View Full Version : [Tổng hợp] Nhà thờ - Thiên Chúa giáo và...
Sắp đến ngày Giáng sinh năm 2008, lại nhân vừa đi về vùng xứ đạo cổ Bùi Chu, tôi lập topic này để chia sẻ những điều đã thấy, đã biết về các tòa nhà thờ Thiên Chúa giáo tại Việt Nam, cũng như là một "đối trọng" với topic đền chùa mang toàn nội dung Phật giáo.
So với Phật giáo, Thiên Chúa giáo (chính xác hơn là Công giáo La Mã) vào Việt Nam muộn hơn, nhưng cũng đã phát triển gần 500 năm rồi, và Việt Nam là nước có số lượng giáo dân đông thứ hai ở châu Á, chỉ sau Phillipines (không kể Nga nửa Âu nửa Á).
Thiên Chúa giáo không chỉ chiếm số lượng giáo dân đông, mà còn để lại trên khắp đất nước hàng ngàn tòa giáo đường, rất nhiều những dấu ấn kiến trúc, lịch sử, mỹ thuật, văn hóa sâu sắc, rất đáng để tìm hiểu.
Bên cạnh đó, khi tiếp cận với văn minh phương Tây, mà không hiểu nhất định về Thiên Chúa giáo, thì cũng sẽ rất thiếu sót, vì Thiên Chúa giáo gắn liền với châu Âu đã hai nghìn năm, cũng bằng với thời gian Phật giáo gắn với Việt Nam. Thiên Chúa giáo là phần không thể thiếu trong văn hóa, lịch sử châu Âu.
Trong topic này, có lúc tôi dùng "Thiên Chúa giáo" với nghĩa tương đương "Công giáo La Mã", như người Việt Nam hiện nay quen dùng, có lúc là "Cơ đốc giáo", dù chưa phải là chính xác lắm.
Mục đích topic liên quan đến Du lịch, tìm hiểu lịch sử, văn hóa các tòa giáo đường Thiên Chúa giáo nói riêng và Thiên Chúa giáo nói chung.
Do vậy trong topic có thể có những quan điểm khác nhau, khác với những người khác, và tất nhiên là có cả những lỗi, sai lầm. Do vậy cũng rất mong sự đóng góp của các thành viên, nhất là về nhiều vấn đề tôi chưa được biết.
Nhiều bài viết cũng đã viết trong hai topic "Jerusalem, hành trình đến miền đất thánh (https://www.phuot.vn/showthread.php?t=712)" và "Rome - thành đô vĩnh hằng (https://www.phuot.vn/showthread.php?t=985)" rồi, chuyển lại về đây thôi.
Nhân chuyến đi Nam Định, tôi ghé qua thăm nhà thờ Phú Nhai tại xứ đạo Phú Nhai, giáo phận Bùi Chu, là xứ đạo gốc cổ nhất Việt Nam. Theo lịch sử Công giáo, thì những nhà truyền giáo phương Tây đã đến Phú Nhai vào năm 1533 và truyền đạo tại đây, do đó đây là nơi đầu tiên đạo Thiên Chúa đến với Việt Nam.
Nhà thờ Phú Nhai tên chính thức là Đền thánh Đức Mẹ Vô nhiễm Nguyên tội Phú Nhai, và mới được tấn phong lên hàng Vương Cung thánh đường vào tháng 9 năm 2008 vừa rồi.
(Ý nghĩa của những danh hiệu trên sẽ viết sau)
Không biết sao mà nhiều tài liệu ghi rằng Phú Nhai là nhà thờ lớn nhất Đông Dương, tức là lớn nhất Việt Nam. Nhà thờ Phú Nhai về kích thước nhỏ hơn nhà thờ Đức Bà Sài Gòn một chút, nhưng có mái vòm nhà thờ chính cao hơn. Nhà thờ theo kiến trúc Gothic cổ điển, đồ sộ nằm giữa một khuôn viên rất rộng gồm nhiều công trình.
https://www.phuot.vn/picture.php?albumid=330&pictureid=6453
Rón rén đặt hàng bác Chitto nhà thờ Vị Xuyên - Nam Định (nếu bác lỡ bỏ quên)
Ngay từ xa, hai gác chuông của nhà thờ hiện lên sừng sững giữa cánh đồng. Qua một hào nước vào khuôn viên nhà thờ, hai bên là hai công trình tượng đài của thánh Đa Minh và các Thánh tử đạo Việt Nam.
Bên phải là tượng đài Thánh Đa Minh (phiên âm của Dominico), là vị thánh Công giáo sáng lập ra dòng truyền giáo Dominico từ thế kỉ 12 và vẫn còn hoạt động đến ngày nay. Đây là dòng truyền giáo đầu tiên đến Việt Nam trong thế kỉ 16, do đó thánh Đa Minh rất được tôn sùng, và được lập tượng thờ ở nhiều nơi.
Bên trái là một tượng đài bằng đá nơi táng nhiều hài cốt của những người Việt tử đạo từ hàng trăm năm trước, trong đó có 6 người được phong Thánh tử đạo (trong số 117 Thánh tử đạo của Việt Nam).
https://www.phuot.vn/picture.php?albumid=330&pictureid=6446
Rón rén đặt hàng bác Chitto nhà thờ Vị Xuyên - Nam Định (nếu bác lỡ bỏ quên)
Nhà thờ Vị Xuyên phải chăng là nhà thờ Khoái Đồng, nằm cạnh hồ Vị Xuyên ở Nam Định? Nhà thờ có cái mái vòm rất lớn?
Nếu đúng thế thì nhà thờ đó bị biến thành nhà kho cho nhà máy dệt cũng đã lâu, hiện giờ hình như vẫn chưa trả lại cho Công giáo.
Đúng rồi bác Chit, mái vòm rất to, lại đen đen huyền bí.
Ngày trước nghỉ hè về nhà ông bà ở ngay gần hồ, ngồi trên sân thượng cả lũ hay nhòm qua mái vòm bên đó để dọa ma nhau (có lẽ hồi ấy đấy là công trình XD cao nhất thành phố, đi đâu cũng nhìn thấy). Nhưng đúng là chưa bao giờ được vào, mà mình cũng chưa bao giờ nghe ai kể nên ko hiểu bên trong nó ra sao.
Bác đã vào bao giờ chưa?
Bước qua ngưỡng cửa nhà thờ Phú Nhai, lòng nhà thờ cao vút uy nghi. Bên dưới là hai hàng ghế, một bên cho nam, một bên cho nữ trong những dịp hành lễ. Mái vòm nhà thờ này cao gấp rưỡi nhà thờ Đức Bà Sài Gòn và nhà thờ Hà Nội.
Tuy không nhất thiết theo chuẩn, nhưng các nhà thờ theo kiểu phương Tây thường có 6 cột mỗi bên, tổng cộng 12 cột tượng trưng cho 12 Thánh tông đồ. Nhà thờ Công giáo thường có dạng dọc, bàn thờ ở cuối cùng. Theo như truyền thống, bàn thờ chính của nhà thờ phải quay về hướng Thành thánh Jerusalem, do đó nhà thờ ở Việt Nam phải có bàn thờ quay về hướng Tây, cửa quay về Đông. Tuy nhiên không phải lúc nào điều này cũng được thực hiện.
Nhà thờ Phú Nhai hiện tại được hoàn thành vào năm 1933, là một trong những nhà thờ lớn nhất của miền Bắc và toàn quốc. Trước đây trên nền đất này đã từng có 2 nhà thờ tồn tại, cái đầu nhỏ quá nên được dựng lại, toà thứ hai bị bão làm đổ năm 1929.
https://www.phuot.vn/picture.php?albumid=330&pictureid=6448
Đúng rồi bác Chit, mái vòm rất to, lại đen đen huyền bí.
Ngày trước nghỉ hè về nhà ông bà ở ngay gần hồ, ngồi trên sân thượng cả lũ hay nhòm qua mái vòm bên đó để dọa ma nhau (có lẽ hồi ấy đấy là công trình XD cao nhất thành phố, đi đâu cũng nhìn thấy). Nhưng đúng là chưa bao giờ được vào, mà mình cũng chưa bao giờ nghe ai kể nên ko hiểu bên trong nó ra sao.
Bác đã vào bao giờ chưa?
Tớ chưa vào, vì thấy bảo bên trong là cái kho cũ, nhưng cũng không còn gì mà chứa đã lâu rôi (khi nhà máy dệt Nam Định sập thì còn gì mà cất), nên toàn thứ phế thải.
Hiện phía mặt tiền cũng thấy có chăng đèn với thập giá lấp lánh, nhưng phía trong tối thui. Có nghe nói rằng phía Công giáo cũng muốn đòi lại, nhưng sau những vụ như Tòa khâm, Thái Hà, việc này có vẻ khó khăn hơn. Hơn nữa nếu đòi thì họ còn đòi luôn toàn bộ khu vực rất rộng quanh đó, mà khu vực ấy từ lâu đã có rất nhiều công trình khác xây dựng lên tại đó rồi.
Để sang tháng đi Nam Định, thử mò vào trong đó vậy.
Bàn thờ chính nhà thờ Phú Nhai
https://www.phuot.vn/picture.php?albumid=330&pictureid=6449
Nhà thờ Công giáo được phân cấp rõ ràng và mang tên riêng gắn với các vị thánh Bản mạng hay Thánh Quan thầy, hoặc một sự kiện trong Kinh thánh gắn với Chúa, Đức Mẹ.
Về mức độ quản lý hành chính, thì có Nhà thờ họ, nhà thờ xứ, và nhà thờ Chính tòa.
Về mức độ thiêng liêng thì phân thành: Đại Vương cung thánh đường, Vương cung thánh đường, thánh đường, đền thánh.
Ngoài ra còn các Nhà nguyện.
___________________
Một khu vực có cộng đồng giáo dân nhỏ nhất là giáo họ, hay họ đạo, có một nhà thờ họ; nhà thờ họ không có linh mục và không có các công trình phụ.
Một số họ đạo tạo thành một giáo xứ hay xứ đạo, có một nhà thờ xứ. Cai quản nhà thờ xứ là Linh mục (priest). Khi thiếu thì một Linh mục quản nhiều nhà thờ xứ, khi cần thì còn có Linh mục phó. Nhà thờ xứ sẽ có các công trình phụ như nhà Mục vụ, nơi ở của Linh mục...
Một số giáo xứ tập hợp lại thành giáo hạt, nhưng không đặt ra nhà thờ cấp giáo hạt.
Một số giáo xứ tập hợp thành Giáo phận, sẽ có một Nhà thờ Chính tòa (cathedral) là nhà thờ chủ của các nhà thờ xứ trong giáo phận, đứng đầu là một Giám mục (bishop), và có một Tòa giám mục. Toàn Việt Nam có 26 Giáo phận, do đó có 26 Nhà thờ Chính tòa.
Một số các Giáo phận tập hợp lại thành Giáo tỉnh, lấy một Giáo phận trung tâm làm tên, giáo phận trung tâm đó gọi là Tổng giáo phận. Nhà thờ Chính tòa của giáo phận trung tâm sẽ là Nhà thờ Chính tòa Giáo tỉnh (Nhà thờ Tổng tòa), đứng đầu bởi một Tổng giám mục (archbishop). Tổng giám mục cũng chính là giám mục của giáo phận trung tâm.
Việt Nam có 3 Giáo tỉnh: Hà Nội, Huế, TPHCM; cũng là 3 Tổng giáo phận. Có 3 Nhà thờ Tổng tòa của 3 Tòa Tổng giám mục, đứng đầu bởi 3 Tổng giám mục.
- Nhà thờ Lớn Hà Nội - Nhà thờ Chính tòa Thánh Giuse
- Nhà thờ Phủ Cam Huế - Nhà thờ Chính tòa Trái tim Cực sạch Đức Mẹ
- Nhà thờ Đức Bà Sài Gòn - Nhà thờ Chính tòa Đức Mẹ Vô nhiễm nguyên tội
Trên nữa còn có thể có Giáo miền, và nhà thờ Chính tòa tổng giáo miền.
Nhà thờ Chính tòa tại Rome là Chính tòa cao nhất, và Giám mục Rome cũng là cao nhất - Giáo hoàng. Chính tòa Roma còn gọi là Tông tòa, với nghĩa là tòa giám mục được truyền từ thánh Tông đồ trưởng - thánh Phêrô (Peter)
Nhà thờ Chính tòa bao giờ tại chỗ trang trọng nhất ngay cạnh bàn thờ hoặc sau bàn thờ cũng có một cái ghế, dành riêng cho Giám mục của giáo phận đó ngồi, gọi là ngai giám mục. Nhà thờ xứ thì đặt ghế cho linh mục, không gọi là ngai.
Hic hic, vừa đi tìm ảnh để dùng thì mới biết là mất tiêu đâu bộ ảnh chụp ở SG tháng 4 vừa rồi.
Đau quá.
Tập ảnh ở SG về nhà thờ? Nhà thờ ở SG cũng nhiều lắm, có nhiều nhà thờ lớn như Đức Bà, Huyện Sỹ, Cứu thế, Ba Chuông, Cha Tam,...Sau này có 1 số nhà thờ ở các khu vực mới như Phú Lâm theo kiến trúc của Hà Lan. Nhìn rất Tây.
Tập ảnh ở SG về nhà thờ? Nhà thờ ở SG cũng nhiều lắm, có nhiều nhà thờ lớn như Đức Bà, Huyện Sỹ, Cứu thế, Ba Chuông, Cha Tam,...Sau này có 1 số nhà thờ ở các khu vực mới như Phú Lâm theo kiến trúc của Hà Lan. Nhìn rất Tây.
Không phải ảnh nhà thờ đơn thuần, mà là ảnh chụp cái Ghế Tổng giám mục đặt cạnh bàn thờ chính của nhà thờ Đức Bà Sài Gòn bác ạ. Chỉ những nhà thờ Chính tòa mới đặt ghế này, hoặc trong dịp các Giám mục, Tổng giám mục đến thăm thì nhà thờ thường cũng kê ghế cho các vị ngồi.
Đang định kiếm cái ảnh minh họa, thì mới biết là mất bộ ảnh trong đó có cái ảnh cái ghế đó. Bác mà tiện đi qua, chụp cho mọi người tham khảo thì cảm ơn ạ.
OK. Lúc nào tiện mình sẽ chụp cái ghế đó cho mọi người. Chia buồn cùng Chitto về tập ảnh nhé. Hôm trước có 1 bạn cho 1 cái link quên mất rồi, một 4rum quốc tế nhưng có rất nhiều ảnh chụp nhà thờ từ bắc tới nam. Tuy nhiên không có bài minh họa và ảnh thì cũng không có cái nào đẹp như cái NT Phú Nhai của Chitto.:)
Minh họa cho các nhà thờ Chính tòa ở Việt Nam, mà tiêu biểu là Ba nhà thờ Tổng tòa ở ba miền Bắc - Trung - Nam.
Nhà thờ Chính tòa giáo xứ Đàng Ngoài trước kia đặt tại nhà thờ Kẻ Sở ở Hà Nam, sau đó chuyển về Hà Nội. Nhà thờ được xây dựng trong khoảng 1883 - 1886, mang tên : Nhà thờ Chính tòa kính thánh Giuse. Thánh Giuse (tiếng Anh là St.Joseph) là Thánh Quan thầy của Giáo phận Hà Nội.
Nhà thờ dựng trên nền đất của chùa Báo Thiên xưa, và vẫn còn gây nhiều thị phi cho đến tận bây giờ. Ảnh chụp thế kỷ trước cho thấy khi mới xây thì chưa có bức tượng Đức Mẹ dẫm lên con rồng (Satan) như bây giờ.
Sau hơn một trăm năm, Nhà thờ Lớn Hà Nội vẫn là nhà thờ Chính tòa Tổng giáo phận Hà Nội, và không có gì thay đổi kể từ khi được xây dựng.
https://www.phuot.vn/picture.php?albumid=330&pictureid=6543
Nhà thờ Chính tòa của Tổng giáo phận Huế là nhà thờ Phủ Cam, hay bị đọc chệch thành Phú Cam.
Nếu nhà thờ Hà Nội đặt trên nền chùa cũ, thì nhà thờ Phủ Cam đặt trên nền một tòa phủ của hoàng thân triều đình, tức là Phủ Cam, và mang tên đó đến nay. Nhà thờ cũ kiến trúc đồ sộ được xây từ năm 1898 - 1902, và mang tên chính thức là Nhà thờ Chính tòa Trái tim Cực Sạch Đức Mẹ. Sau đó nhà thờ cổ bị đổ nát.
Năm 1963, kiến trúc sư Ngô Viết Thụ thiết kế lại nhà thờ mới, và công trình chỉ hoàn thành vào năm 2000, sau gần 40 năm chờ đợi của giáo dân.
Nhà thờ cổ đã không còn dấu vết
https://www.phuot.vn/picture.php?albumid=330&pictureid=6544
Và nhà thờ mới hiện tại
https://www.phuot.vn/picture.php?albumid=330&pictureid=6549
Tổng giáo phận phía nam của Việt Nam là Tổng giáo phận Thành phố Hồ Chí Minh, trước kia là Tổng giáo phận Sài Gòn, ngày 23 / 11 / 1976, Tòa thánh Vatican chính thức đổi tên là TPHCM.
Nhà thờ Chính tòa là nhà thờ Đức Bà Sài Gòn, được xây dựng trong khoảng 1877 - 1880, là một trong những nhà thờ cổ nhất còn lại, và có lẽ là nhà thờ có kích thước lớn nhất ở Việt Nam. Nhà thờ được phong Vương cung Thánh đường năm 1962, tên chính thức là Vương cung Thánh đường Chính tòa Đức Mẹ Vô nhiễm Nguyên tội.
Khi xây xong, hai tháp trước của nhà thờ là tháp bằng, sau đó đến năm 1895 mới làm hai tháp nhọn còn lại như hiện nay. Trước nhà thờ có đặt tượng Bá Đa Lộc "bảo vệ" cho hoàng tử Cảnh, thể hiện tư tưởng mẫu quốc Pháp bảo hộ Việt Nam, bức tượng này bị kéo đổ năm 1945, đến năm 1959 mới đặt bức tượng Đức Mẹ Hòa bình như hiện nay.
Ảnh cũ chụp nhà thờ trước 1895
https://www.phuot.vn/picture.php?albumid=330&pictureid=6542
Nhà thờ Đức Bà Sài Gòn sau 1945
https://www.phuot.vn/picture.php?albumid=330&pictureid=6550
Và hiện nay, với pho tượng Đức Mẹ Hòa Bình (hay Nữ Vương Hòa bình)
(ảnh sưu tập trên mạng, vốn cũng có một mớ nhưng mất rồi)
https://www.phuot.vn/picture.php?albumid=330&pictureid=6551
Dưới đây là danh sách các Nhà thờ Chính tòa tại Việt Nam, các bác nào có đi qua đâu ghé vào chụp ảnh hoặc tìm hiểu, thì xin góp với. Cá nhân tôi cũng mới chỉ đến được vài nơi, mà chụp ảnh thì lại càng ít, vào được bên trong lại còn ít hơn.
Tổng giáo phận Hà Nội gồm các Giáo phận và Nhà thờ Chính tòa
1. Hà Nội (nhà thờ Lớn Hà Nội)
2. Lạng Sơn (nhà thờ Cửa Nam)
3. Hải Phòng (nhà thờ Lớn Hải Phòng)
4. Bắc Ninh
5. Hưng Hóa (Thị xã Sơn Tây)
6. Thái Bình
7. Bùi Chu
8. Phát Diệm
9. Thanh Hóa
10. Vinh
Tổng giáo phận Huế gồm các Giáo phận và Nhà thờ Chính tòa
11. Huế (nhà thờ Phủ Cam)
12. Đà Nẵng
13. Kontum (nhà thờ gỗ)
14. Ban Mê Thuột
15. Đà Lạt (nhà thờ Con gà)
16. Quy Nhơn
17. Nha Trang (nhà thờ núi)
18. Phan Thiết
Tổng giáo phận TP Hồ Chí Minh gồm các Giáo phận và Nhà thờ Chính tòa
19. Sài Gòn (Vương cung thánh đường Đức Bà)
20. Xuân Lộc (Đồng Nai)
21. Phú Cường (Thủ Dầu Một)
22. Vĩnh Long
23. Bà Rịa
24. Mỹ Tho
25. Cần Thơ
26. Long Xuyên
Bên cạnh việc phân chia về chức năng - cấp bậc hành chính - thành nhà thờ thường, nhà thờ Chính tòa giáo phận, nhà thờ Chính tòa tổng giáo phận, các nhà thờ Công giáo còn phân chia theo cấp độ quan trọng và thiêng liêng.
Các cấp độ:
- Đại Vương cung thánh đường (Giáo trưởng thánh đường, Giáo hoàng thánh đường)
- Vương cung thánh đường
- Đền thánh
- Nhà thờ thường (thánh đường)
- Nguyện đường
_____________________________________
Đại Vương cung thánh đường (Major Basilica) trên thế giới chỉ có 4 tòa, đều nằm ở Roma. Bốn tòa nhà thờ lớn này được mang tên là Giáo trưởng thánh đường (patriarch basilica), vì ứng với 4 vị Giáo trưởng của 4 Giáo hội Kitô giáo là:
- Nhà thờ thánh Gioan (St.John) Lateran - của Giáo trưởng giáo hội Roma
- Nhà thờ thánh Phêrô (St.Peter) - của Giáo trưởng giáo hội Constantinople
- Nhà thờ Đức bà Cả (St.Mary Maggiore) - của Giáo trưởng giáo hội Antioch
- Nhà thờ thánh Phaolô (St.Paul) - của Giáo trưởng giáo hội Alexandria
Sau Đại ly giáo, các Giáo hội kia không chịu dưới quyền Rome, các Giáo trưởng thánh đường chỉ mang tính hình thức, nên năm 2006 vừa rồi Vatican đổi tất cả thành Giáo hoàng thánh đường (papal basilica).
Ngoài 4 Đại thánh đường trên, còn một số khác cũng là Giáo hoàng thánh đường.
Bạn Chitto, mình thật là vừa hâm mộ vừa chóng mặt vì bạn đấy :)
Bạn đã mua G10 chưa? :)
(Tiểu) Vương cung thánh đường - (minor) basilica là cấp bậc dưới Đại vương cung thánh đường. Đây là những nhà thờ quan trọng, có ý nghĩa lớn đối với Giáo hội Công giáo, có trên khắp thế giới, và do Giáo hoàng phong. Nước có nhiều nhà thờ được phong cấp này nhất tất nhiên là Italia, sau đó là Pháp, Tây Ban Nha...
Vương cung thánh đường không nhất thiết là Nhà thờ Chính tòa.
Đền thánh hay Đền thờ (shrine) là Nhà thờ gắn với một thánh tích, sự kiện thiêng liêng nào đó, như là nơi đã từng có "phép lạ", "mầu nhiệm" như là "Đức Mẹ hiện ra" xảy ra; hoặc là nơi chôn cất một vị Thánh, hoặc nơi vị Thánh tử vì đạo... Đền thánh quan trọng nhất nước là Đền thánh quốc gia. Đền thánh do các Giám mục tôn phong.
Đền thánh không nhất thiết là Nhà thờ Chính tòa; Vương cung thánh đường cũng không nhất thiết là đền thánh. Như Đại Vương cung thánh đường St.Peter ở Vatican là Đền thánh vì xây trên mộ thánh Peter, nhưng Đại vương cung thánh đường St.John Lateran thì không.
Ở Việt Nam, hiện tại có 3 Vương cung Thánh đường, ở ba Tổng giáo phận - ba miền, và có rất nhiều Đền thánh.
Vương cung thánh đường được phong sớm nhất năm 1961 là Nhà thờ La Vang ở Quảng Trị. Đây cũng là Đền thánh, và còn là Đền thánh Quốc gia của giáo hội Việt Nam, vì tương truyền là nơi Đức Mẹ hiện ra hơn 200 năm trước, do đó còn được gọi là Trung tâm hành hương quốc gia Đức Mẹ La Vang, được coi là nơi thiêng liêng nhất với người Công giáo Việt Nam.
Tuy nhiên nhà thờ La Vang không phải Chính tòa.
Vương cung thánh đường thứ hai được phong năm 1962 là Nhà thờ Chính tòa Đức Bà Sài Gòn, nhà thờ quan trọng nhất miền Nam. Nhưng nhà thờ này không phải Đền thánh vì không có sự kiện hay báu vật thiêng liêng nào cả.
Vương cung thánh đường thứ ba được phong năm 2008 vừa rồi là Đền thánh Phú Nhai mà tớ đã giới thiệu ở trước. Nhà thờ này gắn với truyền thuyết Đức Mẹ đáp ứng lời cầu nguyện của giáo dân Bùi Chu cách đây 150 năm, nên được tôn là Đền thánh.
Nhà thờ Phú Nhai cũng không phải Chính tòa.
Như vậy Chính tòa - Vương cung thánh đường - Đền thánh là các danh hiệu có tính độc lập nhau.
(Bài trên viết năm 2008, đến năm 2010 thì Nhà thờ Sở Kiện được phong làm Vương cung thánh đường thứ 4 ở Việt Nam)
Bạn Chitto, mình thật là vừa hâm mộ vừa chóng mặt vì bạn đấy :)
Bạn đã mua G10 chưa? :)
Xời, chả nhẽ bây giờ mới thế à?
Hic hic, vừa đi công tác thêm 1 tỉnh nữa về chiều nay, chưa có lúc nghĩ đến chuyện ấy.
Nếu không phải vì mất máy ảnh thì chắc là giờ cũng chả về HN vội làm gì, mà còn lang thang đâu đó.
giochuong
14-12-2008, 11:23
Thật khâm phục bác Chitto, em dân trong đạo mà lười tìm hiểu và chụp ảnh như bác. Có dịp đi đâu em sẽ cố chụp góp ít ảnh vô đây cùng với bác.
Xời, chả nhẽ bây giờ mới thế à?
Hic hic, vừa đi công tác thêm 1 tỉnh nữa về chiều nay, chưa có lúc nghĩ đến chuyện ấy.
Nếu không phải vì mất máy ảnh thì chắc là giờ cũng chả về HN vội làm gì, mà còn lang thang đâu đó.
Xời, ko phải bây giờ mà là thỉnh thoảng mới thế à ;):LL
Mua máy đê, mua 30d ko, em bán :) - giờ chán chụp ảnh rồi
Sorry xờ pam, nhưng mà biết nói gì vào topic này bi giờ, hic... tối qua em ngồi nhà thờ, nghĩ đến Noel thấy chóng mặt (NO)
Hai Vương cung thánh đường Nhà thờ Đức Bà Sài Gòn và Đền thánh Phú Nhai đã có rồi, còn Đền thánh La Vang.
La Vang ở Quảng Trị là Trung tâm Hành hương Thánh Mẫu Quốc gia, dựa trên truyền thuyết từ năm 1798. Khi đó dưới thời Cảnh Thịnh (con Quang Trung), chính sách lùng bắt và tàn sát Công giáo rất gắt gao, các giáo dân đã bỏ chạy vào sâu vùng núi rừng Quảng Trị. Tại đây họ ngày đêm cầu nguyện và đã thấy một "Bà rất đẹp" mặc trang phục người Việt hiện ra, bế một đứa trẻ và chỉ dẫn họ cách lấy lá nấu nước chữa bệnh... Giáo dân tin rằng đó chính là Đức Mẹ đã hiển thị, từ đó tôn sùng nơi thiêng liêng này.
Tòa thánh Vatican cũng chính thức công nhận điều này, và La Vang chính thức trở thành Linh đài Thánh địa Đức Mẹ, trở thành Đền thánh quốc gia, trung tâm hành hương. Nhà thờ xây dựng ở đây được phong Vương cung thánh đường đầu tiên tại Việt Nam.
Nói thêm rằng Phillipines, đất nước 90% Công giáo, nhiều giáo dân nhất ở châu Á, có 86 giáo phận với 86 Chính tòa, và có 12 Vương cung Thánh đường.
Nhiều tài liệu chỉ ra rằng Đền thánh La Vang được xây trên nền một ngôi chùa cũ, là chùa Lá Vằng, một loại lá để chữa bệnh, nên mới có tên là La Vang. Nhưng cũng có nguồn nói La Vang tức là hét vang, kêu vang.
Đền thánh La Vang những năm chưa bị bom đạn chiến tranh tàn phá:
https://www.phuot.vn/picture.php?albumid=330&pictureid=6546
Và ngày nay (ảnh mượn của bạn Virgo, cảm ơn bạn nhá)
https://www.phuot.vn/imagehosting/104742a4e920af1.jpg
Cây đa nơi Đức Mẹ hiện ra không còn, chỉ có cây đa ximăng do Ngô Viết Thụ thiết kế
https://www.phuot.vn/imagehosting/104742ab49b4500.jpg
Một nơi được coi là thánh địa Đức Mẹ linh thiêng thứ hai là ở Trà Kiệu - Quảng Nam.
Nơi đây vốn là kinh đô Trà Kiệu cũ của vương quốc Champa, cách Mỹ Sơn khoảng 20km. Tên gọi Trà Kiệu, theo một tài liệu, thì là từ chữ Chà Kiều.
Giữa Trà Kiệu có một quả đồi cao khoảng 50m, gọi là núi Bảo Châu, hay núi Trọc, núi Trược. Thời xưa, đây là ngọn núi quan trọng trong kinh thành, vì theo vũ trụ quan Ấn Độ giáo, núi chính giữa là biểu tượng của Meru, trên đỉnh núi có ngôi đền lớn thờ Thượng đế Ấn giáo. Kinh thành Trà Kiệu lấy núi này làm trung tâm.
Khi các di dân - đặc biệt là Công giáo - tràn vào đây, đã dựng nhà thờ trên lưng chừng núi. Theo truyền thuyết, quân triều đình nhà Nguyễn bao vây để diệt tín đồ Công giáo tại đây vào tháng 9/1885. Vào ngày 21/9/1885, Đức Mẹ mặc áo trắng đã hiện ra trên nóc nhà thờ, tín đồ Công giáo chiến thắng quân triều đình. Từ đó núi Bảo Châu trở thành Thánh địa công giáo của cả vùng, nhà thờ được gọi là nhà thờ Mẹ Trà Kiệu.
Nhà thờ được dựng ngay trên đỉnh núi, trên nền của Đền thờ Champa xưa kia. Tuy không được phong thánh chính thức bởi Tòa thánh như La Vang, nhưng cũng là một nơi hành hương của các giáo dân.
https://www.phuot.vn/picture.php?albumid=330&pictureid=6589
Có phần nào tương đồng như hình tượng Quan Thế Âm trong chùa, hình tượng Đức Mẹ trong Thiên Chúa giáo cũng được tạo tác và thờ phụng dưới nhiều hình thức khác nhau: Đức Mẹ bế Chúa Hài đồng, Đức Mẹ Sầu bi, Đức Mẹ thăng thiêng, Đức Mẹ giết Mãng xà, Đức Mẹ hòa bình...
Ở Việt Nam, nhiều pho tượng Đức Mẹ được Việt hóa triệt để, rất gần gũi với người Việt Nam: mặc áo dài, khăn vành dây, hoặc áo tứ thân, vấn khăn bỏ tóc như người phụ nữ Việt thông thường.
Tượng Đức Mẹ bế Chúa hài đồng ở nhà thờ Bùi Chu:
https://www.phuot.vn/picture.php?albumid=330&pictureid=6676
Tượng Đức Mẹ ở Trà Kiệu
https://www.phuot.vn/picture.php?albumid=330&pictureid=6590
Nhiều người có hỏi sự khác biệt giữa Tôn giáo và Tín ngưỡng thế nào, có nhiều tiêu chí phân biệt, một trong số đó là hệ thống tổ chức.
Phân tích chi tiết thì rất khó. Đơn giản cho dễ hiểu thì Tôn giáo phải có hệ thống tu sĩ theo tổ chức cấp bậc, gọi là Giáo phẩm, có tổ chức hội đoàn, có lề luật, quy định, các tài liệu chính thức, nghi thức thờ cúng được quy chuẩn thành sách (kinh, luật), có sự truyền bá, nghi thức gia nhập, loại bỏ. Còn Tín ngưỡng thì không có những điều đó.
Thiên Chúa giáo - Công giáo La Mã - là một Tôn giáo quy chuẩn nhất, với đầy đủ hệ thống như trên.
Còn như đạo Mẫu ở Việt Nam hiện nay chỉ là Tín ngưỡng. Người ta có thể theo, không theo một cách tự do, tự nhiên, không có tầng lớp tu hành quản lý, không ai có quyền hơn ai trong lĩnh vực theo hay không, không kết tội và không ban phúc từ những người khác. Hệ thống tài liệu cũng không theo quy chuẩn.
Nhiều người cũng coi Phật giáo (nguyên thủy) chỉ là tín ngưỡng, vì nền tảng là một giáo lý, lý thuyết. Một người có thể tự mình ở nhà đọc kinh sách và suy ngẫm, không nhất thiết phải đến chùa, không phải gặp một vị sư ni nào, không cần làm lễ thụ giới vẫn có thể là một Phật tử chân chính, và cũng không ai có quyền cao hơn trong việc tiếp nhận giáo lý.
Trong khi đó, nếu không chính thức làm lễ gia nhập (hoặc được làm lễ từ sơ sinh), thì một người thường không thể là một giáo dân Công giáo (tín hữu, dân Chúa). Và sau khi gia nhập, thì thực hiện các nghi thức lễ như đến nhà thờ, chịu Mình Thánh, xưng tội... là điều bắt buộc. Và các giáo phẩm cũng có thể tước đoạt quyền được tham dự các nghi lễ đó, tức là loại khỏi tôn giáo, được gọi dưới tên là "vạ tuyệt thông" hay "rút phép thông công".
