mỹ thuật bằng tiền của, công sức con người, với hỗ trợ của máy móc mà thôi, và vì mới dựng, nên tính tâm linh thiêng liêng hội tụ có lẽ còn ít.
Gọi là chùa cho to, thực ra có tính chất một cái am đặt tượng thờ. Trong am có tượng Phật lớn ngồi trên, bên dưới ba tượng Trúc Lâm tam tổ nhỏ hơn đặt dưới. Trước kia người ta định chỉ mở cửa của cái am đồng này trong mấy ngày Phật đản và Giỗ tổ Trúc Lâm, nhưng giờ đây thì mở suốt. Trong một số bức ảnh chụp bên trong còn thấy có người chui vào tận bên trong nhét tiền lẻ vào tay tượng Phật, thật là thời u mê tượng pháp.
https://i682.photobucket.com/albums/vv184/khuongdinh_co/DinhYT3.jpg
Gian nan cõi Phật
https://i682.photobucket.com/albums/vv184/khuongdinh_co/Khanvai2.jpg
https://i682.photobucket.com/albums/vv184/khuongdinh_co/Khanvai.jpg
Em phụ họa với bác một tý rồi bác viết tiếp ạ.
[/IMG]
Bạn có ảnh đẹp ở chùa Đồng thì post tiếp đi. Tôi không chụp nhiều ở đây vì mây mù, không nắng đẹp như thế kia.
Lúc đó có dự định chờ hoàng hôn trên núi, mặt trời lặn rồi mới xuống. Đã mượn của ông chủ nhà đèn pin mang đi rồi. Thế nhưng trời không chiều lòng.
Thế nên nếu viết tiếp, thì tôi sẽ "xuống núi" thôi.
Vâng. Em xin tiếp ạ.
Đọc báo thấy chỉ sau khi dựng xong cái am đồng này, đã có không ít kẻ vô văn hóa đã khắc, bôi, vẽ tên mình lên các tấm đồng. Do vậy ngay bên cạnh xuất hiện cái bảng đề cấm viết vẽ lên di tích !.
https://i682.photobucket.com/albums/vv184/khuongdinh_co/DSC_4202s.jpg
https://i682.photobucket.com/albums/vv184/khuongdinh_co/DSC_4202s2.jpg
Giữa trời
https://i682.photobucket.com/albums/vv184/khuongdinh_co/DinhYT2.jpg
https://i682.photobucket.com/albums/vv184/khuongdinh_co/DSC_4240s.jpg
Thành tâm
https://i682.photobucket.com/albums/vv184/khuongdinh_co/DSC_4206s.jpg
https://i682.photobucket.com/albums/vv184/khuongdinh_co/DSC_4212s.jpg
https://i682.photobucket.com/albums/vv184/khuongdinh_co/DSC_4208s.jpg
Đường khúc khuỷu với những tảng đá xô nghiêng. Nơi này cao trên nghìn mét rồi, không có các cây to, mà toàn các cây bụi nhỏ xen kẽ vào giữa các khối đá.
https://i682.photobucket.com/albums/vv184/khuongdinh_co/DSC_4245s.jpg
Ngồi trên đỉnh núi nhìn mây bay tràn ngập qua một lúc là lạnh. Đi xuống, không muốn chụp nhiều ở đây. Có gì đó khang khác và mới mẻ quá. Có lẽ một thời gian nữa, khi màu đồng trên cái chuông, cái khánh kia xỉn đi, cái nhà công đức kia xuống cấp đi, thì đỉnh thiêng này mới lại có phong vị xưa.
https://i682.photobucket.com/albums/vv184/khuongdinh_co/DSC_3972s.jpg
Thôi, em nốt mấy cái trên đỉnh Yên Tử, để bác Chitto còn "hạ sơn".
Cảm ơn các bác.
https://i682.photobucket.com/albums/vv184/khuongdinh_co/DSC_4238s.jpg
https://i682.photobucket.com/albums/vv184/khuongdinh_co/DSC_4266s.jpg
https://i682.photobucket.com/albums/vv184/khuongdinh_co/DSC_4273s-1.jpg
Đi xuống đến An Kỳ Sinh, nhiều người tò mò và hỏi rằng tôi đi có một mình thôi à, hay đoàn ở đâu ! Có lẽ ít khi chiều muộn mà có người đi một mình lên đây. Một cậu bé hỏi tôi sao không đi cáp treo, tôi hỏi : Một người cáp treo có chạy không, thì một ông bên cạnh cười: Có cái cáp chân nó phải chạy thôi.
Từ trên nhìn xuống, bỗng mây trổ ra một lỗ nhỏ, để một chút ánh nắng đi qua, chiếu về phía núi đang bị gặm nhấm.
Không rõ đó là cái gì, mà mấy vạt cây rừng đã bị triệt hạ? Có phải khu đào than lộ thiên mà báo chí mấy năm trước đã từng kêu gào đó không?
https://www.phuot.vn/picture.php?albumid=624&pictureid=15281
Theo lộ trình truyền thống: Lên Bảo Sái, xuống Vân Tiêu, tôi đến sân chùa Vân Tiêu. Tương truyền vị Tổ thứ hai của sơn môn Yên Tử là Phù Vân Quốc sư (hay Trúc Lâm quốc sư - tức thiền sư Đạo Viên - sư tổ 4 đời của vua Trần Nhân Tông) đã viên tịch ở đây.
Phía trước chùa là mỏm núi vươn xa ra, dưới bóng hai cây tùng là mấy ngọn tháp cổ, trong đó tháp Vọng Tiêu Cung là cao và đẹp nhất. Phong cảnh này rất đặc trưng và cũng tiêu tốn không ít phim ảnh của các tay máy từ nhiều năm.
Bậc Quốc sư thuở xưa quả là chọn được nơi linh địa. Mỏm núi nhô hẳn ra giữa trời, bốn bề quanh năm mây trắng. Chiều xuống làm cảnh chụp tối và u tịch.
https://www.phuot.vn/picture.php?albumid=624&pictureid=15279
Từ khu tháp cổ nhìn về ngôi chùa bên sườn núi. Chùa cũ xưa đã đổ nát hết, chùa này mới dựng lại năm 2002, nên trông mới quá. Đỉnh núi ngập trong sương.
https://www.phuot.vn/picture.php?albumid=624&pictureid=15439
Đường về Hoa Yên
https://www.phuot.vn/picture.php?albumid=624&pictureid=15282
Xuống đến Hoa Yên lúc sáu rưỡi, trời còn sáng lắm. Không phải ngày lễ, không phải cuối tuần nên nơi này vắng vẻ. Đi dạo quanh sân chùa nhìn chiều xuống, bình yên.
Cửa chùa đã đóng lại, vài nén hương thắp bên ngoài leo lét, mấy bông hoa đại dìu dịu. Lúc đó tôi gặp một vị sư trẻ người miền Nam, rồi mới biết là buổi tối chỉ nghỉ lại đây chỉ có thêm 1 cô bé nữa mới lên. Trong 3 người chỉ có tôi là lên chùa Đồng chiều hôm đó.
Nói chuyện một lúc, thấy không hợp với vị sư trẻ kia lắm. Về chỗ nghỉ ăn tối, chờ trăng bắt đầu lên mới lại lên sân chùa Hoa Yên.
Nghe tiếng tụng kinh gõ mõ. Ngó vào trong chùa...
https://www.phuot.vn/picture.php?albumid=624&pictureid=15283
Hai người trong chùa, với tôi, là ba vị khách tối nay ở đây....
bóng của ngài còn đâu đây...
https://www.phuot.vn/picture.php?albumid=624&pictureid=15494
Đêm đó trăng thật đẹp.
Sau khi nghe xong bài kinh tụng của vị sư trong chùa, tôi đi xuống khu tháp Tổ, ngồi một mình trước ngôi tháp. Không một tiếng giun tiếng dế. Trăng lên sáng trong cả một vùng núi.
Từ núi nhìn về phía biển, ánh đèn lấp lánh kéo một dải dài. Không có gió, không có mây, và vì là trăng 17 nên cũng có cả các vì sao nữa. Cây cối vẽ lên những nét kì dị.
Tôi nhớ hồi 15 năm trước đi cùng bạn, cả lũ cũng ngồi dưới sân tháp này nói chuyện. Rồi lại lên sân chùa lấy chiếu trải ra nằm nhìn trời, tiếng rì rầm của bạn bè làm tôi ngủ đi một lúc, tỉnh dậy trăng đã gần chiếu thẳng.
Sau khi từ tháp lên, cũng ngồi ở sân chùa. Nhưng không có chiếu, không có bạn. Vị sư trẻ kia qua một lúc nói chuyện ban chiều, thấy không hợp, nên không nói nhiều. Cô bé thì cũng chả mấy chốc đi xuống để ngủ, bảo sáng mai dậy sớm.
Ngồi một mình đến hơn 11 giờ, khu nhà nghỉ bên dưới cũng đóng cửa tắt đèn hết rồi. Chỉ còn ánh sáng của trăng trên trời, dải chỉ lấp lánh ngoài biển, và khu trạm cáp treo sáng đèn.
Về chỗ nghỉ, cái sàn rộng thênh thang cũng tràn ngập ánh trăng. Nhắn tin và gọi điện thoại cho bạn trong lúc đang nằm ngửa để trăng chiếu vào mặt dịu dàng...
Tớ nhớ nếu đứng nhìn vào chùa Hoa Yên, lối bên phải lên chùa Đồng, lối bên trái đi rất hoang vu khoảng hơn nửa km lên xuống trong rừng sẽ gặp một cái thác nước (thác Ngọc?) rất đẹp vì nằm giữa núi rừng vắng lặng rậm rạp
Đường phía bên phải đi sang thác Ngự Dội, am Thiền Định và thác Vàng, đúng là hồi xưa chỉ là con đường mòn len lỏi sát vách núi. Giờ thì đã được làm lại rồi. Và thật may là đi con đường này vẫn còn rất vắng lặng, rừng cây rậm rạp.
Con đường này vẫn còn nhiều cây xích tùng cổ rất lớn, cành nghiêng ra ngoài...
https://www.phuot.vn/picture.php?albumid=624&pictureid=15495
Am Thiền Định là nơi xưa kia vua Trần ngồi thiền, tuy nhiên đã hoàn toàn đổ nát không còn gì. Người ta làm lại cái mới trên nền cũ. Do đó không thấy thích thú lắm. Một số "nghệ sĩ dân gian" còn sáng tác mấy con gấu, con báo, con hổ, con trăn... bên cạnh đường một cách ngô nghê và làm mất vẻ tự nhiên của rừng già nữa. Thôi bỏ qua hết.
Thác Ngự Dội chỉ là một lạch nước nhỏ đổ xuống cao khoảng ba mét, tương truyền là nơi vua tắm rửa xưa kia. Cũng hợp lý, vì khi tắm chỉ cần nguồn nước chảy rất nhẹ thôi. Nếu nhiều mưa cũng sẽ lắm nước hơn, còn lúc này thì chán. Bởi thế nên đi tiếp...
https://www.phuot.vn/picture.php?albumid=624&pictureid=15496
Tận cùng con đường nhỏ là thác Vàng. Sở dĩ có tên ấy vì phía trên thác có lắng đọng loại sa khoáng có màu vàng. Từ xa đã có thể nghe tiếng nước dội xuống. Thác không cao, không lớn lắm, nhưng giữa rừng núi u tịch thì tiếng nước chảy nghe rất rõ và vui tai.
https://www.phuot.vn/picture.php?albumid=624&pictureid=15497
th.hoang
27-07-2009, 00:16
Anh Chitto cho hỏi là để nghỉ đêm lại có khó khăn gì không, phải xin phép ai không, hoặc anh cho vài tips một số cái nên và không nên cho việc nghỉ lại nhé!
Anh Chitto cho hỏi là để nghỉ đêm lại có khó khăn gì không, phải xin phép ai không, hoặc anh cho vài tips một số cái nên và không nên cho việc nghỉ lại nhé!
Việc nghỉ đêm lại trên khu vực Hoa Yên là rất dễ dàng cho khách từ... hai chục năm nay rồi bạn ạ. Ngày xưa thì lên xin bà vãi già cho ngủ lại, thế là mở cửa khu nhà khách, nhét vào đó tối đa trăm người.
Còn giờ thì ngay bên cạnh chùa, thấp hơn mặt sân chùa 5-7 mét là cả một dãy nhà nghỉ, tổng cộng nhồi vào cũng chứa được đến gần hai nghìn người. Nếu thích phòng riêng (bé, tối, ngột ngạt) thì trăm nghìn, thích kiểu ngủ tập thể thì hai chục ngàn, hỏi ai cũng thế. Nước lạnh thoải mái, nước nóng thì đề nghị chủ nhà đun ấm điện hoặc bằng ga. Ăn thì cũng ở luôn nhà đó. Mùa đông đúc lễ hội thì cái gì cũng có. Mùa vắng vẻ thì ăn như cơm bình thường. Giá rổ đắt hơn dưới chân núi.
Thế thôi. Tips là đi đông thì hỏi tiền cho rõ ràng chính xác. Tớ đi một mình nên cũng chả hỏi. Ngủ một tối, ăn một bữa, đun 2 ấm nước sôi tắm, mượn đèn pin đi buổi tối, tán phét với ông chủ một lúc. Tổng cộng bảy chục ngàn.
Đường đi men theo núi
https://www.phuot.vn/picture.php?albumid=624&pictureid=15498
Những cây Tùng nghênh khách, có kém gì Hoàng Sơn !
https://www.phuot.vn/picture.php?albumid=624&pictureid=15499
Nắng sớm trên Hoa Yên
https://www.phuot.vn/picture.php?albumid=624&pictureid=15704
Núi rừng bừng lên
https://www.phuot.vn/picture.php?albumid=624&pictureid=15703
Đã đến lúc xuống núi.
Tôi vẫn chưa đi hết được nơi định đi: am Dược, am Hoa, thác Bạc, nền của nơi được cho là am Ngọa Vân trên núi, ngọn tháp có gạch men xanh... nhưng thôi, để lần sau cũng được.
Thú thực là khi đó cũng mệt và thấy đau chân. Tinh thần đi cáp treo, cuối cùng leo bộ toàn bộ, nên chân cẳng cũng thấy đau rồi.
Rời Hoa Yên xuống khu tháp Tổ, cây đại già 700 năm nghiêng nghiêng đưa tiễn
https://www.phuot.vn/picture.php?albumid=624&pictureid=15705
Sân tháp trong nắng
https://www.phuot.vn/picture.php?albumid=624&pictureid=15708
Vọng về đỉnh núi phủ mây
https://www.phuot.vn/picture.php?albumid=624&pictureid=15709
homeless man
28-07-2009, 22:10
Em cũng sưu tầm được ít thông tin về Yên Tử. Thấy bác Chitto xuống núi thì xin phép đăng lên đây mọi người cùng tham khảo.
Theo trang: Thư viện hoa sen.org
"....Chùa Yên Sinh, tọa vị vào nơi tương đối thấp, chung quanh tùng bách um tùm. Trong chùa có tạc tượng vua Trần nằm, có cây trúc xuyên qua đùi. Khi vua Trần tịch ở Ngọa Vân am, thân nằm trên những cành trúc chằng chịt, trúc mọc xuyên qua đùi xác chết mà không ai hay. Sau triều đình nhà Trần biết và cho tạc tượng đúng như kiểu Trần Đế nằm khi viên tịch. Tượng này xưa thờ ở am Ngọa Vân, sau di về chùa Yên Sinh vì thảo am bị cháy".
Theo Vietnamnet: Cuộc tìm kiếm am Ngọa Vân – đâu là nơi mất của đức Điều ngự Giác hoàng?
"Đầu năm 2007, vào gần đúng dịp lễ hội Yên Tử, dân địa phương đi đào măng về kháo nhau trên đường đi chùa Bảo Sái, đoạn trên chùa Một mái có con đường rẽ ngang đi lối trên của am Dược và am Hoa đã phát hiện một nền am cổ. Bên cạnh đó có một bảo tháp hơi bị xụp. Nhiều người cho rằng rất có thể đó chính là am Ngọa Vân nơi mà đệ nhất tổ thiền phái Trúc Lâm, Đầu đà Điều ngự Giác hoàng Trần Nhân Tông nhập niết bàn.
Con đường mòn này từ lâu chẳng có ai đi và gần như mất dấu. Sau nhiều lần bị lạc, đến nơi, thì thấy quả thật có một bảo tháp còn nguyên vẹn, đỉnh tháp hơi bị xụp xuống. Vị sư trông coi chùa Bí Thượng phỏng đoán là có thể tháp được xếp lại vì ở Yên Tử trước đây các bảo tháp không được trông coi cẩn thận có thời gian người ta có phong trào đào các tháp để tìm vàng. Nhưng trên thực tế, bảo tháp này vẫn được khá giữ nguyên ven, phần bị xụp có thể do tác động cơ học từ móng gây ra.
Theo một dấu hiệu nhận biết chung, tháp dược dựng từ bằng những khối đá vuông vắn được xếp lên nhau theo hình dáng chung của những cổ tháp trong vùng Yên Tử, trên trán có bia, nhưng chữ bị phong hóa không thể đọc nổi những văn tự khắc trên đó, và tháp cũng nẳm ở vị trí là giữ hai gốc cổ tùng.
Ngay bên cạnh bảo tháp chừng 100m chính là một nền am nhỏ mà rất nhiều người ở đây đó chính là am Ngọa Vân như trong sử sách ghi lại.
Nền am được dựng dưới một phiến đá rất to nhô ra tạo như một cái mái tự nhiên, điều này khá lý thú nhưng không có gì đặc biệt lắm. Đặc biệt hơn cả là trước am có hai gốc cổ tùng rất lớn, đường kính chừng hai người ôm, thân hai cây to bằng nhau. Gần như vừa khít giữa hai cây tùng là một phiến đá phẳng tự nhiên có chiều dài độ một người nằm.