Hàng giáo phẩm Công giáo gồm chính thức chỉ gồm hai bậc: - Linh mục - Giám mục.
Nhưng chia theo chức vụ thì: - Linh mục - Giám mục - Tổng giám mục - Hồng y - Giáo hoàng.
Tìm hiểu sâu và kỹ thì rất phức tạp, hiểu đơn giản thì như sau:
Linh mục (người chăn dắt linh hồn) cai quản hoặc đồng cai quản một giáo xứ
Giám mục (giám sát việc chăn dắt) cai quản một giáo phận gồm nhiều giáo xứ
Tổng giám mục: cai quản một Tổng giáo phận, hay là Giám mục chung của nhiều giáo phận
Hồng y: Chức danh có vị trí cao cấp trong giáo hội, có nhiều loại chức Hồng y. Hồng y có thể không phải là Giám mục.
Giáo hoàng: được các Hồng y bầu lên, là Giám mục cao nhất, Giám mục của các Giám mục; Giám mục thành Roma.
Ngoài ra còn các tu sĩ dòng tu, các trợ tế, phó tế có chức tước khác.
Thời sơ khởi, chỉ có các vị rao giảng đạo, chưa có phân cấp, về sau mới có hai cấp là Linh mục và Giám mục, rồi thêm cấp Giáo trưởng cho mỗi miền giáo hội. Giáo trưởng Roma xưng là Pope (Cha Cả, ta dịch là Giáo hoàng) và đặt thêm bậc Hồng y để phụ tá cho công việc của mình.
Cho đến nay, người Việt Nam có 5 vị Hồng y, 3 vị đã qua đời. Trong đó bốn vị từng là Tổng giám mục Hà Nội, vị thứ 5 hiện là Tổng giám mục TPHCM. Tổng giáo phận Huế chưa có Hồng y nào.
Ba vị Hồng y đã qua đời, thì hai vị đầu đều được mai táng trong Nhà thờ Lớn Hà Nội, vị thứ ba qua đời ở Roma và mai táng ở đó.
(Bài trên viết năm 2008, đến tháng 6 / 2009 thì Hồng y thứ tư qua đời ở Hà Nội, mai táng trong lòng nhà thờ lớn Hà Nội. Như vậy chỉ còn 1 Hồng y ở TP.HCM)
*Đến năm 2015, Việt Nam có Hồng y thứ 6, là Tổng giám mục Nguyễn Văn Nhơn - Chính tòa Hà Nội. Do vậy VN có 2 Hồng y còn đang tại thế*
mình rất thích không gian của nhà thờ, topic này của bạn rất tuyệt, uyên bác!
Trong Thiên Chúa giáo, có các bậc được tôn phong là Thánh (Saint), gồm cả nam và nữ. Cũng có nhiều cấp bậc và chức vị khác nhau cho hàng Thánh.
Những vị từ thời Tiên khởi của Thiên Chúa giáo, hầu hết đều là hàng vị các Thánh được đời sau sùng kính:
- Hàng Thánh đặc biệt quan trọng: Thánh Mẫu: tức Đức Mẹ Maria, mẹ Chúa Giesu, Mẹ Thiên Chúa, Thánh nhất trong hàng các Thánh. Thánh Cả Giuse: chồng bà Maria, là cha nuôi dưỡng Chúa Giesu, Thánh Gioan Tẩy giả: bậc Thánh đã rửa tội cho Giesu, là Thánh đi trước mở đường, xuất hiện trước cả Chúa.
- Thánh Tông đồ, hay Sứ đồ: là những đồ đệ lớn của Chúa Giesu. Kinh thánh nêu ra 12 Thánh tông đồ, nhưng cũng có những vị khác nữa cũng mang danh đó.
- Thánh sử: bốn vị đã viết 4 bản Kinh thánh Tân ước, giống nhau tổng quát nhưng khác nhau tiểu tiết.
- Thánh thánh tích: nhà thờ St.Peter thờ 4 vị Thánh đã lưu giữ hoặc tìm lại những thánh tích quan trọng nhất của Chúa, tôn vinh đức tin.
- Thánh Tử đạo: những người chết vì bảo vệ đạo, đức tin được phong Thánh.
- Thánh Quan thầy: bậc Thánh trông coi bảo hộ cho một địa phận, hoặc một lĩnh vực. Các Thánh quan thầy có thể là Đức Mẹ, các Tông đồ,...
- Thánh Bản mạng: mỗi giáo dân sẽ nhận một vị Thánh làm Bản mạng cho mình, và sử dụng tên của vị Thánh đó trước tên mình.
Khái niệm Thánh trong Thiên Chúa giáo cũng rất phức tạp, hiểu nôm na là bậc làm đẹp lòng Chúa nhất, và có những thánh tích đặc biệt.
Do đó, mặc dù các Giáo hoàng thường được tôn phong là "Đức thánh cha" nhưng chưa chắc đã được vào hàng Thánh. Trong số các Giáo hoàng, chỉ một số vị được phong Thánh thôi, rất nhiều vị khác không được dự vào bậc đó.
(Đức thánh cha = Holy father: Holy mang nghĩa thiêng liêng cao quý, chứ không phải bậc Thánh = Saint)
Khi Công giáo truyền vào Việt Nam, Tòa thánh đã tuyên Thánh Giuse (chồng bà Maria) là Thánh Quan thầy của toàn Việt Nam. Tuy nhiên mỗi giáo phận, giáo xứ lại có thể chọn Thánh Quan thầy cho mình. Như Hà Nội thì là Thánh Giuse, TPHCM là Đức Mẹ...
Các cấp bậc để đến được Thánh:
Hiền phúc, hay Bậc được tôn kính.
Chân phúc, hay Á Thánh (Blessed): do các giáo phận gửi về xin phong. Các vị này hoặc là Tử đạo, hoặc phải có liên quan đến phép lạ nào đó. Nếu được Tòa thánh thuận sẽ được làm lễ phong, ít nhất 5 năm sau khi qua đời.
Hiển Thánh, hay Thánh: phong cho các Á Thánh tôn lên Thánh.
Tại Việt Nam, năm 1988 Tòa thánh Vatican đã phong Thánh cho 117 vị Tử đạo mà trước đó đã được phong Chân phúc, gồm cả Giám mục, linh mục, giáo dân.
Ngoài 117 Thánh tử đạo, hiện có thêm 1 vị Chân phúc là Anđrê Phú Yên, mà ai qua nhà thờ Mằng Lăng ở Phú Yên có thể thấy tượng.
Năm 2007, Chân phúc Andre Phú Yên đã được phong Thánh, nâng số Thánh tử đạo của Việt Nam lên 118.
Tượng Thánh Cả Giuse bế chúa Hài đồng tại bàn thờ chính Nhà thờ Lớn Hà Nội. Nhà thờ Chính tòa này để tượng Thánh Giuse chứ không phải tượng Đức Mẹ bế Chúa, vì đây là Thánh Quan thầy của Hà Nội.
Hai bên là tượng hai Thánh Phêrô và Phaolô (Peter và Paul)
https://www.phuot.vn/picture.php?albumid=330&pictureid=6701
Trong ngôn ngữ Thiên Chúa giáo ở Việt Nam, do đặc điểm sử dụng ngôn ngữ, nên thường có hai cách gọi theo tiếng Anh và tiếng Latin Việt hóa. Cách gọi theo tiếng Anh thông dụng với người ngoài đạo, trên báo chí và các tài liệu thông thường.
Cách theo tiếng Latin được Việt hóa hoặc Hán-Việt hóa dùng cho kinh sách và nội bộ người theo đạo. Một số từ quá quen thuộc thì dùng tiếng Latin
Như trong các từ thông thường sau, từ đầu tiên là tiếng Anh
Jesus - Giêsu - Giatô
Christ - Kitô - Cơ Đốc
Joseph - Giuse
Peter - Phêrô
Paul - Phaolô
Mathew - Mátthêu
Dominican - Đa Minh
Fanxisco - Phan Sinh
Vincent - Vinh Sơn
John - Gioan
Benedict - Biển Đức
Phillip - Philipphê
...
Do đó nhiều người có thể nhầm lẫn khi lúc thì nói thánh Peter, lúc nói Phêrô,.. nhưng cũng chỉ là một.
Nếu đã có Đức Mẹ theo kiểu Việt, thì cũng có Thánh Giuse theo kiểu Việt Nam
https://www.phuot.vn/picture.php?albumid=330&pictureid=6702
Đã có Đức Mẹ kiểu Việt Nam thì cũng có Đức Mẹ kiểu Trung Quốc.
Trong tranh vẽ này, Đức Mẹ bế Chúa Hài đồng được khoác bộ trang phục của triều Mãn Thanh, trông y như Hoàng hậu nương nương và Hoàng tử gia vậy
https://www.phuot.vn/picture.php?albumid=330&pictureid=6770
Tôi nhớ có câu chuyện đã từng được viết trên báo thế này, không còn nhớ chi tiết tên tuổi nữa:
Vào khoảng những năm 40 thế kỷ trước, đã có những biến động lớn về chính trị ở Việt Nam mà ai cũng biết. Một gia đình thương gia người Hoa rời bỏ Sài Gòn vội vã, chỉ mang theo tiền bạc và để lại gần như bán tống bán tháo tất cả các sản vật khác.
Khi đó có một thương gia người Việt đã mua lại tất cả tài sản. Trên tường gian phòng thờ, ông thấy có treo bức tranh mà ông tin chắc là tranh "Quan Âm tống tử", vì đúng là kiểu tranh TQ vẽ Phật bà Quan Âm bế tiễn đứa trẻ. Vốn là một Phật tử, ông tiếp tục thắp hương thờ cúng bức tranh đó một cách thành kính.
Đến ba mươi năm sau, một lần có người biết chữ Hán vô tình đọc hàng chữ Hán nhỏ tí viết bên cạnh mới thấy hàng chữ viết:
Vạn thánh Mã Lợi A
Thiên phúc đáo lâm gia
Tức là: Bà Maria rất thánh, phúc của Thiên Chúa đã đến nhà, (Mã Lợi A là phiên âm của Maria). Thì ra mấy chục năm người Phật tử đã thờ bức tranh Đức Mẹ của Thiên Chúa giáo mà không biết, và vị thương gia TQ kia là người theo Thiên Chúa giáo.
Đó là một câu chuyện thú vị về bức tranh TCG vẽ theo phong cách Trung Hoa, khiến người ta nhầm lẫn. Và ở TQ, nhiều gia đình giáo dân để thờ lén, cũng thường treo tranh Quan Âm tống tử hoặc tượng Quan Âm rồi vẽ và khắc Thập giá ra phía sau để thờ.
Tranh Đức Mẹ bế Chúa hài đồng giống hệt Quan Âm tống tử
https://www.phuot.vn/picture.php?albumid=330&pictureid=6769
Hôm nay là Chủ Nhật, Chủ nhật cuối cùng trước Noel.
Chủ Nhật vốn là đổi chệch từ Chúa Nhật - ngày của Chúa, vì trong chữ Hán thì Chúa và Chủ viết giống nhau. Để có cách gọi ngày trong tuần như Việt Nam đang dùng, lịch sử của nó lâu dài lắm.
Nền văn minh đầu tiên sử dụng tuần 7 ngày là Babylon ở vùng Lưỡng Hà. Họ đã quan sát thiên văn, thấy có 7 thiên thể chuyển động trên bầu trời là Mặt Trời, Mặt Trăng, và 5 hành tinh Kim, Mộc, Thủy, Hỏa, Thổ, do đó đã dùng chu kỳ 7 ngày để tính thời gian từ 3000 năm trước Công nguyên.
Khi nền văn minh Babylon (và Ai Cập) đã rất phát triển, thì dân Do Thái vẫn còn là du mục lang thang trong vùng Lưỡng Hà với nền văn hóa thấp hơn nhiều, do vậy họ đã sử dụng kiến thức của nền văn minh cổ Sumeria và Babylon trong việc tạo ra một tôn giáo cho riêng mình: Độc thần giáo.
Trong khi các nền văn minh đi trước là Đa thần giáo, thờ cúng rất nhiều các vị thần núi sông..., và mỗi triều đại, mỗi thành phố lấy một vị thần làm bảo hộ cho mình, nhưng vẫn thờ các thần khác, thì người du mục Do Thái nhất quyết chỉ chọn một vị thần tối cao, một Thượng Đế duy nhất với tên gọi Yahweh (Jehovah - Giêhôva). Đây là Thượng đế đã và sẽ theo người Do Thái từ khi hình thành nền văn hóa cho đến mãi mãi về sau, từ khi họ tập hợp là một dân tộc, một quốc gia thống nhất hay khi bị xua đuổi, tản mát ra khắp thế giới, và là sức mạnh tinh thần gắn kết lớn nhất.
Và đây cũng là cội nguồn của ba tôn giáo lớn trên Thế giới ngày nay: Do Thái giáo, Kitô giáo (Thiên Chúa giáo), Hồi giáo với số tín đồ chiếm hơn một nửa dân số thế giới.
Và những dòng đầu tiên của Kinh Cựu Ước, bộ kinh sách của người Do Thái cổ viết bằng tiếng Hebrew là về việc Thượng đế (Thiên Chúa) tạo ra thế giới trong một tuần 7 ngày:
- Đầu tiên tất cả trống rỗng, tối tăm, chưa có gì
- Thiên Chúa tạo ra ánh sáng, tạo ra khái niệm Ngày và Đêm, là ngày thứ nhất.
- Ngày thứ hai tạo ra bầu trời
- Ngày thứ ba tạo ra mặt đất, biển cả, và cây cối
- Ngày thứ tư tạo ra Mặt Trời, Mặt Trăng, các vì sao trên trời
- Ngày thứ năm tạo ra các loài vật
- Ngày thứ sáu tạo ra người đàn ông: Adam - theo hình dạng Thiên Chúa
- Ngày thứ bảy để nghỉ ngơi.
Do ngày thứ bảy Thiên Chúa nghỉ ngơi, cho nên người Do Thái cũng phải nghỉ ngơi, và dành ngày đó cho việc thờ phụng Thiên Chúa, gọi là Sabát (sabbath). Và chu kỳ 7 ngày này đã theo người Do Thái từ khoảng 2000 năm trước CN đến tận bây giờ không đứt đoạn, dù họ ở bất kỳ nơi đâu, dùng bất kỳ loại lịch nào, thì cứ sau 7 ngày lại đến ngày của Chúa Jehovah.
Thiên Chúa sáng tạo thế giới - tranh Aivazopski
https://www.phuot.vn/picture.php?albumid=330&pictureid=6677
Người Do Thái (và Do Thái giáo) không phải là dân tộc duy nhất theo chu kỳ 7 ngày của Babylon. Người Hy Lạp, và người La Mã cũng dùng chu kỳ 7 ngày cho lịch của họ từ rất lâu trước khi Thiên Chúa giáo hình thành. Cùng với sự bành trướng của La Mã, các vùng đất quanh Địa Trung Hải đều theo chu kỳ 7 ngày.
La Mã không đánh thứ tự các ngày, mà gọi theo nghĩa gốc là tên các thiên thể, cũng là tên các vị thần Hy Lạp - La Mã:
- Ngày Mặt Trăng (Moon) - Monday
- Ngày Sao Hỏa (Mars) - tiếng Anh đổi là thần Tyr - Tuesday
- Ngày Sao Thủy (Mercury) - tiếng Anh đổi là thần Wooden - Wednesday
- Ngày Sao Mộc (Jupiter) - tiếng Anh đổi là thần Thor - Thusday
- Ngày Sao Kim (Venus) - tiếng Anh đổi là thần Frige - Friday
- Ngày Sao Thổ (Saturn) - Saturday
- Ngày Mặt Trời (Sun) - Sunday
và La Mã thường lấy Ngày Mặt Trời để tổ chức các sự kiện lễ hội của họ. Đến thế kỷ 4 khi Thiên Chúa giáo chính thức được công nhận, thì Hoàng đế La Mã chọn Ngày Mặt Trời làm ngày thờ Thiên Chúa, dù rằng theo chu kỳ Do Thái thì ngày Sabát thờ Chúa Jehovah rơi vào ngày Sao Thổ.
Và phương Tây cũng chia thành hai trường phái: lấy Ngày Mặt Trời làm ngày cuối cùng của tuần; và lấy Ngày Mặt Trời làm ngày đầu tiên của tuần.
Người Việt Nam xưa không dùng tuần 7 ngày, mà tuần là 10 ngày hoặc 9 ngày tùy theo tháng đủ hay thiếu.
Những người truyền giáo đầu tiên vào Việt Nam và đặt chữ Quốc ngữ là các giáo sĩ Bồ Đào Nha, khi đó theo truyền thống lấy Ngày Mặt Trời làm ngày đầu tiên của tuần, do đó đã đặt tên các ngày trong tuần bằng cách đánh số thứ tự:
- Ngày Mặt Trời, ngày thứ Nhất là ngày của Chúa - Chúa nhật, sau đổi là Chủ nhật
- Ngày Mặt Trăng là Thứ Hai, rồi Thứ Ba, Thứ Tư,...
Quy tắc này trở thành chuẩn trong Tiếng Việt thời tiếp nhận phương Tây. Tuy nhiên sau khi các nhà truyền giáo Bồ Đào Nha rút đi, thì người Pháp tiến vào và chiếm Việt Nam làm thuộc địa. Người Pháp theo truyền thống Ngày Mặt Trăng là đầu tuần, và Ngày Mặt Trời là cuối tuần.
Và một kết quả của việc hai truyền thống đó cùng có mặt ở Việt Nam là không có Thứ Nhất, và câu hát trẻ con mà ai cũng biết: Thứ Hai là ngày đầu tuần....
Nhà thờ Chính tòa Bùi Chu - giáo phận tiếp nhận Thiên Chúa giáo đầu tiên của Việt Nam. Đây là giáo phận có diện tích nhỏ nhất nhưng có số giáo dân đông nhất, là xứ đạo cổ nhất của Việt Nam.
Nhà thờ Bùi Chu, được xây dựng năm 1884.
https://www.phuot.vn/picture.php?albumid=330&pictureid=6778
Mặt bên nhà thờ Bùi Chu.
Đây là một nhà thờ khá rộng, cột gỗ lim. Tuy vậy, chỉ có hai tòa tháp phía trước là cao, còn gian thờ khá thấp, không có được độ cao hoành tráng như nhà thờ Phát Diệm.
https://www.phuot.vn/picture.php?albumid=330&pictureid=6779
Nhà thờ Chính tòa Bùi Chu mang tên là nhà thờ Kính Nữ vương Rất thánh Mân Côi, tức là Đức Mẹ.
Người Công giáo lấy Hoa hồng (tiếng Hán là Mân côi) là biểu tượng của Đức Mẹ. Do đó trái tim Đức Mẹ thường được vẽ nằm giữa vòng hoa hồng. Các sự kiện mang tính thần thiêng về Chúa Giêsu liên quan đến Đức Mẹ cũng được gọi là các Mầu nhiệm Mân côi, tượng trưng bởi các đóa hoa hồng; chuỗi hạt để lần khi đọc kinh cũng gọi là chuỗi mân côi; bài kinh tụng cũng là kinh Mân côi.
Bàn thờ chính trong Cung thánh bày tượng Đức Mẹ bế Chúa hài đồng, cả hai đội mũ miện. Xung quanh là gian gỗ được chạm trổ cầu kì đẹp đẽ với các bức tranh mô tả các Mầu nhiệm Mân côi, và trên bàn thờ cũng có hai bình hoa hồng, là hoa... giả.
https://www.phuot.vn/picture.php?albumid=330&pictureid=6780
Kinh thánh Thiên Chúa giáo kể rằng Adam được tạo ra giống Thiên Chúa, cho thấy Thiên Chúa là một người đàn ông !
Sau đó Thiên Chúa rút một xương sườn cùng bùn đất tạo ra Eva, hai người đầu tiên, và được "thả" trong một khu vườn Địa đàng gọi là Eden. Căn cứ vào cách miêu tả vị trí của Eden trong Kinh thánh, người ta có thể đoán được vị trí của nơi đó là ở khu vực Lưỡng Hà, trên đất Iraq ngày nay. Gọi là "thả" cũng không quá, vì khi đó hai người sống hồn nhiên, không có nhận thức gì hết.
Trong vườn có hai Cây mà Chúa cấm ăn là cây Tri Thức và cây Sự Sống. Ăn quả cây Tri thức thì sẽ nhận biết được tốt xấu đúng sai, ăn quả cây Sự Sống thì sẽ trường sinh.
Khi đó con Rắn, hiện ra là một sinh vật đẹp đẽ (chứ không xấu xí như bây giờ), đã xui Eva ăn quả cây Tri Thức, và nàng ta lại tiếp tục xúi Adam hái xuống cho cả hai ăn. Thế là họ đã "ăn trái cấm" và biết phân biệt đúng sai, tốt xấu. Vì thế họ nhận ra mình khỏa thân là điều đáng xấu hổ, nên dấu mình trong bụi cây, và Chúa nhận ra ngay lỗi lầm đó của họ.
Vì tội đã không nghe lời, mà dám ăn Trái Cấm, Adam - Eva và hậu duệ là loài người đều mắc phải Tội lỗi với Thiên Chúa, gọi là Tội tổ tông truyền, hay Nguyên tội (Original Sin).
Đến bây giờ thì đa số người không theo TCG hiểu nhầm "ăn trái cấm" với nghĩa khác hoàn toàn :D.
Và Trái cấm đó hình dạng ra sao, cũng không có miêu tả, thế nhưng rồi toàn tưởng tượng Trái Cấm sẽ là Trái táo...
Do phạm tội, mà lại là từ việc do con rắn xúi giục, nên rắn bị biến thành xấu xí và là kẻ thù của loài người. Eva phải chịu nỗi khổ của người phụ nữ khi sinh nở, Adam phải làm lụng để nuôi vợ con nheo nhóc của mình cho đến khi không làm được nữa thì thôi. Và cả hai bị đuổi khỏi vườn Địa Đàng xinh đẹp kia, lại còn mang tội vĩnh viễn (vì thế con cháu mới có lễ Rửa tội ngay từ khi mới sinh ra).
Cũng do chưa kịp ăn quả cây Sự Sống, nên họ không sống lâu mãi được, nhưng chắc cũng có ngửi thử tí rồi, nên sống đến gần một nghìn tuổi cơ, con cháu đông đúc khắp mặt đất.
Lần theo mốc thời gian trong Kinh thánh, thì sự kiện vườn Eden là vào khoảng 4 nghìn năm trước Công nguyên (có tài liệu tính kiểu khác thì ra khoảng 15 nghìn năm TCN).
Câu truyện lại còn gợi mở một số điều để các nhà Thần học TCG về sau khai thác, như sự xuất hiện của các Thiên thần, và con rắn là hiện thân của Satan, mà cả Satan và thiên thần đều có trước thế giới.
Adam và Eva bị đuổi khỏi Eden, tượng của Rodin.
(Rodin là một điêu khắc gia bậc thầy, rất nổi tiếng, người Pháp. Tớ rất thích tượng của tác giả này.)
https://www.phuot.vn/picture.php?albumid=330&pictureid=6860
Trong Kinh thánh còn nhiều câu truyện đã dần trở thành kinh điển:
- Đại hồng thủy và ông Noê (Noah), và Cầu vồng là dấu hiệu giao ước rằng Thiên Chúa sẽ không bao giờ làm vậy nữa. Đây là giao ước có chữ ký đầu tiên.
- Tháp Babel: loài người sinh sôi đông đúc, và muốn làm một cái tháp thật cao lên đến tận trời. Họ xây tháp cao mãi, cao mãi. Thiên Chúa thấy điều đó là không hay nên đã biến ra mỗi người nói một thứ tiếng khác nhau, để không ai hiểu ai được nữa. Và thế là tháp không thể hoàn thành (nhưng lại có bác Babel trong này thì vẫn hoàn thành).
Trên thực tế, các nhà khảo cổ cho rằng tháp Babel đã từng có thật, là ngôi tháp cao nhất của thành phố Babylon cổ đại, cao đến hơn trăm mét. Với thời đó thì ngọn tháp đó là vĩ đại nhất rồi.
Bài của bác Chitto hay quá. Em đọc 1 mạch và đang ngồi chờ...đọc tiếp ạ.(wait)
Đêm Giáng sinh là đêm nào? Đó là đêm mà trong một hang đá (hoặc chuồng cừu) tại Bethlehem ở gần Jerusalem, nơi những người du mục chất cỏ và nhốt bò, cừu tránh rét, một đứa trẻ Do Thái đã ra đời, mà tên của đứa trẻ đó thế giới sẽ nhắc đến mãi: Giesu (Jesus).
Theo Kinh thánh, thì đêm đó một ngôi sao rực sáng trên bầu trời, và ba nhà thông thái phương Đông nhìn thấy ngôi sao ấy, đã tìm đến và nhận ra đứa trẻ đó sẽ là Đấng Cứu thế sau này. Do vậy trong lễ Giáng Sinh, người ta thường làm một hang đá với những con cừu, và bên trên là một ngôi sao năm cánh rất lớn tỏa sáng. Ngôi sao sáng rực cũng là biểu tượng của Giáng Sinh.
Trong hang đá, là bà Maria, mẹ của đứa trẻ ôm con, bên cạnh là chồng bà - ông Giuse - người mà TCG không công nhận là cha của Giêsu. Vì ông Giuse và bà Maria sống ở Nazareth, nên Chúa Giesu theo cách gọi thông thường là Giesu người Nazareth.
Trên thực tế, người Kitô giáo cũng không thể biết chính xác ngày sinh của Chúa Giesu, vì Kinh thánh không ghi rõ đó là ngày nào, và cũng không có tư liệu nào khác ghi rõ điều này. Chỉ đến thế kỷ thứ 4, khi La Mã công nhận Thiên Chúa giáo là Quốc giáo, thì họ đi tìm lấy một ngày để kỷ niệm ngày Giáng sinh.
Trước đó, người La Mã đa thần thờ nhiều vị thần, và thần Mặt Trời được tôn kính rất mực, là hội tụ của thần Heliox và Aponlon của Hy Lạp cũ. Vị thần này được kỷ niệm ngày sinh vào 25/12 lịch La Mã. Khi chuyển sang thờ Chúa, thì họ lấy luôn đêm 24 ngày 25 / 12 thành thời điểm Giáng sinh của Chúa. Và thế là ngày sinh của thần Mặt Trời đã trở thành ngày sinh của Chúa Giesu, và mười bảy thế kỷ sau, người ta vẫn kỉ niệm ngày sinh ước lệ đó.
Hình ảnh đêm thiêng liêng đó có thể như thế này
https://www.phuot.vn/picture.php?albumid=330&pictureid=6957
Thần thánh hóa thì có thể thêm thật nhiều thiên thần bay lượn bên trên thế này
https://www.phuot.vn/picture.php?albumid=330&pictureid=6959
Còn sang Việt Nam thì Gia đình thánh (Thánh gia) rất có thể thế này
(ảnh sưu tầm)
https://www.phuot.vn/picture.php?albumid=330&pictureid=6958
Cũng tương tự như ngày sinh của Chúa Giesu được dùng một cách ước lệ, tính theo ngày của vị thần Mặt Trời; năm sinh của Chúa cũng chỉ được ước tính nên cũng nhiều sai lệch.
Ta thường được nghe rằng năm đầu Công nguyên chính là năm sinh của Chúa Giesu, thực ra không phải. Kinh thánh và các tài liệu cũng không thể cho biết chính xác năm Giesu ra đời.
Thời Chúa Giesu là thời La Mã chiếm nước Do Thái, và lịch Julius của La Mã là lịch chính thức, lịch này lấy năm gốc là năm Romulus (tương đương năm 753 TCN). Còn người Do Thái dùng lịch Do Thái, lấy năm gốc là năm Chúa tạo Thế giới (tương đương 3741 TCN). Chúa Giesu ra đời vào khoảng năm 745-749 lịch La Mã.
Sau khi Thiên Chúa giáo phát triển ở La Mã, thì họ vẫn dùng lịch La Mã. Cho đến một năm quan trọng, năm 1278 lịch La Mã, một tu sĩ đã ngồi tính toán ra rằng Chúa ra đời trước đó 525 năm. Giáo hoàng công nhận điều đó, và tuyên bố đổi năm 1278 lịch La Mã thành năm 525 lịch Chúa.
Từ đó tính ngược ra, thì Năm Chúa 1 (Anno Domini) tương ứng năm 753 lịch La Mã.
Hiện nay, người ta thấy rằng cách tính năm sinh của Chúa Giesu là không đúng, đáng ra phải lùi đi thêm 4 - 8 năm nữa. Nhưng do tính lịch sử lâu dài, nên không thay đổi nữa. Và như vậy Năm Chúa thực ra không phải năm sinh của Chúa, mà cũng chỉ là một năm ước lệ.
Từ Năm Chúa (Anno Domini) đổi sang là Kỷ nguyên Kitô (Christ Era = C.E), rồi C.E đổi một lần nữa thành Common Era, kỷ nguyên Chung, hay Công nguyên.(*)
Do đó, năm sinh của Chúa đúng ra phải nằm vào khoảng năm 8 - 4 trước Công nguyên.
___________________
(*) về chuyện từ Công nguyên không phải xuất phát từ chữ Công giáo, tôi đã viết khá nhiều với bác Lamchieu trong topic Jerusalem. Vì nhiều lý do, và theo tôi thấy, từ Công nguyên trong tiếng Việt có trước từ Công giáo, nên không thể cho rằng Công ở đây là Công giáo được. Bên cạnh đó trong tiếng TQ còn một loạt từ: công cân (=kg), công lý (=km), công thước (=m), chữ công đều mang nghĩa chung, do đó Công lịch và Công nguyên cũng là mang nghĩa "chung" chứ không phải từ Công giáo.
Điều này nhiều người có thể không đồng ý với tôi.
Trong giáo đường
https://www.phuot.vn/picture.php?albumid=330&pictureid=6452
trungse7en
28-12-2008, 11:10
Ban Chitto quả là có vốn kiến thức uyên thâm,thật đáng ngưỡng mộ. Mình cũng rất muốn tìm hiểu về TCG,cảm ơn Chitto nhiều.
Có lẽ việc đầu tiên là kiếm một quyển Kinh thánh có cả Tân Ước và Cựu Ước để nghiên cứu mới được.
Quay trở lại với thần thoại Do Thái đã được viết thành Kinh Do Thái, và trở thành Kinh Cựu Ước của Kitô giáo.
Với phần kinh Do Thái này, tôi dùng "Thần Jehovah" - tên của Thượng đế Duy nhất. Khi sang đến giai đoạn Kitô giáo thì mới gọi là Thiên Chúa.
Sau khi loài người tản mát ra khắp mặt đất, thì bỗng một hôm, một người là ông Abram được Thượng đế - Thần Jehovah đặc biệt ưu ái gọi riêng ra và bảo ông rời quê hương đến một nơi mà Thần hứa sẽ ban cho ông và con cháu đời sau, nơi đó gọi là Đất Hứa, đồng thời đổi tên ông thành Abraham.
Người Do Thái tôn ông Tổ phụ của dân Do Thái, từ khi là người du mục cho đến khi định cư và thành lập quốc gia. Người Ả Rập cũng tôn ông là tổ phụ dân Ả Rập. Người Kitô giáo cũng tôn ông làm Tổ phụ của các Tiên tri, là người được làm bạn với Thiên Chúa; nhưng không có cuốn kinh nào giải thích tại sao chỉ riêng ông Abraham là được Chúa chọn, mà không phải người khác??
Và họ chỉ nói rằng: loài người không thể hiểu hết được ý muốn của Thiên Chúa, nên cứ chấp nhận thế đi.
Cũng vì cả Do Thái giáo, Kitô giáo, Hồi giáo đều lấy Abraham làm Tổ phụ, nên ba Độc thần giáo này còn được gọi chung là Tôn giáo khởi phát từ Abraham.
Khi Abraham "nghe lời hứa", rời bỏ thành phố Ur của xứ Babylon để làm dân du mục, thì các nền văn minh Babylon, Ai Cập đã rất rực rỡ rồi. Kinh thánh cũng ghi rằng ông đã đến tận Ai Cập, khi đó đã có vua, và quanh vùng đất mà ông du cư, cũng đã có các vương quốc cổ giao tranh, các thành phố phát triển.
So với các vương quốc đã phát triển khi đó, Tổ phụ Abraham chỉ là một tộc trưởng du mục lang thang từ đất này sang đất kia. Đó là vào khoảng 2000 năm trước Công nguyên.[/COLOR]
Hị hị, bác Chitto post bài tiếp đi ạ. Em đang rất háo hức đấy :L
Bộ kinh Do Thái - chính là Cựu Ước của Kitô giáo - được ghi chép chính thức khoảng 700 năm Trước Công nguyên.
Dễ dàng thấy rằng bộ kinh Do Thái chỉ quan tâm đến duy nhất dân tộc Do Thái. Do đó Thần Giêhôva - khi đó cũng chỉ mang tính chất một vị thần của riêng một dân tộc. Vị thần này chỉ quan tâm chăm sóc, thưởng phạt, dạy dỗ, và đòi hỏi sự cúng tế quỳ lạy của dân tộc Do Thái, mà không thấy nói gì đến các dân tộc khác (dù rằng cùng là con cháu Adam Eva cả).
Bộ kinh Do Thái giáo này có vẻ giống một bộ Huyền sử của người Do Thái, và cũng là linh hồn của dân tộc này, khiến cho họ đi đâu cũng gắn kết thành một khối, một Dân tộc được Giêhôva chọn, một dân tộc tôn quý hơn tất cả trong mắt Thần Giêhôva.
Mặc dù các tôn giáo sau như Kitô giáo, Hồi giáo cũng sử dụng kinh Do Thái là một phần không thể thiếu cho Độc thần luận của mình, nhưng luôn thoát ly ý tưởng rằng Jehovah (Giêhôva) là Thần riêng của người Do Thái. Người Kitô giáo đã nâng Thần Jehovah thành Thiên Chúa, người Ả Rập nâng lên thành Đấng Allah, là Thượng đế của mọi dân tộc, mọi người trên thế giới, mà trước tiên là của riêng tín đồ đồng giáo.[/COLOR]
Abraham - bạn của Thần Giêhôva - được coi là Giáo trưởng đầu tiên của cả Do Thái giáo, Kitô giáo, Hồi giáo.
Tổ phụ Abraham có con trai đầu lòng tên là Ismael (Ítmaen) với người hầu gái, nhưng bà vợ cả bắt ông phải đuổi hai mẹ con đi vào trong hoang mạc, từ đó sinh sôi thành các dân tộc khác, nhưng không được coi là dòng dõi chính thống của Abraham.
Rồi bà vợ cả sinh con trai là Isaac (Isắc). Nhưng Thần Giêhôva yêu cầu ông Abraham phải giết con trai mình để hiến tế máu cho Thần giống như ông từng hiến tế các con vật dê, cừu. Abraham đã ngoan ngoãn vâng lời Thần, nhưng khi vung dao lên thì một Thiên sứ hiện ra bảo đó là Thần Giêhôva thử lòng ông, qua đó Thần càng tin tưởng ở sự trung thành của ông hơn, chắc chắn hứa rằng hậu duệ của ông, của Isaac sẽ được Thần coi sóc, và sẽ có được đất Canaan màu mỡ để sinh sống. Đất Hứa đó chính là vùng Israel và Palestin ngày nay.
Người Ả Rập thì cho rằng Ismael mới là người ông Abraham đem đi hiến tế, và Ismael là tổ tiên người Ả Rập, và do đó Hồi giáo mới là chính thống của dòng dõi Abraham. Nơi Abraham hiến tế chính là Tảng đá khởi thủy ở Núi Đền - Jerusalem, nơi họ dựng ngôi đền mái vàng nổi tiếng.
Ngôi đền ở Jerusalem, nơi người được coi là đặt đúng tại Bàn thờ đầu tiên thờ Giêhôva vào 2000 năm trước Công nguyên
https://www.phuot.vn/picture.php?albumid=330&pictureid=7130
Trên tảng đá này, Abraham đã suýt giết con trai (Ismael hoặc Isaac, tùy tôn giáo) để hiến tế. Đây cũng được tin là tảng đá đầu tiên mà Thần Giêhôva tạo ra, vì vậy gọi là Tảng đá Khởi thủy (Foundation rock)
https://www.phuot.vn/picture.php?albumid=330&pictureid=7131
Kinh Do Thái kể rất dài dòng những truyền thuyết về các mối quan hệ họ hàng dòng tộc, các cuộc tranh giành giữa các bộ tộc trong thảo nguyên và Đất Hứa. Truyền thuyết được tập trung là chuyện Isaac lấy vợ, sinh con. Người con trai đó vốn tên là Giacop được Thần Giêhôva gọi là Israel, do đó tên chính thức dân tộc Do Thái là dân Israel.
Israel có 12 con trai, người con trai áp út của Israel tên là Giuse được cha rất mực chiều chuộng yêu quý, nên bị các anh ghen ghét. Một lần đi thăm các anh, Giuse bị các anh bán làm nô lệ, và về nói với cha rằng đã bị thú dữ ăn thịt.
Nhưng tại Ai Cập, Giuse vì có tài đoán mộng chính xác nên cuối cùng được Pharaon Ai Cập phong cho làm Tể tướng, quyền uy rất lớn. Cũng khi đó tại Đất Hứa hạn hán đi kèm nạn đói xảy ra. Gia tộc Israel phải sang Ai Cập mua thóc lúa, tại đây, sau nhiều thử thách, Giuse đã tha thứ cho các anh. Và cả bộ tộc Israel kéo nhau sang Ai Cập sinh sống dưới sự bảo trợ của Giuse.
Mười hai gia tộc hậu duệ của 12 ngươi con trai Israel sinh sôi nảy nở ở Ai Cập, trở thành chi tộc Do Thái, luôn được nhắc đến trong kinh thánh.
Lúc này người Do Thái đã rời bỏ Đất Hứa mà Thần Giêhôva đã hứa hẹn, để gần nghìn năm sau mới có thể quay lại. Và cũng kết thúc Sách Khởi nguyên, hay Sáng Thế ký.
Vậy là dân Do Thái du mục đến định cư tạm thời trên đất Canaan, nhưng rồi lại rời đi, và còn nhiều lần bị đuổi đi nữa. Thời gian họ ở trên Đất Hứa thực sự rất ít ỏi. Tuy nhiên đến bây giờ họ vẫn luôn tin tưởng vào lời hứa của vị Thần Giêhôva cho riêng dân tộc mình.
Nếu theo các địa danh ghi trong Kinh Hebrew, thì con đường mà Abraham rời bỏ quê hương để đến Đất Hứa là như sau:
https://www.phuot.vn/picture.php?albumid=330&pictureid=7155
Có thể thấy đó là hành trình của một bộ lạc du mục dắt theo các đoàn gia súc, luôn men theo các dòng sông, nguồn nước để tìm một nơi định cư tốt hơn. Cuối cùng họ đã chọn vùng đất nằm giữa Biển Chết và Địa Trung Hải làm nơi dừng chân. Tuy nhiên khi Abraham đến đây, thì vùng đất này đã có chủ, là các bộ tộc định cư, các tiểu vương quốc với thành thị đã hình thành. Do đó bộ lạc của Abraham không dễ dàng có được các mảnh đất tốt.
Nạn hạn hán và đói kém đã buộc bộ lạc du mục này phải di cư tiếp tục sang đất Ai Cập và chấp nhận làm một dân tộc thiểu số trong lòng đế quốc Ai Cập khi đó đang ở đỉnh cao của các triều đại thời Trung Vương quốc (Middle Kingdom).
Nhà thờ ở Nam Trung, Tiền Hải, Thái Bình
https://www.phuot.vn/picture.php?albumid=330&pictureid=7029
Người Do Thái đã định cư tại Ai Cập chính xác bao lâu thì Kinh Hebrew không nói rõ. Về sau ước tính theo lịch sử là khoảng trên 400 năm. Lúc này từ mấy chục người con cháu Abraham đã sinh sôi nảy nở thành trên 600 ngàn dân. Nhưng người Do Thái không còn được coi trọng nữa, mà do là dân ngụ cư, họ bị người Ai Cập coi như nô lệ hạ đẳng.
Đó là thời đại của Moses, người mà "Chúa biết tên và giáp mặt".
Moses xuất thân Do Thái, nhưng được nuôi dưỡng trong gia đình quý tộc Ai Cập nên được dạy dỗ cẩn thận. Do giết một người Ai Cập, ông trốn vào vùng bán đảo Sinai rồi lấy vợ ở đây. Tại núi Sinai, ông đã chứng kiến một cảnh kỳ lạ: Một bụi cây gai bốc cháy nhưng không hề bị thiêu rụi, và đó chính là Thần Giêhôva thị hiện, nói chuyện với ông. Thần Giêhôva đã tỏ cho ông thấy mình là Thượng đế tạo dựng trời đất, và tự xưng "Ta là Đấng Tự hữu và Hằng hữu" - hay có sách viết là "Ta là Đấng Hiện hữu" (I am that I am). Thần Giêhôva yêu cầu Moses đưa dân Do Thái quay lại Đất hứa xưa kia để thực hiện lời hứa với tổ tiên của Moses.
Sau nhiều năm vắng bóng và ít được nhắc đến trong cộng đồng Do Thái, vị Thượng đế của người Do Thái đã quay trở lại qua lời của vị Ngôn sứ vĩ đại nhất, người thường xuyên được nói chuyện và giáp mặt với Giêhôva: Moses.
Chính Moses là người viết lại 5 sách đầu của Kinh Hebrew, đặt ra các luật lệ cực kì chi tiết cho dân Do Thái, mà ông bảo do Giêhôva đặt. Lời Giao ước giữa dân Do Thái và Giêhôva được xác định với nguyên tắc sòng phẳng: Chừng nào người Do Thái còn thờ cúng và tin tưởng vào Giêhôva, họ còn được hưởng phúc lành từ Thần. Mỗi khi có tai họa đến, kinh Hebrew đều giải thích là do đã không thực hiện lời giao ước kia.
Moses yêu cầu Pharaon Ai Cập để dân Israel đang sống đời nô lệ rời đi, nhưng không được chấp nhận. Để thể hiện quyền năng của mình và buộc Pharaon phải đổi ý, Thần Giêhôva đã giáng xuống 10 tai họa trên toàn cõi Ai Cập, chỉ trừ khu vực người Israel sống:
- Nước sông Nil biến thành máu - Nạn Ếch nhái - Nạn Muỗi mòng
- Nạn Ruồi nhặng - Dịch bệnh - Nạn Ung nhọt ghẻ lở
- Mưa đá - Nạn châu chấu - Bóng tối bao trùm ba ngày
- Và tai họa thứ 10 khủng khiếp nhất: Tất cả các con đầu của đất Ai Cập đều bị giết chết, từ con trai Pharaon đến con người nô lệ, kể cả con các súc vật.
Đêm của tai họa thứ 10 gọi là đêm Vượt Qua (Pass Over), đêm Thần Giêhôva bay qua trên đất Ai Cập. Đến lúc này thì người Ai Cập thậm chí tặng của cải để người Israel rời đi. Thần Giêhôva hóa ra một cột lửa ban đêm và cột mây ban ngày để dẫn đường hướng đến bờ Biển Đỏ.
Tuy nhiên Pharaon lại mang quân truy sát đoàn người. Lần này Moses theo lời Thần Giêhôva đã nâng cây gậy trên mặt Biển Đỏ: Biển rẽ ra làm hai cho đoàn người Do Thái đi qua, và khi đoàn quân Ai Cập đuổi theo thì nước ập vào chôn vùi toàn bộ.
Hình ảnh Moses rẽ Biển Đỏ được nhắc lại rất nhiều trong các giai thoại tôn giáo, như là bằng chứng của quyền năng Thiên Chúa đã ban cho Ngôn sứ của Ngài.
______________________________________________
Có người liên tưởng truyền thuyết trên với việc lụt lội ở Hà Nội tháng 11, xảy ra sau vụ Thái Hà và Tòa Khâm. Khi đó tôi đã viết rằng : "Nếu God là có thật và điều đó là do God tạo ra, thì có thể thấy rằng God là nhỏ mọn, độc ác và tàn bạo".
Thần Giêhôva sẵn sàng giáng tai họa xuống cho dân tộc, đất nước khác vì Thần chỉ yêu quý mỗi dân Do Thái mà thôi.
Moses đi câu
https://www.phuot.vn/picture.php?albumid=330&pictureid=7536
Moses và thi Olympic
https://www.phuot.vn/picture.php?albumid=330&pictureid=7537
Moses quảng cáo bảo vệ môi trường biển
https://www.phuot.vn/picture.php?albumid=330&pictureid=7538
Em có một ít ảnh nhà thờ và Tòa giám mục Bùi Chu
Nhà thờ
https://www.anhpt.com/images/stories/thanhan/DSC_1939.jpg
https://www.anhpt.com/images/stories/thanhan/DSC_1883.jpg
Tòa Giám mục giáo phận Bùi Chu (phía sau nhà thờ)
https://www.anhpt.com/images/stories/thanhan/DSC_1894.jpg
Đây giống như kiểu phòng họp chính dành cho các linh mục toàn giáo phận
https://www.anhpt.com/images/stories/thanhan/DSC_1903.jpg
Ngay tầng phía dưới là một phòng bảo tàng thu nhỏ giới thiệu về lịch sử truyền giáo vào Việt Nam và các tượng của các vị thánh tử vì đạo Việt Nam
Dưới đây là Phục sinh đường, nơi lưu giữ một số hiện vật như chiếc ghế của vị tổng giám mục đầu tiên, chiếc rương từng chứa thủ cấp của nhà truyền giáo, chiếc bàn linh thiêng được cho là tự động xoay khi đọc kinh và một số bộ xương khô của các thánh tử vì đạo được đặt trong lồng kính (ai yếu tim đừng vào). Ngoài ra còn trưng bày một số vật dụng và trang phục tôn giáo khác.
https://www.anhpt.com/images/stories/thanhan/DSC_1905.jpg
Ở đây cũng có 2 công viên chủ đề nhỏ với tượng, chuông, khánh và đặc biệt là các bản kinh thánh viết bằng hơn 100 thứ tiếng trên thế giới. Ở đây cũng có chiếc kèn đồng lớn nhất Việt Nam.
https://www.anhpt.com/images/stories/thanhan/DSC_1923.jpg
https://www.anhpt.com/images/stories/thanhan/DSC_1927.jpg
https://www.anhpt.com/images/stories/thanhan/DSC_1934.jpg
https://www.anhpt.com/images/stories/thanhan/DSC_1935.jpg
https://www.phuot.vn/picture.php?albumid=367&pictureid=7683
Tiếp một số ảnh Tòa giám mục Bùi Chu
https://www.phuot.vn/picture.php?albumid=367&pictureid=7687
https://www.phuot.vn/picture.php?albumid=367&pictureid=7688
https://www.phuot.vn/picture.php?albumid=367&pictureid=7686
https://www.phuot.vn/picture.php?albumid=367&pictureid=7685
https://www.phuot.vn/picture.php?albumid=367&pictureid=7684
Nới thêm: Nhà thờ Bùi Chu và Tòa Giám mục Bùi Chu là nơi diễn ra các hoạt động tôn giáo chính của toàn giáo phận trong đó lễ lớn nhất trong năm là lễ Đầu dòng diễn ra ngày 8.8 hằng năm thu hút giáo dân từ tất cả các huyện trong giáo phận như Xuân Trường, Giao Thủy, Hải Hậu Nghĩa Hưng, Nam Trực Trực Ninh (đều thuộc tỉnh Nam Định). Xung quanh Tòa giám mục còn có các tu viện dành cho nữ tu thuộc 5 dòng tu khác nhau.
Như bác Chitto đã nói, nơi đây là nơi truyền đạo đầu tiên ở Việt Nam mà sử sách có ghi lại là bắt đầu vào năm 1533 tại làng Trà Lũ (thuộc xã Thọ Nghiệp - Xuân Trường) nay gọi là giáo xứ Quần Cống thuộc giáo phận Bùi Chu. Giáo xứ Quần Cống cũng là nguyên quán của Lm Ngô Quang Kiệt - Tổng giám mục Hà Nội.
Giáo phận Bùi Chu còn là nơi có nhiều người được phong thánh tử vì đạo nhiều nhất ở Việt Nam.
Còn một số ảnh nhà thờ Phú Nhai nữa...
Wild Horse
09-01-2009, 10:09
Cảm ơn bác Chitto,bài viết của bác công phu quá!
Sau khi vượt Biển Đỏ, Moses dẫn đoàn người Do Thái không đi thẳng về Đất hứa mà lại vòng xuống phía nam, đến núi Sinai, nơi Thần Giêhôva đã gọi ông đến. Ông lên núi để nói chuyện với Thần, và Thần đã giao cho ông các điều răn. Các điều răn nguyên thủy theo kinh Hebrew rất dài dòng, về sau được ngắn gọn lại thành:
1. Giêhôva là Thiên Chúa, là Thần duy nhất, không được có Thần nào khác
2. Không được thờ lạy bất cứ ngẫu tượng nào
3. Không được kêu danh Thiên Chúa một cách bất cẩn
4. Phải giữ ngày Sabbath (ngày thứ bảy) làm ngày nghỉ
5. Thờ kính cha mẹ
6. Không giết người
7. Không gian dâm
8. Không trộm cắp
9. Không làm chứng dối hại người
10.Không tham lam của cải của người khác.
Theo kinh thánh, đích thân Giêhôva đã dùng ngón tay viết những điều này lên 2 tấm đá để Moses mang xuống như là bản Giao Ước. Chừng nào dân Israel còn tuân theo 10 điều răn, thì Giêhôva còn là Thần Bảo hộ cho họ.
Nhưng khi Moses xuống núi, thì dân Do Thái - vốn đã lâu quen sống ở Ai Cập và thường xuyên thờ lạy các vị thần Ai Cập có hình thú vật - đã đúc một con bò vàng và thờ lạy nó. Moses vô cùng tức giận đã đập tan hai phiến đá Giao ước kia, trừng phạt những kẻ sai đường. Ông phải làm lại hai phiến đá khác khắc mười điều răn.
Đồng thời ông cũng tạo dựng nơi thờ cúng Giêhôva: Làm một cái rương bằng vàng có thể di chuyển, trong đặt hai phiến đá, gọi là Khám giao ước hay Hòm bia (Ark of Convennant), đậy bằng Nắp xá tội có hình hai vị thần có cánh. Khám giao ước được đặt trong một căn lều gọi là Lều trướng hay Nhà tạm, ngăn bởi tấm trướng, bên trong gọi là nơi Cực thánh (Holy of Holies), bên ngoài để đồ thờ cúng gồm chân đèn, bàn thờ, gọi là Nơi thánh. Lễ vật cúng Giêhôva là hỏa thiêu các súc vật như chiên, bò,... trên ngọn lửa bàn thờ.
Núi Sinai trở thành Núi thánh thiêng liêng, người Do Thái không được bước chân lên núi ngoại trừ Moses, vì đó là nơi Giêhôva ngự.
Có hai bộ phim liên quan đến câu truyện này mà tôi đã xem, là "Mười điều răn" (ten commandments) và Indiana Jones tập "Chiếc rương thánh tích" (Raiders of the lost Ark).
Bộ phim Mười điều răn mô tả lại chi tiết và sinh động cuộc đời của Moses từ khi là con nuôi của Pharaoh cho đến khi qua đời mà vẫn chưa được đặt chân vào Đất Hứa.
Còn trong bộ phim Indiana Jones tập đầu tiên, Jones đã đi tìm chiếc Rương thánh tích, chính là cái Khám giao ước chứa các điều răn của Chúa. Cuối cùng Jones tìm thấy nó ở Ai Cập, và dưới đây là cảnh lấy cái Khám giao ước ra khỏi bệ đá cất dấu nó hơn hai nghìn năm. Cái rương có đòn xỏ vào để dễ dàng mang đi theo chuyến du hành của người du mục, bên trên là hai vị thần có cánh che cho nắp rương, bên trong là những thánh tích thiêng liêng có quyền năng đặc biệt.
https://www.phuot.vn/picture.php?albumid=330&pictureid=7719.
cả phim hoạt hình Hoàng tử Ai cập nữa chứ!
Đền thánh Phú Nhai (xã Xuân Phương - Xuân Trường - Nam Định) tên đầy đủ là Đền thánh Đức mẹ Vô nhiễm Phú Nhai. Đây là thánh đường đầu tiên được phong là Đền thánh ở Việt Nam. Đến năm 2008 nhân dịp kỷ niệm 150 năm dâng hiến giáo phận cho Đức mẹ Maria Vô nhiễm Nguyên tội, Phú Nhai được tòa thánh phong là Vương cung Thánh đường (VCTĐ đầu tiên ở miền bắc và cái thứ ba ở Việt Nam).
Nhà thờ hiện tại được hoàn thành năm 1933 với diện tích 2,160m2, dài 80m, rộng 27m, cao 30m, hai tháp chuông cao 44m, được coi là lớn nhất và cao nhất Đông Dương thời điểm đó.
Ngày lễ lớn nhất trong năm diễn ra vào ngày 8/12 hàng năm là ngày lễ Đức mẹ Vô nhiễm.
Một số hình ảnh:
https://www.phuot.vn/picture.php?albumid=367&pictureid=7945
https://www.phuot.vn/picture.php?albumid=367&pictureid=7946
https://www.phuot.vn/picture.php?albumid=367&pictureid=7949
https://www.phuot.vn/picture.php?albumid=367&pictureid=7950
Lăng các thánh tử đạo và tượng thánh Đa-minh ở hai bên
https://www.phuot.vn/picture.php?albumid=367&pictureid=7947
https://www.phuot.vn/picture.php?albumid=367&pictureid=7948
Toàn cảnh sân trước nhìn từ tháp chuông
https://www.phuot.vn/picture.php?albumid=367&pictureid=7953
Hai bên có các phù điêu và cụm tượng trải dài theo hai bức tường dọc theo hai bên nhà thờ mô tả các điển tích của Thiên Chúa giáo, có thể coi như một cuốn lịch sử tóm tắt về TCG bằng hình ảnh. Sau đây là một hình ảnh tiêu biểu mô tả Bữa ăn tối cuối cùng (The Last Supper) của Chúa Giesu với 12 tông đồ trước khi chết.
https://www.phuot.vn/picture.php?albumid=367&pictureid=7955
Bên trong nhà thờ
https://www.phuot.vn/picture.php?albumid=367&pictureid=7952
https://www.phuot.vn/picture.php?albumid=367&pictureid=7951
https://www.phuot.vn/picture.php?albumid=367&pictureid=7954
Nhà thờ Vị Xuyên phải chăng là nhà thờ Khoái Đồng, nằm cạnh hồ Vị Xuyên ở Nam Định? Nhà thờ có cái mái vòm rất lớn?
Nếu đúng thế thì nhà thờ đó bị biến thành nhà kho cho nhà máy dệt cũng đã lâu, hiện giờ hình như vẫn chưa trả lại cho Công giáo.
Nhà thờ Khoái Đồng nằm góc bên phải.
https://www.phuot.vn/picture.php?albumid=367&pictureid=7956
Theo nguồn tin chính thức thì nhà thờ Khoái Đồng đã được giao lại cho giáo phận Bùi Chu quản lý và tu bổ.
Nhà thờ hiện tại được hoàn thành năm 1933 với diện tích 2,160m2, dài 80m, rộng 27m, cao 30m, hai tháp chuông cao 44m, được coi là lớn nhất và cao nhất Đông Dương thời điểm đó.
Tôi đã viết về Nhà thờ Phú Nhai ngay ở trang đầu topic, là không hiểu sao người ta lại cứ tuyên truyền nhà thờ Phú Nhai là "lớn nhất Đông Dương".
Vào thời điểm xây xong (1933) thì nhà thờ Đức Bà Sài Gòn đã vượt hẳn về độ lớn rồi, mà lại còn xây trước Phú Nhai đến gần 50 năm.
Mà không cần xa đến thế, chỉ cách Phú Nhai khoảng 50km, nhà thờ Sở Kiện ở Phủ Lý cũng được xây trước Phú Nhai hơn 50 năm, đã lớn hơn Phú Nhai rồi.
Và tôi cũng nghi ngờ thông tin Phú Nhai là "đền thánh đầu tiên" ở Việt Nam, chưa thấy có thông tin chi tiết chính thức nào về việc đó cả.
Đôi khi đọc những "kỉ lục" cũng cần phải nghĩ xem có đúng không. Việt Nam đôi lúc cũng bắt chước anh Trung Quốc, cái gì cũng muốn mình nhất cả.
Quay lại với ông Moses dẫn dắt dân Israel đi khỏi Ai Cập...
Tại núi Sinai thần thánh, Moses đã đặt ra các điều luật cho dân Do Thái, quy định chi tiết kĩ lưỡng đến từng việc như cách ăn mặc, lễ bái,... và tiến hành điều tra dân số. Bộ luật này còn được dân Do Thái nghiên cứu và áp dụng đến tận ngày nay, như việc cấm ăn thịt lợn.
Đường trở về Đất Hứa muôn vàn gian nan, và nhiều lần dân Do Thái đã không còn lòng tin vào Thần Giêhôva, oán trách Moses và muốn quay lại Ai Cập, khiến Thần nổi giận. Và cũng nhiều lần Moses lại phải thay mặt đám dân yếu ớt lòng tin cầu xin với Thần để Thần không hủy diệt dân này. Nhưng Thần Giêhôva đã truyền rằng tất cả những ai rời khỏi Ai Cập ngày ấy sẽ không vào được Đất Hứa, kể cả Moses, và chỉ trao đất ấy cho con cháu họ.
Thế là dân Do Thái phải lang thang du mục trong bán đảo Sinai trong suốt hơn 40 năm, nhiều lần tiến đến gần Đất Hứa nhưng rồi lại bị đánh đuổi và quay vào sa mạc. Moses cũng đã từng đứng trên núi nhìn vào vùng đất đó nhưng không thể đặt chân. Ông qua đời ở tuổi 120 và truyền lại vai trò tư tế cho đời sau.
Khi tất cả những người rời khỏi Ai Cập trước kia đã chết hết, con cháu Do Thái mới tiến hành chiến tranh thắng lợi, chiếm được nhiều vùng đất tại Israel ngày nay, thiết lập cuộc sống định cư lâu dài, và tôn thờ Thần Giêhôva.
Trong suốt những năm đó, hai phiến đá ghi những Điều Răn vẫn nằm trong Khám giao ước, đặt trong Lều Trướng và du hành cùng dân Do Thái, chứ chưa có một ngôi đền nào được xây dựng.
Vùng Đất Hứa bấy giờ có tên là Palestine, do các dân tộc khác đã sinh sống, định cư lâu đời rồi, thậm chí có những dân tộc có từ thời trước khi Abraham đến đây.
Nhưng dân du mục Do Thái - khi đó đã thiện chiến hơn nhiều - đã đến đánh đuổi đi để chiếm lấy đất, với lý rằng đó là đất mà Thần Giêhôva đã hứa ban cho. Sau nhiều năm giao tranh, người Israel đã chiếm được nhiều mảnh đất, và phân chia ra thành 12 chi tộc trên 12 vùng đất. Nhưng xung quanh vẫn là các dân tộc khác, lúc mạnh lúc yếu, nhưng chiến sự thì liên miên kéo dài hàng trăm năm. Ngay cả các chi tộc Israel bấy giờ cũng mâu thuẫn và gây chiến với nhau. Mỗi chi tộc có tộc trưởng thủ lĩnh, các trưởng lão riêng chưa thống nhất. Tuy vậy họ đều kính thờ Thần Giêhôva.
Con đường dân Israel đã đi từ Ai Cập về đất Giêrikhô (thuộc Palestine).
https://www.phuot.vn/picture.php?albumid=330&pictureid=7720
Mà không cần xa đến thế, chỉ cách Phú Nhai khoảng 50km, nhà thờ Sở Kiện ở Phủ Lý cũng được xây trước Phú Nhai hơn 50 năm, đã lớn hơn Phú Nhai rồi.
Vào 1668, Tòa thánh Vatican đặt tại Việt Nam hai giáo phận là Đàng Ngoài và Đàng Trong, nhà thờ Kẻ Sở được dựng lên năm 1669, là nhà thờ chính của giáo phận Đàng Ngoài. Sau giáo phận Đàng Ngoài lại tách thành nhiều giáo phận, năm 1884 nhà thờ Kẻ Sở là Chính tòa của giáo phận Hà Nội được xây dựng với quy mô rất lớn, không thua kém nhà thờ Đức Bà tại Sài Gòn.
Nhà thờ đặt trên đất làng Sở nên gọi là Kẻ Sở, nhưng còn lấy đất làng Kiện, nên còn gọi là Sở Kiện, vốn xây trên một cái đầm, nên có bị lún và hơi nghiêng.
Đến năm 1887 xây Nhà thờ Lớn Hà Nội trên mảnh đất chùa Báo Thiên, thì dời Tòa giám mục ra Hà Nội, và nhà thờ Kẻ Sở cũng không còn là nhà thờ Chính tòa nữa, mà chỉ còn là nhà thờ xứ. Tuy là nhà thờ xứ, nhưng còn lớn hơn Nhà thờ Lớn Hà Nội.
Mặt tiền nhà thờ Sở Kiện đây, có lời đồn là nhà thờ chứa được 5 nghìn người, chưa kiểm chứng được.
https://www.phuot.vn/picture.php?albumid=330&pictureid=8038
Dễ thấy Nhà thờ Chính tòa Hà Nội (xây sau đó 3 năm) chỉ là thu hẹp của nhà thờ Sở Kiện
https://www.phuot.vn/picture.php?albumid=330&pictureid=8041
Kẻ Sở
https://www.phuot.vn/picture.php?albumid=330&pictureid=8039
Mình thấy ảnh của Chitto có những góc chụp rất đẹp, nhưng gặp phải điều kiên ánh sáng phức tạp chút là thấy hơi có vấn đề về máy móc, bở vậy để được nhiều ảnh đẹp hơn và cho đỡ uổng công đi lại , đề nghị bạn Chimto lên đời và nâng cấp '' phụ kiện '':D
bở vậy để được nhiều ảnh đẹp hơn và cho đỡ uổng công đi lại , đề nghị bạn Chimto lên đời và nâng cấp '' phụ kiện '':D
Hí hí, nhiều người chắc chắn sẽ khuyên iem là để bảo toàn sức khỏe của mình thì nên mang vác nhẹ nhàng ít đồ thôi, và thế là cứ máy nhỏ mà chơi bác ợ. Thích là rút ra xoạch được ngay.
Nói thêm một tí về cái ảnh trên. Nếu có máy tốt thì chắc người đang đi ở giữa cũng vẫn đen xì thế thôi, vì đó là một bà sơ, mặc đồ đen tuyền ạ.
________________________________
Nhà thờ Sở Kiện có một thứ đặc biệt nhất, đó là hai chiếc bồn đựng nước để giáo dân nhúng tay trước khi bước vào buổi lễ. Nước này có ý nghĩa là để thanh tẩy khi bước vào Nhà Chúa, và chiếc bồn thường làm bằng đá, chạm trổ đẹp đẽ.
Riêng tại nhà thờ Sở Kiện, thì hai bồn nước này được làm bằng hai chiếc vỏ của một con sò cực lớn, bề ngang đến 80 cm ! Bên trong, lớp xà cừ bóng loáng vì không biết bao nhiêu lượt người sờ tay trong suốt hơn trăm năm tồn tại.
https://www.phuot.vn/picture.php?albumid=330&pictureid=8103
Nhà thờ Lớn Hà Nội dù khi xây là trên một khu nền đất trống của chùa cũ, nhưng cũng không thể rộng rãi như khu Sở Kiện là đất đầm, đất ruộng được. Hai bên nhà thờ Sở Kiện còn có hàng loạt công trình nhà nguyện, nhà xứ, nhà mục vụ, nhà dòng tu kín, nhà thờ họ của làng, các tòa nhà của Chủng viện... trải rộng trên một diện tích cả chục hecta. Trong phạm vi còn có cả một sân vận động.
Trước chính quyền lấy một loạt nhà xứ, nhà chủng viện làm trường học, mới trả lại năm ngoái. Nhưng nhà thờ cũng chỉ tu sửa được một số thôi, còn nhiều quá...
Nhà nguyện ngay sát bên cạnh nhà thờ chính, với hang đá Đức Mẹ liền đó
https://www.phuot.vn/picture.php?albumid=330&pictureid=8098
Nhà chủng viện cũ đang là trường học
https://www.phuot.vn/picture.php?albumid=330&pictureid=8099
Rón rén đặt hàng bác Chitto nhà thờ Vị Xuyên - Nam Định (nếu bác lỡ bỏ quên)
mái vòm rất to, lại đen đen huyền bí.
Ngày trước nghỉ hè về nhà ông bà ở ngay gần hồ, ngồi trên sân thượng cả lũ hay nhòm qua mái vòm bên đó để dọa ma nhau (có lẽ hồi ấy đấy là công trình XD cao nhất thành phố, đi đâu cũng nhìn thấy). Nhưng đúng là chưa bao giờ được vào, mà mình cũng chưa bao giờ nghe ai kể nên ko hiểu bên trong nó ra sao.
Nhà thờ Khoái Đồng, cạnh hồ Vị Xuyên, ngay trung tâm thành phố. Nhà thờ có mái vòm kiểu Tây Ban Nha thuộc loại lớn nhất ở Việt Nam. Nhà thờ từng bị trưng dụng làm phân xưởng của nhà máy dệt Nam Định, rồi thành nhà kho, giờ đã trả lại cho Công giáo, tuy nhiên chưa sửa sang gì.
Ngoại trừ phần vòm còn chưa sụp, phần mái còn lại (dọc theo chiều dài) đã bị thủng, đổ vỡ hết. Tường bong tróc, cửa sổ bịt kín, trông rất điêu tàn. Có lẽ việc sửa lại nhà thờ cần chi phí rất lớn, chưa thể trùng tu được.
https://www.phuot.vn/picture.php?albumid=330&pictureid=8704
Kiến trúc nhà thờ Khoái Đồng khá riêng biệt, ít có ở VN. Đây là kiến trúc kiểu Phục Hưng, với mái vòm rất lớn hình tròn ở chính giữa, tháp chuông đứng lệch một bên ở cạnh cửa. Vì thế trên mạng có chỗ ghi là nhà thờ xây từ năm 1700. Chắc chắn là không thể xưa thế, vì đến 1866, sau lệnh Tha đạo của Tự Đức, thì mới có các nhà thờ lớn được xây dựng.