Trước đó người ta vẫn biết có một ngôi chùa Ngọa Vân ở Đông Triều, và theo quan niệm của mọi người đó chính là nơi đức Trần Nhân Tông tịch diệt nhập niết bàn. Hiện giờ trong chùa còn thờ một bức tượng Trần Nhân Tông nhập niết bàn theo đúng với những gì sử sách tả lại: ngài nhập niết bàn theo tư thế sư tử tọa, giống với tư thế của Phật Thích Ca nhập niết bàn tức là người nằm nghiêng một tay chống đầu, một tay buông xuống đùi, hai chân để co lại xếp chồng lên nhau.
Trong quá trình kiểm chứng thông tin về ngôi cổ am mới tìm ra này thì có thông tin: phát hiện một am Ngọa Vân nữa bên dãy Yên Sinh sườn phía Tây dãy Yên Tử mạn Bắc Giang. Liền ngay sau đó như để khẳng định cho quan điểm về có một am Ngọa Vân nữa ở Bắc Giang , GS Huệ Chi cũng đã viết: “Việc qua đời của vua Trần ở am Ngọa Vân trên dãy Yên Sinh là điều đã được khẳng định, không có gì phải xét lại!”.
GS Huệ Chi đưa ra quan điểm từ 3 cuốn sách: Đại Việt Sử Ký Toàn Thư; Thánh Đăng Ngữ Lục, Tam Tổ Thực Lục.
“Đại Việt sử ký toàn thư – Bản kỷ, Quyển III, ghi rằng vua Trần Nhân Tông băng ở am Ngọa Vân thuộc dãy Yên Tử vào ngày 3 tháng 11 năm Mậu thân…. “Thánh đăng ngữ lục” và “Tam tổ thực lục” thì nói kỹ hơn nhiều…Ngày 18 vua lên đường, đi bộ, tới chùa Tú Lâm ở ngọn Kỳ Đặc thuộc dãy Yên Sinh thấy nhức đầu, bèn bảo hai tỳ khưu đi theo là Tử Doanh và Hoàn Trung rằng: “Ta muốn lên đỉnh Ngọa Vân nhưng sức chân yếu quá không thể đi được. Biết làm thế nào đây?”. Hai tì khưu bèn tâu vua: “Hai đệ tử chúng con có thể giúp người”. Nói rồi họ cùng khiêng nhà vua lên đến đỉnh Ngọa Vân. Đến nơi, nhà vua từ tạ, bảo: “Thôi hai người hãy xuống núi tu hành, đừng coi sinh tử là một chuyện dễ dàng”.”
GS Huệ chi cũng nói thêm: “Nhưng hai tài liệu khác của chính nhà Phật và có lẽ còn sớm hơn cả “Đại Việt sử ký toàn thư” là “Thánh đăng ngữ lục” và “Tam tổ thực lục” thì nói kỹ hơn nhiều”
Trên thực tế, GS Huệ Chi lầm lẫn một điều rất lớn rằng cuốn Thánh Đăng Ngữ Lục do thiền sư Tính Quảng và Ngô Thời Nhiệm soạn vào thế kỷ 18 trong khi đó Đại Việt Sử Ký Toàn Thư được soạn ra trước đó 3 thế kỷ.
Thêm vào đó cuốn Thánh Đăng Ngữ Lục có thể được biên soạn vào cuối đời vua Trần Minh Tông đầu đời Trần Dụ Tông nhưng không có tác giả. So với Đại Việt Sử Ký Toàn thư của Ngô Sĩ Liên viết dưới thời Lê Thánh Tông thì Thánh Đăng Ngữ Lục chỉ là dạng tục sử ở mức tham khảo tư liệu loại 2.
Cuốn Đại Việt Sử Ký Toàn Thư được Ngô Sĩ Liên biên soạn dựa trên thành tựu của cuốn Đại Việt Sử Ký do Phan Phu Tiên một sử gia đời Trần biên soạn, như vậy đây luôn luôn là nguồn tư liệu đáng tin cậy loại 1.
Dựa vào những tư liệu sẵn có cộng thêm với tư liệu thu được trong quá trình thực tế, có thể nhận xét như sau:
Thứ nhất: Theo quan niệm dân gian, sư ở đâu thì dựng am ở đó, còn chùa là nơi thờ Phật; khi Thượng hoàng Trần Nhân Tông xuất gia vào Yên Tử tu hành tháng 8 năm 1299, thì tháng 7 cùng năm đó đã cho dựng am Ngự Dược theo những gì mà Đại Việt Sử Ký Toàn Thư ghi lại. Trong suốt quá trình tu tập đến đắc đạo, sử chỉ ghi chép duy nhất buổi thuyết pháp giảng Khóa Hư Lục đầu tiên của ngài tại ngôi chùa Vĩnh Nghiêm thuộc dãy Yên Sinh chứ không nói gì thêm.
Thứ hai: Mối liên hệ giữa am và tháp ở Yên Tử rất khăng khít với nhau. Khi các thiền sư viên tịch, am của họ bao giờ cũng được dựng ngay gần khu vực tháp. Bản thân theo hai cuốn sử kia cũng cho biết là xá lị của vua Trần Nhân Tông được chia ra hai nơi: Một phần đặt ở Đức Lăng, phủ Long Hưng (Thái Bình); một phần đặt trong Kim Tháp ở chùa Vân Yên (chùa Hoa Yên ) trên Yên Tử, vậy không có lẽ gì vua Trần Nhân Tông lại có ngoại lệ là mất ở một nơi, táng ở một nẻo.
Rất khó có khả năng chứng minh về một sự tồn tại của am Ngọa Vân ở phía sườn tây Yên Tử mạn bên dãy Yên Sinh thuộc địa phận Bắc Giang và cũng khó xác định vị trí chính xác của am Ngọa Vân nơi mà mà đệ nhất tổ đã nhập vào cõi niết bàn tại khu vực xung quanh Yên Tử".
voòng ngẩu pín
29-07-2009, 02:22
các bác cho em hỏi thăm: em muốn đi xe máy xuyên qua yên tử để về hà nội liệc có đc ko và mất bao lâu??bọn em định đi từ hải phòng sang quảng ninh rẽ qua yên tử và chọn đường rừng để về hà nội ai đã đi rồi giúp em với nhé??cám ơn nhiều ạ
các bác ơi có lối nào đi xuyên qua yên tử bằng xe máy để về bắc giang ko??em đang muốn đi tuyến ấy từ hạ long về hà nội mà chưa nắm chắc đường ai đi rồi cho em biết với nhé????men li thanh
Tôi không rõ được ý của bạn, nên chỉ nói cái gì tôi biết thôi.
Từ Hạ Long về Hà Nội thì tất nhiên là chỉ "rẽ vào" chứ không "xuyên qua" Yên Tử được rồi ! Kể cả từ Hạ Long đi Bắc Giang, thì cũng không thể cắt ngang qua dãy Yên Tử, mà chỉ đi dọc theo chân núi Yên Tử thôi.
Theo tôi hiểu ý bạn muốn cắt ngang qua dãy Yên Tử, thế thì sẽ đi lên Lục Ngạn, đi Chũ, chứ không phải đi Bắc Giang (thành phố). Trên bản đồ có đường như vậy, nhưng cũng chỉ là cắt qua đoạn cuối của dãy Yên Tử thôi.
Những người thợ đá Ninh Vân đang kiến thiết lan can đá cho khu vực tháp tổ. Ngồi nói chuyện với mấy anh chàng một lúc, cũng vui vui. Đá được kéo lên bằng dây cáp, mỗi tảng mà họ đang vác nặng khoảng 300 kg sau khi đục đẽo. Mỗi lan can được làm theo trang trí khác nhau. Chỗ thì thân trúc, khi thì long vân, lúc là hoa cúc,...
https://www.phuot.vn/picture.php?albumid=624&pictureid=15714
Chùa Vân Tiêu được tọa lạc trên đỉnh núi phía Tây dãy Yên Tử. Dãy núi như trường thành chắn ngang luồng gió biển thổi vào. Hơi nước tới đây, ngưng đọng lại thành mây
https://i234.photobucket.com/albums/ee16/anhthu_co/Yen%20Tu%2009/DSC_4318s.jpg
Mây, gió bị chặn ở sườn Nam, được thoát ra nơi triền núi phía Tây. Mây trôi lững lờ trên triền non Yên Tử, tới đây lập tức bị tiêu tan, nên dù ở gần đỉnh núi, chùa Vân Tiêu ít bị mây mù che phủ. Ở nơi mây cứ đến là tan nên chùa mang tên là Vân Tiêu.
https://i234.photobucket.com/albums/ee16/anhthu_co/Yen%20Tu%2009/DSC_3982s.jpg
Ở nơi mây cứ đến là tan nên chùa mang tên là Vân Tiêu.
Ảnh bạn có góc chụp và thời tiết đẹp quá ! Có ảnh đẹp nữa thì bạn post tiếp nhá.
Tuy nhiên, theo tôi biết thì Vân Tiêu không có nghĩa là Tan mây. Chữ Tiêu trong tiếng Hán - Việt có đến hơn 50 chữ và như vậy hàng chục nghĩa.
Theo tôi biết, chữ Tiêu trong tên chùa Vân Tiêu nghĩa là Vẻ đẹp, Vân Tiêu nghĩa là Vẻ đẹp của mây.
Chữ Tiêu này cũng là chữ Tiêu trong tên điện Linh Tiêu - cung điện của Ngọc hoàng Thượng đế ở.
Cảm ơn bác Chitto đã động viên em. Đã 10 năm đi Yên Tử, đến năm nay em mới gặp được trời nắng đẹp , còn các năm trước trời đất mù mịt, có khi gặp cả mưa nữa . Các bộ ảnh của những năm trước chẳng đẹp bằng của bác đâu.
Trên Yên Tử, núi non hùng vĩ, những ngôi chùa điểm xuyết trên đường lên cõi tiên. Trong tất cả các chùa trong Yên Tử , em thích nhất cảnh chùa Hoa Yên.
Trẩy hội xuân trên chùa Hoa Yên
https://i234.photobucket.com/albums/ee16/anhthu_co/Yen%20Tu%2009/DSC_4140s.jpg
Linh thiêng
https://i234.photobucket.com/albums/ee16/anhthu_co/Yen%20Tu%2009/DSC_4123s.jpg
Nắng xuân trên chùa Hoa Yên
https://i234.photobucket.com/albums/ee16/anhthu_co/Yen%20Tu%2009/DSC_4133s.jpg
Những ngọn tháp trong khu vườn tháp
https://www.phuot.vn/picture.php?albumid=624&pictureid=15712
Hồ nước Mắt Rồng soi bóng nền trời đẹp quá bác Chitto ơi.
Cây Đại cổ đứng nép sau tường Lăng Quy Đức, thân dáng hình rồng ngả vào vườn tháp.
https://i234.photobucket.com/albums/ee16/anhthu_co/Yen%20Tu%2009/DSC_4115s.jpg
https://i234.photobucket.com/albums/ee16/anhthu_co/Yen%20Tu%2009/DSC_4113s.jpg
bóng của ngài còn đâu đây...
https://www.phuot.vn/picture.php?albumid=624&pictureid=15494
https://i234.photobucket.com/albums/ee16/anhthu_co/Yen%20Tu%2009/DSC_4107s.jpg
Tháp Tổ - Lăng mộ của Vua Trần Nhân Tông
https://i234.photobucket.com/albums/ee16/anhthu_co/Yen%20Tu%2009/DSC_4112s.jpg
Cội đại cổ thụ
https://www.phuot.vn/picture.php?albumid=624&pictureid=15711
@VIT: khu Tháp Tổ không phải lăng Quy Đức. Lăng Quy Đức nằm ở Hưng Hà, Thái Bình kia.
Quanh tháp Tổ có hơn 40 ngọn tháp của các vị sư tu hành ở đây sau Phật Hoàng. Có cả những tháp thờ vọng các vị tổ Thiền tông đời Lê, trong đó có cả tháp cho vị Ni sư triều Lê.
https://www.phuot.vn/picture.php?albumid=624&pictureid=15707
Rời chân Yên Tử, đường ra ghé vào thăm chùa Long Động.
Chùa Long Động được dựng vào đời Trần, thường được gọi là chùa Lân. Thời Trần chùa là nơi tu hành của các vị sư theo thiền phái Trúc Lâm. Sang đời Lê, chùa tiếp tục là nơi tu hành của các vị thiền sư. Sau rồi đổ nát.
Gần đây, dòng Thiền phái do hòa thượng Thích Thanh Từ khởi xướng vận động dựng một Thiền viện nơi đây, theo phong cách của dòng. Do đó chùa mang tên nữa là Thiền viện Trúc Lâm Yên Tử.
Đường lên chùa hai bên còn hai hàng tháp mộ đời Lê, có ngọn đã đổ nát, ngọn khá nguyên vẹn.
https://www.phuot.vn/picture.php?albumid=624&pictureid=15715
Hiện nay Thiền viện này có quy mô rộng nhất so với các thiền viện trong cùng dòng, cùng phong cách. Ở giữa là chính điện, sau là nhà tổ, rồi các thiền đường, trai phòng, các khu cư xá, thư viện, trưng bày.
Phía trước chính điện là quả cầu (cầu Như Ý) bằng cẩm thạch đỏ, cũng là lớn nhất hiện nay. Khi hệ thống phun nước hoạt động, quả cầu có thể quay.
https://www.phuot.vn/picture.php?albumid=624&pictureid=15716
Đỉnh Phù Vân - Yên Tử lùi ở đằng sau, nhưng vẫn còn nhiều chốn sẽ cần quay lại.
Thực ra tôi lên Yên Tử từ phía Đông Triều, Quỳnh Lâm. Tại Quỳnh Lâm tôi có hỏi đường vào chùa Hồ Thiên, am Ngọa Vân, đang được cho rằng là nơi Trần Nhân Tông nhập tịch (khác với thuyết cho rằng Ngọa Vân là ở gần Hoa Yên). Đường hỏi được rồi, nhưng người dân nói rằng phải để xe lại dưới chân núi, trèo bộ khoảng 3km mới vào được Hồ Thiên. Khi đó là buổi trưa, nên không đủ thời gian cũng như ý chí để lên con đường đó. Lại một điểm nữa hẹn ngày quay lại.
Dưới chân dãy Yên Tử, về phía Tây, là thung lũng Yên Sinh, hay An Sinh, là khu lăng mộ các vua nhà Trần từ sau Trần Nhân Tông.
Nhà Trần khởi thuỷ từ Trung Quốc, sang Việt Nam nhiều đời, đã từng cư ngụ tại vùng đất Yên Sinh này, sau rồi mới xuôi dòng sông về định cư vùng Hưng Hà - Thái Bình. Sau khi dựng nghiệp thì lại chọn đất Nam Định làm hành cung lui về.
Các vị tiên tổ nhà Trần như Trần Hấp, Trần Kính, Trần Lý đều đặt mộ tại Hưng Hà. Trần Thái Tông, Thánh Tông cũng có lăng ở đó. Đến Trần Nhân Tông thì xá lợi chia làm hai, một phần tại tháp Huệ Quang trên Yên Tử, một phần táng ở Hưng Hà.
Sau đó, từ đời Trần Anh Tông lại táng về đất tổ Yên Sinh. Có thuyết cho rằng Trần Anh Tông còn dời lăng Thái Tông, Thánh Tông cùng về Yên Sinh, nhưng hình như không có chứng tích chính xác.
Yên Sinh (An Sinh) là đất tổ của nhà Trần trước khi xuôi dòng về Hưng Hà lập nghiệp, nên khi người em trai Trần Cảnh lên ngôi thành vị vua đầu tiên của triều Trần, thì anh trai - nhành trưởng - được phong An Sinh Vương để giữ đất tổ này. Kế tục cha, Hưng Đạo đại vương Trần Quốc Tuấn cũng lấy đất Kiếp Bạc ở vùng này làm nơi đặt thái ấp, quân doanh và cũng qua đời ở đây.
Từ thời An Sinh vương, đền An Sinh đã được lập nên để thờ các vị tiên tổ Trần Kính, Trần Hấp, Trần Lý, Trần Thừa. Sau đó là các vua đều được thờ ở đây. Sau đền đổ nát, mới được trùng tu lại.
Như vậy, đây là 1 trong ba khu đền lớn thờ các vua nhà Trần, mà theo thứ tự thì đây phải là nơi đầu tiên:
1. Đền An Sinh (Đông Triều)
2. Đền ở Hưng Hà (Thái Bình)
3. Đền ở Thiên Trường (Đền Trần Nam Định).
Đền Trần thì có tích Khai ấn nên ngày càng đông đúc, còn hai đền trên vắng vẻ hơn rất nhiều.
Đền An Sinh mới trùng tu, đúng hơn là dựng lại mới hoàn toàn
https://www.phuot.vn/picture.php?albumid=697&pictureid=16895
Cũng vì là mới làm lại, nên nét cổ kính không còn. Hơn thế nữa, các bức hoành phi trong điện thờ, để phía trên các tượng vua Trần thực sự là một sự nhạo báng thư pháp. Người viết những chữ trên đó có lẽ chỉ mới biết dăm chữ Hán hời hợt nhưng đã được viết lên gỗ quý, cũng giống người chưa học xong bổ túc văn hóa được phóng bút viết kỷ yếu khoa học vậy.
Các tượng vua cùng cách sắp xếp cũng có vấn đề, nhưng thôi, chê nhiều lại bảo lắm điều.
https://www.phuot.vn/picture.php?albumid=697&pictureid=16896
Phía sau đền An Sinh là thung lũng An Sinh, nơi có lăng mộ các vua Trần.
Dễ đến nhất là di tích lăng Trần Hiến Tông (chắt, gọi Trần Nhân Tông là cụ). Nhưng xây lại chẳng ra kiểu gì. Bên trong có cái mộ tượng trưng ốp đá, với cái bia mới làm. Nói chung không đáng xem...
https://www.phuot.vn/picture.php?albumid=697&pictureid=16897
Di vật giá trị nhất của khu này là mấy pho tượng hầu, nhưng nay bị vứt chỏng chơ lăn lóc bên ngoài.
Cách đây mới chỉ chục năm, các tượng này vẫn còn nguyên vẹn: 1 viên quan hầu, 1 con ngựa đá, 1 con voi đá, 1 con chó đá. Những bức tượng ấy còn nguyên sau gần 700 năm, thế nhưng kể từ khi người ta công bố đây là lăng vua Trần Hiến Tông, thì đến viên gạch cũng chả còn nguyên.
Quan hầu thì mất đầu, voi đá chẳng còn, ngựa đá thì bị đập làm nhiều mảnh,..., nay cũng lại lạnh lùng điêu tàn trơ trọi với thời gian.
https://www.phuot.vn/picture.php?albumid=697&pictureid=16898
Cách không xa lăng Trần Hiến Tông, con đập Trại Lốc ngăn nước tạo thành hồ Trại Lốc. Giữa hồ nổi lên một hòn đảo, trước kia là đỉnh đồi. Ngọn đồi được xác định là lăng vua Trần Anh Tông (con trai Trần Nhân Tông).
https://www.phuot.vn/picture.php?albumid=697&pictureid=16899
Bên hồ có một con thuyền, nhưng không có người chèo. Trời cũng trưa nắng, tôi không thể ra đảo, đành từ bờ đứng nhìn ra.
Trên đảo còn dấu tích của lăng, đó là ba bậc thang đá, mà bậc giữa có hai con rồng đá vẫn còn nguyên vẹn, được xác định là cổ vật từ đời Trần. Tất cả nằm phơi giữa nắng mưa, mặc kệ thời gian.
Bên hồ, một chiếc xe 12 chỗ biển 29 đỗ, và xa xa có dăm người ngồi câu cá dưới mấy lán tranh nhỏ. Không hiểu ai ra đến tận chỗ này để quấy quả anh linh các vị hoàng đế ?
https://www.phuot.vn/picture.php?albumid=697&pictureid=16900
Totochan
27-08-2009, 09:22
Spam bác Chitô mà bác Home một tí!
@Chitto! Em muốn hỏi rõ một chút xíu về chữ Giải oan. Chuyện là những lần đi Yên tử khi còn bé cho đếnkhi có cáp treo sau này, mỗi lẫn đi vào con đường có suối giải oan (mọi người hay gọi thế), hình như có một ngôi chùa ngay trên đường bê tông vào Yên tử, hơi khuất một tí vì ngược so với đươngf vào, đi ra thì nhìn dễ hơn, bên cạnh suối (em nhớ không biết có rõ không vì đã 4 năm nay không đi lại Yên tử)...em có nghe thấy một câu chuyện giải thích việc xuất phát của chữ giải oan: khi nhà vua đi tu thì các phi hầu, cung nữ nhiều người đã theo vua nhưng không được nên có nhiều cung phi trẫm mình tự tử để tỏ lòng thành với nhà vua nên suối có tên là suối giản oan và cũng có chùa mang tên đó
Vì không rõ chuyện này như thế nào, lại không thấy Chitto có động chạm gì đến, hi vọng bác biết thì giải thích cho em với nhé. Cái câu chuyện này nó luôn hiện ra khi em bắt đầu đi qua Chùa Trình trong mỗi lần đi Yên tử...(có gì sai sót bác chỉnh lý luôn nhé)
@ Bác Home! Cái trường hợp phát hiện ra con đường phía Bắc Giang lên yên tử ấy em thấy báo chí rộn ràng một hồi rồi thôi hẳn. Còn nhớ họ có đăng ảnh một người có thời máu lửa về quy cửa phật trong một cái am tồi tàn với một cẩu tiểu nhỏ sống nhờ ăn quả rừng và nước suối, nhiều năm liên không tiếp xúc với xã hội hiện đại. Ở gần am đó còn có một số ngôi mộ cổ và hình như có một bia đá.... Đọc cũng lâu rồi thành ra em nhớ không rõ ràng lắm nhưng cảm giác khi đọc bài báo đó thì vẫn còn và còn nhớ cả cái cảnh họ chụp cái tháp bị hỏng một chút phần mái ở gần một số người sống cách biệt với mọi người... Bác còn biết gì thêm về nó không, chỉ cho bọn em biết với...
@ ! Ao ước giá như có đoàn nào Trek cung đường này nhỉ?
@Chitto! Em muốn hỏi rõ một chút xíu về chữ Giải oan. ...em có nghe thấy một câu chuyện giải thích việc xuất phát của chữ giải oan:
Cái này tớ viết đoạn trên rồi mà. Cái truyền thuyết các cung nữ của vua Trần gieo mình xuống suối kia thì mấy nghìn người, mấy trăm bài báo, mấy chục trang web đều đồng thanh nhắc lại như vẹt suốt hàng chục năm nay, có ai còn lạ gì nữa.
Tuy vậy, theo tớ thì cái truyền thuyết đó chỉ có tính tượng trưng, rất có thể do đời sau đặt ra nhằm huyền hoặc hóa chỗ này, do nhiều nguyên nhân:
1. Dòng suối nông, cho dù 700 năm trước, cũng chẳng thể đủ sâu rộng để dễ dàng chết đuối được.
2. Trong chính sử không chép điều này. Lịch sử VN cũng không thấy ghi trường hợp nào vua đi tu, hoặc kể cả vua chết, mà hàng chục, hàng trăm cung nữ đòi chết hoặc phải chết theo cả. Vua trước mà chết (hoặc tu) thì các cung nữ được thả về cho lấy chồng, họ đều rất vui mừng sung sướng.
3. Trần Nhân Tông đi tu làm việc làm vì hướng đến Phật, thế mà lại để có một đống người phải chết, thì thực là vô lý và bất nhân. Tớ thấy nếu điều này có thật thì là một vết nhơ với vua Trần.
Còn tại sao lại sinh ra cái chữ Giải Oan, thì tớ nói đoạn trên rồi. Theo tớ đó là do sự yếu đuối, chịu nhịn chịu khổ, ngậm oan nhiều quá của người đời sau, không biết trút vào đâu nên mượn dòng suối để giãi bày, rồi nhân đó bịa ra câu chuyện trên để lý giải, che lấp cái sự yếu ớt của mình thôi.
Cách không xa khu lăng mộ An Sinh là chùa Quỳnh Lâm, một ngôi chùa nổi tiếng bậc nhất thời Lý, nay chỉ còn lại cái danh tiếng quá vãng xa xưa.
https://www.phuot.vn/picture.php?albumid=697&pictureid=16901
Chùa Quỳnh Lâm ở Đông Triều thời Lý là ngôi chùa rất lớn. Theo lịch sử, tại đây Quốc sư Minh Không đã đúc pho tượng đồng Phật Di Lặc cao 6 trượng (18m), rồi xây tòa điện cao 7 trượng phủ ra ngoài. Tượng và điện đứng cách 10 dặm cũng còn nhìn thấy.
Không biết vào thời Lý liệu người Việt có đủ trình độ đúc nổi thứ lớn đến thế không, chỉ biết tượng này cùng với ba bảo vật khác được xếp vào An Nam tứ đại khí. Không sách sử nào ghi tượng đã bị phá hủy như thế nào, chỉ nghi ngờ là vào thời Minh, tượng bị Vương Thông sai phá cùng với 3 Đại khí kia.
Vào thời Trần, sau khi Trần Nhân Tông tu trên Yên Tử sáng lập Thiền phái Trúc Lâm, thì Quỳnh Lâm trở thành một trong các trung tâm truyền bá, và gọi là Viện Quỳnh Lâm, quy mô rộng lớn.
Lịch sử đẹp đẽ đó không còn lại gì, chỉ còn 7 ngôi tháp đá đứng hàng ngang dựng từ đời Lê, cái tháp chuông xây bằng ximăng mới dựng mấy năm nay, và ngôi chùa cũng mới như thế.
https://www.phuot.vn/picture.php?albumid=697&pictureid=16902
Di tích khảo cổ nằm phía sau ngọn tháp mới dựng, đây đó là những hàng chân móng gạch, là chân cột đá nằm rải rác... Chùa mới dựng lùi vào sau một quãng, để lại khoảng đất trống bị đào xới nhưng có vẻ không được bảo vệ.
https://www.phuot.vn/picture.php?albumid=697&pictureid=17161
Chương Nguyên
31-08-2009, 15:43
Không biết vào thời Lý liệu người Việt có đủ trình độ đúc nổi thứ lớn đến thế không, chỉ biết tượng này cùng với ba bảo vật khác được xếp vào An Nam tứ đại khí. Không sách sử nào ghi tượng đã bị phá hủy như thế nào, chỉ nghi ngờ là vào thời Minh, tượng bị Vương Thông sai phá cùng với 3 Đại khí kia.
Hận quá ,các bạn Khựa không những tấn công mình trên nhiều lĩnh vực ,kinh tế ,văn hóa ...bây giờ còn biết thêm nữa là đã tấn công vào tâm linh người Việt từ hàng ngàn năm nay :((
rất thích kiến thức và cách cảm nhận thiên nhiên của bác Chitto :D
cám ơn bác Chitto và bác VIT nhiều về mấy bài viết và tấm hình.
Nhưng nhìn cái chùa đồng sao mà rầu quá thể. Đi tìm về cửa phật linh thiêng thanh tịnh mà người người đông như mắc cửi, chen chúc, xô bồ. Còn đồ cúng đồ tế thì xanh xanh đỏ đỏ, vàng khè lòe loẹt, ban thờ người ngồi lê liệt giống như chầu chực trước cửa chờ tới giờ thầy bói lên đồng vậy, trông chẳng ra làm sao cả. Hy vọng tháng 11 tới em lên đó sẽ không đông vậy, không có người càng tốt, chỉ mình ta với trời cho nó thoải mái.
hy vọng là bác còn viết tiếp. :)
Trên đường đi, đôi lúc ngẩng lên trời...
https://www.phuot.vn/picture.php?albumid=697&pictureid=17165
Gần lại
https://www.phuot.vn/picture.php?albumid=697&pictureid=17166
Dòng thiền Trúc Lâm hưng được có 3 đời, sau đó chìm dần vào quên lãng. Người ta vẫn nhắc đến Trúc Lâm Tam tổ, vậy còn hai vị tổ sau Trần Nhân Tông thì sao?
Lang thang trong miền Chí Linh thiêng liêng, tôi tìm đến ngôi chùa Thanh Mai, là nơi vị Tổ thứ hai của Trúc Lâm thiền phái gửi lại thân xác vô thường. Đệ nhị tổ Pháp Loa là môn đồ của Phật hoàng Trần Nhân Tông, được thầy truyền y bát (tương đương truyền lại chức lãnh đạo) khi mới có 23 tuổi, rồi 2 năm sau Phật hoàng mất, Pháp Loa chính thức lãnh đạo giới Phật giáo cho đến khi mất năm 46 tuổi, truyền lại cho Huyền Quang, khi đó Huyền Quang đã 77 tuổi, còn già hơn cả Pháp Loa.
Chùa Thanh Mai do Đệ nhị tổ Pháp Loa lập ra, nằm buồn bã trên lưng núi Phật Tích trong vùng Chí Linh linh địa. Năm tháng mưa dập gió vùi, chùa đã hoang tàn đổ nát, nên người ta dựng lại đồ mới hoàn toàn. Chỉ còn mấy ngọn tháp cổ, nơi táng của các vị Thiền sư là còn lại...
Quả núi Phật Tích, có thể thấy xa xa giữa núi là chùa Thanh Mai
https://www.phuot.vn/picture.php?albumid=697&pictureid=20094
tranquang
22-10-2009, 09:57
Không biết vào thời Lý liệu người Việt có đủ trình độ đúc nổi thứ lớn đến thế không, chỉ biết tượng này cùng với ba bảo vật khác được xếp vào An Nam tứ đại khí. Không sách sử nào ghi tượng đã bị phá hủy như thế nào, chỉ nghi ngờ là vào thời Minh, tượng bị Vương Thông sai phá cùng với 3 Đại khí kia.
Thời Lý thừa sức làm những thứ như vậy, một ví dụ khác là tượng Trấn Vũ ở Trấn Vũ quán (Đền Quan Thánh) đúc khoảng vài chục năm sau khi thiên đô về Thăng Long nhằm mục đích trấn yểm phương Bắc và cùng với Đền Voi Phục, đền Bạch Mã, đình Kim Liên tạo thành Thăng Long tứ trấn bất hủ.
Cái tượng mà bạn nói đúng là đã bị nấu chảy để đúc vũ khí từ thời Minh nhưng không phải do Vương Thông mà do thượng thư Hoàng Phúc tiến hành. Thượng thư Hoàng Phúc là một tên giặc vô cùng đáng ghét bởi hắn là một nhà bác học uyên thâm. Khi hắn sang Việt Nam, thấy cái gì hay mà mang về được là mang về hết (trong đó có bộ sách Vạn Kiếp bí truyền thư của Trần Quốc Tuấn mà mỗi lần nhắc đến là tôi rơi cả nước bọt lẫn nước mắt), cái gì không mang về được thì đốt hoặc phá hết. Chính chúng cũng đã cố phá tượng Trấn Vũ mãi mà không được.
Thời Lý thừa sức làm những thứ như vậy, một ví dụ khác là tượng Trấn Vũ ở Trấn Vũ quán (Đền Quan Thánh) đúc khoảng vài chục năm sau khi thiên đô về Thăng Long nhằm mục đích trấn yểm phương Bắc và cùng với Đền Voi Phục, đền Bạch Mã, đình Kim Liên tạo thành Thăng Long tứ trấn bất hủ.
...
Chính chúng cũng đã cố phá tượng Trấn Vũ mãi mà không được.
Có vẻ bạn có một số nhầm lẫn.
Tượng Trấn Vũ tại đền Quán Thánh đúc năm 1681 dưới thời Hậu Lê, 570 năm sau khi Lý Thái Tổ dời về Thăng Long, gần 200 năm sau khi quân Minh rút đi. Tượng này cũng chỉ cao có 4m, nặng 4 tấn thôi.
Xét theo pho tượng Phật Todaiji của Nhật Bản, cao 15m, nặng 500 tấn đồng, thì nếu pho tượng Quỳnh Lâm cao 18m thì phải nặng trên 600 tấn đồng (cao gấp đôi và nặng gấp 6 tượng Thích Ca tại chùa Bái Đính, là tượng đúc với công nghệ hiện đại).
Chênh lệch giữa pho Trấn Vũ và tượng Quỳnh Lâm truyền thuyết là quá lớn, tượng nhỏ mà đến 500 năm sau mới đúc được, thì làm sao cho rằng tượng lớn là chắc chắn phải to thế?
Thứ hai là Tứ trấn Thăng Long cũng là đời sau gán thôi. Khi Lý Thái Tổ dời đô, chỉ có đền Bạch Mã là cũ, dựng thêm Trấn Vũ. Mấy chục năm sau với có Voi Phục, và vài trăm năm sau, dưới đời Lê Tương Dực mới dựng đền Kim Liên. Cái truyền thuyết 4 đền trấn thành từ thế kỷ 17 mới có.
Nói thêm, chuông Quy Điền vĩ đại, một trong Tứ đại khí cũng chỉ nặng có 1 vạn 2 nghìn cân (cân ta), tức khoảng 4 tấn thôi.
Quả núi Phật Tích, có thể thấy xa xa giữa núi là chùa Thanh Mai
Đường lên chùa Thanh Mai khá dốc, xuyên qua rừng cây, và có cả một con suối nhỏ cắt ngang đường.
Lên đến nơi, ngôi chùa theo kiến trúc cổ, tuy nhiên mới dựng, nên cũng không hấp dẫn tôi lắm.
Chỉ là đi ra phía sau chùa, để tìm ngôi tháp Viên Thông.
https://www.phuot.vn/picture.php?albumid=697&pictureid=20095
Năm 1330, 22 năm sau khi Trần Nhân Tông viên tịch, Đệ nhị tổ Pháp Loa cũng đã viên tịch tại nơi này, khi mới có 46 tuổi. Ngọn tháp đá chứa di thể của ông dựng sau chùa chính, vẫn đứng vững cho đến nay. Xung quanh là mấy cây cổ thu che chở, một màu xanh mát mắt.
Ngôi tháp đơn giản, mộc mạc mà trang nghiêm.
https://www.phuot.vn/picture.php?albumid=697&pictureid=20096
voongsenh
23-10-2009, 00:31
Nếu có cái ảnh gốc cây hoa đại 700 năm tuổi thì cho anh mượn tạm nhé..Chỉ tin mỗi Lãnh đạo có bằng chứng gốc thôi (c)
Đệ tam tổ Trúc Lâm - Pháp Loa tôn giả viên tịch, truyền y bát lại cho ngài Huyền Quang để tiếp tục ngọn lửa dòng Thiền.
Có nhiều nghi ngờ về việc truyền pháp của Pháp Loa cho Huyền Quang, bởi khi Pháp Loa viên tịch khi 46 tuổi, thì Huyền Quang đã 77 tuổi, già lắm rồi. Thời đó thọ đến trên 70 đã là hiếm có, thì Huyền Quang rõ ràng là chẳng còn trụ thế được bao lâu. Quả nhiên, chỉ 3 năm sau thì Thiền sư Huyền Quang cũng viên tịch tại chùa Côn Sơn.
Thế là, sau chốn tổ Yên Tử, chốn tổ Thanh Mai, chùa Côn Sơn trở thành chốn tổ thứ ba của dòng thiền Trúc Lâm. Sau Huyền Quang, dòng thiền cũng mai một dần.
Ngôi chùa Côn Sơn vì dựng ở nơi đất bằng phẳng dưới chân núi, nên rộng rãi quy mô hơn hẳn hai chùa kia.
Tam quan nội chùa Côn Sơn (Tư Phúc tự)
https://www.phuot.vn/picture.php?albumid=697&pictureid=20097
@bác Voongseenh: cây đại 700 năm trên Yên Tử bác ạ, em không chụp vì xung quanh đã nhiều tường lan can bằng đá, không tự nhiên như xưa nữa.