Cũng chưa tìm được tư liệu nào nói về lịch sử của ngôi nhà thờ có kiến trúc độc đáo này cả.
https://www.phuot.vn/picture.php?albumid=330&pictureid=8705
Nhà thờ này tớ đã post ảnh ở CLB PhuotHP để hỏi, nhưng không bạn nào biết chi tiết cả :(
Còn hỏi dân cư thì cũng chỉ biết: Nó ở đó lâu lắm rồi, năm 1954, giáo dân và các cha di chuyển vào Nam, nhà thờ bỏ hoang từ đó.
Bạn rất am hiểu lĩnh vực này, giúp tớ với.
Địa chỉ: Thị trấn An Dương Hải Phòng
https://i377.photobucket.com/albums/oo211/pkloan/IMG_0036.jpg
https://i377.photobucket.com/albums/oo211/pkloan/IMG_0034-1.jpg
https://i377.photobucket.com/albums/oo211/pkloan/IMG_0039.jpg
Toàn cảnh
https://i377.photobucket.com/albums/oo211/pkloan/IMG_0031-1.jpg
Tớ không biết chụp ảnh đâu, chứ bạn đến đó tầm xẩm xẩm, nhà thờ trong nắng chiều đứng một mình nổi bật giữa cánh đồng tĩnh mịch, hoang vắng, cô liêu... đẹp, khó tả lắm.
Thỉnh thoảng vợ chồng tớ lại rủ nhau qua đó, đứng khoảng tiếng đồng hồ, buông ra vài câu bâng quơ mà lòng thấy bình an lạ, rồi về, sến nhỉ :)
Phải tay nhà Greenline thì chắc là có ảnh đẹp rồi.
Nhà thờ này tớ đã post ảnh ở CLB PhuotHP để hỏi, nhưng không bạn nào biết chi tiết cả :(
Địa chỉ: Thị trấn An Dương Hải Phòng
Tớ không biết chụp ảnh đâu, chứ bạn đến đó tầm xẩm xẩm, nhà thờ trong nắng chiều đứng một mình nổi bật giữa cánh đồng tĩnh mịch, hoang vắng, cô liêu... đẹp, khó tả lắm.
Phải tay nhà Greenline thì chắc là có ảnh đẹp rồi.
Ối giời, hỏi thế này thì có mà quá đánh đố ! Dân Hải Phòng mà cũng không biết thì tớ ở Hà Nội biết làm sao được. Bạn có thể dễ dàng qua đó hỏi người dân (tìm người già) là hỏi được mà.
Ngay trong nội thành Hà Nội ngoài nhà thờ Chính tòa, mấy nhà thờ xứ, còn 5 - 6 cái nhà thờ họ tớ cũng còn chưa biết hết nữa là.
Tuy vậy, qua ảnh chụp có thể thấy đây là một Nhà thờ xứ cũ, vì xung quanh còn các nhà xứ, hoặc tiểu chủng viện..., chứng tỏ nó đã từng có một vị thế không thường. Đất Hải Phòng trước thời "Chúa vào Nam" thì Công giáo cũng bao trùm hết, giới tư sản phần nhiều theo Công giáo cả.
Tớ đâu dám đố giáo sư chứ, nhờ giáo sư điều tra giúp đấy chứ :))
Tớ xin góp thêm mấy ảnh về Đan viện Châu Sơn (Mà tớ cũng chả hiểu đan viện, thà thờ... khác nhau gì nữa, chỉ biết là nó đẹp thôi)
Đan viện Châu Sơn (Dân quanh vùng gọi là Nhà thờ gạch - Tớ đã giới thiệu qua tại topic Ninh Bình của giáo sư).
https://i377.photobucket.com/albums/oo211/pkloan/IMG_0138.jpg
Trong khuôn viên đan viện có nhà khách như này
https://i377.photobucket.com/albums/oo211/pkloan/IMG_0140.jpg
Sau lưng đan viện là núi Cành He, nơi có hang thờ Đức mẹ.
Đường lên hang
https://i377.photobucket.com/albums/oo211/pkloan/IMG_0196.jpg
Gần hơn
https://i377.photobucket.com/albums/oo211/pkloan/IMG_0173.jpg
Trước khi bước chân vào trong nhà thờ, tớ bước qua một tấm bia đá thế này
https://i377.photobucket.com/albums/oo211/pkloan/IMG_0150.jpg
Hỏi kỹ thì được biết, ở dưới chính là mộ phần của người đã xây dựng đan viện, tớ cũng thấy lạ vì đâu có ai muốn người người dẫm lên mộ mình đâu.
Tớ xin góp thêm mấy ảnh về Đan viện Châu Sơn (Mà tớ cũng chả hiểu đan viện, thà thờ... khác nhau gì nữa, chỉ biết là nó đẹp thôi)
Đan viện Châu Sơn (Dân quanh vùng gọi là Nhà thờ gạch - Tớ đã giới thiệu qua tại topic Ninh Bình
Hỏi kỹ thì được biết, ở dưới chính là mộ phần của người đã xây dựng đan viện, tớ cũng thấy lạ vì đâu có ai muốn người người dẫm lên mộ mình đâu.
Đan viện là tu viện dành cho dòng Đan tu, một loại dòng tu chiêm nghiệm, tu không phải làm Linh mục. Các tu sĩ Đan tu gọi là Đan sĩ.
Toàn bộ quần thể của bạn viết là cái Đan viện, gồm nhiều công trình, trong đó Nhà thờ gạch chỉ là 1, là giáo đường của Đan viện. Trong đan viện còn có các nhà khác như nơi sống, học tập, chiêm nghiệm, nhà nguyện, nhà cứu tế... của các đan sĩ.
Khi mất được chôn trong lòng giáo đường là điều mong muốn của các giáo dân, vì thể xác được để trong Nhà của Chúa, linh hồn gửi ở Chúa. Nhưng thường chỉ được dành cho các tu sĩ cao cấp, vua chúa. Tu sĩ có lời thề khiêm nhường, nếu để đó có người khác bước lên cũng không sao. Người nào càng hạ thấp mình xuống thì sẽ càng được nâng cao lên trong Nước trời.
Tất nhiên là không nên dẫm lên đó, nhưng nếu vì vô ý mà dẫm lên thì cũng không sao. Các nhà thờ phương Tây nhiều khi toàn bộ nền nhà là mộ, đi kiểu gì cũng dẫm lên các tấm đá khắc tên người nằm dưới.
Bác Chitto đúng là kinh dị nhỉ :)
Thế mới thấy mình từ trước tới nay toàn phượt kiểu hời hợt, đến quáng quàng đi quáng quàng, chịp :(. Được cái cứ đi là mình thấy thích, refresh rồi. Có lẽ với bản thân thế là đủ
Thanks for sharing (c)
Mắt tròn mắt dẹt
17-02-2009, 18:18
Bác Chitto nghiên cứu tôn giáo công phu quá. Em chưa có đk đi nhiều xứ đạo và những nhà thờ của các tôn giáo khác nhau, mới đi vòng vòng vài nhà thờ Thiên Chúa, vài ngôi chùa và ít nhà thờ Muslim ở SG thôi. Nói chung chưa nhiều lắm mà đã thấy rất thú vị. Nhất là khi có tương quan so sánh và đọc thêm về các tôn giáo này. (Em không theo đạo nào cả, hiện giờ đang yêu quý hình ảnh Bác Hồ trên tờ polymer thôi). Hy vọng sẽ có dịp tham quan nhiều hơn nữa, nhất là với các thông tin background được đọc thấy trong các topic du lịch tôn giáo ở đây. Em cũng có ít ảnh - lens và tay nghề phó nháy đều không xịn lắm tuy nhiên ít nữa vẫn xin phép chia sẻ lên đây. (Hiện giờ net của em tệ quá, up ảnh lên dễ bị stress lắm.)
Tks bác.
Cho đến nay, người Việt Nam có 5 vị Hồng y, 3 vị đã qua đời. Trong đó bốn vị từng là Tổng giám mục Hà Nội, vị thứ 5 hiện là Tổng giám mục TPHCM. Tổng giáo phận Huế chưa có Hồng y nào.
Ba vị Hồng y đã qua đời, thì hai vị đầu đều được mai táng trong Nhà thờ Lớn Hà Nội, vị thứ ba qua đời ở Roma và mai táng ở đó.
Tối hôm qua, 22/2/2009, vị Hồng Y thứ tư của Việt Nam là Hồng Y Phaolô Giuse (Paul Joseph) Phạm Đình Tụng đã qua đời ở Hà Nội, thọ 90 tuổi. Vậy là hiện tại Việt Nam chỉ còn 1 vị Hồng Y là Phạm Minh Mẫn - Tổng giám mục TP. Hồ Chí Minh.
Không biết Hồng Y Phạm Đình Tụng sẽ được mai táng ở đâu, liệu có phải là dưới nền nhà thờ lớn Hà Nội như hai vị tiền nhiệm hay không?
Năm ngoái, lễ Đại thọ 90 tuổi của ông là cái mốc thời gian để tụ tập giáo dân và xảy ra vụ Tòa Khâm phố Nhà Chung.
... Tiếp tục Kinh thánh của Thiên Chúa giáo...
Mười hai chi tộc Israel định cư trong đất Canaan, Đất Hứa của Thần Jehovah đã giao ước, nhưng họ thường xuyên phải đánh nhau với các dân tộc khác cũng cùng trên đất đó, và thậm chí là đánh lẫn nhau nữa. Thời bấy giờ họ chưa là một quốc gia, và vẫn chỉ là hình thức văn hóa Bộ tộc, những người có quyền lực nhất là các Thủ lĩnh của các bộ tộc, và các "Thẩm phán" - những người già cả được cho là nắm rõ luật của Moses để xử án cho dân chúng.
Kinh thánh kể rằng đến ngày nọ, người dân Israel thấy cần có một vị Vua cho dân tộc mình, giống các dân tộc khác, để lãnh đạo. Một vị Tiên tri già đã ngăn cản điều đó, nhưng cuối cùng, thuận theo ý dân chúng, ông đã chọn chàng trai Saul (Sa-un) làm vua, và "Xức dầu" lên đầu chàng để làm vua Israel.
Israel đã thống nhất thành một quốc gia sơ khai. Truyền thống "Xức dầu" trở nên chính thống là để "làm vua". Chữ Christ trong tên Chúa Jesus Christ (Giêxu Kitô) cũng có nghĩa là "Đấng được xức dầu", tức là Vua dân Do Thái.
Saul làm vua nhưng vẫn thường xuyên phải đi ra trận. Trong số hầu cận của Saul, nổi lên chàng trai trẻ xuất thân chăn cừu tên là David, và tên chàng vang dội mãi về sau.
Với chiếc dây ném đá của mình, cậu bé David đã giết chết tên khổng lồ Goliath, truyền thuyết này gợi cảm hứng cho nhiều tác phẩm nghệ thuật về sau.
Một trong các tác phẩm điêu khắc nổi tiếng nhất trên thế giới là pho tượng "David" của Michealangelo, điêu khắc gia vĩ đại của Italia.
Pho tượng thành Florencia nổi tiếng vì sự hoàn thiện của nó, mô tả chàng David trong tư thế cầm chiếc dây bắn đá, chuẩn bị ra trận đối mặt với Goliath. Pho tượng tuyệt vời ở chỗ: Nếu nhìn ngang bằng thì nó được tạc không cân đối, chân hơi ngắn, người hơi dài, đầu hơi to.
Nhưng vì tượng để rất cao (bệ cao 2m, đỉnh đầu cao hơn 5m) nên nhìn từ dưới lên, thì cực kỳ cân đối. Đó mới là đỉnh cao nghệ thuật của Michealangelo.
Khuôn mặt của David trở thành hình mẫu kinh điển trong điêu khắc.
https://www.phuot.vn/picture.php?albumid=330&pictureid=9351
https://www.phuot.vn/picture.php?albumid=330&pictureid=9353
Và chàng David sau một thời gian theo gót đồng chí Ongxabeo của làng Phượt nhà ta lượn quanh các quán ăn
https://www.phuot.vn/picture.php?albumid=330&pictureid=9352
https://www.phuot.vn/imagehosting/24346a614314ba0e.jpg
David trở thành vị vua thứ hai của Vương quốc Israel, xây dựng vương quyền và tổ chức nhà nước vào khoảng năm 1000 TCN. Ngôi sao David sáu cánh và chân nến 7 nhánh là biểu tượng cho Vương quốc và Do Thái giáo. Ông đã tiến đánh Jerusalem, khi đó là thành phố của dân tộc khác, và có ý định xây dựng đô thành của mình ở đây.
Cho đến khi này, Thần Jehovah vẫn được thờ "lưu động" trong căn lều theo chân các đoàn quân của vua. Mặc dù được tôn sùng là vị vua sáng, Vua - Tiên tri, nhưng David cũng vẫn có nhiều tội lỗi, vì vậy Thần Jehovah không muốn ông xây đền thờ cho mình, mà phải chờ đến con trai của ông - vua Solomon.
Solomon làm vua, đã quyết định xây đền thờ Jehovah trên ngọn Núi Đền nổi tiếng ở Jerusalem, đó là Ngôi đền Thứ nhất. Vậy là sau mấy trăm năm lang thang trên vai người Israel, Thần Jehovah đã có Ngôi nhà chính thức của mình. Nơi đó trở thành Thiêng liêng nhất đối với người Do Thái đến tận giờ.
Solomon được cho là vị vua thông thái nhất trên thế gian, thờ kính Jehovah chân thành nhất. Cả Do Thái giáo, Thiên Chúa giáo, Hồi giáo đều tôn thờ Solomon như là biểu tượng của việc tuân phục Thượng đế. Thánh ca TCG có nhiều bài hát, câu hát ca ngợi Solomon; còn người Do Thái tôn thờ vị vua cổ đại của mình thì khỏi nói.
Người Hồi giáo gọi ông là Sulayman (Su-lây-mân), cho ông không chỉ là vua loài người mà còn là vua của các loài thú, thậm chí các tạo vật vô hình, hiểu được tiếng chim, tiếng thú. Hồi giáo thường viện dẫn tên của vua Sulayman, chỉ sau viện dẫn tên của Đại tiên tri Mohammad.
Hồi bé tôi đọc "Nghìn lẻ một đêm", thường xuyên thấy khi các tín đồ Hồi giáo nói về lòng tin và sự khôn ngoan, họ rất hay nói câu: "Su-lây-mân con trai của Đa-út, cầu chúc hai vị được bình yên", đọc câu này chả hiểu gì.
Rồi có một câu truyện là có người tìm đến được hầm mộ nơi an táng của vua Salômông, lấy cắp được cái nhẫn kim cương trên thi hài của Vua, và ai có cái nhẫn đó thì ước gì được nấy...
Chu6CuChi
05-03-2009, 01:44
Bác Chitto viết hay quá trời, hai vợ chồng tui ngồi đọc tê lê mê :) Khoảng cuối năm nay tui bắt đầu rãnh hi vọng tìm được nhóm TCG nào đi hành hương nhà thờ trong khắp miền đất nước thì vợ chồng tui xin gia nhập đi tham quang cho đã ihihi . Từ hồi nhỏ tới giờ tưởng đạo thờ ông bà mới vui thôi ai nhè đạo khác cũng có nhiều cái hay quá, đề tài này của bác Chitto thiệt là hay, viết tiếp đi nghe. :)
Cảm ơn Chitto đã có topic rất chi tiết về Thiên chúa giáo.
Theo như tôi được biết thì:
- Thiên Chúa giáo bao gồm: Do Thái giáo, Công giáo, Chính thống giáo, Tin lành, Anh giáo...
- Kitô giáo bao gồm: Công giáo, Chính thống giáo, Tin lành... nhưng không bao gồm Do Thái giáo
- Một quan điểm khác cũng cho rằng Hồi giáo thuộc về Thiên chúa giáo chứ không phải là 1 tôn giáo riêng biệt với Thiên chúa giáo
Không biết những điều mình biết có đúng hay không, mong rằng được mọi người chỉ giáo thêm.
Cách gọi Thiên Chúa giáo ở Việt Nam có nhiều điều đặc biệt. Bài này đáng ra tôi định phải viết đầu tiên, hoặc gần cuối, nhưng nhân có bạn đề cập ở đây nên nói luôn.
Tôn giáo trên thế giới có Đa thần giáo, Độc thần giáo, Không thần giáo.
Độc thần giáo được cho là bắt đầu từ Abraham, Tổ phụ dân Do Thái (và Ả Rập, 2000 năm TCN), người được cho là tôn thờ 1 Thần duy nhất Jehovah, do đó tất cả các tôn giáo có thờ chung Jehovah đều gọi là Tôn giáo từ Abraham.
Khoảng 1500TCN, Moses đặt ra các lề luật, chính thức thiết lập Do Thái giáo, Jehovah là Thần duy nhất.
Đầu Công nguyên, Kitô giáo ra đời, tôn thờ Jehovah và Chúa Kitô. Tất cả các tôn giáo tôn thờ Chúa Giêsu đều là Kitô giáo (Cơ đốc giáo).
Thế kỷ 7, Hồi giáo ra đời, cũng thờ Thần duy nhất từ Tổ Abraham, gọi là Allah.
Thế kỷ 11, Kitô giáo chính thức chia đôi thành Công giáo La Mã (Roman Catholic) và Chính Thống giáo (Orthodox), ngoài ra còn một số nhánh Kitô giáo nhỏ. Thế kỷ 15 - 16, giáo phái Cải Cách trở thành Tin Lành, và Anh giáo ra đời.
Độc thần Abraham giáo = Do Thái giáo + Kitô giáo + Hồi giáo
Kitô giáo = Công giáo La Mã + Chính Thống giáo + Tin Lành + Anh giáo + (cơ số khác nữa tôn thờ Giêsu).
Thần duy nhất của Do Thái giáo là Jehovah, của Hồi giáo là Allah, của Kitô giáo là Deus (Dieu, God) và Jesus Christ.
Những danh từ riêng ấy, sang tiếng Việt dịch là gì bây giờ?
Trong các tôn giáo đó, chỉ có Công giáo La Mã là tích cực truyền sang Phương Đông, theo chân các đoàn quân. Những nhà truyền giáo đầu tiên đến Macau, rồi từ đó tỏa ra các nơi. Tại đây, họ phải dịch từ Deus (tiếng Latin) ra tiếng Hán, rồi sang tiếng Nhật, Hàn, Việt.
Lúc đầu giáo sĩ Bồ định dùng từ Thượng Đế, nhưng sợ nhầm với Ngọc Hoàng thượng đế của người TQ, nên đã dùng từ Thiên Chúa hoặc Thiên Địa Chân Chúa, Christ dịch là Cơ Đốc, Jesus dịch là Gia Tô. Các từ này sang Việt Nam, có Cơ Đốc được ghi âm Kitô.
Thế thì, từ thế kỷ 16, trong ngôn ngữ tiếng Việt, thì Thiên Chúa giáo, Kitô giáo được hiểu chính là Tôn giáo của các nhà truyền giáo Bồ, tức là Roman Catholic - Công giáo rồi. Trong suốt nhiều thế kỷ, Thiên Chúa giáo, Kitô giáo, Cơ Đốc giáo, Gia Tô giáo được hiểu là một.
Rồi sau này khi biết rộng hơn, thì mới nảy sinh vấn đề là Chính thống giáo, Do Thái giáo, Hồi giáo cũng đều thờ vị Thần duy nhất của Abraham, mà vị Thần duy nhất đó cũng gọi là Thiên Chúa, và thế thì các tôn giáo kia cũng có thể được gọi chung là Thiên Chúa giáo chăng ?
Người ta có thể lâp luân vậy, nhưng trong cuộc sống thực tế, mọi người không phân biệt được kĩ vậy đâu, và thực sự thì ở VN hiện nay, nói Thiên Chúa giáo thì hiểu là Công giáo La Mã.
Trong phần khai lý lịch có mục Tôn giáo, thì người Công giáo đều khai là Thiên Chúa giáo, chứ không dùng từ Công giáo.
Trong tiếng Trung Quốc, cũng chỉ có từ Thiên Chúa giáo, với nghĩa Roman Catholic, chứ không có từ Công giáo, từ này là của riêng Việt Nam.
Trong tiếng Anh, cũng không hề có từ nào là tương đương với Thiên Chúa giáo (God religion) cả !!!
Bác Chitto có những lập luận rất xác đáng.
Có nhiều tên gọi của 1 vấn đề mang tính lịch sử mà không thể nào cải chính được cho dù bây giờ biết chắc là nó không chính xác.
Nó cũng như vấn đề khi 1 ai đó hỏi bạn: Bạn có "đạo" không? thì thông thường người hỏi muốn ám chỉ "đạo" ở đây có nghĩa là có đạo tôn thờ Thiên chúa hay không?. Trong khi có nhiều đáp án khác nhau cho câu hỏi này.
Công giáo tức là tôn giáo chung mà mọi người có thể gia nhập, không phân biệt dân tộc, mầu da.... Ở đây đã có 1 sự phân biệt rõ ràng giữa Công giáo với các tôn giáo khác như Chính thống giáo, Hồi giáo, Anh giáo... chứ không nhập nhằng như từ Thiên Chúa giáo để mọi người khó phân biệt. Chính vì thế mới có Giáo hội Công giáo Việt Nam chứ không phải là Giáo hội Thiên Chúa giáo VN mặc dù Thiên Chúa giáo đã được hiểu như Công giáo từ rất lâu rồi.
Tiếp nối ý chí của vua cha David, vua Solomon đã hoàn thành việc đánh chiếm thành Jerusalem, và với của cải của vua cha để lại, ông đã xây dựng Ngôi đền Thứ nhất - Ngôi đền đầu tiên để tôn thờ Thần Jehovah của người Do Thái trong 7 năm.
Kinh sách Do Thái ghi chi tiết về ngôi đền, rằng nó rất xa hoa tráng lệ.
Đặc biệt là các cây cột nơi bàn thờ chính thờ Đấng Jehovah được làm theo kiểu vặn xoắn đặc biệt, và mẫu cột này được gọi là Cột Solomon, ngày nay bàn thờ chính tại nhà thờ lớn nhất Tòa Thánh Vatican cũng làm kiểu này.
Bàn thờ chính nhà thờ St.Peter - Vatican với bốn cây cột kiểu Solomon. Bàn thờ thường có 6 cây nến, ba cây mỗi bên, và cây thánh giá ở giữa tạo thành bộ 7, giống chân nến 7 nhánh của Do Thái giáo xưa.
https://www.phuot.vn/imagehosting/243471379d17b4a1.jpg (https://www.phuot.vn/vbimghost.php?do=displayimg&imgid=4563)
Phần "Bảo tòa" bằng gỗ một nhà thờ mới dựng lại ở Nam Định, chưa sơn son thếp vàng. Có thể thấy những hình uốn lượn ở dưới chân các cột, là tượng trưng cho cột Solomon.
Bảo tòa là nơi để tượng thờ, được trang trí đẹp nhất.
(Người ta bảo để hoàn thiện cái Bảo tòa này cần thêm nửa tỉ đồng nữa.)
https://www.phuot.vn/picture.php?albumid=330&pictureid=9469
Mặc dù Solomon dựng Ngôi đền Thứ nhất rất huy hoàng để thờ Jehovah, nhưng do lấy nhiều vợ từ nhiều dân tộc khác nhau, nên cuối đời đã không còn "thủy chung" với Thần Jehovah của dân tộc mình nữa. Vương quốc Israel của ông cũng chẳng được lâu bền.
Chỉ ngay sau khi Solomon chết, con ông không giữ được nước, vương quốc bị chia đôi, phía Bắc là nước Israel, gồm 10 chi tộc; phía Nam là nước Judah gồm 2 chi tộc. Hai nước cùng thờ Jehovah, nhưng nước Judah có thành Jerusalem là đền thờ chính. Lo dân chúng sẽ về Jerusalem tế lễ, vua Israel đã xây dựng những đền thờ Jehovah và cả các thần khác trên đất phía Bắc của mình. Hai nước đánh nhau liên miên, suy yếu nhiều, trong khi đó đế quốc Assyria ngày một lớn mạnh ngay bên cạnh.
Ba trăm năm sau Solomon, đế quốc Assyria tiêu diệt vương quốc Israel phía bắc, 10 chi tộc Israel bị lưu đày, đồng hóa dần, và rồi vĩnh viễn mất tích, không còn ai biết đến họ nữa. Sau đó cũng Assyria bị đế quốc Babylon nuốt chửng.
Lúc đó, người Do Thái chỉ còn ở vùng Judah, và được gọi là "người Judah", từ đó hình thành từ Jewish bây giờ. Vậy thực tế, chữ "Do Thái - Jewish" chỉ là gọi tên của 2 chi tộc Do Thái còn giữ được truyền thống trong số 12 chi tộc xa xưa.
Một trăm bốn mươi năm sau khi vương quốc Israel phía Bắc bị tiêu diệt, vương quốc Judah phía nam cũng bị đế quốc Babylon tiêu diệt nốt. Người Babylon phá hủy Ngôi đền Thứ nhất, cướp đi toàn bộ của cải của đền thờ. Người Judah (Do Thái) bị lưu đày đến xứ Babylon trong 70 năm.
Khi Ngôi đền Thứ nhất sụp đổ, báu vật Thiêng liêng là Khám Giao Ước từ thời Moses, qua David và Solomon, đã bị cướp đi. Và không bao giờ còn xuất hiện nữa.
Thời kỳ Ngôi đền Thứ nhất kết thúc, đất Hứa đã không còn thuộc về dân Do Thái. Jehovah đã từ bỏ "dân tộc được chọn" của Ngài.
Kinh Do Thái (tức là những gì đang nói đến) được bắt đầu viết vào khoảng thời gian trước khi Judah sụp đổ, tức khoảng 700 TCN. Người viết cho rằng Thần Jehovah không ở bên dân Do Thái nữa, để Ngôi Nhà của mình bị phá hủy cũng bởi dân Do Thái đã không chịu tuân phục Thần, không theo các lời Giao ước xưa kia mà Thần đã lập với Abraham, với Moses và với David.
Đế quốc Babylon lại bị đế quốc Ba Tư (Persia) tiêu diệt, vua Ba Tư cho phép người Do Thái đang bị lưu đày trở về quê cũ. Lúc này người Do Thái đã ở trên đất Babylon 70 năm, nên những người xưa kia từng sống ở Jerusalem đều đã chết hết, những người già không muốn về, chỉ còn những người trẻ tuổi.
Và một thế hệ Do Thái mới đã quay trở lại đất Judah xưa, xây dựng lại Jerusalem từ đống hoang tàn, dựng lại Đền thờ Thần Jehovah, gọi là Ngôi đền Thứ hai. Sau nhiều thăng trầm, họ nhất tâm trung thành với Đấng đã chọn họ, Thượng đế Duy nhất của họ.
Kinh Do Thái dừng lại ở thời kỳ này, khi Ngôi đền Thứ hai đã được dựng, khoảng 500 năm trước Công nguyên.
Trong Kinh này còn rất nhiều các bài thơ ca ngợi Jehovah, Thần được gọi là : Thần duy nhất, Thượng đế của Abraham, của Issac, Giacop, Moses, Chúa các đạo binh, Chúa hay ghen tuông, Chúa công chính...
Và Kinh Do Thái còn lưu giữ lời dự đoán của rất nhiều vị Tiên Tri, đặc biệt là lời tiên tri về một Đấng Cứu Chuộc - Messiah - Vua dân Do Thái, sẽ xuất hiện trong tương lai, tẩy rửa mọi tội lỗi mà họ đã phạm phải, dẫn độ dân Do Thái về nơi Thiên đường của Thần Jehovah.
Đối với người Do Thái, cho đến hiện tại, Đấng Messiah vẫn chưa xuất hiện.
@Chitto: có chụp cái ghế trong Nhà thờ Đức Bà SG rồi, và cơ số hình tượng trong nhà thờ. Có cần không để tớ up lên? Hay là đang dỡ câu chuyện.? À, có chụp cả 14 đàng thánh giá nữa nhé :)
Kinh Do Thái - Tanakh là Thánh điển Đầu tiên cho ba tôn giáo Độc thần: Do Thái giáo - Kitô giáo - Hồi giáo, là nguồn cảm hứng Thần học cho đến tận bây giờ.
Niên biểu tuyệt đối, tính theo văn bản kinh sách:
- Thượng đế Duy nhất, Thần Jehovah sáng tạo Thế giới (khoảng 4000 TCN)
- Adam và Eva ăn Trái Cấm (Tri thức), bị đuổi khỏi Địa đàng Eden, sinh ra nhân loại.
- Đại hồng thủy, chỉ còn gia đình Noê sống sót, phục hồi nhân loại.
- Tháp Babel, nhân loại chia thành các dân tộc.
- Thần Jehovah gọi Abraham và hứa ban cho Đất Hứa Canaan, Abraham thành Tổ phụ của tất cả các dân thờ Jehovah. (2000 TCN).
- Cháu của Abraham được gọi là Israel, rời sang Ai Cập, sinh sôi thành 12 chi tộc.
- Moses gặp Thần Jehovah, và dẫn 12 chi tộc dân Israel từ Ai Cập trở lại Đất Hứa, nhưng chưa vào được (1500 TCN).
Moses gặp Jehovah ở núi Sinai, đặt ra luật lệ, chính thức hình thành Do Thái giáo. Ông là người cuối cùng được nói chuyện giáp mặt với Thần Jehovah. Những đời sau chỉ được nghe tiếng gọi của Thần mà thôi.
- Dân Israel lập vua đầu tiên, hình thành Vương quốc Israel (1020 TCN)
- David rồi Solomon chiếm Jerusalem, xây dựng Ngôi đền Thứ nhất thờ Jehovah (1000 TCN).
- Vương quốc chia đôi thành Israel và Judah.
- Nước Israel và 10 chi tộc bị tiêu diệt hoàn toàn (700 TCN)
- Nước Judah bị tiêu diệt, Ngôi đền Thứ nhất bị phá hủy (600 TCN)
- Thế hệ Do Thái mới trở lại Jerusalem, dựng Ngôi đền Thứ hai (500 TCN).
- Các Tiên tri tiên đoán về sự xuất hiện của Đấng Messiah.
------------------------------------------------------------------
Lịch sử thời Ngôi đền Thứ hai:
- Đất Judah và người Do Thái vẫn lệ thuộc đế quốc Ba Tư
- 300 TCN, Đại đế Alexander của Macedonia (Hy Lạp) diệt Ba Tư, thì thuộc Macedonia, rồi Syri.
- La Mã mở rộng đế quốc, đất Judah với Jerusalem được bán tự trị, với một Vua Do Thái là Herod, và Tổng trấn La Mã.
- Herod xây dựng lại Ngôi đền Thứ hai to lớn, vĩ đại hơn. Người Do Thái muốn chống La Mã.
- Giêsu người Nazareth ra đời đầu Công Nguyên.
- Năm 70, La Mã tiến đánh Jerusalem, phá hủy hoàn toàn Ngôi đền Thứ hai, người Do Thái bị đuổi đi. Thời kỳ Ngôi đền Thứ hai kết thúc.
Kinh Do Thái là cội nguồn của các Kinh sách Độc thần giáo.
Kinh Thánh Kitô giáo lấy Kinh Do Thái làm Cựu Ước - lời Giao ước cũ, thêm Tân Ước là phần từ Chúa Giêsu về sau.
Thần Jehovah trở thành Deus (Dieu, God) - Thiên Chúa.
Kinh Qu'ran - Côran - Hồi giáo sử dụng toàn bộ Kinh Do Thái, thêm các phần từ Đại tiên tri Mohammad về sau.
Thần Jehovah trở thành Đấng Allah.
Như vậy, quá nửa dân số thế giới hiện nay đều biết đến Kinh Do Thái, và coi đó là thánh điển. Đây là di sản văn hóa lịch sử, tư tưởng, thần học lớn nhất mà người Do Thái cổ đã để lại, và có vai trò xuyên suốt trong lịch sử thế giới. Một dân tộc nhỏ, một nền văn minh nhỏ và yếu, nhưng sâu sắc và rực rỡ. Cho đến giờ, người Judah - Jew vẫn là một dân tộc thông minh nhất thế giới, tập hợp nhiều bộ óc xuất sắc nhất của nhân loại.
Trong Kinh Do Thái (Kinh Hebrew) có nhiều những chi tiết lịch sử vẫn còn quan sát được đến ngày nay, mà cổ nhất và nổi tiếng nhất có lẽ là các kiến trúc Ziggurat.
Ziggurat là kiến trúc Đền thờ - Đài thiên văn vĩ đại của nền văn minh Sumeria - Lưỡng Hà, nền văn minh thuộc loại cổ nhất của nhân loại, từ hơn 4000 năm trước Công nguyên. Những Ziggurat là những công trình bằng gạch rất lớn, kích thước chỉ thua các Kim Tự Tháp một chút, và đặc biệt là thường có các cầu thang rất lớn thẳng từ mặt đất lên đến tận đỉnh.
Ziggurat còn nguyên vẹn nhất là Ziggurat thành Ur - thành phố quê hương của Tổ phụ Abraham. Ziggurat này được dựng từ hơn 2100 năm TCN, vẫn đứng vững đến nay. Nghĩa là nó đã có từ trước thời của Abraham, và nhiều khả năng ông đã từng đến đây, và mang hình ảnh này theo trong suốt cuộc hành trình đi tìm Đất Hứa.
Trong Kinh thánh có chi tiết Issac nằm mơ thấy các Thiên thần đi xuống từ Trời trên một cái thang lớn trong cuộc hành trình tìm về quê tổ. Các nhà sử học cho rằng chi tiết này lấy từ chiếc thang lớn từ đỉnh của Ziggurat.