Khói sương nơi chốn Tổ
https://www.phuot.vn/picture.php?albumid=697&pictureid=20100
Đọc đến đoạn này tôi mới nhớ ra là mình cũng chụp một cây đại già (cỡ vài trăm tuổi) ở Chùa Hun. Chùa Hun (cũng gọi là chùa Côn Sơn) có hai cây đại 2 bên, nhưng chỉ có cây bên phải rất giống một con rồng chầu. Có lẽ đắp một con rồng bằng xi măng cũng không thể sinh động bằng con rồng cây này.
https://i240.photobucket.com/albums/ff187/thocnep/IMG_4277.jpg
Cận cảnh con rồng cây
https://i240.photobucket.com/albums/ff187/thocnep/IMG_4285.jpg
Nghe nói những cây đại già cóc đế ở đây do các ngài mà bác Chitto kể trên đã trồng.
Chùa Côn Sơn có các bộ cửa võng rất đẹp và cầu kì, tầng tầng lớp lớp từ trong ra ngoài.
Ngôi chùa cũng có cách sắp đặt tượng Phật khác lạ, đó là do pho tượng A Di Đà quá lớn nên các cụ đã để phía sau tượng Tam Thế, chứ không để phía trước như các chùa khác.
Các bức cửa võng chùa Hun (tên dân gian của chùa Côn Sơn)
https://www.phuot.vn/picture.php?albumid=697&pictureid=20101
tranquang
11-11-2009, 10:23
Chùa Côn Sơn có các bộ cửa võng rất đẹp và cầu kì, tầng tầng lớp lớp từ trong ra ngoài.
Kể ra các bác phục chế nhà mình rất ẩu!!!
Kiểu chữ Ngụy bi này chẳng bao giờ dùng trong câu đối ở chùa cả, mặc dù rất đẹp, cứng cáp và khí lực cuồn cuộn. Thế mà tương ngay vào một ngôi chùa Thiền tông.
Chuyện A-di-đà mà đặt sau Tam thế là láo hết sức. Lão phu sẽ có ý kiến trên báo, bây giờ nhờ bạn mới biết, vô cùng cảm ơn bạn.
Thế mà tương ngay vào một ngôi chùa Thiền tông.
Xưa kia thì có thể là một ngôi chùa Thiền tông, nhưng thời gian biến đổi, có gì là Thường trụ đâu ? Chùa Thiền tông giờ chẳng còn Thiền, chùa Tịnh Độ mà không Tịnh tĩnh, cũng là lẽ sẽ thế.
Chùa Côn Sơn giờ còn đang là sự tranh chấp quyết liệt giữa sư sãi và Ban quản lý di tích, đặc biệt trong việc thu tiền lễ, tiền công đức.
Nhà chùa cũng muốn thu, mà BQL thì nói là trùng tu, bảo vệ, tôn tạo... do nhà nước bỏ tiền ra, thì cũng phải là người thu. Thế nên hai bên tiền đường có hai bàn ghi công đức riêng, một của chùa, một của BQL, bên nào cũng nói bên kia là không phải !!!
Đằng cuối kia là bàn ghi công đức của BQL
https://www.phuot.vn/picture.php?albumid=697&pictureid=20098
Không phải chỉ chùa Côn Sơn, có rất nhiều đền chùa hiện nay có tình trạng này. Vì chưa xác minh chắc chắn nên chưa tiện nêu tên. Nhưng thú thật là đến chùa gặp cảnh này chán lắm. Có khi hai bên tranh chấp còn cử người ra kè kè ở bên khách để chỉ chỗ công đức. Vừa bỏ tiền vào hòm thì có người chạy đến ngăn, ấy ấy công đức ở đây cơ.
Có cách nào dẹp chuyện này không hả giời. Có lẽ nói rằng hầu hết các chùa có hiện tượng này cũng không phải là quá lời. Thật không biết bình luận gì thêm...
Tam tổ Huyền Quang viên tịch tại chùa Côn Sơn, tháp lập ở sau chùa, tên là Đăng Minh bảo tháp.
Mỗi tội tôi không tìm thấy ảnh chụp ngôi tháp đó. Thôi lấy tạm ảnh mấy ngọn tháp mộ khác, cũng ở ngay cạnh đó vậy. Tuy vậy mấy ngôi tháp này không phải từ đời Trần mà là đời Lê.
https://www.phuot.vn/picture.php?albumid=697&pictureid=20099
Có phải cái tháp này là Đăng Minh bảo tháp không ạ
https://i240.photobucket.com/albums/ff187/thocnep/IMG_4327.jpg
Hay thật, hôm đấy em công đức 3 lần, 1 ở chùa, 1 ở bàn cờ tiên, 1 ở đền thờ Nguyễn Trãi. Cuối cùng tiền mình dù rất ít cũng chẳng biết đi đâu về đâu?
Ở sân chùa Côn Sơn có một tấm bia với ba chữ lớn : Thanh Hư Động, là bút tích của vua Trần Nghệ Tông viết khi đến thăm nơi này. Có lẽ đây là bút tích của vua Việt Nam xưa nhất còn được lưu giữ đến nay.
Thanh Hư động là cách gọi chung cả vùng lũng núi này, chứ không phải hang động như ta hiểu ngày nay. Khi đó quan Tư đồ Trần Nguyên Đán cáo lão lui về đây sống, vua Nghệ Tông đã đến thăm và lưu chữ lại.
https://www.phuot.vn/picture.php?albumid=697&pictureid=21319
Có phải cái tháp này là Đăng Minh bảo tháp không ạ
Đúng là ngọn tháp đó, tiếc là bạn chụp không được hết tòa tháp.
Chùa Côn Sơn vốn rất đẹp, một tổng thể rộng dựa vào núi, gần bên ngọn suối nhỏ. Sau chùa có khu vực tháp, trên lưng núi có một giếng nước rất hay, gọi là Giếng Ngọc. Giếng này ở trên lưng chừng núi, tuy nhiên lạ là cách mặt giếng có vài mét là nước đầy tràn, mặc dù chỗ này cao hơn mặt đất mấy chục mét. Chứng tỏ có một mạch nước ngầm chảy ra rất gần bề mặt núi, và các cụ xưa đã tìm đúng mạch nước này để đào giếng.
Tiếc rằng quang cảnh của chùa bị phá hỏng với nhiều các quán hàng, bói toán, xem tướng số ngay trong sân chùa, với nhiều điều chướng mắt khác nữa...
Cổng chùa
https://www.phuot.vn/picture.php?albumid=697&pictureid=21320
Côn Sơn còn gắn liền với hai vị đại quan của hai triều Trần - Lê, là Trần Nguyên Đán và Nguyễn Trãi.
Trần Nguyên Đán là Đại tư đồ khi triều Trần đã mạt. Ông có kiến thức, hiểu biết nhưng không giúp gì được cho triều Trần, thậm chí còn gửi gắm con cháu cho Hồ Quý Ly, người sẽ cướp ngôi nhà Trần. Khi già, ông về vùng núi Côn Sơn này, làm nhà cạnh ngôi chùa xưa của Tam tổ Trúc Lâm, vui thú với núi rừng, mà cũng có thể là canh giữ cả một khu lăng Trần ở An Sinh cạnh đó.
Nhà Trần đổ, Hồ Quý Ly mất lòng dân, giặc Minh giày xéo. Cháu ngoại của Trần Nguyên Đán là Nguyễn Trãi đã theo Lê Thái Tổ dẹp giặc, nhưng rồi bị nghi kị nên lại tìm về nhà cũ của ông ngoại ẩn dật với người thiếp tri âm Nguyễn Thị Lộ. Để rồi sau cái án Lệ Chi Viên, Nguyễn Trãi bị cái án oan tru di tam tộc nổi tiếng bậc nhất trong lịch sử Việt Nam.
Ngày nay, dưới chân Côn Sơn, cách chùa không xa, là ngôi đền thờ Nguyễn Trãi bề thế, và trên núi là đền thờ Trần Nguyên Đán.
Cổng vào đền thờ Nguyễn Trãi, xa xa phía trên lưng núi là đền thờ Trần Nguyên Đán
https://www.phuot.vn/picture.php?albumid=697&pictureid=21321
tranquang
14-11-2009, 21:01
Ở sân chùa Côn Sơn có một tấm bia với ba chữ lớn : Thanh Hư Động, là bút tích của vua Trần Nghệ Tông viết khi đến thăm nơi này. Có lẽ đây là bút tích của vua Việt Nam xưa nhất còn được lưu giữ đến nay.
Trần Nghệ Tông hay Trần Duệ Tông?
Trần Nghệ Tông hay Trần Duệ Tông?
Trần Duệ Tông là đúng, tôi nhầm hai vua này với nhau.
tranquang
14-11-2009, 22:11
Trần Duệ Tông là đúng, tôi nhầm hai vua này với nhau.
Thực sự nghe câu này tôi cũng mừng.
Trước đây tôi cũng đã nói một người hơi nặng lời (ở đây (https://www.phuot.vn/showthread.php?t=4749&page=2)) nhưng được nghe lại một lời mát dạ thì cái bực trong lòng hầu như tiêu tan. Kẻ có liêm sỉ bao giờ chả yêu lẽ phải.
Bể học thì vô bờ, có ai được đầy bồ chữ đâu...
Nhưng kẻ có chữ sỉ thì xử sự sẽ khác, chẳng ai chơi cái trò "vừa đá bóng vừa thổi còi", chưa kể cái đai mình đeo chưa có ai thẩm định.
Tôi thì yêu cái học, được ai chỉ vẽ cho thì mừng lắm, tìm được người cũng thích học như mình thì còn gì bằng.
Mong sao toàn sóng gió chuyển hết sang trang giấy...
Tỉnh Hải Dương mấy năm gần đây bỏ ra rất nhiều tiền để tu sửa các công trình đền thờ danh nhân trong vùng, bề thế khang trang. Tuy nhiên không phải công trình trùng tu nào cũng giữ nguyên được giá trị truyền thống.
Qua khỏi tứ trụ của đền Nguyễn Trãi, một cây cầu đá bắc qua hồ nước (hồ thông với suối Côn Sơn), qua tam quan nội là đến khoảng sân rồi bậc thang dẫn lên đền chính.
Tuy nhiên, tại đây có một chi tiết hình như là mới du nhập gần đây trong trùng tu: phần giữa của bậc thang là một bức khắc đá đặt chéo, chỉ có cầu thang hai bên. Kiểu của bức khắc đá này giống của Trung Quốc, nhưng các đền chùa cổ ở Việt Nam thì không thế. Như bậc đá điện Kính Thiên của Thăng Long thì ở giữa cũng là bậc, không có kiểu tấm đá chạm thế này. Nhưng kiểu này tôi thấy không chỉ xuất hiện ở đây mà còn mấy công trình trùng tu, dựng mới đều có, mà to nhất là ở chùa Bái Đính.
Đền này thì tấm chạm khắc đôi chim phượng, không hiểu là mẫu ở đâu, và hai con phượng có ý nghĩa gì với một vị Quan Văn như Nguyễn Trãi ?
https://www.phuot.vn/picture.php?albumid=697&pictureid=21749
tranquang
14-11-2009, 23:04
Tỉnh Hải Dương mấy năm gần đây bỏ ra rất nhiều tiền để tu sửa các công trình đền thờ danh nhân trong vùng, bề thế khang trang. Tuy nhiên không phải công trình trùng tu nào cũng giữ nguyên được giá trị truyền thống.
Qua khỏi tứ trụ của đền Nguyễn Trãi, một cây cầu đá bắc qua hồ nước (hồ thông với suối Côn Sơn), qua tam quan nội là đến khoảng sân rồi bậc thang dẫn lên đền chính.
Tuy nhiên, tại đây có một chi tiết hình như là mới du nhập gần đây trong trùng tu: phần giữa của bậc thang là một bức khắc đá đặt chéo, chỉ có cầu thang hai bên. Kiểu của bức khắc đá này giống của Trung Quốc, nhưng các đền chùa cổ ở Việt Nam thì không thế. Như bậc đá điện Kính Thiên của Thăng Long thì ở giữa cũng là bậc, không có kiểu tấm đá chạm thế này. Nhưng kiểu này tôi thấy không chỉ xuất hiện ở đây mà còn mấy công trình trùng tu, dựng mới đều có, mà to nhất là ở chùa Bái Đính.
Đền này thì tấm chạm khắc đôi chim phượng, không hiểu là mẫu ở đâu, và hai con phượng có ý nghĩa gì với một vị Quan Văn như Nguyễn Trãi ?
Ông bạn có thể cho tôi địa chỉ cụ thể được k0? Nghe cũng thấy ức.
Chim phượng thì cũng dễ hiểu. Ở văn hóa Trung Hoa thì chỉ có 3 linh vật nếu dùng trong kiến trúc liên quan đến chính trị. Rồng (Long) - Lãnh đạo, vua, Võ quan, Phượng - Văn quan hoặc yếu tố Nhu trong chính khách và con Kỳ lân - Trí tuệ, mưu sĩ (kiểu như Gia Cát Lượng hay Trương Lương), nhưng con kỳ lân không bao giờ làm kiểu phù điêu mà thường là 1 con vật đắp nổi (tượng). Sau này giới mưu sĩ còn tham dự nhiều việc nên con kỳ lân còn là một linh vật dùng trong Phong Thủy.
Nhưng bác Chi-to cứ phải cho tôi cái địa chỉ để đến xem cái mặt nghiêng kiểu "bái trào" này đã.
Xhuf Bái Dính thì bản thân tôi không có thiện cảm sau khi trùng tu.
Trong đền, pho tượng Nguyễn Trãi đúc bằng đồng ngồi trong khám thờ. Tượng được đúc theo bức tranh thờ của dòng họ Nguyễn, là bức tranh làm đời Lê mà người ta thường in trong sách vở, chứ thực ra cũng không biết Nguyễn Trãi dung mạo ra sao.
https://www.phuot.vn/picture.php?albumid=697&pictureid=21748
@Tranquang: bức khắc đá đó ở đền Nguyễn Trãi ngay Côn Sơn; đền thờ Chu Văn An ở khu Phượng Hoàng gần đó cũng có, đền thờ Khúc Thừa Dụ cũng có, và giống như ở tòa điện Tam Thế chùa Bái Đính.
Theo các bậc đá trèo lên lưng núi, là nơi có đền thờ Trần Nguyên Đán, ông ngoại của Nguyễn Trãi. Đền nhỏ, nhưng dựng trên địa thế cao, nhìn cả cả một vùng rộng lớn. Khu "Thanh Hư động" này phong cảnh hữu tình, xa phía trước có hồ nước làm minh đường, núi bao hình tay ngai, tả thanh long, hữu bạch hổ, long mạch còn chạy dài lên Bàn Cờ tiên, bên cạnh có suối nước là một long mạch nhỏ nữa. Các cụ xưa đã chọn nơi này hẳn đều xem thế kĩ lưỡng rồi.
Thế nhưng vẫn không tránh khỏi kiếp họa. Rốt cục long mạch, địa thế... giúp được bao nhiêu cho vận mạng của mình, gia tộc mình và đất nước mình ?
https://www.phuot.vn/picture.php?albumid=697&pictureid=21750
Từ đền Trần Nguyên Đán nhìn xuống
https://www.phuot.vn/picture.php?albumid=697&pictureid=21774
Nơi được cho là xưa kia Nguyễn Trãi dựng nhà để nghỉ đọc sách làm thơ
https://www.phuot.vn/picture.php?albumid=697&pictureid=21751
zerovip1988
18-11-2009, 01:56
đẹp quá! có lẽ phải làm 1 chuyến mới được
Khi đến Côn Sơn, mọi người thường nghĩ ngay đến Kiếp Bạc cách đó vài cây số, với ngôi đền chính thờ Trần Hưng Đạo.
Tuy nhiên, tôi lại muốn quay sang với ngọn núi An Phụ, nơi An Sinh Vương Trần Liễu - cha của Trần Hưng Đạo được tôn thờ.
Nằm ở phía Nam khối núi Yên Tử, cùng với Yên Tử - Yên Sinh, Yên Phụ tạo thành thế chân vạc. Đây là một khối núi nổi lên giữa đồng bằng, được bao bọc bởi các dòng sông, dân cư trù phú đông đúc. Có phải vì thế mà Yên Sinh vương đã đặt dinh của mình ở ngọn núi này?
Tôi đến núi Yên Phụ trong một chiều đông, trời mây mù mịt. Đỉnh núi chìm trong sương mù.
https://www.phuot.vn/picture.php?albumid=697&pictureid=21775
Chương Nguyên
18-11-2009, 12:52
Tiếp đi anh Chít ,cuối tháng em đi Côn Sơn chơi cho biết :D.Bao nhiêu lần đến Hải Dương nhưng đều lỗi hẹn không qua được Côn Sơn :(
Trên đỉnh Yên Phụ có cả một cụm công trình thờ phụng, đường lên đã được làm tốt rồi, có thể phóng xe lên gần sát cổng đền. Ngày lễ hội dễ bị chặn ở gần chân núi, "gửi" các đồng chí bảo vệ ít tiền là có lên tiếp.
Ngày tôi lên đã chiều, không phải lễ hội, nên cũng không ai hỏi han gì, cứ thế tà tà theo con dốc đi lên. Đường cũng dốc nhưng lát bêtông cả rồi, bên dưới những quả đồi thấp, đồng ruộng trải ra, rồi dần mờ trong sương chiều.
https://www.phuot.vn/picture.php?albumid=697&pictureid=21776
Bên đường lên bỗng có một loạt bậc thang đá, đây là lối dẫn lên tượng đài Trần Hưng Đạo ở lưng chừng núi. Tượng đài này mới được dựng năm 1992, có thể nói là mở màn cho phong trào dựng tượng đài quy mô lớn bằng đá.
Khi dựng tượng, người ta đã có ý đặt tượng chỉ ở độ cao lưng chừng núi, thấp hơn đỉnh núi một khoảng, vì Trần Hưng Đạo dù là bậc Hiển thánh, nhưng vẫn là con, không thể đặt cao ngang với đền thờ của An Sinh vương Trần Liễu là cha được.
Sau khi lên đền Cao trên đỉnh, tôi mới quay lại tượng đài này sau.
https://www.phuot.vn/picture.php?albumid=697&pictureid=21777
Nghi môn khu đền Cao hiện ra, với hàng loạt hàng quán hai bên, nhưng lúc này đã đóng cửa hết. Phía trên cổng, đỉnh núi mờ ảo trong mây mù...
https://www.phuot.vn/picture.php?albumid=697&pictureid=21778
Trèo qua trăm bậc thang đá, đền Cao thờ An Sinh vương đặt ở vị trí cao nhất. Ngôi đền mới được dựng lại khá đẹp. Phía trước là một bệ đá theo đúng lối cổ của các ngôi đền Việt.
https://www.phuot.vn/picture.php?albumid=697&pictureid=21779
Trong hậu cung đền thờ đặt tượng Yên Sinh vương Trần Liễu trong khám thờ chạm trổ cầu kì.
Lúc đó đáng ra đóng cửa rồi, nhưng vì có người khách xin vào dâng hương, làm lễ khấn khứa, rồi xin âm dương (trò này ở đâu cũng có mới sợ), nên tranh thủ vào chụp lén một cái... Do đó cũng không hỏi được đây là pho tượng cổ hay là mới làm lại.
https://www.phuot.vn/picture.php?albumid=697&pictureid=21780
Yên (An) Sinh vương Trần Liễu là con cả của Trần Thừa, anh ruột của Trần Cảnh, hơn Trần Cảnh 7 tuổi. Khi Trần Thừa kế tục anh (Trần Tự Khánh), cùng Trần Thủ Độ nắm giữ quyền binh cuối triều Lý. Khi Trần Cảnh còn trẻ con - 7 tuổi - vào cung hầu Lý Chiêu Hoàng rồi kết hôn, lên ngôi vua, thì Trần Liễu 14 - 15 tuổi cũng lấy chị của Chiêu Hoàng là Thuận Thiên. Tuy thế có lần Trần Liễu còn vào cung cưỡng bức cung phi cũ của Lý Huệ Tông (cha vợ mình), nên Trần Thủ Độ rất ghét.
Đến khi Trần Cảnh 17 tuổi, Chiêu Thánh 18 tuổi mà không có con, Thủ Độ ép Thuận Thiên (đang có mang với Trần Liễu đứa con trai thứ hai) sang làm vợ Trần Cảnh. Trần Liễu khi đó 24 tuổi tức giận nổi loạn, nhưng đánh không lại Thủ Độ, Trần Cảnh phải xin cho nên mới được tha tội, nhưng không được ở Thăng Long nữa, mà về đất Yên Phụ làm vương ở đó. Trần Liễu mất năm 41 tuổi ở đây.
Trần Liễu có lý do để muốn ngôi vua về mình: Vì mình là anh trai Trần Cảnh, con trưởng của Trần Thừa là một. Hơn nữa Trần Liễu lấy cô chị, mà Thủ Độ lại bắt Lý Huệ Tông lại nhường ngôi cho cô em ! Nếu nhường ngôi cho chị thì hiển nhiên ngôi vua phải về Trần Liễu. Đã thế sau lại lấy luôn cả vợ mình ép gả sang em trai. Do đó di ngôn cho Trần Hưng Đạo phải lấy lại ngôi vua về cho mình.
Thực ra tôi thấy có một chút băn khoăn, đó là về các người con của Trần Liễu.
Đầu tiên là con trai cả Trần Tung, nhưng mẹ không có danh phận nên không phải Đích tử, Trần Tung sau đi tu, tức Tuệ Trung Thượng sĩ, người sau này ảnh hưởng đến Trần Nhân Tông.
Tiếp đó là Trần Doãn, là con của Trần Liễu và vợ chính Thuận Thiên, là Đích tử họ Trần. Tức là về Trần, thì Trần Doãn là con Trưởng tộc, về họ Lý là cháu Trưởng lớn nhất, đứng đầu cả hai họ; là người mà theo dòng trưởng thì đáng hưởng ngôi nhất.
Tiếp đến là Trần Quốc Tuấn, mẹ là người bình thường không danh phận.
Rồi Trần Quốc Khang, mẹ là Thuận Thiên, đang còn trong bụng mẹ thì Thuận Thiên bị bắt sang làm vợ Trần Cảnh. Thế là Quốc Khang sinh ra trong hoàng cung, nhưng chồng của mẹ lại chỉ là ông chú. Có lẽ Quốc Khang là người lạc lõng nhất.
Do vậy, nếu giả sử ngôi vua về nhành trưởng, thì cũng sẽ về tay Trần Doãn, chứ không phải Trần Quốc Tuấn. Do đó Trần Quốc Tuấn cũng không có động cơ gì để cướp ngôi vua cả. Giả sử Trần Quốc Tuấn có cướp ngôi của Thánh Tông rồi làm vua, thì thực ra là cướp ngôi 2 lần: một lần từ em họ, một lần từ anh ruột, do vậy Trần Quốc Tuấn không thể làm việc đó.
Trên đỉnh núi An Phụ là cả một bãi đất rộng bằng phẳng, mà đền Cao thờ An Sinh Vương chỉ nằm trong một góc.
Điều khá thú vị là đúng ở vị trí cao nhất của đỉnh núi lại có 2 giếng nước, một to một nhỏ. Khi tôi đến thì cả hai giếng đều rất đầy nước. Người ta bao nước giếng không bao giờ cạn, trong những ngày khô hạn nhất thì vẫn luôn có nước. Giếng to có từ hàng trăm năm trước, thành được xếp bằng đá, nước giếng chỉ dùng để cúng tế, làm lễ. Nước sinh hoạt thì lấy từ giếng nhỏ.
https://www.phuot.vn/picture.php?albumid=697&pictureid=21782
sang30tet
23-12-2009, 10:13
Mạn phép các bạn, tôi xin góp một bài để mọi người biết rõ hơn về “Thăng Long tứ trấn”
được hiểu theo nghĩa gốc thì đó là bốn ngôi đền, còn nếu được hiểu theo nghĩa phái sinh thì đó là bốn kinh trấn.
Tứ trấn (4 kinh trấn hay nội trấn):
Năm Canh Tuất, niên hiệu Hồng Đức thứ 21 (1490), vua Lê Thánh Tông cho định lại bản đồ cả nước, gồm 13 xứ thừa tuyên (sau đổi là trấn). Đến đây mới xuất hiện tên gọi các trấn như: Kinh Bắc, Sơn Nam, Hải Dương, Sơn Tây. Theo đó:
1. Trấn Kinh Bắc gồm 4 phủ (20 huyện) bao gồm các tỉnh Bắc Ninh, Bắc Giang và Phúc Yên sau này. Cụ thể, đó là các huyện: Đông Ngàn, Yên Phong, Tiên Du, Võ Giàng, Quế Dương (5 huyện - thuộc phủ Từ Sơn); Gia Lâm, Siêu Loại, Văn Giang, Gia Định, Lang Tài (5 huyện - thuộc phủ Thuận An); Kim Hoa, Hiệp Hoà, Yên Việt, Tân Phúc (4 huyện - thuộc phủ Bắc Hà), và cuối cùng là: Phượng Nhãn, Hữu Lũng, Yên Dũng, Bảo Lộc, Yên Thế, Lục Ngạn (6 huyện - thuộc phủ Lạng Giang). Vì trấn lỵ ở Đáp Cầu, huyện Võ Giàng (phía Bắc kinh thành), nên Kinh Bắc cũng được gọi là trấn Bắc hay trấn Khảm.
2. Trấn Sơn Nam gồm 11 phủ (42 huyện), tương đương với các tỉnh: Hà Đông, Hà Nam, Thái Bình, Nam Định, Ninh Bình và Hưng Yên sau này. Cụ thể, đó là các huyện: Thanh Đàm, Thượng Phúc, Phú Xuyên (3 huyện - thuộc phủ Thường Tín); Thanh Oai, Chương Đức, Sơn Minh, Hoài An (4 huyện - thuộc phủ Ứng Thiên); Nam Xang, Kim Bảng, Duy Tiên, Thanh Liêm, Bình Lục (5 huyện - thuộc phủ Lý Nhân); Đông An, Kim Động, Tiên Lữ, Thiên Thi, Phù Dung (5 huyện - thuộc phủ Khoái Châu); Nam Chân, Giao Thuỷ, Mỹ Lộc, Thượng Nguyên (4 huyện - thuộc phủ Thiên Trường); Đại An, Vọng Doanh, Thiên Bản, Ý Yên (4 huyện - thuộc phủ Nghĩa Hưng); Thuỵ Anh, Phụ Dực, Quỳnh Côi, Đông Quan (4 huyện - thuộc phủ Thái Bình); Ngự Thiên, Duyên Hà, Thần Khê, Thanh Lan (4 huyện - thuộc phủ Tân Hưng); Thư Trì, Vũ Tiên, Chân Định (3 huyện - thuộc phủ Kiến Xương); Gia Viễn, Yên Mô, Yên Khang (3 huyện thuộc phủ Trường An); và cuối cùng là: Phụng Hoá, An Hoá, Lạc Thổ (3 huyện - thuộc phủ Thiên Quan). Vì trấn lị ở phía Nam kinh thành, nên Sơn Nam cũng được gọi là trấn Nam hay trấn Ly.
3) Trấn Hải dương gồm 4 phủ (18 huyện), bao gồm các tỉnh: Hải Dương, Hải Phòng và Kiến An sau này. Cụ thể, đó là các huyện: Đường Hào, Đường An, Cẩm Giàng (3 huyện - thuộc phủ Thượng Hồng); Gia Phúc, Tứ Kỳ, Thanh Miện, Vĩnh Lại (4 huyện - thuộc phủ Hạ Hồng); Thanh Hà, Thanh Lâm, Tiên Minh, Chí Linh ( 4 huyện - thuộc phủ Nam Sách); và cuối cùng là: Giáp Sơn, Đông Triều, An Lão, Nghi Dương, Kim Thành, Thuỷ Đường, An Dương (7 huyện - thuộc phủ Kinh Môn). Vì trấn lị ở phía Đông kinh thành, nên Hải Dương cũng được gọi là trấn Đông hay trấn Chấn.
4) Trấn Sơn Tây gồm 6 phủ (24 huyện), tương đương với các tỉnh Phú Thọ, Vĩnh Yên, và Sơn Tây sau này. Cụ thể, đó là các huyện: Từ Liêm, Phúc Lộc, Yên Sơn, Thạch Thất, Đan Phượng (5 huyện - thuộc phủ Quốc Oai); An Lãng, An Lạc, Bạch Hạc, Tiên Phong, Lập Thạch, Phù Khang (6 huyện - thuộc phủ Tam Đái); Sơn Vi, Thanh Ba, Hoa Khê, Hạ Hoà (4 huyện - thuộc phủ Lâm Thao); Đông Lan, Tây Lan, Sơn Dương, Đương Đạo, Tam Dương (5 huyện - thuộc phủ Đoan Hùng); Tam Nông, Bất Bạt (2 huyện - thuộc phủ Đà Dương); và cuối cùng là: Mỹ Lương, Minh Nghĩa (2 huyện - thuộc phủ Quảng Oai). Vì trấn lị ở phía Tây kinh thành, nên Sơn Tây cũng được gọi là trấn Tây hay trấn Đoài.
Đến đây chúng ta có thể thấy cho đến trước năm 1490, các trấn Kinh Bắc, Sơn Nam, Hải Dương và Sơn Tây chưa được biết đến như một đơn vị hành chính (mà cụ thể ở đây là đơn vị “trấn” trong trường hợp đang xét). Điều đó cũng đồng nghĩa với việc cho đến trước năm 1490, nội hàm của cụm từ “Thăng Long tứ trấn” chỉ là để chỉ bốn ngôi đền: Trấn Vũ, Kim Liên, Bạch Mã và Voi Phục; còn “tứ trấn” với nghĩa là bốn kinh trấn: Kinh Bắc, Sơn Nam, Hải Dương và Sơn Tây là nghĩa phái sinh sau năm 1490. Như vậy, vấn đề cách hiểu nào đúng, cách hiểu nào sai (được đặt ra ở đầu bài viết) lại được đặt ra với chính từ “trấn” (Nghĩa gốc và nghĩa phái sinh). Trong từng trường hợp cụ thể, nếu “trấn” (trong cụm từ “Thăng Long tứ trấn”) được hiểu theo nghĩa gốc thì đó là bốn ngôi đền, còn nếu được hiểu theo nghĩa phái sinh thì đó là bốn kinh trấn.
Tài liệu tham khảo:
- Việt sử thông giám cương mục (Quốc Sử Quán triều Nguyễn – NXB Văn Sử Địa – Hà Nội 1957, 1958, 1959).
- Đại Nam nhất thống chí (Quốc Sử Quán triều Nguyễn – NXB Khoa học xã hội – Hà Nội, 1971).
- Từ điển địa danh lịch sử văn hoá Việt Nam (Nguyễn Văn Tân – NXB Văn hoá thông tin – Hà Nội, 1998).
© tác giả giữ bản quyền.
. đăng tải theo nguyên bản của tác giả ngày 29.11.2009.
. Trích đăng lại xin vui lòng ghi rõ nguồn Newvietart.com.
“Thăng Long tứ trấn” được hiểu theo nghĩa gốc thì đó là bốn ngôi đền, còn nếu được hiểu theo nghĩa phái sinh thì đó là bốn kinh trấn.
Năm Canh Tuất, niên hiệu Hồng Đức thứ 21 (1490), vua Lê Thánh Tông cho định lại bản đồ cả nước, gồm 13 xứ thừa tuyên (sau đổi là trấn). Đến đây mới xuất hiện tên gọi các trấn như: Kinh Bắc, Sơn Nam, Hải Dương, Sơn Tây
...
Điều đó cũng đồng nghĩa với việc cho đến trước năm 1490, nội hàm của cụm từ “Thăng Long tứ trấn” chỉ là để chỉ bốn ngôi đền: Trấn Vũ, Kim Liên, Bạch Mã và Voi Phục
Tôi không rõ bài bạn viết hay trích dẫn từ nguồn nào (nếu trích dẫn, xin vui lòng cho biết nguồn). Tuy nhiên tôi có một số phân vân.
Tất cả các bài viết đều nói đến 4 ngôi đền là Tứ trấn Thăng Long, điều này hầu như ai cũng biết. Tuy nhiên tất cả đều không nói rõ là Từ bao giờ thì 4 ngôi đền được coi là Tứ trấn ???
- Có phải khi Lý Thái Tổ định đô ở Thăng Long không? Chắc chắn không. Vì đền Voi Phục ở phía Tây thờ Linh Lang là con trai của Lý Thái Tông, cháu nội Lý Thái Tổ. Vậy đền này không thể có từ khi xây dựng Thăng Long.
Có tài liệu nói đền này do Lý Thái Tông xây, tôi thấy cũng không thuyết phục lắm, vì ít khi cha lại xây đền thờ con, có tài liệu nói là thời Lý Thánh Tông, hợp lý hơn.
=> Đền Trấn Tây phải có ít nhất sau khi dời đô về Thăng Long vài chục năm.
- Đền Kim Liên có từ bao giờ? Không tài liệu nào nói rõ được cả. Trên wikipedia (không đủ độ tin cậy) viết là Lý Thái Tổ, nhưng không có kiểm chứng nào hết. Sử liệu chỉ cho biết là Lê Tương Dực (1510) xây lại từ một ngôi đền cũ nhỏ đổ nát.
=> Đền Kim Liên trở thành to lớn chính thức từ Lê Tương Dực.
Đền Bạch Mã có từ trước khi Lý Thái Tổ dời đô về, đền Trấn Vũ có thể trước, có thể sau khi dời đô.
Một điều nữa là hướng của 4 ngôi đình rất lộn xộn: Đền Trấn Bắc thì ngoảnh về Tây, đền trấn Đông thì ngoảnh xuống Nam; đền trấn Tây thì ngoảnh sang Đông, đền trấn Nam ngoảnh về Nam.
Thêm nữa là trong các cuốn sử, hình như không có chỗ nào đề cập đến các ngôi đền như là "trấn" cho Kinh thành Thăng Long cả. Có thể đây là lưu truyền trong dân gian hơn là trong chính sử.
Do đó cá nhân tôi nghĩ rằng việc tôn sùng 4 ngôi đền như là Trấn của Thăng Long rất có thể chỉ có từ sau đời Lê Tương Dực, sau khi ông này xây lại đền Kim Liên.
Nếu thế, thì khái niệm Tứ trấn Thăng Long là 4 ngôi đền xuất hiện sau Tứ Chính trấn là 4 xứ trấn thủ kia, nội hàm của "tứ trấn" phải là 4 Chính trấn, 4 ngôi đền chỉ là học theo.
sang30tet
25-12-2009, 09:00
Tôi không rõ bài bạn viết hay trích dẫn từ nguồn nào (nếu trích dẫn, xin vui lòng cho biết nguồn). Tuy nhiên tôi có một số phân vân.
Tất cả các bài viết đều nói đến 4 ngôi đền là Tứ trấn Thăng Long, điều này hầu như ai cũng biết. Tuy nhiên tất cả đều không nói rõ là Từ bao giờ thì 4 ngôi đền được coi là Tứ trấn ???
- Có phải khi Lý Thái Tổ định đô ở Thăng Long không? Chắc chắn không. Vì đền Voi Phục ở phía Tây thờ Linh Lang là con trai của Lý Thái Tông, cháu nội Lý Thái Tổ. Vậy đền này không thể có từ khi xây dựng Thăng Long.
Có tài liệu nói đền này do Lý Thái Tông xây, tôi thấy cũng không thuyết phục lắm, vì ít khi cha lại xây đền thờ con, có tài liệu nói là thời Lý Thánh Tông, hợp lý hơn.
=> Đền Trấn Tây phải có ít nhất sau khi dời đô về Thăng Long vài chục năm.
- Đền Kim Liên có từ bao giờ? Không tài liệu nào nói rõ được cả. Trên wikipedia (không đủ độ tin cậy) viết là Lý Thái Tổ, nhưng không có kiểm chứng nào hết. Sử liệu chỉ cho biết là Lê Tương Dực (1510) xây lại từ một ngôi đền cũ nhỏ đổ nát.