Ziggurat thành Ur, Tổ phụ Abraham có thể đã từng đến đây (ảnh sưu tầm trên mạng)
https://www.phuot.vn/picture.php?albumid=330&pictureid=9788
Ziggurat ở Chogha Zanbill cách Ur không xa, dựng năm 1250 trước CN, còn lại đến nay là một công trình vĩ đại, thời xưa cao đến 50m, giờ đã bị hủy hoại phần trên.
(ảnh sưu tầm trên mạng)
https://www.phuot.vn/picture.php?albumid=330&pictureid=9789
Tôi mong có ngày được đến thăm nơi "Chốn tổ" của Do Thái giáo - Kitô giáo - Hồi giáo này. Nó nằm ở Iraq và Iran. Du lịch thôi...
Theo Kinh Do Thái, sau nạn Hồng thủy, con người đã cùng nhau dựng lên ngọn Tháp Babel cao ngất, với mong muốn nó sẽ vươn lên đến tận trời. Tuy nhiên, ngọn tháp không để thờ phụng Thượng đế - Thần Jehovah, mà nhằm tôn vinh chính con người, và ghi tên những người xây dựng nên nó.
Thần Jehovah không vừa lòng, và vì vậy khiến mỗi người nói một thứ tiếng khác nhau, nên họ không thể hiểu nhau, không thể tiếp tục công việc, tháp Babel bị bỏ dở, và cũng từ đó sinh ra các ngôn ngữ trên thế giới.
Truyền thuyết này dựa trên sự thực là ngọn Tháp Babylon cao gần trăm mét thời cổ đại. Babel là gọi Babylon theo tiếng Hebrew.
Các họa sĩ trung cổ tha hồ tưởng tượng về tháp Babel kiểu như thế này:
https://www.phuot.vn/picture.php?albumid=330&pictureid=9791
https://www.phuot.vn/picture.php?albumid=330&pictureid=9792
Còn sự thực thì có lẽ ngọn tháp Babylon nguyên thủy là một cái Ziggurat vĩ đại thờ thần Marduk kiểu thế này, với chiếc cầu thang lớn từ đáy đến gần đỉnh. Tháp cũng có tên là : "Tháp nối Đất và Trời"
https://www.phuot.vn/picture.php?albumid=330&pictureid=9793
Một nơi cực thiêng liêng đối với Do Thái giáo, Kitô giáo và Hồi giáo là núi Sinai.
Tại đây, Thần Jehovah (Thiên Chúa, Allah) đã thị hiện với Moses trong một bụi cây gai bốc cháy, và Thần đã nói rằng đây là nơi thánh địa. Sau đó, Moses đã dẫn dắt dân Do Thái đến với núi này, tại đây chỉ mình ông lên núi, được gặp mặt Thần Jehovah, được ban Mười điều răn, nền tảng đạo đức của người Do Thái. Cũng tại núi này ông đã đặt ra lề luật, chính thức hình thành Tôn giáo Độc thần.
Núi Sinai trở thành nơi Núi cực thánh, người Do Thái không được đặt chân lên núi này, chỉ Moses là người duy nhất, và là người cuối cùng được mặt đối mặt với Thần Jehovah. Tiếng Ả Rập là Jebel Musa, nghĩa là núi của Musa - Moses.
Núi Sinai được tin chính là núi Serbal là nằm ở phía Nam bán đảo Sinai, nay thuộc Ai Cập. Hình ảnh núi Sinai bốc lửa và khói do Thần Jehovah hiện xuống được vẽ trong nhiều tranh.
Đỉnh núi Sinai (Serbal) ở bán đảo Sinai hiện nay (ảnh sưu tầm)
https://www.phuot.vn/picture.php?albumid=330&pictureid=9796
Núi Sinai nhìn từ trên không
https://www.phuot.vn/picture.php?albumid=330&pictureid=9797
Cảnh từ đỉnh núi Sinai
https://www.phuot.vn/picture.php?albumid=330&pictureid=9795
(Bao giờ đến được đây nhỉ)
Dưới chân núi Sinai có một tu viện rất nổi tiếng, là tu viện Kitô giáo lâu đời nhất trên thế giới hoạt động liên tục từ khoảng 1500 năm nay.
Thế kỷ thứ 3, Thánh Helena - bà Thái hậu La Mã đã đến đây và xác định nơi đây là nơi Thần Jehovah đã thị hiện với Moses trong bụi gai bốc cháy (bốc cháy nhưng không bị thiêu rụi). Từ nhà nguyện nhỏ đã hình thành tu viện hai trăm năm sau, và liên tục có các tu sĩ Kitô giáo ở đây đến ngày nay.
Trong tu viện có một bụi cây gai to, và người hành hương thường cho đó là hậu duệ của bụi gai thiêng liêng xưa kia mà Thiên Chúa đã ngự.
https://www.phuot.vn/picture.php?albumid=330&pictureid=9798
Tớ đến bán đảo Sinai rồi, nhưng hồi đó không biết về cái tu viện kia chứ không thì cũng mò đến xem, nhưng túm lại bán đảo đấy toàn đồi với cát khô cằn nên cũng không có gì hấp dẫn lắm, có mỗi mấy khu resort bên bờ biển Đỏ là đẹp thôi.
Tớ đến bán đảo Sinai rồi, nhưng hồi đó không biết về cái tu viện kia chứ không thì cũng mò đến xem...
Thực ra thì cũng không ai biết được núi Sinai thực sự nằm ở đâu, và cũng không ai khẳng định chắc chắn có núi Sinai hay không.
Ngọn núi mà hầu hết mọi người hiện nay tin là núi Sinai vốn tên là núi Serbal, nhưng vì vào năm 300, bà Thái hậu Helena - St.Helena, mẹ của Constantinople đại đế đã tìm đến đây và khẳng định đây là núi Sinai, nên 1700 năm qua hầu hết người Kitô giáo tin vậy. Và do đó bán đảo cũng mang tên Sinai luôn.
Tuy nhiên, về sau nhiều người đặt ra giả thuyết khác nhau về vị trí thực sự của núi Sinai huyền thoại, căn cứ vào các chi tiết trong Kinh Do Thái về con đường đoàn người đi, nơi họ cắm trại, vùng hoang địa,..., từ 1500 năm TCN, nên nói rằng vị trí đang lễ bái là sai.
Có thuyết căn cứ vào hiện tượng về núi Sinai khi người Do Thái đến: Khi Moses lên núi thì có tiếng kèn vang rền khắp trời đất, đỉnh núi sáng rực trong mây và lửa, đất rung chuyển khi Thần Jehovah - Thiên Chúa - Allah ngự xuống đỉnh núi, do đó cho rằng núi Sinai phải là một ngọn núi lửa, và phải nằm ở phía bán đảo Ả Rập, hay ở ngay thành cổ Petra nổi tiếng.
Và thế là có đến nửa tá vị trí được đưa ra cho núi Sinai. Còn người hành hương thì bao thế kỷ qua cũng chỉ đến một nơi mà thôi.
Một số vị trí núi Sinai, trong đó vị trí dưới cùng - núi Serbal - được tín đồ Kitô giáo lễ bái từ 1700 năm nay.
https://www.phuot.vn/picture.php?albumid=330&pictureid=9804
Một câu hỏi lớn nữa cho rất nhiều nhà khoa học theo dấu Kinh thánh, đó là nơi Moses rẽ nước Biển Đỏ, dẫn dân Do Thái chạy khỏi quân Ai Cập là ở đâu.
Có người cho rằng đó chỉ là con đường chạy giữa hai vùng hồ ở phía Bắc bán đảo Sinai. Cũng có thuyết cho rằng xưa kia khi mực nước biển còn thấp, giữa châu Phi và bán đảo Sinai còn có một dải đất nối liền ở bên trái bán đảo, và Moses đã dẫn đoàn người chạy theo đường này để xuống núi Sinai - Serbal ở phía nam.
Cũng có thuyết cho rằng "Biển Đỏ" mà Moses vượt qua là ở vịnh biển phía bên phải bán đảo Sinai, chứ không phải bên trái. Có thăm dò địa chất cho thấy ở khu vực đáy biển này có một hành lang địa chất nối hai bờ biển, độ sâu chỉ khoảng 300m, trong khi đáy biển hai bên hành lang đó sâu đến khoảng 1000m; do đó có thể thời xa xưa nó nổi trên mặt nước. Theo thuyết này thì núi Sinai thực sự nằm ở Ả Rập.
Túm lại, khảo cổ học, lịch sử học vẫn chưa tìm thấy nơi chính thức cho Núi thánh Sinai và khoa học cũng chưa chứng minh công nhận hay phủ nhận những câu chuyện trong Kinh thánh.
Núi Sinai là núi thiêng, nơi Thần Jehovah thị hiện với Moses, người Do Thái không được đặt chân lên đó. Bù lại, họ đã có Thành thánh Jerusalem.
Thành phố này có tâm điểm là Núi Moriah, sau khi xây Ngôi đền Thứ nhất trên đó, thì gọi là Núi Đền (Temple Mount). Trên đỉnh ngọn đồi đá thấp này có một tảng đá lớn, có một cái hang ăn thông xuống dưới. Người Do Thái cho rằng đây là Tảng đá Khởi thủy: khi Sáng thế, Thần Jehovah đã tạo ra tảng đá này đầu tiên, rồi từ đó rộng mãi ra thành thế giới, cái hang bên dưới là Giếng linh hồn. Do đó là nơi thiêng liêng.
Tổ phụ Abraham đã đến đây, và đã lập bàn thờ Jehovah trên núi, hiến tế con trai Issac cũng ở đây. Quanh núi là một số mộ của các Tổ phụ , Tiên tri dân Do Thái. Nhưng khi dân Do Thái lưu lạc ở Ai Cập, thì các dân tộc khác đã sinh sống ở đây. Chính vua David đã bỏ ra một khoản vàng lớn để mua lại Núi Moriah, và vì vậy nó phải thuộc về dân Do Thái mãi mãi, chứ không phải họ chiếm của ai.
Solomon dựng Ngôi đền Thứ nhất trên đỉnh núi, là nơi để Khám Giao Ước, do đó trở thành nơi Cực Thánh (Holy of Holiest), chỉ các Tư tế và Vua mới được vào trong đền để lễ lạy trước Khám Giao Ước. Sau thời Ngôi đền Thứ nhất 500 năm, Ngôi đền Thứ hai cũng được dựng lên đúng vị trí này. Vua Herod Vĩ đại, khoảng đầu Công nguyên đã mở rộng Đền thờ thứ hai với quy mô rất lớn, nhưng rồi bị người La Mã phá hủy vào năm 70.
Ngày nay, trên đỉnh núi, chỉ có 1 đền thờ Hồi giáo - Đền thờ Khối đá (Dome of the Rock) được dựng vào thế kỷ 7, và là công trình Đền thờ Hồi giáo cổ nhất.
https://www.phuot.vn/imagehosting/24346b9452722792.jpg
Về Thành thánh Jerusalem, đã viết rất nhiều bên topic : Jerusalem, hành trình đến miền Đất thánh (https://www.phuot.vn/showthread.php?t=712&page=4)
Ngôi đền Thứ nhất hình dáng ra sao không rõ, Kinh Do Thái có ghi lại chi tiết kích thước, cũng không lớn lắm. Khảo cổ đã tìm thấy một số tảng đá thời đó sâu trong lòng đất. Ngôi đền Thứ hai cũ dựng năm 500 TCN thế nào, cũng không rõ, chỉ có ngôi đền do vua Herod tu sửa đầu Công nguyên thì được mô tả khá kỹ.
Ngôi đền thì không thật lớn, nhưng cái móng, tường thì rất vĩ đại, có những tảng đá chân tường nặng đến trăm tấn.
Mô hình Ngôi đền Thứ hai thời Herod (sưu tầm)
https://www.phuot.vn/picture.php?albumid=330&pictureid=9805
Và Núi Đền hiện tại (sưu tầm)
https://www.phuot.vn/picture.php?albumid=330&pictureid=9806
Khi Ngôi đền Thứ hai bị phá hủy, người Do Thái nói rằng các cửa Thiên đường đóng lại, chỉ còn Cửa Nước Mắt mà thôi.
Các Tiên tri nói rằng sẽ đến ngày Ngôi đền Thứ ba được dựng lên tại chính nơi đây, và sẽ là Ngôi đền cuối cùng, tồn tại vĩnh viễn. Khi đó Đấng Messiah xuất hiện, sẽ đi vào Cổng Vàng, và Jerusalem Mới sẽ rực rỡ huy hoàng vĩnh viễn. Vì thế vua Hồi giáo thế kỷ 16 đã xây bịt Cổng Vàng lại.
Mặc dù Núi Đền là nơi Cực Thánh của Do Thái giáo, nhưng từ lâu biến thành Đền Hồi giáo, người Do Thái không được đến.
Cùng với đó, người Do Thái từ thế kỷ 11 cho rằng chỉ những ai được hoàn toàn thanh tẩy, vô cùng trong sạch mới có thể bước lên núi, còn nếu không thì linh hồn sẽ bị đày đọa. Do đó hiện tại, Luật của Israel cấm người Do Thái được bước chân lên núi. Chỉ có người Hồi giáo là được vào làm lễ ở khu vực linh thiêng này.
Không lên Núi Đền, người Do Thái đến Bức tường Phía Tây của Đền thánh cũ để cầu nguyện, than khóc, và nơi đây trở thành Bức tường Than khóc nổi tiếng (Wailing Wall).
https://www.phuot.vn/picture.php?albumid=330&pictureid=9807
Kinh sách Do Thái được người Thiên Chúa giáo giữ gìn nguyên bản, với tên là Cựu Ước - Lời Giao ước cũ (Old Testament). Đó là lời Giao ước của Đấng Jehovah với Noê, Abraham, Isaac, thông qua Lề luật của Moses.
Lời Giao ước có tính sòng phẳng: Nếu người Do Thái tin vào Thần, tôn thờ Duy nhất Thần, thì Thần sẽ luôn ở bên, hỗ trợ, cứu giúp. Ngược lại, thì Thần sẽ ghét bỏ, nguyền rủa, tiêu diệt. Những lời trong Cựu Ước khắc nghiệt, nghiêm ngặt, kỷ luật sắt: (đại khái) Kẻ nào theo ta, ta sẽ ban phúc đời đời, kẻ nào ghét ta, ta sẽ trừng phạt con cháu nó nhiều đời.
Luật Moses còn được gọi là luật của Mắt đền mắt, răng đền răng, lấy ân báo ân, lấy oán báo oán; tình thương yêu thì ít, mà tính thù hận thì nhiều. Mỗi khi Thần Jehovah yêu thích ai, thì người đó được ưu ái bằng của cải vật chất, còn khi Thần đã giận, thì sự trừng phạt khủng khiếp bằng chết chóc điêu tàn. Đọc Cựu Ước, có thể thấy sự tiêu diệt giết chóc nhiều hơn sự sinh sôi ưu ái, sự trừng phạt nhiều hơn sự tán thưởng yêu thương.
Đây cũng chính là một trong những điều mà Tân Ước sẽ bổ khuyết.
Thời Cựu Ước, người Do Thái phải dùng vật chất lễ lạt để cầu khấn và dâng lên Thần. Để tế lễ, họ giết súc vật, thường là cừu, bò, lấy máu, lấy lòng ruột bày ra để cúng, rồi đem hỏa thiêu tất cả. Họ gọi đó là Hi Lễ, coi như là Thần đã hưởng. Trong sách đầu của Cựu Ước còn chỉ rõ là trong hai anh em, người em nuôi súc vật, người anh trồng cây trái; người em cúng tế Thần bằng máu súc vật, người anh cúng bằng hoa trái, và Thần thích người em hơn, cho dù cả hai cùng mất công sức và thành tâm như nhau.
(TCG thời Trung cổ thì thấm đẫm máu... người chứ không phải máu súc vật).
Một nghi thức giao ước về hình thức của thời Cựu Ước, bắt đầu từ Abraham, là việc tất cả con trai Do Thái đều phải chịu cắt bì*
Đền thờ Jerusalem là nơi Cực Thánh, nhưng không tôn thờ bất cứ hình tượng nào.
Nói chung, thời Cựu Ước còn rất nhiều hạn chế, và Kinh sách này có lẽ phù hợp với một dân tộc có lịch sử du cư, để gìn giữ kỷ luật, sự đoàn kết. Vào thời đại mới, nền văn minh mới, nó cần được thay đổi.
*cắt bao quy đầu.
Sau thời Cựu Ước đến thời Tân Ước, là giai đoạn gắn liền với một người Do Thái Vĩ đại là Giêsu xứ Nadaret (Jesus, Joshua of Nazareth), được gọi là Đấng Kitô (Christ), Đấng Cứu Thế, là Chúa trong lòng người Kitô giáo.
Kinh Tân Ước có nền tảng là sách Phúc Âm, tức là sách viết về Giêsu. Sau khi Giêsu chết và được cho là Phục sinh vài chục năm, mới có những bản viết đầu tiên, và trong thời gian sau đó có rất nhiều phiên bản, hầu hết viết bằng tiếng Hi Lạp. Đến 300 năm sau, khi Kitô giáo được La Mã chính thức công nhận, các tài liệu này mới được tập hợp lại, và chỉ 4 phiên bản trong số đó được chính thức công nhận là sách Phúc Âm, các tài liệu khác bị coi là sai lạc và bị tiêu hủy.
Mặc dù đức Giêsu là người Do Thái, nói tiếng Do Thái, nhưng rốt cuộc, tất cả các sách viết về cuộc đời, lời nói, lời dạy dỗ,..., của Giêsu đều không viết bằng ngôn ngữ của ngài, mà bằng tiếng Hi Lạp, rồi dịch sang Latinh, và không ai biết nguyên bản ngài nói thế nào !
Thời của Giêsu, đất Do Thái được gọi là Palestine, gồm ba miền: Judea, Samaria, Galilee, nằm trong phạm vi của đế quốc La Mã, được quyền tự trị và lập vua của mình, nhưng phải cống nạp thuế, và thần phục La Mã.
Vị vua tự trị của Do Thái khi đó là Herod, được gọi là Herod Vĩ đại, đã xây dựng lại Ngôi đền Thứ hai to rộng huy hoàng. Với người Do Thái, ông là một vị minh quân đã đòi được một phần quyền tự trị cho người Do Thái, vì vậy tên ông gắn với chữ Great. Nhưng trong Kinh Tân Ước, ông bị miêu tả như một kẻ độc ác khát máu.
Đọc kinh Tân Ước, ngoài những yếu tố thần học, những yếu tố lịch sử cũng cần xem lại. Vì vậy phần sau tôi viết tách làm hai: Theo Kinh thánh, và theo các nhà lịch sử, còn ai tin thế nào thì tùy.
Bấy giờ ở thị trấn Nazareth xứ Galilee, có một trinh nữ tên là Maria (Mary), sắp cưới một thợ mộc là Giuse (Joseph).
Bỗng một ngày, Thiên thần Gabriel hiện ra và nói cho hay Maria hay rằng nàng sẽ sinh ra đấng Cứu chuộc, là Con Thiên Chúa, dù rằng vẫn đồng trinh. Sự kiện này bắt đầu thời Tân Ước, và được gọi là "Thiên sứ truyền tin" (Annunciation).
Maria đến thăm người chị họ là Elizabeth lúc đó sắp sinh con trai, người con trai mới sinh này sẽ trở thành vị Thánh đầu tiên của Kitô giáo: Thánh Gio-an (Gioan, Giăng, John, Jean, Joans). Cha của Gioan là một tư tế Do Thái.
Trở về nhà, Maria thấy mình có mang. Giuse thấy vậy không muốn cưới bà nữa, nhưng Thiên sứ lại hiện ra với ông, bảo ông cưới Maria, và đặt tên cho hài nhi là Giêsu, nghĩa là "Jahoveh cứu độ".
Khi Maria sắp sinh, thì La Mã tiến hành tổng điều tra dân số, mọi người phải về quê quán gốc. Do Giuse quê gốc ở Jerusalem, nên ông phải đưa Maria về đó. Đến gần làng Bethlehem thì bà chuyển dạ, và sinh ra Giêsu trong một chuồng súc vật, giữa cừu và bò. Nơi nằm đầu tiên của Giêsu là một máng gỗ vốn đựng thức ăn súc vật, lót cỏ.
Đêm đó các tầng trời tỏa sáng rực rỡ trên máng cỏ, và ngoài ông bà Giuse - Maria, những mục tử chăn cừu là người đầu tiên chứng kiến sự ra đời của Đấng Cứu thế, đấng Kitô, Con Thiên Chúa xuống làm người.
Không ai biết chính xác ngày mà Hài đồng Giêsu ra đời là ngày nào, và năm nào. La Mã về sau lấy ngày sinh Thần mặt trời 25 / 12 làm ngày Giáng sinh, và lấy quy ước năm Chúa - Anno Domini - Công nguyên - chỉ là có tính quy ước.
"Thiên sứ truyền tin" trở thành dấu hiệu khởi đầu của thời Tân Ước. Nơi mà Tổng lãnh thiên thần Gabriel báo tin cho Maria là nơi Thiêng liêng đầu tiên của Kitô giáo.
Ngày nay, có rất nhiều nhà thờ trên khắp thế giới mang tên Annunciation - Thiên sứ Truyền Tin.
Tại Nazareth, nhà thờ Truyền Tin được dựng lên tại nơi được cho là ngôi nhà của bà Maria, nơi bà được báo tin, và đây là ngôi nhà thờ Kitô giáo lớn nhất Trung Đông.
Nhà thờ Thiên sứ truyền tin tại Nazareth, mới xây thời hiện đại (ảnh sưu tầm)
https://www.phuot.vn/picture.php?albumid=330&pictureid=10029
Dưới nền nhà thờ là nơi được cho rằng bà Maria đã thấy Thiên sứ báo tin, có các di tích của thời Trung cổ (sưu tầm)
https://www.phuot.vn/picture.php?albumid=330&pictureid=10045
Tuy nhiên lại có thuyết cho rằng bà Maria đã gặp Thiên sứ khi đang kéo nước ở giếng, do đó nơi Thiêng liêng phải ở cái giếng. Tại Nazareth còn cái Giếng Maria đánh dấu nơi này.
Ảnh sưu tầm
https://www.phuot.vn/picture.php?albumid=451&pictureid=10054
Nhà thờ Giáng sinh (Nativity) ở Bethlehem là nơi được cho là chuồng gia súc thuở xưa, nơi bà Maria sinh hạ Giêsu. Đây là một trong những nhà thờ Kitô giáo cổ nhất thế giới, có từ thế kỷ 2, và vẫn liên tục hoạt động từ đó đến nay.
Trên thế giới cũng có nhiều nhà thờ mang tên Nativity, nhưng chỉ nhà thờ Nativity ở Bethlehem mới là nơi Thiêng liêng nhất.
Nhà thờ xây bằng đá như một pháo đài cổ điển. Cửa vào nhà thờ bị xây bịt lại, chỉ còn rất bé, là để tất cả mọi người vào nơi đây đều phải cúi mình, và chỉ từng người vào một, do đó còn gọi là cửa Khiêm hạ (Humility).
Trong nhà thờ có ngôi sao bằng bạc đánh dấu nơi bà Maria sinh Giêsu.
Nhà thờ Giáng sinh và cửa Khiêm Hạ (sưu tầm)
https://www.phuot.vn/picture.php?albumid=451&pictureid=10082
Ngôi sao Bethlehem (sưu tầm)
https://www.phuot.vn/picture.php?albumid=451&pictureid=10083
Sách Phúc Âm kể rằng khi Giêsu giáng sinh, có một ngôi sao rất lớn từ phía đông bay sang Bethlehem. Các nhà thông thái (hoặc các vị vua) phương Đông nhìn thấy đoán biết Đấng Cứu thế - Vua Do Thái mới đã ra đời, bèn đến xứ Do Thái chiêm bái.
Họ đến Jerusalem gặp vua Herod và hỏi "Vua Do Thái mới" ở đâu, Herod không biết, nhờ họ đi tìm Hài nhi và nói lại cho ông hay.
Các nhà thông thái - về sau được cho là 3 người - tìm đến Bethlehem bái lạy Giêsu, rồi về phương Đông luôn, không báo cho Herod hay. Thiên sứ đến báo với ông bà Giuse - Maria rời khỏi đất Palestine, đến ở xứ Ai Cập.
Còn vua Herod không thấy các nhà thông thái quay lại, lo sợ cho ngôi vua của mình và con cháu, đã ra lệnh giết tất cả các hài nhi từ 2 tuổi trở xuống trên toàn vùng, nhằm triệt hạ mối lo. Nhưng Giêsu thoát nạn vì đang ở Ai Cập. Herod chết rồi, cả gia đình mới về lại Nazareth là đất cũ.
____________________________________
Lịch sử không hề tìm thấy bất cứ bằng chứng nào của việc giết hại trẻ con thời Herod, nên câu truyện trên có thể coi là hư cấu, nhằm tôn vinh Giêsu.
Từ câu truyện này, hình ảnh "Ngôi sao Bethlehem" trở thành biểu tượng của ngày Giáng sinh. Ở đâu cũng vậy, người Kitô giáo làm hình tượng ngôi sao 5 cánh có đuôi dài tỏa sáng để biểu thị chào đón Giáng sinh.
Những địa điểm quan trọng trong cuộc đời Giêsu: Nazareth là quê, Bethlehem là nơi Giáng sinh, sông Jordan là nơi chịu phép rửa, và Jerusalem là nơi chịu Đóng đinh
https://www.phuot.vn/picture.php?albumid=451&pictureid=10084
Giêsu sống bình yên với cha mẹ ở Nazareth. Năm 12, cùng cha mẹ, Giêsu hành hương lên Jerusalem để lễ Đền thờ Jehovah, tại đây cậu bé tỏ rõ trí thông minh của mình khi tranh luận với các tư tế, kinh sư của đền thờ, và nhận đây là "nhà Cha".
Năm Giêsu 30 tuổi, người anh họ Gioan, vốn dòng dõi tư tế, đã công khai phản đối phương cách thờ cúng của giới tư tế ở Jerusalem thuở ấy, vốn coi trọng luật lệ hà khắc cứng nhắc, và đòi chuộc tội bằng tiền bạc lễ vật. Ông đã đặt ra phép tẩy rửa tội lỗi bằng nước sông Jordan, và lấy Sám hối, Ăn năn làm nền tảng.
Người Do Thái hỏi Gioan xem ông có phải Đấng Messiah không, thì ông bảo rằng mình chỉ là "người đi trước mở đường", "là tiếng hô dọn đường" cho một "đấng vĩ đại hơn ta" sẽ đến. Và ngày ấy đến, khi Giêsu đến bờ sông Jordan. Gioan làm lễ rửa tội cho Giêsu bằng nước sông. Khi Giêsu nhô lên khỏi mặt nước, thì Thần khí Thiên Chúa tràn ngập, và có tiếng từ trời "Đây là con ta, con đẹp lòng ta".
Gioan tiếp tục công việc của mình, vì vậy được gọi là Gioan Tẩy Giả, Giăng Báp-tít (John the Baptist), Gioan Tiền Hô, là vị thánh đầu tiên tuyên xưng Giêsu là đấng Cứu Thế.
Giêsu rời Gioan, vào trong hoang địa 40 ngày để suy ngẫm, và đối mặt với quỷ Satan.
Rồi Giêsu bắt đầu đi rao giảng cho mọi người giáo lý của mình, với những bài thuyết, mà nổi tiếng nhất là "Bài giảng trên núi", "Tám mối phúc thật", "đứa con hoang đàng"..... Cùng với đó là làm các phép lạ như biến nước thành rượu, cứu người chết sống lại, người mù nhìn được, chữa người hủi. Đi đến đâu dân chúng cũng theo rất đông, nhưng chính người ở Nazareth lại không tin Giêsu, vì họ không chấp nhận một chàng trai bình thường trong thị trấn mình bao năm qua bỗng chốc thành Đấng Messiah quyền năng cứu chuộc!
Trong quá trình rao giảng giữa xứ Galilee, Giêsu đã nhận 12 đồ đệ, trong đó có Simon được đổi tên là Phêrô (Peter), nghĩa là đá, và câu nói mà Công giáo sau này dựa vào rất nhiều: "Phêrô là đá, và trên Tảng đá này ta sẽ xây dựng giáo hội của ta". Từ đó Công giáo La Mã cho rằng Phêrô là Tông đồ trưởng, đứng đầu tất cả các Tông đồ khác.
Trong đám 12 tông đồ, có Giuđa Iscariốt...
Trong số vô vàn các tác phẩm nghệ thuật về đề tài Thiên Chúa giáo, tranh vẽ thánh Gioan Tẩy giả cũng rất nhiều. Trong số đó tôi thích nhất bức vẽ của Leonardo Da Vince.
Leonardo Da Vince đã vẽ Gioan Tẩy giả không phải trong lúc làm lễ tẩy rửa cho Giêsu, mà là lúc ung dung ngồi bên bờ sông Jordan, đang chỉ lối cho những người lầm lỗi sám hối. Phong thái của ông ung dung, tự tin, nhẹ nhàng, trẻ trung tràn đầy sức sống; chứ không gân guốc đầy nội tâm như hầu hết các bức tranh khác.
Có lẽ chỉ Leonardoda Vince mới mô tả Gioan Tẩy giả trẻ trung yêu đời thế này. Những họa phẩm khác thường là với khuôn mặt đầy râu, cái nhìn xoáy sâu, hoặc trong những tư thế đang cố sức trong việc làm lễ rửa, hoặc khi bị hành hình.
https://www.phuot.vn/picture.php?albumid=451&pictureid=10137
Một bức tranh khác của Kramskoy (người Nga) về Giêsu tôi cũng rất thích, là bức Đức Kitô trong hoang địa. Bức tranh mô tả Giêsu giai đoạn 40 ngày ngồi suy ngẫm trên núi đá trong hoang địa, chịu thử thách, cám dỗ của quỷ Satan, chiêm nghiệm về "Cha ở trên trời" và vai trò Cứu độ của mình. Bức tranh mô tả Giêsu với nội tâm cực độ, chìm đắm trong tâm tưởng nhưng ánh mắt đầy quyết tâm, dù rằng thân thể dày vò, đôi tay siết chặt. Khi này Giêsu chưa lộ mình là đấng Messiah, chưa thực hiện sứ mệnh Cứu thế.
Bức tranh này từ khi rất bé tôi đã ấn tượng, mãi về sau mới biết sự tích. Nhìn nó, đôi lúc liên tưởng đến những pho tượng Tuyết Sơn ở chùa cổ, khi Thích Ca tu hành khổ hạnh, chưa đắc quả thành Phật.
https://www.phuot.vn/picture.php?albumid=451&pictureid=10138
Những rao giảng của Giêsu rất khác so với những gì người Do Thái quen nghe trước đó; không có sự thù hận, không có luật "mắt đền mắt, răng đền răng", không lấy oán báo oán, mà ngược lại, lấy ân báo oán:
Những lời giảng của Giêsu với các Tông đồ được ghi chép lại khá nhiều, trong đó tập trung ở một số bài giảng chính:
Các mối phúc thật (8 hoặc 9)
- Phúc cho ai có tinh thần nghèo khó, vì nước trời thuộc về họ
- Phúc cho ai than khóc, vì người đó sẽ được an ủi
- Phúc cho ai khiêm tốn, vì người đó sẽ có được đất hứa
- Phúc cho ai thèm khát sự công chính, vì người đó sẽ được no đầy
- Phúc cho ai có lòng từ bi, vì họ sẽ được thương xót
- Phúc cho ai có tâm hồn trong sạch, vì họ sẽ thấy được Thiên Chúa
- Phúc cho ai xây dựng hòa bình, vì họ sẽ thành con của Thiên Chúa
- Phúc cho ai bị ngược đãi vì sự công chính của mình, vì họ sẽ được vào nước trời
- Phúc cho ai bị ngược đãi vì ta, vì người đó sẽ có phần thưởng ở trên trời.
Xưa kia có luật "mắt đền mắt, răng đền răng", nhưng nay không phải như vậy:
- Không kháng cự lại việc kẻ khác làm hại anh em, và đừng làm hại kẻ khác.
- Nếu ai vả anh em vào má trái, hãy đưa luôn má kia cho nó.
- Nếu ai muốn lấy áo ngoài của anh em, thì hãy đưa cả áo trong cho kẻ đó.
- Nếu ai bắt anh em đi một dặm, thì hãy đi theo nó hai dặm
- Ai yêu cầu giúp đỡ, thì hãy giúp đỡ, ai muốn mượn gì thì đừng ngoảnh mặt đi
- Anh em muốn người ta đối xử với anh em như thế nào thì anh em hãy đối xử với người ta như thế đó.
- Hãy yêu thương kẻ thù và cầu nguyện cho kẻ ngược đãi anh em, chính kẻ thù mới là người cần ta yêu thương.
- Hãy có lòng từ bi như Cha trên trời có lòng từ bi, hãy toàn hảo vì Cha trên trời là toàn hảo.
- Thận trọng để không làm những điều tốt lành với mục đích để người khác nhìn thấy và ca ngợi, vì như thế chỉ được người đời tán thưởng mà thôi, còn không được phần thưởng nào của Cha trên trời hết.
- Khi tha thứ cho người khác, thì Cha trên trời cũng tha thứ cho.
- Đừng cất giữ của cải vật chất, vì của cải tinh thần mới là quan trọng, đừng lo lắng về cái ăn mặc, vì Thiên Chúa khắc lo toàn.
- Hãy yêu cầu và anh em sẽ được ban cho, hãy tìm kiếm và sẽ thấy, hãy gõ cửa và cửa sẽ mở.
- Nếu anh em xây dựng cuộc đời trên nền của ta, thì sẽ vững bền mãi mãi.
- Nếu ai ao ước được làm kẻ lớn nhất trong nước trời thì sẽ phải làm kẻ nhỏ mọn nhất. Ai tự hạ mình xuống như trẻ nhỏ, người đó sẽ lớn nhất trong nước trời.
- Đừng ngăn cấm trẻ em, vì nước trời thuộc về những ai giống như trẻ em (tức là có đức tin tuyệt đối).
- Con lạc đà chui qua lỗ kim còn dễ hơn người giàu có tin vào của cải vào được nước trời.
Ngoài ra còn những Dụ ngôn về Nước trời: Ngụ ngôn về hạt giống gieo xuống, ngụ ngôn về hạt giống tốt và hạt giống xấu, ngụ ngôn về hạt ngọc, ngụ ngôn về con chiên đi lạc, ngụ ngôn về đứa con hoang đàng, về tư tế và người thu thuế.
Trong khi các môn đồ của Gioan ăn chay và đọc kinh, sám hối ngày đêm, thì môn đồ của Giêsu không làm như vậy. Các tư tế rất giận dữ vì Giêsu đã ngụ ý rõ ràng rằng mình là đấng Messiah, vua dân Do Thái, là đấng Cứu chuộc.
Trong khi đó, Gioan Tẩy giả đã lớn tiếng tố cáo tội của vua Herod (con trai Herod Vĩ đại) vì lấy chị dâu làm vợ sau khi anh trai chết, khiến vua tức giận tống ông vào ngục. Và rồi Gioan bị chém đầu, trong niềm tin vào đấng Messiah đã xuất hiện.
Sau 3 năm rao giảng, Giêsu nhiều lần ngụ ý đến cái chết và sự Phục sinh của mình, về sự Xuất hiện Lần thứ hai trong ngày Tận thế để phán xét.
Nơi dừng chân cuối cùng là thành Jerusalem, tại đây Giêsu đã phê phán kịch liệt, lên án nặng nề đạo đức của giới tư tế tăng lữ tại Đền thờ, kết tội họ xảo trá, độc dữ, khiến họ vô cùng căm hận.
Cho đến ngày lễ Vượt qua (ngày Thiên Chúa giết con đầu lòng dân Ai Cập để dân Do Thái có thể được quay về quê cũ), Giêsu và 12 môn đệ vào thành Jerusalem ăn buổi tiệc lễ Vượt qua, bữa ăn tối cuối cùng, Bữa tiệc ly.
Tại Bữa tiệc ly, Giêsu đã làm và nói những điều mà về sau trở thành Thánh Huấn:
- Rửa chân cho các đồ đệ, và yêu cầu rửa chân cho nhau.
- "Hãy cầm bánh mà ăn, đây là mình ta", "hãy uống rượu nho này, vì đây là máu ta sẽ đổ ra cho anh em"
- "Ta là đường, là sự thật, và là sự sống".
Chiếc chén uống rượu mà Giêsu dùng trong bữa tối cuối cùng đó được gọi là Chén Thánh, báu vật thiêng liêng mà bao thế kỉ nay những người Kitô giáo luôn đi tìm.
Sau bữa tiệc ly, trong tối hôm đó họ cùng đến vườn Gethsemane cầu nguyện. Tại đây quân của các tư tế đã vây bắt, nhưng chưa tìm ra được Giêsu thì môn đồ Judas Iscariot bước tới và hôn vào má Giêsu, chỉ rõ người cần bị bắt.
Cái hôn của Giuđa trở thành biểu tượng cho sự phản bội.
Bữa Tiệc Ly (Last Supper) trở thành một chủ đề kinh điển, nơi mà Giêsu đã thiết lập Bí tích Thánh Thể, (còn gọi là Mình Máu Chúa, Mình Thánh Chúa).
Nổi tiếng nhất trong các bức họa về Bữa Tiệc Ly là bức tranh của Leonardo Da Vince, hoàn thành năm 1499. Bức tranh này cũng được đề cập nhiều trong tiểu thuyết Mật mã De Vinci. Bức tranh năm trăm tuổi bị xuống cấp nhiều, nhưng rất khó phục hồi.
https://www.phuot.vn/picture.php?albumid=451&pictureid=10192
Bức tranh nổi tiếng vì sự mô tả sống động các trạng thái tâm lý của các nhân vật, mỗi người một dáng vẻ, một tâm trạng, không ai giống ai.
Trong bức tranh, Giêsu ngồi giữa, dang tay ra và đang nói câu: "Trong số các người, sẽ có một người phản bội ta". Lúc đấy 12 người còn lại có thái độ phản ứng rất khác nhau: người thì ngơ ngác không hiểu thầy mình nói gì, người thì dang tay ra như muốn nói: làm sao có thể thế được, người thì tỏ thái độ giận dữ, người tỏ thái độ sẵn sàng bảo vệ, người thể hiện rằng mình không thể thế, người quay sang bằng hữu hỏi xem mình có nghe nhầm không...
Trong đó, Giuđa Iscariốt là người ngồi thứ tư từ trái sang, tóc đen, đang ngồi ngửa mình ra bàn, tay phải nắm chặt túi tiền. Giuđa là thủ quỹ của cả nhóm, nên cầm túi tiền là bình thường, tuy nhiên, đây được hiểu là túi tiền mà Giuđa đã nhận được khi bán Thầy của mình, là Tiền Máu, tiền Bán Chúa.
Khi Leonardo hoàn thành bức tranh, nó được coi là tác phẩm hội họa vĩ đại bậc nhất thời đó, và lập tức trở thành kinh điển.
Quanh bức tranh này có một số giai thoại:
Giai thoại 1.
Khi Leonardo Da Vince vẽ bức tranh này, ông đi tìm một người làm mẫu cho khuôn mặt Chúa Giêsu. Ông tìm được một thanh niên có khuôn mặt tuyệt đẹp, thánh thiện vô cùng, và hoàn thiện hình ảnh Chúa theo khuôn mặt chàng trai. Rồi ông tìm nhiều người khác để khắc họa các khuôn mặt của các Tông đồ, và mất mấy năm mới hoàn thành lần lượt. Khuôn mặt Giuđa - kẻ phản chúa - được vẽ cuối cùng.
Ông đi tìm một kẻ có khuôn mặt khốn nạn, ghê rợn, độc ác nhất để vẽ, và quyết định vào nơi giam giữ các tử tù. Tại đây ông đã tìm ra một kẻ có khuôn mặt nhăn nhó ghê sợ, đầy hận thù tàn ác, và xin với cai ngục cho đem kẻ đó đến trước bức tranh để ông làm mẫu. Khi đến trước bức tranh sắp hoàn thành, thì kẻ tử tù bỗng khóc òa lên và nói rằng: Ngài không nhận ra tôi sao, năm xưa tôi là người làm mẫu cho ngài vẽ khuôn mặt Chúa Giêsu đấy.
Sự đổi thay của cuộc sống có thể biến một khuôn mặt Chúa thành khuôn mặt kẻ phản bội khốn nạn nhất chỉ trong vài năm.
Giai thoại 2.
Có giai thoại nói rằng bức tranh được hoàn thành rất chậm, vì người chi tiền cho bức tranh - tu viện trưởng của tu viện nơi ông vẽ tranh - là người ki bo kiệt xỉ. Vì thế Leonardo Da Vince đã vẽ Giuđa phản Chúa giống hệt Tu viện trưởng, với bàn tay nắm chặt túi tiền. Tu viện trưởng vô cùng tức giận, và nếu không có sự can thiệp của người có quyền cao hơn, thì ông ta đã không trả tiền cho tác giả.
Giai thoại 3.
Khi vua Napoleon của Pháp chiếm được Italia, đến thăm tu viện này, đã nhất quyết đòi mang bức tranh về Pháp. Khi viên kiến trúc sư nói rằng điều này là không thể, vì bức tranh vẽ thẳng vào tường, không thể chuyển cả bức tường đi được, Napoleon đã rút gươm đâm thẳng vào ngực viên kiến trúc sư đó vì quá tức giận.
Giai thoại trong Mật mã Da Vinci.
Trong tiểu thuyết này, tác giả đề cập đến người ngồi ở cạnh tay phải của Giêsu (tức là bên trái của bức tranh) là phụ nữ, bà Mary Madelene, là vợ của Giêsu. Bàn tay đưa ngang cổ nhân vật này được mô tả như là một con dao cứa cổ, thể hiện việc Nhà thờ đã "giết chết sự thực" về người vợ thực sự của Giêsu. Nhân vật này có màu áo ngược với Giêsu: áo trong màu xanh, khoác màu đỏ, còn Giêsu áo trong màu đỏ, khoác màu xanh, người này với Giêsu tạo thành một chữ M hoa rất to, viết tắt của Mary Madelene.
Các nhà thờ ở Việt Nam cũng hay có hình ảnh Bữa Tiệc Ly này.
Điêu khắc mô tả Bữa Tiệc Ly tại Vương cung thánh đường Phú Nhai, Nam Định.
Tớ mượn của bạn Anhpt, ảnh đã đưa từ trang trước. (Tớ cũng có nhưng không đẹp bằng và ngại xử lý)
https://www.phuot.vn/picture.php?albumid=367&pictureid=7955
tieuphong
25-03-2009, 16:13
Tham gia them một số hình ảnh Chủng viện thừa sai Kon tum (Tòa giám mục) và nhà thờ Gỗ
https://www.phuot.vn/picture.php?albumid=461&pictureid=10194
https://www.phuot.vn/picture.php?albumid=461&pictureid=10198
https://www.phuot.vn/picture.php?albumid=461&pictureid=10196
https://www.phuot.vn/picture.php?albumid=461&pictureid=10197
tieuphong
25-03-2009, 16:20
Phòng truyền thống của Chủng viện . Người Pháp lập ra Chủng viện này cho người dân tộc Tây nguyên , đến nay vẫn đào tạo chủ yếu cho người dân tộc quanh vùng .
https://www.phuot.vn/picture.php?albumid=461&pictureid=10199
https://www.phuot.vn/picture.php?albumid=461&pictureid=10200
https://www.phuot.vn/picture.php?albumid=461&pictureid=10202
https://www.phuot.vn/picture.php?albumid=461&pictureid=10203
https://www.phuot.vn/picture.php?albumid=461&pictureid=10201
Tượng Đức mẹ bằng gỗ tại Nhà thờ gỗ Kon tum
https://www.phuot.vn/picture.php?albumid=461&pictureid=10204
tieuphong
25-03-2009, 21:24
Hy vọng bác Chitto không cảm thấy phiền khi mạo muội xen vào topic của Bác.
Xin góp thêm mấy hình ảnh về Nhà thờ Lòng sông (theo cách gọi của dân địa phương) tại Phước thuận - Tuy phước - Bình định (nằm sát Tp.Quy nhơn).
https://www.phuot.vn/picture.php?albumid=463&pictureid=10240
https://www.phuot.vn/picture.php?albumid=463&pictureid=10241
https://www.phuot.vn/picture.php?albumid=463&pictureid=10239
tieuphong
25-03-2009, 21:32
Theo những người đang ở trông coi tại Nhà thờ này (Các Xơ) , khu đất này đã được giáo hội sở hữu từ khoảng +/- 100 năm nay . Khu nhà ngang được xây dựng từ năm 1927 , nhà thờ chính được xây dựng vào năm 1934 , nay đã xuống cấp nhiều , đang giai đoạn sửa chữa lại một số hạng mục .
https://www.phuot.vn/picture.php?albumid=463&pictureid=10246
https://www.phuot.vn/picture.php?albumid=463&pictureid=10247
https://www.phuot.vn/picture.php?albumid=463&pictureid=10245
https://www.phuot.vn/picture.php?albumid=463&pictureid=10242
tieuphong
25-03-2009, 21:36
Nơi đây được lập ra để đào tạo những người quản lý các giáo phận từ Huế vào đến Ninh thuận .
Đây là giếng và bể chứa nước mưa để sử dụng (hiện nay bể chứa đã hỏng nhiều và không còn được dùng.
https://www.phuot.vn/picture.php?albumid=463&pictureid=10243
Một điều đặc biệt là giếng nước nằm trong khuôn viên của nhà thờ này có nước ngọt , còn các khu vực xung quanh lại nước lợ (vì ở đây gần biển).
tieuphong
25-03-2009, 21:38
Những cây Sao trồng trong khuôn viên này đã có gần trăm năm tuổi.
https://www.phuot.vn/picture.php?albumid=463&pictureid=10244
Sau khi bị bắt tại vườn Gethsemane, Giêsu bị giải đến trước các Tư tế Do Thái tại Jerusalem, và họ kết tội Giêsu phạm thượng khi tự cho mình là đấng Kitô, đấng Cứu chuộc, (cũng tức là Vua dân Do Thái) và kết tội chết.
Khi đó xứ Judea dưới sự cai trị của La Mã, và các án tử phải do tổng trấn Philatô nắm quyền khi đó phê chuẩn. Philatô không muốn xử tử một người không làm hại ai, cho rằng người tù không có tội. Ông ta đưa ra một tên giết người cướp của độc ác và bảo dân chúng chỉ được xử tử 1 người. Nhưng dân chúng điên cuồng đòi xử tử Giêsu, sẵn sàng thả tên độc ác kia.
Theo luật thời đó, chỉ lính La Mã mới được quyền xử tử. Trước áp lực của dân chúng và các tư tế Do Thái, Philatô buộc phải phê chuẩn án tử Giêsu, xử đóng đinh trên Thập giá.
Giuđa Itscariốt, trong cơn hoảng loạn, chạy đến đền thờ ném trả tiền bán Thầy, và treo cổ lên cành cây. Những đồng tiền ấy gọi là giá máu.
Những người lính La Mã - theo thông lệ - đánh đập tù nhân trước khi bắt tù nhân tự phải vác cây Thập giá đến chỗ đóng đinh mình. Một hình phạt khủng khiếp.
Hình ảnh từ bộ phim "Passion of Christ", bộ phim được coi là chân thực đến rợn người nhất về sự kiện này.
https://www.phuot.vn/picture.php?albumid=451&pictureid=10483
Giêsu phải vác cây Thập giá của chính mình lên ngọn đồi Calvary (hoặc Golgotha), tức là đồi Sọ, bên ngoài cửa thành Jerusalem. Lính La Mã đội lên đầu Giêsu một vòng gai nhọn, chế nhạo gọi đó vương miện.
Giêsu bị đóng đinh trên đỉnh đồi, giữa hai tên tử tội khác cũng bị đóng đinh. Lính La Mã làm một tấm biển đề "Jesus người Nazareth, vua dân Do Thái" đóng bên trên đỉnh cây thập giá, mấy chữ này viết tắt tiếng Latin là INRI.
Chỉ trong ngày hôm đó, Giêsu chết trên thập giá. Người lính La Mã lấy giáo đâm vào cạnh sườn Giêsu để chứng tử, rồi cho người thân hạ xuống và đem chôn ngay trong ngày hôm đó tại chân đồi Sọ, vì hôm sau là ngày Sabath, không được làm việc.
Mười bốn điểm đánh dấu con đường Giêsu đã đi được gọi là 14 chặng đàng Thánh giá, từ chặng thứ nhất là nơi bị kết án, những lần ngã xuống dưới sức nặng của thập ác, nơi gặp bà Mary, lúc bị lột áo, bị đóng đinh, hạ xuống và khi đem vào mộ.
Hình ảnh Vòng gai, tấm biển chữ INRI, những chiếc đinh, 5 dấu máu (4 lỗ đinh ở tay chân, và vết đâm ở sườn) trở thành chứng tích thiêng liêng nhất đối với người Kitô giáo. Và hình ảnh Giêsu trên cây Thập giá là hình ảnh được vẽ, điêu khắc,... nhiều nhất trong lịch sử nhân loại. Hàng ngàn vạn bức vẽ, hàng triệu bức tượng mô tả thời khắc này.
https://www.phuot.vn/imagehosting/24346b2defc435e7.jpg (https://www.phuot.vn/vbimghost.php?do=displayimg&imgid=1755)
Trong số vô vàn các bức tranh, tượng mô tả hình ảnh Giêsu bị đóng đinh của các tác giả hữu danh, vô danh, từ cổ đại, trung đại, cận đại đã từng được xem, tôi ấn tượng và thích nhất bức của danh họa Salvador Dali.
Bức tranh siêu thực với các chiều không gian đảo nhau rất ấn tượng, mô tả hình ảnh một người bị đóng đinh trên thập giá. Đó có thể là Giêsu, cũng có thể không (vì không có vòng gai, không có các cây đinh đóng ở tay chân), đó là cái nhìn của một Con Người xuống thế giới bên dưới. ...
Thực sự cũng không hiểu được ý nghĩa của bức tranh, chỉ cảm thấy nó in sâu vào tâm trí, mà mỗi lần nhìn thấy hình tượng Thập giá là dễ nghĩ đến nó.
https://www.phuot.vn/picture.php?albumid=451&pictureid=10482
Cây gỗ chữ thập dùng để hành hình (Thập ác), từ sau Giêsu trở thành Thánh giá, là biểu tượng của Kitô giáo hiện nay.
Khi trước Giêsu đã nói rằng: Sau ba ngày ta sẽ sống lại, do đó các tư tế Do Thái nhờ lính La Mã canh giữ ngôi mộ khoét trong lòng đá dưới chân đồi Sọ nơi để thi thể Giêsu. Ngày hôm sau là lễ Sabath, mọi người đều phải ở nhà nghỉ ngơi, không ai đến thăm mộ ngoại trừ lính canh La Mã (không theo lệ Do Thái).
Ngày thứ ba (ngày chết là ngày 1, ngày Sabath là ngày 2, sau Sabath là ngày 3), bà Mary cùng những người phụ nữ đến để tẩm liệm lại thi thể Giêsu, thì nhận thấy trong mộ không còn gì nữa. Liền đó Giêsu hiện ra với Mary Madelena, rồi với các đồ đệ của mình trong căn nhà ở Jerusalem. Giêsu đã sống lại như lời tiên đoán, đó là ngày Phục Sinh.
Ngày Phục sinh là ngày nào, thì các nhánh Kitô giáo cũng không thống nhất với nhau. Ngày nay Chính thống giáo kỷ niệm khác với Công giáo.
Với Công giáo hiện nay, Phục Sinh được tính là Ngày Mặt Trời (Sunday = Chúa Nhật) đầu tiên tính từ ngày có Trăng Tròn đầu tiên tính từ sau ngày Xuân Phân. Cách tính này đến thế kỷ 16 mới cố định.
Năm 2009, Xuân Phân rơi vào 22/3, trăng tròn đầu tiên sau đó là Rằm tháng 3 âm lịch, do đó Phục Sinh rơi vào Chủ nhật 12/4, tức là một tuần nữa.
Nếu như lịch Do Thái hiện nay có Sabath là ngày Thứ Sáu (Friday), và vẫn lưu truyền chính xác liên tục từ cổ đại, thì Phục Sinh phải là Thứ Bảy (Saturday). Tuy vậy tính ngày mang tính truyền thống lâu đời, không thay đổi nữa.
Người Kitô giáo tôn thờ Giêsu là Chúa, và sự Phục Sinh của Giêsu là dấu chứng thiêng liêng huy hoàng nhất. Do đó nơi Giêsu chịu đóng đinh và Phục sinh trở thành nơi Cực Thánh, thiêng liêng nhất trên thế giới.
Thế kỷ 4, khi Constantine đại đế của La Mã theo Kitô giáo, ông cho xác định vị trí ngọn đồi Sọ của 300 năm trước, và ra lệnh dựng lên ngôi nhà thờ Mộ Chúa (Holy Sepulchre) ngay tại nơi đó.
Nhà thờ được các Hiệp sĩ Thập tự chinh dựng lại thật to, để làm nhà thờ, người ta đã phá toàn bộ cả ngọn đồi, để làm nhà thờ bao trùm lên cả đồi Sọ, nơi Giêsu bị đóng đinh, cả nơi Giêsu được hạ xuống tẩm liệm, cả ngôi mộ đục trong lòng đá cách đó một đoạn.
Nhà thờ Mộ Chúa ở Jerusalem ngày nay là nơi hành hương thiêng liêng nhất của người Kitô giáo.
Tảng đá được cho là thi thể Giêsu đã được đặt lên để tẩm liệm, sau khi hạ từ Thập ác xuống.
(Ảnh sưu tập trên Wikipedia).
https://www.phuot.vn/picture.php?albumid=451&pictureid=10486
Lòng nhà thờ Cực thánh, nơi được cho là đặt thi thể Giêsu sau khi tẩm liệm, và cũng là nơi Giêsu Phục Sinh
(ảnh sưu tầm)
https://www.phuot.vn/picture.php?albumid=451&pictureid=10484
https://www.phuot.vn/picture.php?albumid=451&pictureid=10485
Theo kinh thánh Tân Ước, sau khi Phục sinh và nhiều lần xuất hiện với các đồ đệ (bấy giờ còn 11 người), Giêsu đã Thăng thiên, bay lên trời "ngự bên tay phải Thiên Chúa". Giêsu còn nói đến lần xuất hiện thứ hai của mình, ngụ ý ngày Phán xét cuối cùng, ngày Tận thế.
Các môn đệ đã chọn thêm một người để bù vào cho đủ số 12. Trong các lần hiện ra của mình, Giêsu đã chỉ định Phêrô (Peter) là người chịu trách nhiệm chính trong việc truyền bá lời giảng dạy của mình.
50 ngày sau khi Giêsu Phục Sinh, 12 môn đệ và bà Mary tập trung tại căn phòng Tiệc ly trước kia để cầu nguyện, họ vẫn còn yếu đuối và sợ hãi bị bắt, bị xử tội. Bỗng Thánh linh Thần khí Thiên Chúa tràn ngập, và đậu trên đầu mỗi người thành một lưỡi lửa. Từ đó 12 người tràn ngập lòng tin, sự dũng cảm, tràn ngập thần khí, đồng thời có thể nói được nhiều thứ tiếng khác nhau, và họ tỏa đi khắp nơi, rao giảng Tin mừng về Nước Thiên Chúa, tin mừng về Chúa Giêsu đã chết và Phục sinh.
Giáo hội Kitô giáo chính thức thành lập từ đó, và ngày đó gọi là lễ Chúa Thánh Thần Hiện Xuống.
Các tông đồ đi khắp nơi, cứ nơi nào có dân Do Thái sống là họ rao giảng, từ Damacus, Antiorch, sang cả phía Ai Cập. Tuy nhiên, họ vẫn chỉ dừng lại ở cộng đồng dân Do Thái.
Tiếp đó, cùng với 12 tông đồ, một vị khác rất nổi tiếng là Phaolô (Paul) tuy không phải đồ đệ trực tiếp khi Giêsu còn sống, nhưng có công lao rất lớn trong việc truyền bá ra ngoài các dân khác, và sang cả Roma, thủ đô đế quốc La Mã. Kitô giáo phát triển trong lòng tầng lớp dân chúng, giới cùng khổ, vì sự tiến bộ, nhân ái của giáo lý, hướng đến cái thiện một cách tuyệt vời.
Nhưng bản chất đó cũng ít nhiều bị thay đổi khi quyền lực và chính trị nắm lấy tôn giáo, đặc biệt là từ thế kỷ 4, khi Kitô giáo được Constantine đại đế của La Mã đưa thành Quốc giáo.
Hình ảnh Thánh thần Hiện xuống thành các lưỡi lửa trên đầu các Tông đồ, Phù điêu nhà thờ Phú Nhai, Nam Định
https://www.phuot.vn/picture.php?albumid=451&pictureid=10591
Phần này tôi viết theo cách nhìn lịch sử, bạn nào là người Kitô giáo mà không có cái nhìn rộng mở, có lẽ sẽ thấy không đồng ý với tôi.
Tách phần thần thánh hóa, tôn vinh ra, tìm hiểu con người lịch sử của đức Giêsu, có lẽ cũng là điều không dễ.
Một sự thực là tất cả những gì viết về Giêsu đều không phải bằng ngôn ngữ Do Thái của ngài, mà bản xưa nhất đều bằng tiếng Hy Lạp. Nghĩa là cũng không ai biết rằng thực sự Giêsu đã nói, đã giảng, chính xác với ngôn ngữ như thế nào cả.
Sau 400 năm, La Mã mới tập hợp các bản sách Hy Lạp lại thành Kinh thánh Tân Ước, dịch sang tiếng Latin, và dùng quyền lực buộc phải coi đó là bản chính thức, tìm cách tiêu hủy tất cả các tài liệu khác. Trong cả nghìn năm, ở châu Âu ai dám nói điều trái với Kinh thánh đều bị lên giàn hỏa thiêu cả. Chỉ những gì tôn vinh, thần thánh hóa Giêsu là được tồn tại và lưu truyền.
Nói về lịch sử, có thể cho rằng chính Gioan (John), anh họ của Giêsu mới là vị Giáo chủ đầu tiên, người khởi xướng phong trào cải cách tôn giáo tại Do Thái khi đó. Gioan là dòng dõi con trai của một tư tế, cũng theo nghiệp cha, đã từng học tập rất nhiều, chiêm nghiệm nhiều, và đề ra nhữung cải cách tôn giáo tiến bộ. Do đó Gioan có nhiều đồ đệ, những người rất nhiệt thành và chăm chỉ cầu nguyện. Những người này đã từng coi Gioan chính là Đấng Cứu chuộc, đấng Messiah mà dân chúng chờ đợi, đấng sẽ dẫn Do Thái đến vinh quang. Bản thân Giêsu cũng đã chịu phép rửa tội từ anh họ mình.
Gioan bị bắt giam và bị xử tử vì phê phán mạnh mẽ vua Do Thái hèn nhát không dám chống lại La Mã. Khi đó Giêsu trở thành người dẫn dắt cộng đồng mà anh họ mình đã gây dựng, đồng thời đề ra những cải cách tiến bộ hơn nữa.
Giêsu được đời sau tôn là Đấng cứu thế, là đấng Messiah, vua Do Thái, và cao nhất là Chúa, thì Gioan chỉ là bậc Thánh, Thánh đầu tiên, Gioan Tẩy giả, Gioan Tiền hô mà thôi.
Gioan, vị giáo chủ đầu tiên, do Leonardo De Vince vẽ
https://www.phuot.vn/picture.php?albumid=451&pictureid=10593
Nếu như lịch Do Thái hiện nay có Sabath là ngày Thứ Sáu (Friday), và vẫn lưu truyền chính xác liên tục từ cổ đại, thì Phục Sinh phải là Thứ Bảy (Saturday). Tuy vậy tính ngày mang tính truyền thống lâu đời, không thay đổi nữa.
Em xin phép sửa tí ạ: Shabbat tiếng Do Thái có nghĩa là ngày thứ Bảy. Ngày này bắt đầu từ tối ngày thứ Sáu khi mặt trời lặn và kết thúc vào tối ngày thứ Bảy khi có 3 vì sao sáng trên bầu trời hiện ra. Từ này bắt nguồn từ huyền thoại Đức Chúa Trời tạo vạn vật chúng sinh trong suốt sáu ngày và ngày thứ Bảy (Shabbat), ngài nghỉ ngơi.
Từ Shabbat là từ nguồn cho các từ chỉ ngày thứ Bảy trong các ngôn ngữ khác như Samstag (Đức), samedi (Pháp), sabato (Ý), sábado (TBN + BĐN).
Vì thế tính lễ Phục Sinh là ngày Chủ Nhật không có gì sai.
Giêsu khi còn đang rao giảng, được các đồ đệ coi là đấng Messiah, được gọi là Thầy, là người dẫn dắt. Giêsu thường gọi Thiên Chúa là "Cha", "Cha ta", nhưng điều đó cũng không lạ, vì người Do Thái cũng thường gọi Thiên Chúa là Cha.
Từ đó Kinh thánh đã viết Giêsu là Con của Thiên Chúa. Điều này cũng không có gì là quá đáng lắm, bởi từ thời Cựu ước, thì mọi người Do Thái đều là con của Thiên Chúa rồi. Do đó coi mình là con của Thiên Chúa cũng không phải là hoàn toàn không được.
Trong Kinh thánh Tân Ước, Giêsu thể hiện vai trò là Con Thiên Chúa, nhưng là Con một của Thiên Chúa, tức là Con thật sự, một cách trọn vẹn. Đây là sự tôn vinh mà Do Thái giáo không chấp nhận nổi.
Chưa hết, La Mã đã tôn sùng đến cực đại khi Giêsu được tôn lên Chính là Thiên Chúa.
Nhưng trong Kinh thánh ghi rõ: Giêsu nhiều lần cầu nguyện với Thiên Chúa, cầu xin "Cha trên trời" điều này điều kia, gọi Thiên Chúa là Cha ta, thế thì làm sao Giêsu lại chính là Thiên chúa được ???
Giêsu là Con Thiên Chúa thì hiểu được, nhưng Con Thiên Chúa lại cũng chính là Thiên Chúa?
Thế là La Mã vào thế kỷ 4, để nhất thiết tôn vinh Giêsu, chống lại mọi luồng tư tưởng khác, đã đề ra giáo lý Ba Ngôi: Thiên Chúa duy nhất, nhưng có ba thân vị: Cha, Con, Thánh Thần. Ba thân vị tồn tại từ muôn đời, không ai sinh ra ai, cùng sáng thế, cùng trị vì.
Ngôi một là Chúa Cha ngự trên trời, là Chúa Quan Phòng, là Chủ tể vũ trụ.
Ngôi hai là Chúa Con, là Thiên Chúa đã nhập thể, xuống thế làm người, được gọi là Ngôi Lời, vì ngôi này là Giêsu, rao giảng bằng tiếng người.
Ngôi ba Chúa Thánh Thần, là Thánh linh Thần khí hay cũng là Chúa Thánh Linh, Thánh Ma là linh hồn Thiên Chúa, ngự trong lòng mọi người để dẫn dắt.
Giêsu, từ vị trí đấng Messiah, đấng Kitô, đấng Cứu Chuộc, Con Thiên Chúa, đến thế kỷ 4 đã chính thức trở thành Thiên Chúa, và từ đây mới nên gọi là Chúa Giêsu.
Và chỉ những ai chịu công nhận Giêsu là Thiên Chúa, mới được coi là Kitô giáo.
Giáo lý Ba Ngôi là một trong những giáo lý khó hiểu nhất, và cũng là chỗ để tôn giáo khác như Hồi giáo chỉ trích, là vi phạm giáo lý Thiên Chúa duy nhất.
Từ việc Giêsu được tôn là Thiên Chúa, nhiều thay đổi đã kéo theo.
Người Do Thái trước đó, và người Hồi giáo về sau đề triệt để giữ lề luật không tôn thờ hình tượng, do đó không thể vẽ hình, tạc tượng Thượng đế (Jehovah hoặc Allah) Thậm chí người Do Thái còn không phát âm tên của Thượng đế nữa.
Còn người Kitô giáo, vì cho rằng Giêsu chính là Thiên Chúa xuống làm người, đã có hình ảnh, nhân trạng, có thể được vẽ, được tạc tượng, nên không còn giữ luật này nữa. Đặc biệt là La Mã vốn rất thích thờ hình tượng, nên diều này lại càng được phát huy. Lúc đầu chỉ là hình tượng Giêsu, chúa Thánh Thần thì được mô tả qua con chim bồ câu, vì Kinh thánh có câu viết về khi Giêsu chịu phép rửa thì : "Thánh linh thần khí Thiên Chúa như con chim bồ câu đậu xuống".
Rồi thì đến Chúa Cha cũng được vẽ, với hình dạng của một ông già râu tóc bạc. Tức là Chúa là đàn ông, không tranh cãi. Thậm chí có tranh vẽ cả Chúa Thánh Thần cũng là một người đàn ông.
Ba Ngôi cùng hiển thị lần đầu ở sông Jordan
https://www.phuot.vn/picture.php?albumid=451&pictureid=10596
Ba Ngôi sau khi Giêsu lên trời, ngồi ở tay phải Chúa Cha
https://www.phuot.vn/picture.php?albumid=451&pictureid=10594
Ba Ngôi được tạc thành tượng
https://www.phuot.vn/picture.php?albumid=451&pictureid=10595
Ba Ngôi hiển thị thành ba Người đàn ông có hào quang cũng hình tam giác ba cạnh ba đỉnh, với biểu tượng ở giữa ngực.
Chúa Cha có biểu tượng là Con Mắt (đạo Cao Đài lấy biểu tượng này cho Thượng đế)
Chúa Con có biểu tượng là Con Cừu (Chiên)
Chúa Thánh Thần có biểu tượng là Con chim bồ câu
https://www.phuot.vn/picture.php?albumid=451&pictureid=10597
Ba Ngôi tại trung tâm của Đại giáo đường St.Peter ở Vatican, thẳng hàng từ trên xuống dưới:
Từ đỉnh mái vòm (130m) có hình Chúa Cha ở chính giữa, xa quá không thấy nổi.
Nóc của cái lọng (20m) có hình con bồ câu.
Giữa bàn thờ là Thánh giá với Chúa Giêsu.
https://www.phuot.vn/imagehosting/2434715e0f4e3868.jpg (https://www.phuot.vn/vbimghost.php?do=displayimg&imgid=4628)
Điều thú vị là không phải chỉ có Kitô giáo mới cho rằng Đấng tối cao có ba vị. Bên cạnh thuyết Ba Ngôi (Trinity) một số tôn giáo khác cũng coi bộ ba là thiêng liêng nhất, nhưng mỗi tôn giáo thì bộ ba đó lại có vai trò, vị trí, ý nghĩa khác nhau.