=> Đền Kim Liên trở thành to lớn chính thức từ Lê Tương Dực.
.
Xin lỗi tác giả và mọi người vì quên không đăng xuất xứ của bài viết.
Bài viết được trích dẫn từ Newvietart.com.
© tác giả giữ bản quyền.
. đăng tải theo nguyên bản của tác giả ngày 29.11.2009.
. Trích đăng lại xin vui lòng ghi rõ nguồn Newvietart.com.
:) Nhà mình ở gần Đền Kim Liên mình sẽ nghiên cứu kỹ hơn và post lên để mọi người tham khảo. Còn những ngôi Đền khác mình cũng sẽ cố gắng tìm hiểu vì gần đến Đại Lễ 1000năm Thăng Long và mình cũng rất thích đề tài về Tứ trấn Thăng Long. Viết vội để khởi hành chinh phục Tây Côn Lĩnh 1 mọi người thông cảm nhé ! (BB)
vuthanhminh
25-12-2009, 19:17
Cho iem khóc 1 tí cho tuổi thơ ạ.
Ngày xưa, hồi còn quần đùi rách chăn bò. Tôi với đám bạn thường cho trâu lên Yên Phụ 1 tuần/lần. Vì một lẽ đơn giản: vào mùng 1/4 âm lịch hàng năm, ở đây diễn ra hội. Mà hội hồi đấy trong mắt bọn trẻ con thì chỉ là cơ hội được ngắm mấy khẩu súng phun nước, mua được con chim thổi te te.
Đến hội, Yên Phụ đông lắm, tất cả các xã đều lũ lượt kéo nhau đi lên núi. Ngày xưa, đường lên chỉ có đường mòn, đi cả buổi sáng mới tới nơi chứ không như bây giờ.
Ngày xưa, nước giếng trong, mát lạnh, dùng được. Giờ thì đầy tiền lẻ.
Ngày xưa, Yên Phụ cổ kính, mộc mạc, đơn sơ. Giờ thì hoa hoè hoa sói, bán cả vé vào chùa. Rồi vàng hương nghi ngút, rồi chen chúc vái mông nhau.
Chả còn như thuở mang diều lên chùa thả.
nguyenhoaibao
25-12-2009, 22:23
Từ chân núi, con đường dẫn thẳng vào Suối Giải Oan.
Ai đến Yên Tử chắc hẳn cũng được nghe cái sự tích rằng khi xưa vua Trần lên đây tu hành, các cung nữ xin đi theo nhưng không được chấp nhận, đã gieo mình xuống suối tự vẫn, vua thương xót nên lập chùa ngay đó để siêu thoát vong hồn các cung nữ, nên gọi là chùa Giải Oan, và suối cũng gọi là suối Giải Oan luôn.
Tuy nhiên, ai đến cũng dễ nhận thấy dòng suối nhỏ thế thì làm sao gieo mình xuống mà chết đuối được. Với ngọn núi này, thì dù 700 năm trước, suối cũng không thể lớn được. Bên cạnh đó còn truyền thuyết các cung nữ ra Bình Khê và Nam Mẫu sinh sống, lấy chồng sinh con..., do đó chuyện có nhiều nàng chết đuối ở đây mang tính truyền thuyết nhiều hơn.
Trước kia để qua suối phải đi trên các hòn đá, giờ đã được bắc cầu đá vững chắc to đẹp rồi. Các công trình đá dựng gần đây đều bằng đá xanh Thanh Hóa, và thợ Ninh Bình tạo tác.
https://www.phuot.vn/picture.php?albumid=624&pictureid=14836
xin lỗi đã hơi lạc đề so với vấn đề các anh chị đang bàn luận
báo chí vừa mới đăng Công ty thi công công trình cáp treo 2 đã tự ý xây dựng mấy cái cầu đá này và cơ quan nhà nước ở Uông Bí đã không hài lòng và đang yêu cầu phải ngưng cái công trình xây dựng làm hủy hoại cảnh quan ở Yên tử.:D
Cái cầu mà bạn nói không phải cầu đá dựng theo lối truyền thống này, mà là cây cầu xây trụ bằng xi măng được dựng cách cầu này khoảng 50 m xuôi xuống phía dưới.
Họ đã làm con đường mới, cầu mới, với ý định dựng thêm hàng quán bán hàng hai bên, biến nơi đây thành nơi nhộn nhịp kiểu chùa Hương. Tôi đã đứng đó xem họ lật đá, đào suối, nhưng chán quá nên cũng chả có cái ảnh nào chụp.
"Họ" là ai, là công ty xây cáp treo, họ muốn càng nhiều khách lên, khách đến tiêu càng nhiều tiền, vui chơi càng nhộn nhịp rộn ràng càng tốt.
Trên đỉnh Yên Phụ, thấp hơn đền thờ An Sinh Vương một chút là ngôi chùa cổ Tường Vân. Chùa đã xập xệ lắm rồi, mái ngói xô đổ vỡ nhiều. Không biết đến giờ đã trùng tu chưa? Trong chùa khá nhiều tượng cổ rất đẹp, có mấy pho rất đặc sắc.
Kế bên chùa là nhà thờ Mẫu, lại có một am thờ Cô. Thế là trên đỉnh Yên Phụ có đủ cả: Đền, chùa, phủ, am; thờ đủ cả: Phật, Mẫu, Thánh, Thần...
Trong chùa Tường Vân
https://www.phuot.vn/picture.php?albumid=697&pictureid=21781
Am thờ đứng bên gốc đại già
https://www.phuot.vn/picture.php?albumid=697&pictureid=21783
Thấp hơn đỉnh An Phụ một đoạn, là tượng đài Trần Hưng Đạo, con trai của An Sinh Vương. Trần Hưng Đạo là trường hợp duy nhất không phải là Vua mà được dân gian gọi theo cách gọi Hoàng đế: Họ + Hiệu. Với tất cả các vương tước khác, bao giờ cũng gọi Tước hiệu + Họ tên, như An Sinh vương Trần Liễu, Chiêu Minh vương Trần Quang Khải... Chỉ có vua mới được gọi bằng Họ + Miếu hiệu, như Trần Thái Tông, Trần Nhân Tông.
Trong sử sách vẫn theo truyền thống gọi Ngài là Hưng Đạo đại vương Trần Quốc Tuấn, còn dân gian đã dùng cách gọi của vua: Trần Hưng Đạo.
Tượng Trần Hưng Đạo bằng đá xanh Thanh Hóa rất lớn, được dựng năm 1993, là pho tượng bằng đá lớn thờ danh nhân lịch sử thuộc loại đầu tiên. Trước đây ta cũng có tượng đài to, nhưng chủ yếu làm bằng xi măng, như tượng Quang Trung ở Hà Nội. Sau tượng Trần Hưng Đạo này mới rộ lên phong trào các tỉnh dựng tượng danh nhân lịch sử đất mình bằng đá, bằng đồng...
https://www.phuot.vn/picture.php?albumid=697&pictureid=21784
Bên cạnh tượng Trần Hưng Đạo là một bức phù điêu lớn bằng gạch nung, mà tôi thấy là khá đẹp. Trên tấm phù điêu này diễn tả lại cuộc kháng chiến chống Nguyên Mông hào hùng, với những hình ảnh đi vào sử sách: hội nghị Bình Than, Trần Quốc Toản bóp nát quả cam; hội nghị Diên Hồng, người lính khắc vào cánh tay chữ Sát Thát, truyền Hịch tướng sĩ... cho đến ngày khải hoàn.
https://www.phuot.vn/picture.php?albumid=697&pictureid=21786
Tháp Huê Quang.
https://farm2.anhso.net/pic/l/52802/99BF95DB1315AB520FA563D3CAC7D6AE725E5B1771E57933/4.jpg
Xin lỗi bác, đây k phải tháp Huệ Quang ạh, đây là tháp được xây tại nhà ga phía trên của cáp treo tuyến 2, từ đây đi thẳng theo lối ra ga là lên đến An Kỳ Sinh. Ngày 01/11 âm lịch vừa qua, dưới chân An Kỳ sinh, đã diễn ra lễ đúc tượng Trần Nhân Tông bằng đồng, tượng vua được đúc ngồi trên tòa sen. Bác chitto đi YT dịp cáp treo 1 dừng sửa chữa cũng là dịp dân tình đang đúc khuôn để đổ tượng đó.
Chỗ của "chùa Trình" hiện nay theo tôi biết xưa kia không có chùa, và giờ thì đó là ngôi chùa mới, đồng thời thành chùa trụ sở của Phật giáo Quảng Ninh. Chùa cổ xa nhất ra phía ngoài của khu vực Yên Tử là chùa Cầm Thực.
Thực ra, chỗ của chùa Trình hiện nay, trước đó cũng đã có một ngôi chùa nhỏ, 2 gian, nằm khuất phía sau lò gạch (trước, ở đây có một cơ sở sản xuất gạch đỏ, đào xới lung tung, thành ao thành hố, chả ai quanh quất đến nên không ít người k biết chùa Trình). Chùa khi đó gần như k có lối vào bằng xe, muốn vào, phải vứt xe ở ngoài nhà dân, xong đi bộ vào, xung quanh chùa vây kín bởi cây cối, loại cây như dâm bụt, lại rối rắm, từ ngoài nhìn vào khó lòng thấy được chùa. Tới khi họ ủi mọi thứ, rồi san lấp ao hố xung quanh, phá chùa cũ, xây chùa mới, nhìn hoành tráng như quán ăn ấy, chả thấy giống chùa chiền nữa, thì dân tình nhiều nơi mới biết ở đó còn có chùa.
Chùa xa nhất phía ngoài của Yên Tử, là chùa Suối Tắm. Từ chùa Trình đi vào, gặp con dốc cao ngoằn ngoèo đầu tiên, lên đến đỉnh dốc là lối xuống chùa Suối Tắm. Dốc này, trước đây khi chưa làm đường, khá cao và dốc, hiện nay, dốc đã được hạ độ cao rất nhiều. Nghe dân gian đồn thì, khi vua Trần đến tu hành, người đã dừng chân tại đây ... tắm, để gột rửa bụi trần. Đây là chùa nhỏ, cho tới năm ngoái tôi đi thì chùa chưa sửa sang j nhiều, chỉ mong trùng tu lại đừng phá bỏ chùa như với chùa Lân.
Còn chùa Cầm Thực tức là nhịn ăn, (cũng lại dân gian đồn)
Nhắc đến chuyện Cầm, nếu xuôi từ Hà nội xuống Yên Tử, đoạn đi qua Đông Triều, có đi qua cầu Cầm, cầu này cũng có tên liên quan tới vị vua này nốt, (ấy là nghe truyện trong dân thôi, còn thực hư thế nào k biết). Nghe nói, vua Trần đi tới đây, để đi qua được con sông đã để lại (cầm cố lại) toàn bộ đồ đạc, tư trang cá nhân, chỉ đi người không qua sông. (Lý do tại sao, bác Chitto tìm hiểu giải thích giùm :)
Thiền Viện Trúc Lâm Yên Tử hiện nay xây trên nền chùa Long Động, hay còn gọi là chùa Lân xưa kia. Tuy nhiên chùa Lân đã bị hủy hoại hoàn toàn, chỉ còn nền móng và một số ngôi tháp cổ, do đó trước đây chỗ đó chỉ là nơi hoang phế. Ngày nay tại Yên Tử cũng còn nhiều nơi hoang phế nữa chưa tu bổ được.
Thực ra, theo chỗ tôi được biết và tận mắt chứng kiến, chùa Lân trước khi tu bổ, trùng tu, thì còn khá nguyên vẹn. Chùa không lớn, phía trước là vườn mơ, 2 bên lối đi dẫn lên chùa, qua các bậc thang cao, là hàng nhót. Ngày học cấp 2, đi Yên Tử, ngôi chùa tôi thích nhất là chùa Lân, đến đây vào mùa mơ chín, thơm nức mũi. Sang mùa nhót, vào chùa, được các ni, sư cho măm thả phanh :D. Đặc sản rượu mơ Yên Tử là do vườn mơ của chùa Lân cho trái, hơn nữa rượu mơ chùa Lân do mơ ủ lâu, lên men mà thành. Bây giờ, rượu mơ bán nhan nhản quanh các chùa của quần thể chùa Yên tử, mơ mua ngoài chợ về ngâm, đổ rượu trắng vào, hòa loãng mơ ngâm, bán cho du khách quanh năm.
https://www.phuot.vn/picture.php?albumid=624&pictureid=14833
e thêm một tí thông tin
bác chitto đang đứng trên dốc Quảng Ngái (hay Quảng Hái cũng được), con dốc này hiện nay khá dễ đi, bác chitto mà đi từ 15 năm trước chắc nhớ con dốc này thế nào, cao và hẹp, lại ngoằn ngoèo. Ngày nhỏ, khi đi YT, tôi sợ con dốc này lắm.
Nhân tiện nói chuyện đường đi, hiện nay, con đường vào chùa rất thuận lợi, bêtông astphan đổ phẳng lì. Trước đây, khi chưa được quan tâm, tu sửa nhiều, đường vào YT khá vất vả, nhưng có cái hay riêng của nó. Điều tôi thích nhiều nhất khi đi YT là đếm suối. Khi đường chưa nâng cấp, người đi hành hương chùa, phải xuống xe lội bộ qua 9 con suối dọc đường đi, giống như phải gột bỏ bụi trần trước khi đặt chân lên cửa phật. Ai đi YT nữa, nhớ đếm suối trên đường vào chùa nhé.
Mạn phép bác chitto, e góp chút thông tin về đền An Sinh (mà e thấy dân toàn gọi là đền Cao). Các bác đến đền Cao vào dịp "tháng ăn chơi" sẽ được thưởng thức món sắn dây của dân bản xứ trồng, luộc sẵn bán ở dọc đường lên đền. Đừng bỏ lỡ :D
... con dốc này hiện nay khá dễ đi, bác chitto mà đi từ 15 năm trước chắc nhớ con dốc này thế nào, cao và hẹp, lại ngoằn ngoèo. Ngày nhỏ, khi đi YT, tôi sợ con dốc này lắm... Khi đường chưa nâng cấp, người đi hành hương chùa, phải xuống xe lội bộ qua 9 con suối dọc đường đi, giống như phải gột bỏ bụi trần trước khi đặt chân lên cửa phật. Ai đi YT nữa, nhớ đếm suối trên đường vào chùa nhé.
Nếu nói về sự gian khổ khi đi Yên Tử, thì còn phải tính đến cả đoạn đường từ Hà Nội.
Thời chúng tớ đi lần đầu, đường 18 chưa chạy được xe khách, phải đi đường 5 (hồi đó đang bắt đầu làm, kinh dị), đến Hải Dương rẽ sang Sao Đỏ. Phải chờ phà Bình, một con phà nổi tiếng là lâu trên trục đường Đông Bắc, rồi mới chạy tiếp được.
Đi từ Hà Nội 6h sáng, đến chân Yên Tử đã 3 - 4h chiều. Leo lên đến Hoa Yên trời tối là vừa, nấu ăn trong ánh đèn dầu và nến mang từ nhà đi.
Có chuyến vì chờ nhau xuống núi, 2h mới khởi hành từ chân Yên Tử, về đến HN đã 12h30 đêm. Chuyện tắc phà Bình chờ mất 2 giờ là bình thường...
Giờ đây cứ mỗi lần đi qua cầu Bình, là tôi lại nhìn về phía dưới, nơi có bến phà mà thời học sinh mình đã từng đứng chờ không ít lần...
Tất nhiên là tôi không dám chắc, cũng chỉ là nhìn qua ảnh và nhìn thực tế (lần vừa rồi), nên tôi cũng nói là "theo tôi nghĩ", vì với kinh nghiệm của tôi, nó là đồ mới làm, thậm chí là chưa được sử dụng. Những bức ảnh chụp chùa đồng cũ cũng không có "nó".
Rất có thể người ta định đem nó lên đặt trước chùa đồng mới, nhưng rồi thấy không phù hợp nên mới bỏ chỏng chơ ở đó, chờ đến nhiệm vụ sau. Điều đó thì cũng không có gì quá đáng cả.
Bác chitto nói đúng đó, cái đó là cái lư hương theo phong cách Trung Quốc người ta tiến cúng để tôn trí trước tượng nhưng chưa được sử dụng. Nó hoàn toàn không phải đồ cổ mà đồ Ý Yên mới đúc. Bạn không nên băn khoăn về nó, còn về bảo tồn di tích thì mỗi người mỗi ý. Chúng ta khó có thể can thiệp được.
Năm nay (12 tháng Giêng năm Canh Dần), mình đi Yên Tử thấy có lư hương này
https://i682.photobucket.com/albums/vv184/khuongdinh_co/Yen%20Tu%2010/YT2a.jpg
đặt ở đây
https://i682.photobucket.com/albums/vv184/khuongdinh_co/Yen%20Tu%2010/YT2b.jpg
Vì không có thời gian để tìm hiểu, vả lại cũng chẳng có ai ở đó để hỏi. Nên không biết ngọn nguồn cái lư hương An Tử Thiên Tự này như thế nào.
Các bác có biết rõ giải thích giùm mình với. Thank.(beer)
Cái lư hương này do người ta mới tiến cúng là chắc, và chữ viết trên đó cũng không phải là đẹp. Chắc người cúng tiến đi xin viết 4 chữ "Yên tử thiền tự" nhưng có lẽ kẻ viết do ít chữ và chữ không đẹp đã viết thành "Yên tử Thiên tự" mà đúng ra trong quần thể di tích Yên Tử cũng không có ngôi chùa nào có hiệu là Yên Tử, ví dụ chùa Đồng là Thiên Trúc thiền tự, chùa lân là Ngọc Long Động tự.
Cách đây một tuần, tôi đã đến thăm được am Ngoạ Vân, một di tích quan trọng trong cuộc đời của vua Trần Nhân Tông, cũng như của cả dòng Thiền Trúc Lâm.