Ấn giáo (Hindu) cho rằng Thượng đế Ishavra gồm ba Thần tối cao: Brahma là đấng Sáng tạo; Vishnou là đấng Bảo hộ; Shiva là đấng Hủy diệt. Thuyết này cũng gọi là Tam vị, Trimurti.
Phật giáo có Tam bảo là Phật, Pháp, Tăng; Đại thừa cho rằng Phật có Tam thân: Pháp thân, Báo thân, Ứng thân.
Đạo giáo Trung Hoa cũng cho rằng Tối cao có ba đấng là Tam Thanh: Nguyên Thủy, Linh Bảo, Lão Quân, và có ba thể trạng nội tại là Tinh, Khí, Thần.
Tín ngưỡng Mẫu của Việt Nam cũng có Tam tòa: Tam tòa thánh mẫu.
Việc tôn Giêsu lên làm Thiên Chúa không phải ai cũng chấp nhận, kể cả những người đã từng theo tôn giáo này. Có một số phái chỉ chấp nhận Giêsu là đấng Messiah, đấng Cứu Thế, nhưng chỉ là một Tạo vật của Thiên Chúa, Tạo vật hoàn hảo nhất, thánh thiện nhất, xứng ngang với ông tổ Adam, vượt trên tất cả các thiên thần, trên các Thánh, các Tiên tri,..., nhưng không thể là Thiên Chúa được. Những phái này bị Kitô giáo La Mã coi là tà giáo.
Một số người xét theo lịch sử, nhận định rằng Giêsu có em trai, có thể có vợ chính là Mary Madelene, và có con. Vào thời đó, một người Do Thái đã 30 tuổi mà không có vợ là điều rất bất thường, hơn nữa Kinh thánh cũng mô tả Mary theo Giêsu khắp nơi. Tất nhiên những người này còn bị Kitô giáo căm ghét hơn nhiều, và tìm cách tiêu diệt tận gốc.
Từ việc tôn Giêsu lên ngôi vị Chúa, người Kitô giáo đã có một lập luận - mà theo tớ - là rất buồn cười, logic luẩn quẩn, nhưng lại luôn luôn được nhắc đến trong rất nhiều chỗ. Đó là lập luận cho rằng Kitô giáo là Tôn giáo cao hơn mọi tôn giáo khác bởi: Kitô giáo là do chính Thiên Chúa sáng lập, còn các tôn giáo khác chỉ do con người sáng lập !!!
Chỉ những ai tin Giêsu là Thiên Chúa thì mới có thể chấp nhận nổi lập luận Kitô giáo do Thiên Chúa sáng lập.
(Mà theo lịch sử, thì có khi phải nhường quyền sáng lập cho Gioan kia).
Nếu theo lập luận kiểu đó, thì Phật giáo cũng do Phật lập ra, mà Phật là cao nhất; Hồi giáo do Allah sai Muhammad lập ra, mà Allah là cao nhất; Đạo giáo do Lão Tử lập ra, mà Lão Tử chính là Thái Thượng Lão Quân, một trong Tam Thanh Thượng đế, cũng là cao nhất, Hindu do Brahma lập ra, mà Brahma là cao nhất... Nhưng hình như không tôn giáo nào dùng lập luận này để tranh cãi cả, chỉ có mỗi Kitô giáo...
___________________________
Người Do Thái giáo không chấp nhận Giêsu là đấng Messiah, chứ đừng nói là Chúa.
Người Hồi giáo chấp nhận Giêsu là đấng Messiah (cho người Do Thái), là Tiên tri cao quý nhất từ trước cho đến trước Muhammad, nhưng cũng chỉ là người. Hồi giáo không chấp nhận Giêsu Phục sinh, mà cho rằng Giêsu được Thiên Chúa đưa thẳng từ thập ác lên trời.
Nếu không tin vào tính thần thánh của Giêsu, chỉ có thể cho Giêsu là vị Giáo chủ sáng lập tôn giáo, đã qua đời và được thần thánh hóa.
Một số nhà nhân chủng học cũng vẽ lại chân dung Giêsu theo khoa học, chứ không chấp nhận hình ảnh Giêsu là người da trắng mắt xanh đẹp trai kiểu châu Âu. Giêsu người Do Thái thời đó, chắc chắn phải có hình dung khác.
Chân dung Giêsu theo nhân chủng học: xem ở đây (https://www.phuot.vn/picture.php?albumid=451&pictureid=10664)
https://www.phuot.vn/imagehosting/24347130d0767e2a.jpg (https://www.phuot.vn/vbimghost.php?do=displayimg&imgid=4554)
Pietà (Mẹ sầu bi), Michealangelo
Cảnh Đức Mẹ bế xác Giêsu sau khi hạ từ trên Thập giá xuống
Giêsu đã được tôn vinh là Con Thiên Chúa, rồi Thiên Chúa, do đó mẹ của Giêsu là bà Maria (Mary) cũng phải được tôn vinh.
Kinh thánh chỉ nói rằng trước khi có mang Giêsu, bà Maria là Trinh nữ, còn sau đó không nói gì nữa, kể cả về sau cuộc đời bà thế nào, cũng không ai biết. Nhưng không sao, dù Kinh thánh không viết nhưng Giáo hội - thay mặt Chúa ở trần gian - đã quyết định điều đó.
Đầu tiên là giáo lý Đồng Trinh: Bà Maria có mang Giêsu trong sự đồng trinh, do đặc ân Thiên Chúa, và kể cả sau khi sinh Giêsu thì vẫn Đồng trinh đến trọn đời.
(Tin Lành chỉ chính thức thừa nhận Maria đồng trinh trước khi sinh Giêsu, còn sau đó thì không nói đến, không rõ có công nhận không. Nhưng vì thế mà người Công giáo thường "ghét" và "vu tội" cho người Tin Lành là không tin Đức Mẹ Đồng Trinh)
Mẹ Thiên Chúa: Trước khi tôn vinh Giêsu là Thiên Chúa thì bà Maria đã được coi là Thánh Mẫu, Đức Mẹ, một người nữ Rất Thánh, nghĩa là Thánh nhất trong tất cả mọi người. Sau khi Giêsu thành Thiên Chúa thì bà Maria được mang danh Mẹ Thiên Chúa. Tuy vậy bà vẫn chỉ là một tạo vật của Chúa, tạo vật Thánh thiện nhất, được ơn sủng nhất, đầy ơn phước.
Eva mới, Đức Mẹ của loài người: Vì Giêsu được tôn là Adam mới, cần có một Eva mới, và bà Maria được coi là Bà mẹ của nhân loại mới, Nữ Vương trời đất.
Người tiêu diệt Con Rắn: Sách Khải Huyền mô tả Satan là con rắn, đã dụ dỗ Eva phạm tội. Đến cuối cùng, Eva mới là bà Maria sẽ đạp dập đầu con rắn. Do đó bà còn là người tiêu diệt Satan, là Nữ vương Hòa Bình, là Đức Mẹ Mân Côi, Tinh tuyền thánh vẹn.
Vô nhiễm nguyên tội: Theo giáo lý thì mọi người là con cháu Adam Eva đều mắc Nguyên tội hay Tội tổ tông. Thế nhưng riêng bà Maria thì ngay từ khi bắt đầu được thụ thai từ ông bà ngoại Giêsu, đã được đặc ân sạch sẽ tội lỗi, để làm một người mẹ hoàn toàn trong sạch cho Giêsu. Giáo lý này gọi là Vô nhiễm nguyên tội, mãi đến năm 1854 mới được chính thức thành giáo lý.
Hồn xác lên trời: Sau khi bà Maria qua đời, các đồ đệ của Giêsu (cũng có thể em trai Giêsu, nếu cho rằng Giêsu còn có em trai) đã chôn cất ở trên đồi ngoại thành Jerusalem. Nhưng sau đó có người mở mộ ra thì không thấy di thể của bà. Nhưng mãi đến năm 1950 Tòa thánh mới công bố giáo lý: Bà Maria đã được Thiên Chúa nâng cả hồn và xác lên trời, chứ thi thể không bị hủy hoại như mọi người thường. Ngày tưởng niệm là 15/8.
Đấng trung gian: Mặc dù chỉ có Chúa mới là đấng duy nhất ban ơn cứu chuộc, đấng duy nhất có thể tha tội, do đó cầu xin thì chỉ có thể cầu xin với Chúa. Tuy nhiên bà Maria có thể "người trung gian xin giúp", do đó cầu nguyện với Đức Mẹ để nhờ bà xin giúp với Chúa cũng tương tự như cầu xin Chúa vậy.
(Tin Lành không chấp nhận giáo lý này, do đó tuy tôn kính nhưng không cầu xin Maria).
Đức Mẹ Đồng công: Đức Mẹ tham gia vào công cuộc Cứu chuộc của Thiên Chúa, do đó có cùng công cứu độ. Điều này chưa được Tòa thánh xác nhận, tuy nhiên nhiều tín đồ Kitô đã tôn điều này, và cho rằng đây sẽ là tín lý cuối cùng về bà Maria.
Với người Kitô giáo, bà Maria là đấng Rất Thánh, chỉ sau Chúa mà thôi. Để dung hòa với Ba Ngôi Thiên chúa là nam giới, một ngôi Mẹ Thiên Chúa cũng là điều phù hợp. Các tôn giáo đều không thể chối bỏ vai trò của Nữ giới.
***
Còn phần ông Giuse, người chồng hợp pháp của bà Maria, người cha nhân chủng học của Giêsu, nhưng chỉ là cha nuôi theo tôn giáo, được nhận danh hiệu là Bạn trăm năm Đức Mẹ, là Thánh Cả (vì ông làm chủ gia đình), Thánh Thợ (vì ông làm thợ mộc, bảo hộ cho những người lao động)
Ngày mai là lễ Phục Sinh.
Chiều nay trời xầm xì muốn mưa, đi ngang qua nhà thờ Phùng Khoang, một nhà thờ cũng đẹp giờ đã nằm trong nội thành Hà Nội.
Có điều ở đây không thấy rõ không khí lễ Phục Sinh. Một điều lạ là trước cổng nhà thờ gắn tấm biển: "Cấm quay phim chụp ảnh cổng nhà thờ và nhà xứ". Không muốn lôi thôi nên thôi cũng không chụp (cả tấm biển) đó nữa.
Làng Phùng Khoang cũng lạ, hai nửa làng theo hai tôn giáo khác nhau, cách nhau bởi con đường ở giữa. Một bên đường theo Công giáo, bên kia theo tín ngưỡng dân gian và Phật giáo. Đình làng cách nhà thờ có một cái ao nước thôi.
https://www.phuot.vn/picture.php?albumid=451&pictureid=10898
Tượng Đức Mẹ bằng đá trắng bên ngoài nhà thờ.
https://www.phuot.vn/picture.php?albumid=451&pictureid=10899
Khẩu hiệu trước cửa nhà thờ dòng Chúa Cứu Thế ở Thái Hà
https://www.phuot.vn/picture.php?albumid=451&pictureid=10897
Với Kitô giáo, câu tung hô Al-lê-lui-a thường được dùng trong lễ Phục Sinh, với nghĩa gốc là "Ca ngợi đấng Jehovah" trong tiếng Hebrew, được hiểu là "Ca ngợi Thiên Chúa" trong Kitô giáo. Câu này không được dịch ra, mà để nguyên.
Vừa qua ngày Chủ Nhật Phục Sinh, là lễ trọng quan trọng thứ hai sau lễ Giáng Sinh. Cho đến nay, các lễ trọng của Công giáo được quy định gồm nhiều lễ: Giáng sinh, Hiển linh, Tử nạn, Phục sinh, Thăng thiên, Hiện xuống.
- Giáng Sinh là lễ kỷ niệm Giêsu ra đời, thực ra là lấy Sinh nhật Thần Mặt trời La Mã 25/12
- Hiển Linh là sự kiện Ngôi sao hiện ra dẫn đường cho ba nhà thông thái phương đông đến chiêm bái Giêsu Hài đồng, vào ngày 6/1.
- Mùa chay và Tử nạn: sự kiện Giêsu bị đóng đinh trên Thập giá
- Phục Sinh: Giêsu sống lại, Chủ nhật đầu tiên sau trăng tròn đầu tiên sau Xuân phân.
- Thăng thiên: Giêsu bay lên trời
- Hiện xuống: Chúa Thánh Thần hiện xuống với các Tông đồ, chính thức thành lập giáo hội.
***
Chờ đợi điều gì?
(Trước Phục sinh 1 ngày, nhà thờ Lớn Hà Nội)
https://www.phuot.vn/picture.php?albumid=451&pictureid=10912
Mùa Phục Sinh cũng là mùa hoa loa kèn (huệ tây) ở miền Bắc. Vì thế trang trí nhà thờ dịp này dùng nhiều hoa loa kèn.
Bàn thờ nhà thờ Chính Toà - Hà Nội
https://www.phuot.vn/picture.php?albumid=451&pictureid=10913
Bàn thờ Thánh Cả Giuse, chồng bà Maria, Thánh Quan Thầy của Hà Nội, và cả vùng Đông Dương.
https://www.phuot.vn/picture.php?albumid=451&pictureid=10914
Nhà thờ Hàm Long
https://www.phuot.vn/picture.php?albumid=451&pictureid=10915
Nhà thờ Cửa Bắc
https://www.phuot.vn/picture.php?albumid=451&pictureid=10920
[QUOTE=Chitto;94740]Vừa qua ngày Chủ Nhật Phục Sinh, là lễ trọng quan trọng thứ hai sau lễ Giáng Sinh.
Xin đính chính lại cho rõ: Trong đức tin của người Kito giáo, lễ Phục sinh là lễ quan trọng nhất vì nó thể hiện niềm tin của người Kito giáo về việc Chúa Giêsu sống lại từ cõi chết và điều đó là căn bản cho Đức tin của Kito giáo. Nếu Chúa Giêsu không sống lại từ cõi chết thì đức tin Kito giáo trở thành vô nghĩa.
Tuy nhiên, đối với đa số mọi người (phần lớn là ngoài Kito giáo) thì thấy lễ Giáng sinh được tổ chức rầm rộ khắp nơi trên thế giới vì lễ này kỷ niệm ngày Chúa Giêsu ra đời nên cho rằng lớn nhất nhưng đối với người Kito giáo thì đây chỉ là lễ Mừng Chúa Giáng sinh mà thôi so với lễ Phục Sinh là Ơn Chúa Phục sinh.
Hy vọng là Chitto không phiền khi mình đường đột có góp ý này vào Topic của bạn nhưng mình nghĩ đây là cách để mọi người có cái nhìn chính xác hơn.
Cám ơn Topic rất hay của bạn, mình thật sự khâm phục hiểu biết của bạn (không phải là Kito hữu) đối với Thiên chúa giáo.
Xin đính chính lại cho rõ: Trong đức tin của người Kito giáo, lễ Phục sinh là lễ quan trọng nhất
Hy vọng là Chitto không phiền khi mình đường đột có góp ý này vào Topic của bạn nhưng mình nghĩ đây là cách để mọi người có cái nhìn chính xác hơn.
Tôi phải cảm ơn bạn đính chính ấy chứ. Quả thực cái này tôi đã nhầm, không phải vì thấy lễ Giáng sinh đông đâu, mà nghĩ là sự Bắt đầu thường được kỷ niệm quan trọng hơn sự "bắt đầu lại".
Qua topic này tôi cũng chỉ muốn chia sẻ hiểu biết của mình thôi, để những ai chưa biết thì có thể biết thêm. Đi du lịch châu Âu chẳng hạn, không biết về Kitô giáo thì có thể nói là mất nhiều lắm, vì không hiểu được bề sâu văn hóa của các công trình vật thể và phi vật thể.
Cá nhân tôi thấy không có hiểu biết về Kitô giáo là một thiếu sót khá lớn. Nhưng cũng đồng thời phải hiểu các tôn giáo khác nữa. Như người Công giáo hình như hầu hết đều hiểu sai về Tin Lành. Một người bạn tôi là Kitô hữu, cũng khá cởi mở, sống ở SG mà hoàn toàn chả hiểu gì về Tin Lành, cũng là một điều đáng tiếc.
***
Cũng nhân chuyện lễ Phục Sinh, tôi quan sát và muốn biết thử số lượng Kitô hữu ở Hà Nội có đông không, và dịp Phục Sinh là dễ quan sát nhất. Giáng Sinh thì quá đông, và không biết được bao nhiêu trong số đó là Kitô hữu. Chủ nhật thì cũng có nhiều người không đi lễ. Còn Phục sinh là Lễ trọng quan trọng nhất, thì chắc là các giáo dân phải về nhà thờ xem lễ rồi, mà người ngoại đạo thì chắc là không mấy ai biết để mà tụ tập như Noel.
Tôi đi qua 4 nhà thờ chính ở nội thành Hà Nội là nhà thờ Lớn, Cửa Bắc, Hàm Long, Hàng Bột, thì có thể thấy không được đông lắm. Lượng giáo dân trong nội thành Hà Nội rất khiêm tốn so với các vùng khác, và họ vào nhà thờ cũng rất bình thường, không có vẻ chuẩn bị, trang phục gì hơn so với các Chủ nhật thường. Điều này có lẽ khác với các giáo xứ toàn tòng.
Lễ Phục Sinh trong nhà thờ Cửa Bắc. Nhà thờ này có kiến trúc đẹp, được xây dựng tại địa điểm mà vào thời Tự Đức có một vị cố đạo đã bị chặt đầu ở đây (tức là ngoài vòng thành Hà Nội). Nhà thờ mang tên chính thức là Giáo đường kính Nữ Vương Các thánh, lấy từ ý Đức Mẹ là Nữ vương của tất cả các Thánh.
Sau này người ta gọi tắt là nhà thờ Đức Mẹ Hà Nội.
https://www.phuot.vn/picture.php?albumid=451&pictureid=10916
Sau lễ trong nhà thờ, đoàn rước đi ra trước tượng Đức Mẹ ở bên ngoài để đọc kinh cầu nguyện Đức Mẹ. Kinh này dành riêng cho Việt Nam, có nhiều câu cầu nguyện có nước Việt Nam, cũng như dâng hiến cả giáo phận và nước Việt cho Đức Mẹ !
Người cầm Thánh giá và đèn nến là các ông Trùm, Trưởng, người đứng đầu hàng giáo dân nhưng không phải Linh mục hay Phó tế.
https://www.phuot.vn/picture.php?albumid=451&pictureid=10919
Và cầu nguyện bên ngoài
https://www.phuot.vn/picture.php?albumid=451&pictureid=10921
Khi mọi người đã ra ngoài hết, nhà thờ trở nên vắng vẻ, rộng lớn và yên tĩnh hẳn lại.
Tôi đi đến trước bàn thờ chính. Bàn thờ nhà thờ Cửa Bắc có thể nói là thuộc loại đơn giản nhất trong các nhà thờ mà tôi đã gặp. Ở giữa trên cao chỉ có tượng Đức Mẹ bế Chúa Hài đồng, bên dưới là Thánh giá thôi.
Phía trên là dòng chữ tiếng Latin: "Regina-Martyrum-Ora-Pro-Nobis" nghĩa là "Nữ vương các thánh tử đạo - xin cầu cho chúng con"
https://www.phuot.vn/picture.php?albumid=451&pictureid=10917
(ảnh xấu quá)
Saigonesekid
14-04-2009, 07:33
Bạn Chitto vào trang này cũng có nhiều tư liệu về nhà thờ VN:
http://www.skyscrapercity.com/showthread.php?t=385996&page=79
Bạn Chitto vào trang này cũng có nhiều tư liệu về nhà thờ VN:
http://www.skyscrapercity.com/showthread.php?t=385996&page=79
Tôi biết trang này rồi. Tuy nhiên, theo tôi thấy tác giả của topic đó hầu như chỉ là đi copy and paste ảnh và thông tin từ các nơi khác về và tập hợp lại thôi. Những ảnh trong topic đó tôi đã từng thấy ở nhiều nơi khác. Do đó topic đó rất nhiều ảnh, nhưng chất lượng, kích thước ảnh không đều, lộn xộn.
Bên cạnh đó, cũng không giới thiệu được gì hơn về Thiên Chúa giáo, hoặc đặc trưng kiến trúc nhà thờ, thánh lễ,...
Hầu hết ảnh ở VN của tôi là ảnh tự tôi chụp, do đó khác topic kia nhiều lắm. Chẳng hạn như ảnh nhà thờ Kẻ Sở, tôi thử tìm khắp trên mạng, mà không đâu có chi tiết, tôi đã đến tận nơi chụp xem một lễ ở đó.
Tôi còn có một bộ ảnh nhà thờ gỗ cổ ở vùng ven biển, đảm bảo độc đáo, những website và forum (mà tôi đã tìm thử) chưa ở đâu có.
Với topic kia, tôi đánh giá cao công "sưu tập" chứ không được nhiều thông tin.
Sau khi Giêsu Phục Sinh, và Chúa Thánh Thần hiện xuống, chính thức thành lập Hội thánh tiên khởi của Kitô giáo, các tông đồ đã chia nhau đi rao giảng.
Có người thì ở lại đất Judea, người thì sang đất Galilee, hoặc đi lên Damacus, hoặc đi xuống Ai Cập. Họ chia nhau đi rao giảng về "nước trời", làm chứng về sự Phục sinh của Chúa, để từ đó hình thành nên các hội thánh. Trong số đó, tông đồ Phêrô (Peter) đi sang Roma, thủ đô của đế quốc La Mã, và rao giảng ở đây. Những tông đồ chủ yếu rao giảng trong cộng đồng người Do Thái ở các nơi họ đến, chứ chưa tuyên thuyết ra bên ngoài.
Người được coi là có công lao lớn nhất mở rộng tín đồ ra dân ngoài Do Thái là Phaolô (Paul), vốn đã được coi là Công dân La Mã, là người trước kia đi lùng bắt tín đồ Kitô giáo. Sau đó trong một giây phút, ông được "mặc khải" thấy Chúa, và từ đó một lòng theo đạo. Ông đã viết nhiều thư tín gửi các hội thánh, về sau các thư này được đưa vào Kinh thánh. Ông bị bắt đưa sang Roma, bị giam và bị chặt đầu ở đó.
Với giáo lý gần gũi, dễ hiểu, đi vào lòng người nhanh chóng, Kitô giáo lan rộng khắp La Mã, đặc biệt trong tầng lớp dân cùng khổ. Tôn giáo này cho họ một niềm tin vào sự sống sau cái chết, vào sự hạnh phúc vinh hiển ở nước trời, mà không cần sự cúng lễ tốn kém như cho các vị thần La Mã thời đó. Những tín đồ Kitô nhanh chóng phát triển đức tin, và không chịu tôn thờ hoàng đế La Mã - vốn tự coi mình là một bậc thần thánh - như trước nữa. Điều này làm nhà cầm quyền La Mã lo ngại và muốn tiêu diệt...
Một sự kiện được nói đến nhiều trong lịch sử Kitô giáo, là vụ cháy thành Rome năm 64 trong 6 ngày đêm, hỏa thiêu 2/3 Rome. Hoàng đế La Mã khi đó là Nero được cho là đã không tích cực chữa cháy, bỏ mặc để cho lửa cháy to hơn, để lấy cảm hứng làm thơ !
(Truyền thuyết kể rằng Nero rất thích thi ca. Có lần Nero thể hiện sự ghen tị với tổ tiên của người La Mã là hoàng tử của thành Troy xưa kia được nhìn thấy thành phố quê hương bị quân Hy Lạp thiêu trụi trong huyền thoại Troy. Do đó có người cho rằng chính Nero ra lệnh đốt Rome, và trong khi Rome cháy thì Nero đứng trên tháp cao quan sát, ca hát và chơi đàn)
Sau khi một phần lớn của Rome bị thiêu trụi trong cơn hỏa hoạn khủng khiếp, Nero ra lệnh xây lại thành phố đẹp hơn, bằng gạch đá. Đồng thời để xoa dịu sự phẫn nộ của dân chúng và quý tộc, Nero đã đổ tội cho người Kitô giáo đốt Rome. Và sự trả thù tàn khốc diễn ra.
(Điều thú vị là để ghi nhớ việc Nero "đốt thành Rome", các tác giả phần mềm ghi (burn) đĩa CD, DVD đã đặt tên là Nero luôn).
Thành Rome trong lửa, tranh thế kỷ 18
https://www.phuot.vn/picture.php?albumid=451&pictureid=12022
Vụ Nero Burning Rom này hay(beer)
Thời La Mã, hành hình con người cũng là một thú vui của giới quý tộc và công dân. Trong các khu vườn còn chưa cháy của quý tộc, Nero trói người Kitô giáo vào các cây cột, tẩm dầu và đốt (Tòa án Dị giáo sau này xử vài triệu phụ nữ bị kết tội "phù thủy" cũng theo kiểu này).
Tại đấu trường, người Kitô giáo bị đem vào cho thú dữ ăn thịt để làm trò vui cho dân chúng. Hàng trăm người Kitô giáo đã bị tàn sát, được tôn là những vị tử đạo.
Nero xem đốt đuốc - tranh Siemiradski Fackeln (thế kỷ 19).
https://www.phuot.vn/picture.php?albumid=451&pictureid=12025
Người Kitô giáo bị đem vào đấu trường
https://www.phuot.vn/picture.php?albumid=451&pictureid=12023
Khi đó Tông đồ Peter đang ở thành Rome rao giảng cho dân chúng. Ông không bị bắt, nhưng chứng kiến sự tử đạo của các tín đồ, lòng vô cùng đau đớn.
Peter đứng giữa dân chúng Rome trên đấu trường, cầu nguyện cho các con chiên đang chịu nạn bên dưới (bộ phim "Quo Vadis" - 1951).
https://www.phuot.vn/picture.php?albumid=451&pictureid=12024
Lo ngại Peter bị bắt, các đồ đệ khuyên ông nên bỏ trốn đi. Ông trốn đến ngoại thành Rome thì bỗng gặp một người đi ngược lại, và thốt nhiên ông nhận ra đó chính là Chúa Giêsu. Hoảng sợ, ông hỏi "Quo vadis, domino" - "Người đi đâu thế, thưa Chúa". Giêsu đáp: "Ta đi đến Rome đã chịu đóng đinh lần nữa".
Peter hiểu ra, quay lại Rome (Chúa biến mất), chịu bị bắt với các tín đồ của mình. Ông bị đóng đinh lên thập ác, nhưng ông xin được chồng ngược đầu thập ác, vì không dám sánh với Chúa - chết trên thập ác dựng thẳng.
https://www.phuot.vn/imagehosting/24346f41080883d0.jpg
Thánh Peter trở thành Thánh tử đạo, vị thánh của thành Rome.
Sau này, Giáo hội La Mã dựng trên nơi được cho là phần mộ của ông ngôi nhà thờ vĩ đại nhất thế giới - Đại thánh đường St.Peter, ngôi nhà thờ quan trọng nhất, đẹp nhất.
https://www.phuot.vn/imagehosting/24346f2ac8d3a6c2.jpg (https://www.phuot.vn/vbimghost.php?do=displayimg&imgid=3703)
Hầm mộ dưới chân bàn thờ chính, nơi đã tìm thấy một số di cốt, được cho là của thánh Peter (Phêrô)
https://www.phuot.vn/picture.php?albumid=451&pictureid=12028
(Ảnh sưu tầm)
Trước khi xảy ra vụ hỏa hoạn và sự tàn sát kia, thì Paul đã bị xử tử ở Rome rồi. Vì ông là công dân La Mã, nên được hưởng hình thức tử hình "nhẹ nhàng, văn minh" hơn là chặt đầu, chứ không phải đóng đinh, chôn sống... như người khác. Ông và Peter trở thành hai vị Thánh hàng đầu của Công giáo La Mã.
Nơi được cho là mộ của Thánh Paul (Phaolô), dựng lên Đại thánh đường Thánh Phaolô Ngoại thành (Basilica of St.Paul Outside the Walls) vì nơi này nằm ở ngoài vòng thành Rome, ngày nay là một trong 4 Đại thánh đường quan trọng nhất Rome, và cũng là Nhà thờ rất lớn, rất đẹp.
Ảnh sưu tập, hồi đi Rome không đến được đây. Bác nào có đến rồi góp vui với tớ.
Từ ngoài nhà thờ, với tượng Thánh Phaolô (Paul) cầm gươm
https://www.phuot.vn/picture.php?albumid=451&pictureid=12046
Bên trong nhà thờ, đằng xa là tượng Thánh Paul bên phải cầm gươm, bên trái là tượng Thánh Peter cầm Chìa khóa thiên đường.
https://www.phuot.vn/picture.php?albumid=451&pictureid=12047
Một góc ảnh chụp sưu tầm khác. Ở chính giữa là một bàn thờ, mà bên dưới nó được cho là mộ của Thánh Paul.
https://www.phuot.vn/picture.php?albumid=451&pictureid=12048
Nhiều nhà thờ Công giáo ở Việt Nam cũng có tượng hai vị Thánh này, như bàn thờ nhà thờ Chính tòa Hà Nội
https://www.phuot.vn/picture.php?albumid=330&pictureid=6701
Người Kitô giáo còn bị đàn áp nhiều lần, nhưng ngày càng phát triển, đặc biệt là ở ba thành phố lớn nhất trong đế quốc La Mã: Rome, Alexandria, và Antiorch.
Sự kiện rất quan trọng đánh dấu sự hưng thịnh của Kitô giáo là khi Hoàng đế La Mã phía tây Constantine thỏa thuận với hoàng đế La Mã phía đông chấp nhận Kitô giáo là hợp pháp, không bị đàn áp nữa năm 313. Lúc này La Mã đã bắt đầu rạn nứt, hình thành hai khu vực phía đông theo văn hóa Hy Lạp, phía tây theo văn hóa La tinh. Truyền thống Kitô giáo nói rằng trước một trận đánh, Constantine đã thấy một dấu hiệu trên trời và dòng chữ "vì dấu hiệu này mà thắng", ông đã thắng trận đó và cho đó là dấu hiệu của Chúa Kitô.
Sau đó Constantine trở thành Đại đế (August) của toàn La Mã, và ưu ái Kitô giáo, tuy nhiên chỉ đến khi sắp chết mới chịu làm lễ rửa tội.
Mẹ của Constantine đại đế, bà Thái hậu Helena đã theo Kitô từ sớm, là một người rất sùng đạo. Bà hành hương về Jerusalem để đi tìm các di vật của Giêsu, và theo truyền thuyết bà đã tìm thấy những mảnh gỗ của cây Thánh giá và những chiếc đinh mà 300 năm trước đã dùng để hành hình Giêsu. Bà cũng đã đi khắp vùng để xác định các địa điểm linh thiêng trong Kitô giáo.
Constantine đại đế và Thái hậu Helena được tôn phong là Thánh, và Thánh ngang hàng với các vị Tông đồ.
Sau khi hợp pháp hóa Kitô giáo, đại đế Constantine còn làm nhiều việc, mà quan trọng nhất là triệu tập Công đồng Nicea I để hệ thống hóa Kinh thánh và giáo lý. Công đồng gồm đại diện các giám mục trên khắp La Mã, họp lại để xác định các vấn đề quan trọng nhất của Kitô giáo.
Tại đây họ đã xác định lấy 4 sách Phúc Âm làm nên bộ Kinh Tân Ước. Các sách khác không giống với 4 sách này đều bị tiêu hủy. Tại đây, các giáo lý chính, nghi thức, luật lệ được xác định làm nền tảng cho hệ thống giáo hội.
Từ đây, Kitô giáo chính thức trở thành Kitô - La Mã, là tổng hợp của hai yếu tố: Thần học Kitô và Hệ thống hành chính kiểu La Mã. Chức sắc giáo hội được xây dựng trên khung quan chức hành chính La Mã.
Constantine xác định ba Tòa giám mục lớn nhất là Tòa giám mục Rome, Alexandria, Antiorch; và ba vị Giám mục ở ba nơi này thành ba Giáo trưởng (hay Thượng phụ). Dưới quyền là các giám mục, rồi hệ thống linh mục, phó tế. Có thể nói hệ thống này vẫn còn hoạt động hữu hiệu cho đến ngày nay.
Những phần còn lại của pho tượng Constantine khổng lồ, để ở Bảo tàng tại Rome. Ảnh sưu tầm.
(Đã từng đến đây rồi mà chụp chả ra cái gì, hic)
https://www.phuot.vn/picture.php?albumid=451&pictureid=12472
Tượng Constantine tại hành lang nhà thờ St.Peter, như là vị Thánh hoàng đế bảo trợ cho Kitô giáo, cũng là người xây dựng hệ thống giáo phẩm.
https://www.phuot.vn/picture.php?albumid=451&pictureid=12471
Có rất nhiều người đến Rome nhầm tưởng Nhà thờ St.Peter vĩ đại của Vatican là nhà thờ Chính tòa của Rome. Mặc dù St.Peter là nơi diễn ra các hoạt động quan trọng, lớn nhất của Công giáo, nhưng nhà thờ Chính tòa Rome lại là Đại giáo đường St.John Lateran, cách Vatican một đoạn xa.
Nhà thờ này được xây dựng ngay sau khi Constantine công nhận Kitô giáo, và trở thành Nhà thờ đầu tiên, nhà thờ Mẹ cho toàn bộ Giáo hội Công giáo, cũng là Nhà thờ Chính tòa thành Rome. Trong nhiều thế kỷ, nhiều đời Giáo hoàng đều ở đây, trong tòa cung điện ngay bên cạnh nhà thờ, cho đến thế kỷ 16 mới chuyển sang Vatican. Ngai Giám mục Rome đặt ở đây.
Nhà thờ này được gọi là Tổng Vương cung Thánh đường, nhà thờ Chính tòa cho toàn bộ Công giáo trên toàn Thế giới.