Sách chép rằng khi vua Trần Nhân Tông (đã là Thái thượng hoàng) lên núi Yên Tử tu hành, nhưng vua con là Anh Tông và các quan vẫn thường tìm đến hỏi thăm, ngựa xe võng kiệu ồn ào cả chùa Vân Yên (tức là chùa Hoa Yên). Chả thế mà cuối đường tùng Yên Tử còn có dốc Hạ kiệu, tức là kiệu vua quan còn leo lên đến tận đó.
Thế nên Trúc Lâm đại sĩ bèn rẽ rừng lánh sang một am nhỏ xa bên kia núi, khuất hẳn sự quấy nhiễu của thế gian. Nơi đây nằm cheo leo lưng núi, bốn mùa mây phủ, nên gọi là am Ngoạ Vân, nghĩa là Nằm trong mây. Đường từ Hoa Yên sang Ngoạ Vân chỉ lọt một người đi, thường chỉ có vài đệ tử theo hầu mà thôi. Đây là nơi Trúc Lâm đại sĩ tĩnh tu.
Sau, khi biết không còn trụ thế được bao lâu, Trúc Lâm đại sĩ nhờ đệ tử đưa lên am Ngoạ Vân, và viên tịch tại đây. Theo di ngôn, đệ tử là Bảo Sái đã hoả táng di thể ngay tại am Ngoạ Vân, những gì còn lại chia làm ba phần. Một phần táng tại chỗ, một phần lập tháp ở chùa Hoa Yên, tức là tháp Huệ Quang, một phần đưa về quê táng ở lăng Quy Đức.
Am Ngoạ Vân về sau dựng thành chùa Ngoạ Vân, bốn mùa hương khói. Các triều Lê, Nguyễn đều có người giữ gìn.
Đến thời chiến tranh, không còn ai ở đây, chùa tháp đổ nát hoang tàn. Rồi kẻ đào trộm cổ vật tàn phá nốt, đào đổ cả tháp, bẩy vỡ cả nền. Mãi đến gần đây mới có vị sư là Thích Thanh Tiến tìm vào khôi phục lại, tiếp tục giữ hương lửa xưa. Rồi thì khảo cổ, du lịch cũng tìm đến, và người ta lại có dự án mở đường phá núi để làm đường thật to vào nơi đây, theo con đường phía mặt bên này núi, chứ không phải leo từ Hoa Yên nữa.
Xưa vua Trần không muốn ồn ào nên mới lánh sang đây. Nay thì nơi này cũng sắp ồn ào rồi.
Vậy là tôi có may mắn đến được với chùa Ngoạ Vân khi chùa vẫn còn yên ả.
Đọc topic này, thấy nhớ nhà quá. Hatde ở cách chân Yên Tử khoảng 10 km, năm nào cũng đi, như đã thành thói quen ăn vào máu thịt. Thick nhất chui vào Bán Thiên Tự uống nước trời. Hồi còn ở nhà, mùa hè vẫn thường vào chùa Lân giúp các sư quét dọn và nấu cơm. Bây giờ cuộc sống xô bồ quá, thỉnh thoảng muốn vượt quãng đường hơn trăm cây về với cảm giác thanh tịnh nơi cõi Phật niết bàn (hông phải đi tu). Nhớ bữa ăn chay ngày Phật đản, không biết bao giờ có lần thứ hai.
Trước đây đọc topic này, Mèo thấy có một bài nói là ở Yên Tử có linh khí nên leo núi ở Yên Tử không thấy mỏi mệt và ít có tai nạn; Mèo chỉ cười, cho là chuyện không tưởng. Cuối tháng 5 rồi Mèo đi Yên Tử, khi đứng ở An Kỳ Sinh nhìn chùa Đồng chót vót trên đỉnh núi, Mèo đã thấy nản. Sao mà không nản khi Mèo có vấn đề về thần kinh tim, chỉ cần leo bộ 2 tầng lầu đã thở dốc rồi. Nhà Mèo đi 4 người thì chị họ và em út Mèo xác định là không leo tiếp vì đau khớp gối; em kế Mèo thì rất phấn khích, nhất định đòi leo. Mèo buộc lòng phải đi theo, dù lòng nghĩ là "Không biết giữa chừng lên cơn mệt thì làm sao xuống được".
Điều Mèo không ngờ là Mèo đã leo thẳng một mạch lên chùa Đồng, hoàn toàn nhanh nhẹn và mạnh khoẻ, gần như không phải dừng lại nghỉ lấy sức, hơi thở và nhjp tim cũng bình thường (Mèo leo lên bằng con đường tự nhiên bên cánh trái). Sau đó 2 chị em xuống núi bằng con đường bậc thang bên cánh phải nhanh như sóc. Tối đó ở Hạ Long, bạn Mèo mời đi ăn tối, 4 người xoay vòng uống hết 2 chai Vokka, thường ngày chỉ vài ly là thấy biêng biêng rồi nhưng hôm đó Mèo tỉnh như ruồi, không say tẹo nào cả.
Hôm đó rõ ràng cảm giác trong người Mèo rất khác lạ, không giống như mọi ngày. Có lẽ câu chuyện ở núi Yên Tử có linh khí là có thật.
mình leo Yên Tử có nhiều đoạn không phải là "leo" mà là "bò" ý.
Hihi, không ngộ được cái linh khí này của Yên Tử. :D
vì sau đó đi Phanxipang còn ít mệt hơn YT, có lẽ vì ở Yên tử phải leo bậc thang nhiều, chùng chân lắm. trong khi leo Phan thì đường núi tự nhiên, nên đi dễ chịu hơn/
Vậy là tôi có may mắn đến được với chùa Ngoạ Vân khi chùa vẫn còn yên ả.
Ngày xưa vua Trần sang am Ngoạ Vân bằng cách từ chùa Hoa Yên vượt núi sang đây. Còn ngày nay người ta đi theo con đường từ dưới chân núi lên, gần hơn.
Đường này từ phía sau khu lăng mộ An Sinh, vòng qua bên cạnh đập nước tạo thành hồ nhân tạo, tiến sâu vào núi. Không phải ai cũng biết đường, nên có thể bị lạc.
https://commondatastorage.googleapis.com/static.panoramio.com/photos/original/38078736.jpg
Từ chân núi, nơi có đền Trình, phải trèo lên một con dốc gọi là dốc Voi, băng ngang rừng thông. Mùa có mưa thì con đường này gần như vô vọng.
https://commondatastorage.googleapis.com/static.panoramio.com/photos/original/38078744.jpg
Đường lại mải miết đi lên
https://commondatastorage.googleapis.com/static.panoramio.com/photos/original/38078786.jpg
Hồ nước đã ở tít phía xa
https://commondatastorage.googleapis.com/static.panoramio.com/photos/original/38078794.jpg
britany221
19-07-2010, 00:46
Năm trước leo Yên Tử, rất may mắn được ngắm bình minh trên An Kỳ Sinh cùng với một người bạn. Đấy là kỷ niệm vô cùng đẹp trong những chuyến đi của tôi. Khi đó mới là 5h30 sáng, 2 đứa chúng tôi tập thể dục sáng từ AKS lên Chùa Đồng. Thật là đẹp! Mây ngập trời, theo ánh nắng dập dìu trườn lên đỉnh núi. Từ đỉnh núi có thể nhìn khắp bốn bề xung quanh, một màu xanh rợn ngợp trước mắt. 6 giờ thì cáp treo bắt đầu hoạt động, lúc đó mới có người lên núi.
Đoàn nào leo Yên Tử, có thể liên hệ ăn nghỉ với tiểu đội lính thông tin Yên Tử ở chân núi. Ăn ở tại đó rẻ, và ko sợ bị chặt chém như mấy nhà nghỉ bên ngoài.
Vượt qua dốc Voi, qua mấy quả đồi khá dốc, với những khối đá dựng lô nhô, có một ngôi quán nằm chơ vơ trên đỉnh một con dốc. Ở đó có một chiếc quán nhỏ, là nơi dừng chân của bất cứ ai muốn vào Ngoạ Vân theo lối này. Chiếc quán nằm nép dưới một tảng đá lớn, còn bốn phía gió thổi lồng lộng suốt đêm ngày không nghỉ, nên người qua đường hay gọi đùa là Quán Gió.
Lại bỏ Quán Gió sau lưng, tiếp tục theo con dốc nữa leo lên, là đến khu rừng trúc.
Đường đi ngang lưng núi, xuyên qua những rặng trúc mọc khá dày, xanh tốt rậm rạp, lá rụng đầy đường. Dọc đường này người dân nói còn có thể gặp gà rừng, lợn rừng nữa. Chỉ mong chúng đừng để bị bắt và... bỏ vào nồi.
https://commondatastorage.googleapis.com/static.panoramio.com/photos/original/38079115.jpg
Qua rừng trúc, sẽ đến khu rừng già, với lối đi gập ghềnh đá, khó đi hơn nhưng cũng thú vị hơn
https://commondatastorage.googleapis.com/static.panoramio.com/photos/original/38079123.jpg
Cuối cùng, con đường dẫn đến một cầu thang đá, mà trên đỉnh là chùa Ngoạ Vân, chốn linh thiêng vốn bị lãng quên khoảng năm mươi năm.
https://commondatastorage.googleapis.com/static.panoramio.com/photos/original/38130362.jpg
britany221
21-07-2010, 11:38
Anh Chitto có thể chỉ rõ đường hơn được không! Đi từ chân núi lên am Ngọa Vân, mất bao nhiêu thời gian(trung bình, như a đã đi) và lúc đi có thể hỏi thăm đường ko a?
Thanks a!
Anh Chitto có thể chỉ rõ đường hơn được không! Đi từ chân núi lên am Ngọa Vân, mất bao nhiêu thời gian(trung bình, như a đã đi) và lúc đi có thể hỏi thăm đường ko a?
Con đường mòn do người dân đi nhiều mà thành, không có trên bản đồ. Nếu đi từ ngoài thị trấn Đông Triều, bạn hỏi khu đền An Sinh. Từ đền An Sinh đi vòng ra phía sau, đường đi qua khu lăng vua Trần, hỏi đường vào đập Bình Khê.
Gặp đập nước thì đi lên mặt đập, sang bên trái, đi đường cạnh hồ, hỏi lối vào Ngoạ Vân, (nếu ngày Rằm, mùng Một thì sẽ có người). Đến được cái am gọi là đền Trình ở chân núi, gửi xe ở đó rồi leo tiếp. Con đường cũng có nhiều lối rẽ, nên nếu không biết có thể sẽ lạc. Vì tôi đi cùng một người dân ở đó, đi chậm hơn tôi một chút, thì từ chỗ gửi xe, kể cả hai lần nghỉ, mất khoảng hơn 2 - 3 giờ mới lên đến chùa. Lúc xuống nhanh hơn.
Cuối cùng cũng đến nơi. Chùa Ngoạ Vân tựa vào núi, chỉ là một nếp nhà mới được dựng lại trên nền Am Ngoạ Vân cũ. Sau thời Trần, am Ngoạ Vân đổ nát, sang đời Lê có dựng lại ngôi chùa ở đây, về sau vẫn thường xuyên có người hương khói.
Nhưng rồi chiến tranh những năm 40 - 50 nổ ra, không còn sư nào ở đây nữa, chùa đổ nát hoàn toàn, năm 2002 mới có vị sư về tôn tạo lại.
https://commondatastorage.googleapis.com/static.panoramio.com/photos/original/38079258.jpg
Sân dưới của chùa có hai ngọn tháp đá. Ngọn bên trái còn tấm biển ghi rõ Phật Hoàng tháp, và phía trước có tấm bia đá dựng đời Nguyễn ghi rõ rằng đây là ngọn tháp "Lăng vua Nhân Tông triều Trần". Trong tháp liệu có phần nào di cốt của vua Trần không, không ai dám chắc. Những vị sư ở đây thì nói rằng có, vì vua Trần đã viên tịch chính tại đây, hoả táng cũng tại đây. Xá lị một phần đưa về tháp Huệ Quang ở chùa Hoa Yên, một phần về Lăng Quy Đức tại Hưng Hà - Thái Bình, một phần táng ngay trong tháp cổ này.
Tuy nhiên cũng có nguồn tin nói rằng tháp này xây vào đời Lê, không phải đời Trần, chỉ là tháp thờ vọng mà thôi. Điều này thì bây giờ không ai khẳng định được chắc chắn. Tấm bia đá trong lòng tháp đề: "Nam mô Đệ nhất tổ Trúc Lâm đầu đà tĩnh tuệ Giác hoàng Trần triều đệ tam Nhân Tông Hoàng đế điều ngự vương Phật"
Rất may mắn là ngọn tháp này không bị kẻ đào trộm mô phá như toà tháp ở chùa Hồ Thiên, vẫn còn nguyên vẹn, trầm mặc bên cạnh gốc hoa đào nghiêng nghiêng.
https://commondatastorage.googleapis.com/static.panoramio.com/photos/original/38079272.jpg
Song song với tháp Phật hoàng, bên kia có tháp Đoan Nghiêm, là tháp thờ (hoặc có di cốt) một vị đệ tử của Phật hoàng. Hiện nay chùa dựng ở bậc trên, nằm giữa hai tháp. Điều này khiến tôi băn khoăn, vì chả nhẽ tháp của đệ tử lại nằm sóng đôi ngang hàng với tháp Sư tổ ? Phải chăng xưa kia còn một tháp nữa nằm ở bên kia, và tháp Phật hoàng nằm giữa, nhưng nay đã mất rồi???
https://commondatastorage.googleapis.com/static.panoramio.com/photos/original/38079285.jpg
Hai ngày liền đọc, ngẫm nghĩ, và cảm nhận những bài viết và trải nghiệm của bác Chitto cảm giác thật là khó tả. Em lên Yên Tử mấy lần nhưng không để ý tới biết bao điều mà bác Chitto đã chia sẻ như vậy. Mọi thứ bình thường qua góc nhìn của một người hiểu biết, có kiến thức uyên thâm về lịch sử, tìm hiểu các câu chuyện theo chiều sâu, thì nó trở nên đẹp và có ý nghĩa biết bao.
Cảm nhận của em lúc chưa đọc trang nào thì thấy 20 trang quả là nhiều, không biết mình có đủ kiên nhẫn không, nhưng rồi càng đọc càng hay, càng thấy thấm thía biết bao về lịch sử, về lĩnh vực mà em vẫn luôn quan tâm, nhưng chỉ là lướt qua thôi, giờ em thấy nó rõ ràng hơn rất nhiều rồi...
Xin cảm ơn bác Chitto rất nhiều và mong rằng bác sẽ đóng góp thêm nhiều bài viết hay, không chỉ về Yên Tử, Yên Phụ, về Chùa Đất Việt, về Thăng Long - Hà Nội, về... rất nhiều rất nhiều các câu chuyện khác nữa, để cho những người như chúng em, những người chưa được đi nhiều, trải nghiệm nhiều, có thể biết qua những lời kể của bác, mộc mạc, đơn sơ thôi nhưng với góc nhìn rất sâu và rộng của bác, bác nhé (beer)
Phía trên ngôi chùa mới một chút có một gian thất nhỏ xây gạch, được cho là chính xác nơi vua Trần Nhân Tông đã viên tịch. Theo sách cổ ghi lại thì khi biết mình sắp nhập Niết Bàn, vua Trần gọi đệ tử đến dặn dò các việc, rồi nằm nghiêng về bên tay trái mà hoá, khác với Phật Thích Ca nằm về bên tay phải. Lúc đó có đệ tử thân tín là Bảo Sái hầu bên cạnh và nghe lời chỉ dạy để thực hiện theo. (Đệ tử truyền pháp là Pháp Loa thì không có mặt).
Bởi vậy trong ngôi thất gạch nhỏ bé này có pho tượng nằm về bên tay trái, hình thức giống Phật, vì vua Trần được tôn là Phật hoàng. Bên dưới có pho tượng nhỏ hơn chắp tay, là Bảo Sái.
https://commondatastorage.googleapis.com/static.panoramio.com/photos/original/38079294.jpg
https://commondatastorage.googleapis.com/static.panoramio.com/photos/original/38079299.jpg
@Lamer: cảm ơn bạn đã quan tâm những bài viết của tôi.
Trong ngôi chùa nhỏ mới dựng lại, tường vôi mái ngói đơn sơ, bàn thờ cũng giản dị. Quanh chùa còn sót một số tảng đá chân cột hình hoa sen, ba bệ tượng Phật tạc hoa sen, nhưng tượng thì không còn nữa. Những gì để lại rất đơn sơ, vài tấm bia đá, mấy bệ đất nung, dăm nếp nhà.
https://commondatastorage.googleapis.com/static.panoramio.com/photos/original/38079307.jpg
Vị sư trụ trì đi vắng, nhưng vị sư đang tu ở chùa khiến tôi rất ấn tượng với khuôn mặt khắc khổ, cái nhìn xa xăm tư lự. Tôi nói chuyện với sư khá lâu, chuyện đạo, chuyện đời, chuyện tu. Sư nói ở đây nơi núi vắng, giữ đúng giới luật, ngày chỉ ăn một lần trước ngọ. Quanh chùa, trên núi có những thất để tĩnh tu, du khách không nên đến đó, ảnh hưởng đến thiền tu của các sư. Một số chuyện thế sự thì sư tránh không nói....
https://commondatastorage.googleapis.com/static.panoramio.com/photos/original/38079151.jpg
Lùi sang một bên chùa Ngoạ Vân hiện nay có bãi đất trống khá rộng, được kè đá cẩn thận. Trên nền còn một ngôi nhà đã mất mái, chỉ còn tường bốn phía đổ nát. Ngôi nhà được xây cách đây khoảng trăm năm, có lẽ cũng là nơi tu hành của các vị sư. Gần đó là vài ngôi tháp nhỏ, có lẽ là nơi táng các vị sư, hoặc thờ vọng các vị sư.
https://commondatastorage.googleapis.com/static.panoramio.com/photos/original/38079496.jpg
buiviethuy
13-08-2010, 23:34
Bác chitto ơi , em ngoài lề tí ... Đang bức xúc với cái dự án "Sen Việt " này http://www.giacngo.vn/vanhoa/2010/04/14/52661B/
Chả biết cái Siêu dự án này sẽ đi tới đâu , nhưng sao em thấy lo quá ... Nhìn trên bản vẽ phối cảnh có cả 1 đống khu biệt thự , sân golf , rồi vườn văn hóa dân tộc ...
Cảm thấy cái dự án trên xuất phát từ 2 chữ lợi nhuận chứ tâm linh gì ở đây . Bác Chitto có thông tin cái dự án này không , vị trí chính xác của nó trong quần thể ? Em chưa đặt chân đến Yên Tử nên muốn tìm hiểu kỹ 1 tí và mong sớm có ngày đặt chân đến ... Cảm ơn Topic của Bác ...
lee_jee_ooh
14-08-2010, 12:07
Đầu tư mà ko có lợi nhuận thì họ đầu tư làm gì hả bác ? có ai lại đi làm từ thiện hàng nghìn tỉ VND ?
Bác chitto ơi , em ngoài lề tí ... Đang bức xúc với cái dự án "Sen Việt " này http://www.giacngo.vn/vanhoa/2010/04/14/52661B/
Đã là dự án đầu tư, nhất là của doanh nghiệp nước ngoài, thì chắc chắn là vì lợi nhuận của họ đầu tiên. Tôi không hi vọng nó phục vụ được gì nhiều cho người dân thường.
Tuy nhiên dự án này bám vào hồ Yên Trung, còn cách Yên Tử khoảng chục km. Từ hồ này theo đường bộ còn phải vượt qua dốc Đỏ, đi chán mới vào chân Yên Tử. Đứng từ đỉnh Yên Tử cũng chẳng nhìn thấy khu vực này đâu, nên nó cũng không ảnh hưởng gì đến cảnh quan Yên Tử.
Trước đây tôi đã từng đến chơi hồ Yên Trung, chèo thuyền nan và bơi ở hồ này. Sau đó Uông Bí có định quy hoạch thành khu du lịch, nhưng không có tiền nên bỏ hoang. Thôi thì có người vào làm cũng còn hơn bỏ hoang, chỉ đừng có phá nhiều rừng thông quanh hồ thôi.
buiviethuy
15-08-2010, 16:49
Việc lợi nhuận của nhà đầu tư là trên hết thế , nhưng việc lôi theo " tâm linh " ra mà mời gọi thì em thấy khó chịu . Một dự án với các thành phần hạng mục nghe mơ hồ , dở dở ương ương , các hạng mục phục vụ cộng đồng ( khu tu dưỡng tâm linh , trung tâm hội nghị quốc tế văn hóa Phật , vườn văn hóa dân tộc ....) rồi cả sân golf và biệt thự ... nghe thì hoành tráng mà làm không tới nơi thì sau này khách du lịch vào mà cười cho cái gọi là siêu dự án gắn với tâm linh Việt .
Nói chung chạm tới nghành của em 1 tí nên hơi bức xúc , với lại thông tin quy hoạch cụ thể cái dự án này em chưa xin được nên hỏi lung tung thế . Cám ơn các bác ạ.
Bên hồ có một con thuyền, nhưng không có người chèo. Trời cũng trưa nắng, tôi không thể ra đảo, đành từ bờ đứng nhìn ra.
Trên đảo còn dấu tích của lăng, đó là ba bậc thang đá, mà bậc giữa có hai con rồng đá vẫn còn nguyên vẹn, được xác định là cổ vật từ đời Trần. Tất cả nằm phơi giữa nắng mưa, mặc kệ thời gian.
Bên hồ, một chiếc xe 12 chỗ biển 29 đỗ, và xa xa có dăm người ngồi câu cá dưới mấy lán tranh nhỏ. Không hiểu ai ra đến tận chỗ này để quấy quả anh linh các vị hoàng đế ?
https://www.phuot.vn/picture.php?albumid=697&pictureid=16900
Tôi đã từng đi thuyền ra hòn đảo đó hồi năm 2003. Nó nguyên là một ngọn đồi có tên là Táng Quỷ nằm giữa thung lũng. Người quản lý ở đấy có cho biết: Cuối những năm 70, khu này nhiều người Trung Quốc qua lại đào bới tan hoang, sau người ta làm cái đập ở hẻm thung lũng và đưa nước ngập vào thung lũng, thấy nói là để đuổi người TQ đi, nhưng chắc cũng cùng thời kỳ bài Hoa lên cao.
Ở cái đảo là mỏm đồi đó, thì có dấu vết của 1 nền mặt bằng hình vuông, ở chính giữa 4 cạnh có bậc cấp, theo như tôi nhớ thì chỉ còn 2 cạnh bên và sau còn con vật, không có rồng đá mà là sấu đá đặc trưng đời Trần. Mặt trước mất rồi (có lẽ là rồng chăng). Còn lại là một số mảng gạch lát đất nung dày. Ở giữa thấy một cái hố đã bị đào như cái huyệt. Chẳng lẽ là vết tích của bọn đào trộm? Chỗ đó là mộ Trần Anh Tông.
Nói chung xem mà buồn. Hồi ấy cũng không có máy ảnh mang theo để chụp.
Vị sư dẫn tôi đi qua nền chùa cũ chỉ cho thấy tít phía xa có ngọn của hai cây thông cao vượt lên trên tán cây rừng, và bảo nơi đó là Thông đàn.
Thông đàn, theo truyền thuyết là nơi có những cây thông cổ thụ bậc nhất Yên Tử, tiếng gió reo như tiếng đàn, vì thế mới mang tên này. Cũng có thuyết nói Thông đàn là nơi tế lễ xưa kia giữa các cây thông, nên gọi như vậy. Vua Trần xưa đã cho dựng am ở dưới các cội thông để tu hành.
Thế là một mình quyết định chạy xuyên rừng xuống dưới đó. Có đường mòn, có mấy ngả rẽ, nhưng xác định được hướng của Thông đàn rồi, nên cứ chạy xuống dưới thôi. Đường cứ lao xuống dốc, chạy liên tục độ 20 phút, cuối cùng cũng đến Thông đàn.
Từ đường mòn nhìn qua lớp cây cuối cùng trước khi bước ra Thông đàn, ngay trước mắt là hai cây thông cổ thụ cao vút
https://commondatastorage.googleapis.com/static.panoramio.com/photos/original/38079324.jpg
Nhưng ngay lập tức tôi thấy quặn người khi nhìn thấy ngay bên hai gốc thông lớn là một gốc khác đã bị cháy đen sát đất, và thân thông cổ thụ đổ dài trên mặt đất. Thân thông bị gãy làm mấy đoạn trải dài, chỗ còn nguyên, chỗ cháy đen.
Ngay cả hai cây thông lớn đang đứng kia gốc cũng bị đốt cháy, vỏ cây tróc ra, vết thương đen sì thật kinh khủng. Những cây thông thiêng của Yên Tử đã không còn nguyên vẹn. Phía xa là một cây thông cổ thụ nữa cũng đã chết khô.
https://commondatastorage.googleapis.com/static.panoramio.com/photos/original/38079331.jpg
https://commondatastorage.googleapis.com/static.panoramio.com/photos/original/38079340.jpg
Khắp nơi rải rác những tảng đá của công trình xưa nay đã đổ nát. Chỉ còn lại một vài bậc thang, thềm bó đá ngày xưa cũng đã lở nằm chỏng chơ.
Mãi rồi tôi cũng gặp hai người đi từ dưới lên. Từ dưới chân núi có đường khác đi lên đây, tức là có hai đường lên Ngọa Vân, có thể lên một đường xuống một đường, tuy nhiên không bắt đầu từ cùng một chỗ, mà ở hai mặt núi cách khá xa nhau.
https://commondatastorage.googleapis.com/static.panoramio.com/photos/original/38079435.jpg
Những cây thông cao vượt hẳn lên khỏi tán rừng. Trước kia có 7 cây thông lớn, nay chỉ còn 3 cây còn sống.
https://commondatastorage.googleapis.com/static.panoramio.com/photos/original/38079451.jpg
Dao Hong Nhung
02-12-2010, 17:27
bác chitto ới ời, chả là khoảng trước tết âm 1 tuần tụi e định đi Hạ Long rồi qua Yên Tử luôn, nhưng không biết đợt giáp tết vậy ở Chùa có gì ko ah?theo e biết thì 10-1 âm lịch thì chùa mới bắt đầu lễ hội, tụi e đi đợt đấy có được không. À, còn 1 câu nữa, nếu tụi em đi xe máy xuống từ sáng và leo lên chùa Đồng thì xuống đến nơi sẽ khoảng mấy giờ ah???e cảm ơn bác nhiều...
khoảng trước tết âm 1 tuần tụi e định đi Hạ Long rồi qua Yên Tử luôn, nhưng không biết đợt giáp tết vậy ở Chùa có gì ko ah?
Không hiểu ý bạn "có gì không ạ" thì tức là ... có gì ? Bạn mong muốn có cái gì?
Nếu là ăn nghỉ thì Yên Tử là trung tâm du lịch phát triển rồi, nên không lo, lên lúc nào cũng sẵn sàng có chỗ hết. Thậm chí khi đến chân núi chỗ gửi xe là có người tiếp thị cho chỗ nghỉ ở trên núi rồi, nếu thích nghỉ qua đêm. Sang năm là khai quang tượng Trần Nhân Tông, nên chắc là lúc nào trên chỗ làm tượng cũng có người làm việc rồi.
Leo từ chân núi lên chùa Đồng - nếu đi nhanh - thì mất khoảng 2 tiếng. Đi xuống cũng mất chừng ấy thời gian. Chơi nhiều hay ít ở chùa Đồng và Hoa Yên thì tùy các bạn. Nhưng có cáp treo rồi, tốn ít tiền đi cáp thì nhanh hơn nhiều.
waterseahp
05-12-2010, 16:41
bác chitto ới ời, chả là khoảng trước tết âm 1 tuần tụi e định đi Hạ Long rồi qua Yên Tử luôn, nhưng không biết đợt giáp tết vậy ở Chùa có gì ko ah?theo e biết thì 10-1 âm lịch thì chùa mới bắt đầu lễ hội, tụi e đi đợt đấy có được không. À, còn 1 câu nữa, nếu tụi em đi xe máy xuống từ sáng và leo lên chùa Đồng thì xuống đến nơi sẽ khoảng mấy giờ ah???e cảm ơn bác nhiều...
Nếu đã từng leo Fansipan or Langbian rồi thì leo Yên Tử vô tư . Theo ý kiến riên của mình thì ko nên leo cáp treo những hình ảnh trên leo cáp treo làm sao mà thấy được ??.Nếu lúc xuống mà mệt quá thì đi cáp tuy nhiên đường xuống lại dễ hơn lên rất nhiều .Nếu đi bộ nên mua mấy cái gậy trúc ( 5K : 3 cái ) - Về khoe mua rẻ thì mấy đứa em ở HP nói người ta vất đầy 2 bên đường bọn em nhặt đi xong xuống trả lại .
Dao Hong Nhung
06-12-2010, 10:31
Ý em là có vắng vẻ quá không thôi, chứ ăn nghỉ thì tụi em ko ham hố mấy,
Nếu lúc xuống mà mệt quá thì đi cáp tuy nhiên đường xuống lại dễ hơn lên rất nhiều .Nếu đi bộ nên mua mấy cái gậy trúc ( 5K : 3 cái ) - Về khoe mua rẻ thì mấy đứa em ở HP nói người ta vất đầy 2 bên đường bọn em nhặt đi xong xuống trả lại .
Em chưa leo Fan và cũng chưa leo Langbian bao giờ, e chỉ leo mấy cái thác sơ sơ thôi, em cũng nghĩ là leo lên thì ko nên đi cáp, còn lúc về em tưởng là sẽ khó đi ah?? vì nghe mọi người bảo dốc lắm???
Ý em là có vắng vẻ quá không thôi, chứ ăn nghỉ thì tụi em ko ham hố mấy,
Em chưa leo Fan và cũng chưa leo Langbian bao giờ, e chỉ leo mấy cái thác sơ sơ thôi, em cũng nghĩ là leo lên thì ko nên đi cáp, còn lúc về em tưởng là sẽ khó đi ah?? vì nghe mọi người bảo dốc lắm???
Lên chùa Đồng nên leo bạn ạ, mới thấy vẻ đẹp của những cây tùng cổ thụ hàng trăm tuổi... Chúc bạn có chuyến đi vui vẻ
tuan1989vnn
23-05-2011, 16:59
Ý em là có vắng vẻ quá không thôi, chứ ăn nghỉ thì tụi em ko ham hố mấy,
Em chưa leo Fan và cũng chưa leo Langbian bao giờ, e chỉ leo mấy cái thác sơ sơ thôi, em cũng nghĩ là leo lên thì ko nên đi cáp, còn lúc về em tưởng là sẽ khó đi ah?? vì nghe mọi người bảo dốc lắm???
Nếu đi vãn cảnh thì càng vắng càng tốt mà bạn, còn đi để tĩnh tâm thì cũng chẳng ai muốn đông :D. Cá nhân tớ cứ vào chốn thanh tịnh thì càng ít người tớ càng thích. Còn nếu các bạn đi ngắm người thì đợi chính hội rồi đi :D
Leo trèo thì không vấn đề gì, nhìn các cụ 7,80 tuổi leo ầm ầm tớ nghĩ thanh niên chúng mình chắc ok thôi, nhỉ ?
caohuyenthanh
27-02-2012, 10:46
hello các anh chị, em ở HCM, cuối tuần này em sẽ bay ra HN để đi Yên Tử, mọi người chỉ giúp em từ sân bay Nội Bài có thể đón xe bus or phương tiện nào để đi đến Yên Tử ạ ? nếu đi từ sân bay đến Yên Tử thì sẽ mất thời gian bao lâu ạ ? em đáp máy bay lúc 8h sáng ạ !
Cảm ơn mọi người nhiều !!!
rangia2602
27-02-2012, 20:42
Theo cách rẻ nhất nhất nhé :
- Xuống sân bay ra cửa hỏi, tìm xe Bus 12 chỗ của VietNam Airlines về số 1 - phố Quang Trung : 35K rồi thì fải ( lâu ko đi ko nhớ )
Hoặc hỏi xe 54 chỗ Việt Thanh của JetStar về Trần Quang Khải )
- Từ Quang Trung đi xe ôm ra bến Lương Yên : 20K
- Xe bus Lương Yên - Hạ Long : 80K thì fải, lâu ko đi ko biết giá nào
- Đến Uông Bí xuống xe đi xe ôm vào Yên Tử
- Trek hoặc cáp treo lên thì tùy ah
- Chiều về tương tự, ra đường lớn bắt xe về Lương Yên - HN
Đi xe bus thì tiện hơn là thế này:
(1) Xuống sân bay hỏi ra xe buýt số 17. Lưu ý xe buýt đỗ ở góc chứ không ngay cửa ra sân bay như taxi đâu.
(2) Xe buýt số 17 từ Nội Bài về đến Cầu Chui - Nguyễn Văn Cừ, hỏi xuống bến xe Gia Lâm.
(3) Tại bến xe Gia Lâm hỏi xe đi Quảng Ninh, rồi nói là xuống lối vào Yên Tử.
Đấy là đi đúng bến cho chắc ăn. Còn nếu không ngại "bụi đường" thì ngay khi buýt 17 đỗ bến Cầu Chui thì xuống luôn rồi sang bên kia đường vẫy xe Quảng Ninh.
caohuyenthanh
28-02-2012, 11:11
@ rangia2602, Chitto: Cảm ơn 2 anh, cho e hỏi thêm là nếu đi theo cách của anh thì hình như phải về trung tâm Hà Nội rồi mới bắt xe đi Yên Tử đúng k ạ ? Và nếu đi như theo cách anh chỉ thì khoảng mấy giờ em đến được Yên Tử hả anh ?
rangia2602
28-02-2012, 15:33
8h sáng bay thì khoảng 10h30 sáng ra khỏi cửa sân bay
11h30 sẽ về đến trung tâm Hà Nội
Coi như 12h trưa sẽ ra đến bến Lương Yên hoặc ngồi trên xe Bus đi Hạ Long
Khoảng 3h -4h chiều là bạn đến ngõ vào Yên Tử vì Hà Nội - Uông Bí khoảng 120km đi mất 3h
Có lẽ nên tìm một KS ở Uông Bí rồi sáng sớm mai trek lên Yên Tử, hoặc đến sớm thì nghỉ trên núi cũng có sạp nghỉ :))
caohuyenthanh
29-02-2012, 15:11
8h sáng bay thì khoảng 10h30 sáng ra khỏi cửa sân bay
11h30 sẽ về đến trung tâm Hà Nội
Coi như 12h trưa sẽ ra đến bến Lương Yên hoặc ngồi trên xe Bus đi Hạ Long
Khoảng 3h -4h chiều là bạn đến ngõ vào Yên Tử vì Hà Nội - Uông Bí khoảng 120km đi mất 3h
Có lẽ nên tìm một KS ở Uông Bí rồi sáng sớm mai trek lên Yên Tử, hoặc đến sớm thì nghỉ trên núi cũng có sạp nghỉ :))
Thanks anh ạ ! :D
cho mình hỏi tí kinh nghiệm, mình muốn đi Yên Tử thì nên chuẩn bị những đồ dùng cần thiết gì (giầy dép như thế nào, thuốc chống muỗi...)
cảm ơn mọi người!!!
rangia2602
01-03-2012, 10:31
Bạn tham khảo bên này trước nhé :
https://www.phuot.vn/threads/2385-Th%C3%B4ng-tin-v%C3%A0-kinh-nghi%E1%BB%87m-leo-Fansipan
Tất nhiên Yên Tử ko khó và dài như Fan nhưng tham khảo tập luyện, đồ dùng khá hữu ích.
Vấn đề quan trọng nhất vẫn là SK
Powered by vBulletin® Version 4.1.11 Copyright © 2024 vBulletin Solutions, Inc. All rights reserved.