So về kích thước, nhà thờ này khá khiêm tốn so với các Đại giáo đường khác, tuy nhiên về mặt chính thống thì là nhà thờ quan trọng nhất của toàn bộ Giáo hội Công giáo.
(Ảnh sưu tầm)
https://www.phuot.vn/picture.php?albumid=451&pictureid=12467
Bên trong Nhà thờ
https://www.phuot.vn/picture.php?albumid=451&pictureid=12468
Ngai Giám mục thành Rome, tức là giáo hoàng, được trang trí khá đơn giản
https://www.phuot.vn/picture.php?albumid=451&pictureid=12469
Đặt trong lòng La Mã với những truyền thống đế quốc hùng mạnh và lâu đời, những yếu tố của La Mã cũng ăn sâu vào Giáo hội. Từ những tập hợp tín hữu, La Mã đã quy chuẩn tôn giáo theo những quy luật chặt chẽ, đặc biệt là quan niệm "thẩm quyền tối cao" được nâng cao đến mức tối đa, và sau này cũng là nguyên nhân chính kéo châu Âu vào đêm trường Trung cổ nghìn năm.
La Mã chuẩn hóa Kinh thánh Tân Ước trên 4 sách Phúc Âm, và những gì suy ra từ đó gọi là Thánh kinh. Nhưng có nhiều điều chưa bao giờ được viết ra trong Kinh thánh, cũng được đưa ra nhằm củng cố quyền lực giáo hội. Những điều đó gọi là Thánh truyền. Thánh kinh và Thánh truyền (từ Kinh và từ Truyền thống) trở thành nền tảng giáo lý, mà về sau Tin lành bác bỏ yếu tố Thánh truyền.
Vậy những điều nào không được viết trong Kinh thánh mà lại được xác nhận là có giá trị? Theo đúng kiểu thiết lập Viện Nguyên lão của La Mã, các Công đồng của các giám mục được triệu tập để bỏ phiếu thông qua, và thời gian đầu do các hoàng đế La Mã chủ trì, sau đó là các Giáo trưởng.
Các Công đồng này đặc biệt đề cao tột độ vai trò của Giáo hội và Giáo phẩm, đặc biệt nhấn mạnh Thẩm quyền của mình: các giáo dân chỉ thực sự được là giáo dân, thực sự là theo Chúa nếu thông qua Giáo hội. Giáo hội là trung gian duy nhất, là đại diện của Chúa, có thẩm quyền vô hạn với giáo dân. Giáo hội có quyền kết tội và giải tội, đó là cơ sở của các quyền lực khác.
Một hình thức kết tội nặng nhất của giáo hội là Rút phép Thông công, hay Vạ tuyệt thông: người bị Vạ tuyệt thông tương đương với bị tử hình về tâm linh, khai trừ khỏi tôn giáo, không thể "hiệp thông" với Thiên Chúa và nhận lãnh ơn ích từ Thiên Chúa, và nghiễm nhiên coi như là sẽ vào địa ngục.
Thẩm quyền vô hạn và quyền được kết tội với linh hồn người khác một cách tối cao này dẫn đến những hệ lụy nặng nề về sau. Và người theo Tin Lành cũng phủ nhận quyền này của giáo hội Công giáo, cho rằng Thiên Chúa không cần trung gian vẫn có thể hiệp thông với người tin vào Chúa.
Từ một tôn giáo bình dân và đầy tình yêu thương nhân ái, Kitô giáo sau khi tiếp nhận kiểu cai trị La Mã, đã dần trở thành một kiểu triều đình tôn giáo, mà đến các thế kỷ sau, cũng rơi vào suy đồi y như các triều đình phong kiến khác trên thế giới.
Cũng vì tự cho mình là Đại diện của Thiên Chúa, có thẩm quyền trên toàn bộ con người, nên Giáo hội và thành viên giáo hội Công giáo có những lễ mà người phi Kitô giáo không thể tưởng tượng được.
Chẳng hạn việc Tổng thống Việt Nam Cộng hòa Ngô Đình Diệm làm lễ : Dâng hiến cả nước Việt Nam cho Trái Tim Đức Mẹ vào năm 1961.
Hay việc ba vị giáo hoàng đã lần lượt làm lễ: Dâng hiến cả Thế giới và giao phó toàn bộ nhân loại cho Trái tim Đức Mẹ vào các năm 1942, 1964, 1982.
Ngay cả người Kitô giáo thuộc Chính thống giáo, Tin Lành cũng không chấp nhận điều này.
Bác chittoi kiến thức uyên thâm quá. Bái phục.
Em thì lười thỉnh thoảng đọc mót sách và đi hóng chuyện. Thấy bảo Tin lành và Công giáo ghét nhau ghê lắm dù cùng thờ 1 chúa. Đạo Tin lành không công nhận giáo hội La mã, đức mẹ và lễ Misa cũng như không thờ tranh ảnh, tượng. Vẫn tin có thiên đàng và địa ngục nhưng Tin lành khuyên tín đồ "nhập thế" hơn để hưởng phúc ở nhân gian trước đã. Nói chung các nước Tin lành thường phát triển hơn các nước theo Công giáo và tín hữu thường có "mặt bằng dân trí" cao hơn.
Ngày trước em đọc về nội chiến ở Pháp 2 phe Công giáo và Huguenot oánh nhau. Nhớ đoạn tả tín đồ Tin lành đi qua nhà thờ phải bắn vào tượng đức mẹ. Còn cha cố thấy quân Tin lành thì phải kiếm chỗ núp không thì đứt. Các bác Công giáo thì gây ra vụ tàn sát đêm thánh Bác-tê-lê-mi làm mấy chục nghìn bác tin lành hy sinh. Trước khi đi giết người, đám đồ tể còn được các linh mục ban phước. Đích thân giáo hoàng còn ca ngợi cuộc tàn sát này. Bó chiếu toàn tập.
chaubaogia
29-05-2009, 16:09
Kính phục bác chitto quá. Công nhận bác trình cao về khoản nhà thờ và chùa chiền. Bác có thông tin gì về nhà thờ cổ Lòng Sông ở huyện Tuy Phước, Bình Định thì chia sẻ cho anh em với. Nghe nói nhà thờ này lúc Bá Đa Lộc sang VN cho xây dựng. Thanks bác trước
Tôi cũng chỉ là người cóp nhặt, tổng hợp thôi. Với những nơi tôi chưa đến, thì nếu có nói cũng không khác gì các thông tin trên mạng. Do đó với nhà thờ Lòng Sông như bạn hỏi, thì tập hợp thông tin trên mạng chắc sẽ tốt hơn, vì tôi chưa đến đó bao giờ.
Trong giai đoạn đến thế kỷ 5 - 6, gọi là thời kỳ của các giáo phụ, Kitô giáo thực sự là tôn giáo tối ưu của châu Âu. Trước đó, tôn giáo đa thần Hy Lạp - La Mã không thể thỏa mãn được nhu cầu tâm linh, trình độ trí tuệ của người La Mã. Việc tôn thờ đủ các loại thần như: Jupiter (Zeus - Dớt), Venus (Aphrodite), Neptune (Poseidong) không có tác dụng dẫn dắt, giáo dục nhiều, và không phải tôn giáo cho dân chúng.
Khi đó Kitô giáo là luồng gió mới đầy nhân bản, và các học giả, trí thức trên đế quốc La Mã đã dành rất nhiều công phu nghiên cứu, sử dụng Kinh thánh để lý giải các vấn đề, tạo nên một nền Thần học vững chắc kiên cố đến hơn một nghìn năm sau. Có thể nói Kitô giáo thời kỳ này đã tập trung được những bộ óc xuất sắc nhất của châu Âu. Những học giả thần học hàng đầu này gọi là các Giáo phụ, tập trung ở khu vực văn minh La Mã và Hy Lạp như Rome, Constantinope, Antiorch, Alexandria.
Phía tây và bắc Âu vẫn còn trong tình trạng văn minh thấp hơn, và La Mã coi người dân các vùng đất thuộc Bắc Âu, Anh, Pháp, Đức, Tây Ban Nha... ngày nay như các giống người man di, giống rợ chưa được khai phá văn minh. Trong khi La Mã đã từ bỏ tôn giáo đa thần Hy Lạp thì Bắc Âu vẫn tôn thờ các vị thần Viking, mà các vị thần này còn để lại dấu ấn trong hệ thống tên gọi Thứ của tiếng Anh.
Thời kỳ các Giáo phụ - đỉnh cao của Thần học Kitô - kéo dài đến thế kỷ 6. Tiếp đó là Đêm trường Trung cổ một nghìn năm, cho đến thời Khai Sáng - Phục Hưng.
Đế quốc La Mã hùng mạnh và phát triển quá rộng đã bị chia cắt, và Kitô giáo cũng bị chia cắt theo. Mặc dù đến năm 1054 mới chính thức, nhưng từ thế kỷ thứ 5 đã có sự phân chia sâu sắc.
Constantine đại đế, sau khi trở thành vị vua bảo trợ số 1 cho Kitô giáo, cũng đã xây dựng một thành phố lớn ngay ở eo biển đi vào Biển Đen, điểm kết nối giữa Châu Âu và Châu Á, và đặt tên mình cho nó, tức là thành Constantinople, ngày nay mang tên Istanbul. Đại đế đã dời đô từ Rome sang đây, và gọi đây là Rome mới.
Lúc này, Công đồng Kitô giáo chấp nhận tại La Mã có 5 vị Giáo trưởng đứng đầu 5 Giáo hội: Giáo trưởng Rome, Constantinople, Alexandria, Antiorch, Jerusalem.
Trước khi có Constantinople, Alexandria đứng vị trí số 2 sau Rome, nay phải nhường cho Constantinople. Tuy nhiên 5 vị Giáo trưởng là có quyền lực về danh nghĩa là ngang bằng nhau, "không can thiệp công việc nội bộ của nhau", chỉ cùng chung giáo lý, đức tin.
Tuy vậy, trong 5 Giáo hội này, chỉ có Rome thuộc Tây La Mã nói tiếng Latin, còn 4 nơi còn lại thuộc Đông La Mã nói tiếng Hy Lạp. Đầu tiên từ sự phân cách khác biệt về ngôn ngữ, văn hóa, dần đến sự cạnh tranh về quyền lực đã chia cắt Kitô giáo sâu sắc.
https://www.phuot.vn/imagehosting/24346a94c18900cf.jpg
Đông La Mã mang tên Đế quốc Byzance đã đóng góp rất nhiều cho Kitô giáo, cả về giáo lý lẫn nghệ thuật, kiến trúc.
Tại thành Rome mới - Constantinople, một ngôi Đại giáo đường Kitô giáo - Nhà thờ Giáo trưởng được dựng lên, và là nhà thờ lớn nhất thế giới trong suốt 1000 năm: Nhà thờ Hagia Sophia có nghĩa là Sự Sáng suốt thần thánh (của Chúa).
Kỳ quan thế giới này được dựng từ khoảng 530 và vẫn còn đến ngày nay. Mái vòm nhà thờ là một kỳ tích kiến trúc và xây dựng, đứng vững 1500 năm nay, là mái vòm lớn nhất trong suốt hơn 1000 năm cho đến khi Nhà thờ St.Peter mới ở Rome được dựng. Sau khi bị Hồi giáo chiếm, nơi đây trở thành giáo đường Hồi giáo lớn nhất trong 500 năm nữa, và nay thành bảo tàng.
Trên phuot có một số bác đã đến đây và viết rồi. Tớ chưa được đến, và hi vọng sau này sẽ được đến nơi đây, tìm xem các bức mosaic cổ xưa về hình ảnh Chúa Kitô...
Nhà thờ nhìn từ trên cao, gần cửa biển ngăn cách châu Âu và châu Á (ảnh sưu tầm)
Bốn ngọn tháp ở bốn góc là do Hồi giáo xây thêm. Về sau đế quốc Hồi giáo Ottoman cũng bắt chước kiểu nhà thờ này cho các giáo đường của mình.
https://www.phuot.vn/picture.php?albumid=451&pictureid=13383
Ảnh sưu tầm chụp bên trong nhà thờ, với những sự thay đổi theo kiểu Hồi giáo
https://www.phuot.vn/picture.php?albumid=451&pictureid=13384
Và mái vòm vĩ đại "được treo từ thiên đường", mái vòm không xây liền mà được trổ 40 cửa, thể hiện trình độ tuyệt vời của kiến trúc sư trong lấy ánh sáng và giữ độ vững của công trình, thách thức động đất, bão tố...
https://www.phuot.vn/picture.php?albumid=451&pictureid=13385
Về lý tưởng Kitô giáo thì Giáo hội là Duy Nhất, nhưng thực tế thì 5 Giáo hội dưới sự lãnh đạo của 5 Giáo trưởng - ngôn ngữ Kitô giáo gọi là Thượng Phụ (Patriarch) không thể lúc nào cũng bằng lòng với nhau. Mỗi người đều tự khẳng định tính chính thống của mình, thể hiện qua danh xưng.
1. Giáo trưởng Rome, Kế thừa Thánh Phêrô (Peter).
2. Giáo trưởng Constantinople, Thượng Phụ Đại kết toàn thế, kế thừa Thánh Anrê (Andrew).
3. Giáo trưởng Alexandria, Thượng Phụ giáo hội châu Phi, kế thừa Thánh Maccô (Mark).
4. Giáo trưởng Antiorch, Thượng Phụ giáo hội vùng phía Đông, kế thừa Thánh Phêrô và Phaolô (Peter và Paul), giống Giáo trưởng Rome.
5. Giáo trưởng Jerusalem, Thượng Phụ giáo hội vùng Thánh địa, và vì ở Jerusalem, nên được coi là kế thừa ngay từ Chúa Giêsu.
Thời đầu tiên Rome là đứng đầu, nhưng khi Constantine đại đế rời đô về Constantinople thì vai trò của Giáo trưởng Rome bị đe dọa nghiêm trọng. Nhiều Công đồng (đại hội toàn thể Giám mục) chuyển từ Rome sang Constantinople, và do đó nghiễm nhiên nâng cao vị thế của Thượng Phụ Constantinople.
Sau khi Tây La Mã bị các tộc người phương Bắc tiêu diệt, chỉ còn Đông La Mã là chính thống, thì vị trí của Rome càng bị thấp. Để nâng cao vai trò của mình, Giáo trưởng Rome về sau đã nhận nhiều danh xưng khác nữa:
- Danh xưng Pope, nghĩa là Cha Cả, là do bắt chước Giáo trưởng Alexandria đã tự nhận trước đó, về sau ta dịch Pope là Giáo hoàng.
- Danh xưng Potiff Maximus nghĩa là Lãnh đạo Tối cao, xưa chỉ dành cho Hoàng đế La Mã
- Và đặc biệt là tự xưng Vicar of Christ: Đại diện Chúa Kitô ! Trong khi các Giáo trưởng khác chỉ dám nhận là Đại diện của các Thánh, thì Giáo trưởng Rome đã nâng mình lên cao hơn bằng cách tự nhận mình là Đại diện của chính Thiên Chúa. Đây là điều mà tất cả những người không theo Công giáo Roma không thể chấp nhận được.
Hội thánh Kitô giáo, vốn tự nhận là Duy nhất, Thánh thiện, Công giáo, Tông truyền, thực sự đã không phải là Duy nhất ngay từ những thế kỷ đầu tiên.
MANHHUNG
22-06-2009, 16:33
Em có hai tấm hình mới chụp sau đây, bác Chitto có thể cho anh em đôi câu chuyện nhỏ về chúa, xoay quanh các đặc điểm "lạ" trong 2 tấm hình.
- Tấm 1: Em không rõ "ai" đang quỳ nâng chúa lên vậy ? Đôi bàn tay của chúa nói lên điều gì ?
- Tấm 2: Em không rõ cái vòng trên đầu chúa ? Mảng đen trên đầu chúa là mái tóc hay tấm khăn vậy bác ?
(Em không am hiểu lĩnh vực này, nếu dùng từ không chuẩn, bác chỉnh sửa và bỏ quá cho).
1
https://i157.photobucket.com/albums/t58/hungsauht/IMG_0395.jpg
2
https://i157.photobucket.com/albums/t58/hungsauht/IMG_0410.jpg
- Tấm 1: Em không rõ "ai" đang quỳ nâng chúa lên vậy ? Đôi bàn tay của chúa nói lên điều gì ?
Bức tượng của bác nếu ở Rome thì tôi có thể nghi ngờ là tượng 1 vị Giáo hoàng nữa. Tuy nhiên nếu ở nhà thờ Việt Nam thì chắc là tượng Chúa Giêsu.
Tượng Chúa cũng có những phong cách và chuẩn mực. Nếu tượng Giêsu đội vương miện và mặc áo choàng vai như vậy thì được gọi là Chúa Kitô Vua, mô tả Chúa là Vua của các vua, Vua của thế giới, Vua của Nước trời. Với tượng Chúa Kitô Vua thì hai tay dang ra hướng lên trên như đang chào đón các con chiên vào nước trời, hoặc tay trái cầm quyền trượng, tay phải cầm quả cầu - biểu tượng của quyền lực.
Bức tượng bác chụp hai tay đã bị gãy nên không chắc chắn là khi nguyên bản nó thế nào. Tôi đoán là hai tay đang dang ra như chào đón.
Còn bên dưới thì là hai thiên thần thôi. Thiên thần cũng có nhiều loại như: bệ thần, dũng thần, quản thần, uy thần, lãnh thần,..., hình ảnh ở đây thường là các tiểu thiên thần với hình dạng của trẻ em, có cánh. Tuy nhiên có lẽ do trình độ tạo tác ở đây còn chưa đủ, nên hình thiên thần không đủ đẹp.
- Tấm 2: Em không rõ cái vòng trên đầu chúa ? Mảng đen trên đầu chúa là mái tóc hay tấm khăn vậy bác ?
Mảng đen là tóc của Chúa Giêsu. Tranh tượng thể hiện Chúa Giêsu có mái tóc đen dài xõa ra. Cái vòng trên đầu là vòng hào quang, mà Chúa và các Thánh đều có. Ở đây cái vòng là một bóng đèn huỳnh quang, để buổi tối thắp sáng tạo ra vòng hào quang, nên dây điện lòng thòng nối xuống.
MANHHUNG
23-06-2009, 08:23
Cảm ơn bác Chitto nhiều nhiều, bác có nói em mới biết.
Em chụp ở bãi biển Đồng Xương. Hi hi, xem topic "Trấn Sơn Nam" của bác, em mới biết địa danh nơi đây.
1. Giáo trưởng Rome, Giáo hoàng
2. Giáo trưởng Constantinople, Thượng Phụ Đại kết toàn thế
3. Giáo trưởng Alexandria, Giáo hoàng giáo hội châu Phi
4. Giáo trưởng Antiorch, Thượng Phụ giáo hội vùng phía Đông
5. Giáo trưởng Jerusalem, Thượng Phụ giáo hội vùng Thánh địa
Trong 5 vị Giáo trưởng thì 4 vị sau theo truyền thống Hi Lạp, là truyền thống được coi là nguyên thủy hơn, từ ngôn ngữ Kinh Thánh, nghi lễ, trang phục, phục sức,... đều khác hẳn với Rome. Ngày nay 4 giáo hội này thuộc Chính Thống giáo, còn Rome trở thành Công giáo La Mã.
4 vị Giáo trưởng hiện tại trong thường phục tu sĩ, từ trái sang: Giáo trưởng Jerusalem - Alexandria - Constantinople - Antioch (ảnh sưu tầm trên mạng)
https://www.phuot.vn/picture.php?albumid=451&pictureid=17197
Sự gặp gỡ gần đây nhất của Giáo trưởng Rome (Giáo hoàng Tây phương) và Giáo trưởng Constantinople (Thượng phụ Đông phương)
(ảnh sưu tầm trên mạng)
https://www.phuot.vn/picture.php?albumid=451&pictureid=17199
Trang phục nghi lễ của Kitô giáo phương Đông - sau này gọi là Chính Thống giáo khác xa với Kitô giáo phương Tây - Công giáo La Mã (người Việt Nam quen gọi nhầm là Thiên Chúa giáo)
Giáo trưởng Jerusalem
https://www.phuot.vn/picture.php?albumid=451&pictureid=17200
Sau 4 vị Giáo trưởng phương Đông, còn có nhiều vị khác xưng Giáo trưởng - Thượng phụ, mà quyền lực nhất là Thượng Phụ toàn Nga.
Thượng phụ Toàn Nga (áo trắng) với các Giám mục Chính Thống giáo Nga
https://www.phuot.vn/picture.php?albumid=451&pictureid=17198
(Ảnh sưu tầm trên mạng)
Từ hai truyền thống Kitô giáo chính: La mã phương Tây và Hy Lạp phương Đông, mà nhà thờ cũng chia hai kiểu kiến trúc mặt bằng: Chữ thập Latin và chữ thập Hi Lạp (sau này là Byzance).
Chữ thập Latin có 1 cánh dài nhất hướng ra cổng, hai cánh ngang ngắn hơn, và phần đầu kia chữ thập có thể rất ngắn.
Chữ thập Hi Lạp có 4 cánh bằng nhau, ngắn đều.
Các nhà thờ cổ đều sử dụng trang trí mosaic là kiểu tranh khảm bằng các viên đá màu, có thể tạo nên những bức tranh tường rất lớn mà lại bền với thời gian, cả nghìn năm không hỏng.
Trong thế kỷ 4 và 5, sự di cư và xâm lăng của các bộ tộc kém văn minh hơn nhưng hiếu chiến hơn ở phương Bắc đã tiêu diệt La Mã phía Tây. Các tộc Goths, Vandals, Frank, liên tục bành trướng thế lực, và chính là tổ tiên của các nước Đức, Pháp, TBN, BĐN sau này.
Trong thế kỷ 5, kẻ thù đáng sợ nhất của châu Âu là tộc Huns, có thể là hậu duệ của người Hung Nô châu Á tràn sang. Thủ lĩnh người Huns là Attila rất hung bạo và thiện chiến đến nỗi người Kitô giáo kinh sợ gọi ông là "Sự trừng phạt từ Chúa". Liên tiếp các thành trì La Mã sụp đổ, và quân Huns tiến thẳng đến Roma lúc đó đã kiệt lực.
Cha Cả (Pope - giáo hoàng) của thành Rome khi đó là Leo đệ nhất đã dũng cảm ra đối mặt và thuyết phục được Attila không phá hủy đô thành vĩ đại. Dù không phá hủy, nhưng quân Huns đã thoải mái cướp đi các báu vật của Rome. Các tòa nhà, giáo đường vẫn đứng đó, lửa không cháy, nhà không đổ, nhưng các kho tàng, các bàn thờ đã trống trơn các đồ quý giá mà đế quốc đã gom góp trong mấy trăm năm.
Dù sao, Leo I đã được tôn là vị giáo hoàng vĩ đại : "Leo the Great" và về sau được phong Thánh. Tôn phong Vĩ đại cũng bắt đầu được sử dụng.
Từ lúc này, bán đảo Italia không còn vua, trên chính thống thì vua La Mã phương đông tại Constantinople là hoàng đế chung, nhưng thực tế thì quyền hành dân sự bắt đầu rơi vào tay Giáo trưởng Roma - Giáo hoàng.
Leo I thuyết phục Attila bên ngoài thành Rome, tranh của Raphael: Leo I cưỡi ngựa bên trái, Attila ở giữa. Hai người bay bên trên là Thánh Peter cầm chìa khóa và Thánh Paul cầm gươm đang đe dọa quân Huns. Tất nhiên đây chỉ là tưởng tượng của họa sĩ.
https://www.phuot.vn/picture.php?albumid=451&pictureid=17231
Những nhà thờ cổ ở Rome có từ thời này đều có kiến trúc La Mã cổ hoặc Roman rất vững chãi, nhưng trông từ bên ngoài cũng nặng nề.
Kiến trúc nhà thờ cũng giống các hội đường La Mã cổ, là một tòa nhà hình chữ nhật càng lớn càng tốt. Chỉ có một đầu, nơi để bàn thờ thì có rộng hơn một chút ra hai bên, chứ chưa hình thành hai cánh ngang của chữ thập như về sau. Mái nhà thờ có hai mái, bên ngoài dốc, bên trong phẳng, chứ không cao vút như kiến trúc Gothic, Baroque, Tân cổ điển về sau.
Nhà thờ tiêu biểu theo kiến trúc Roman này là Santa Maria Maggiore (Nhà thờ Đức Bà Cả) ở Rome, dựng từ năm 440. Hơn một nghìn rưỡi năm qua, công trình vẫn đứng vững, và được trang trí đẹp hơn.
Tranh vẽ của Pannini Giovanni Paolo bên trong nhà thờ Roman này vào thế kỷ 18
https://www.phuot.vn/picture.php?albumid=451&pictureid=17232
Và ngày nay (ảnh sưu tầm, tớ vào nhưng không chụp được)
https://www.phuot.vn/picture.php?albumid=451&pictureid=17233
langbiang
03-09-2009, 01:02
Những nhà thờ cổ ở Rome có từ thời này đều có kiến trúc Roman rất vững chãi, nhưng trông từ bên ngoài cũng nặng nề.
Kiến trúc nhà thờ cũng giống các hội đường La Mã cổ, là một tòa nhà hình chữ nhật càng lớn càng tốt. Chỉ có một đầu, nơi để bàn thờ thì có rộng hơn một chút ra hai bên, chứ chưa hình thành hai cánh ngang của chữ thập như về sau. Mái nhà thờ có hai mái, bên ngoài dốc, bên trong phẳng, chứ không cao vút như kiến trúc Gothic, Baroque, Tân cổ điển về sau.
Nhà thờ tiêu biểu theo kiến trúc Roman này là Santa Maria Maggiore (Nhà thờ Đức Bà Cả) ở Rome, dựng từ năm 440. Hơn một nghìn rưỡi năm qua, công trình vẫn đứng vững, và được trang trí đẹp hơn.
Tranh vẽ của Pannini Giovanni Paolo bên trong nhà thờ Roman này vào thế kỷ 18
https://www.phuot.vn/picture.php?albumid=451&pictureid=17232
Và ngày nay (ảnh sưu tầm, tớ vào nhưng không chụp được)
https://www.phuot.vn/picture.php?albumid=451&pictureid=17233
Hi bác Chitto!
Là dân công giáo nhưng e rằng kiến thức mình biết chẳng là chi hết. Cám ơn C rất rất nhiều - nhất là cách viết của bác ở chữ hoa đối với các tên thánh, Chúa rất đúng chỗ. Hy vọng có dịp đồng hành cùng Chitto
Bắt đầu thời Trung Cổ, khi La Mã phía Tây sụp đổ, các giống Vandal, Goth (gọi chung là giống Germani - người Đức) lan tràn Tây Âu. Các vua German cai trị cả phần đất Italia, một số thần phục Hoàng đế La mã phía Đông.
Lúc này Kitô giáo ở Constantinople là chính thống, Giáo trưởng Roma nằm dưới quyền của vua German, và dưới hoàng đế La Mã. Các Công đồng - Đại hội đồng giám mục Kitô giáo đều tổ chức tại Constantinople.
Tuy nhiên, Giáo trưởng Rome cũng ngày càng thể hiện vai trò lãnh đạo của mình với phía Tây châu Âu, khi gửi các đoàn truyền giáo đi khắp nơi, sang đất Gaule của người Frank, đất Đức, đất Anh,..., các tộc German đã chấp nhận Kitô giáo, và Giáo trưởng Rome trở thành người dẫn dắt tinh thần cho họ. Các đoàn quân German luôn có các nhà truyền giáo đi cùng đã tràn khắp tây Âu, và tiến tới cả Bắc Âu.
Giống người Viking Bắc Âu tiến đánh lục địa, cũng dần cải đạo. Họ từ bỏ tín ngưỡng Bắc Âu thần thoại oai hùng nhưng hạn chế của các vị thần Odin, Thor, để sang với Thiên Chúa Kitô giáo.
Ngôi trường Triết học ở Athens - được khởi xướng từ 1000 năm trước bởi Plato, Aristotle bị phá hủy toàn bộ, vì Triết học Hi Lạp này không phù hợp với Kinh thánh Kitô giáo.
Một bước ngoặt quan trọng của Kitô giáo - chính xác hơn là Công giáo La Mã, là sự xuất hiện của Charlemagne đại đế.
Cho đến trước năm 800, Giáo trưởng La Mã - về danh phận - vẫn buộc phải nằm trong sự kiểm soát của Hoàng đế La Mã phía Đông, và như vậy ở dưới Giáo trưởng Constantinople.
Charlemagne là vị vua người Frank đã chinh phục hầu như toàn bộ châu Âu, từ Tây Ban Nha cho đến hết vùng đất Đức - Áo, tạo thành một đế quốc bao trùm toàn bộ cả các vùng đất mà xưa kia La Mã chưa chinh phục được.
Năm 800, Charlemagne đến Rome như một người chiến thắng. Giáo trưởng Rome khi đó là Leo III đã nhận thấy ngay vai trò quan trọng của vị vua người Frank này (trước đó người La Mã vẫn cho họ chỉ là những giống rợ). Vào ngày Giáng sinh năm 800, Leo III đã tôn phong Charlemagne tước hiệu Augustus (Đại đế La Mã), một tước hiệu vốn chỉ dành riêng cho các hoàng đế La Mã chính thống.
Sự kiện đó đã giúp Rome tách khỏi Constantinople: Từ đây Rome đã có một vị hoàng đế chính thức chứ không phải phụ thuộc hoàng đế La Mã phía Đông nữa. Đồng thời Charlemagne đại đế cũng hứa sẽ bảo hộ Giáo hội Rome cũng như sự độc lập của giáo hội này. Từ đây, Rome tách khỏi cộng đồng Kitô phương Đông.
Charlemagne đại đế được coi là vị vua bảo hộ cho Giáo hội Công giáo La Mã phía Tây. Ngày nay, tượng của ông được trang trọng đặt ở sảnh của Đại giáo đường St.Peter, đối xứng với tượng Constantine đại đế, người đã bảo hộ Giáo hội Kitô giáo nói chung 500 năm trước ông.
Tượng Charlemagne đại đế - như vị vua bảo hộ Tòa thánh
https://www.phuot.vn/picture.php?albumid=451&pictureid=17781
Sự kiện Charlemagne đăng quang tại nhà thờ St.Peter năm 800 được coi là một sự kiện rất quan trọng. Charlemagne sau này được coi như vị vua đầu tiên của cả người Pháp và người Đức, thậm chí là vị vua chung của cả châu Âu lục địa. Các hoàng gia châu Âu đều là hậu duệ của ông hoặc có liên hệ với dòng giống của ông.
Công giáo La Mã cũng coi sự kiện Charlemagne nhận vương miện từ Giáo trưởng Rome là dấu hiệu ông chịu ở dưới thần quyền, và như vậy Giáo trưởng Rome là cao hơn hoàng đế, có quyền phong vua. Cũng như về sau Giáo hội Rome đã tạo ra một văn bản giả mạo trong đó ghi rằng Charlemagne công nhận Giáo trưởng Rome có quyền cao hơn vua, cũng như cắt cho Giáo trưởng một phần đất, sau này gọi là Lãnh địa của Giáo hoàng.
(Văn bản này đến thế kỷ 15 mới được chứng minh là giả mạo, mà dựa vào nó vị Giáo trưởng Rome mới chính thức trở thành Giáo hoàng: Giáo trưởng + hoàng đế).
Tranh vẽ Giáo trưởng Rome Leo III đội vương miện cho Charlemagne (tác giả: họa sĩ Raphael)
https://www.phuot.vn/picture.php?albumid=451&pictureid=17780
Thế kỉ 7, đối thủ lớn nhất, lâu dài nhất, của Kitô giáo xuất hiện ở Ả Rập: Hồi giáo.
Nếu như Kitô giáo mất 300 năm để được thành tôn giáo chính thức, 300 năm nữa để hoàn chỉnh các giáo lý, 200 năm nữa để một vị Giáo trưởng được làm vua; thì Hồi giáo (ra đời sau 600 năm) mất 20 năm để thành chính thức, 15 năm nữa để chiếm được Jerusalem, và Giáo chủ Hồi giáo ngay lập tức làm vua. Giáo lý Hồi giáo được thiết lập và không thay đổi từ khi ra đời.
Hồi giáo chỉ mất hơn 50 năm để bao trùm được một vùng rộng lớn gần bằng châu Âu, chiếm cả Bắc Phi, đánh vòng sang Tây Ban Nha và uy hiếp châu Âu qua ngả đó. Hồi giáo cũng nhanh chóng tiếp nhận những yếu tố văn minh của cả Ấn Độ lẫn Byzance để phát triển.
Năm 635, Hồi giáo chiếm được Jerusalem. Tuy nhiên không như người Kitô giáo đã thảm sát người Do Thái và đuổi người Do Thái khỏi thành phố này 300 năm trước; người Hồi giáo cho người Do Thái trở lại, đồng thời cho người Kitô giáo hành hương.
Trong thời kỳ này, Hồi giáo rất tôn trọng Kitô giáo, Do Thái giáo, và cho rằng đó là những người được nghe lời của Thượng đế Allah trước (tuy nhiên không trọn vẹn). Ngược lại, người Kitô giáo cho Hồi giáo là tà đạo ma quỷ, tôn thờ Satan.
Ngôi đền Hồi giáo đầu tiên còn lại đến nay được dựng trên đỉnh Núi Đền, tại vị trí của Ngôi đền Thứ hai Do Thái giáo mà người La Mã đã phá hủy.
https://www.phuot.vn/picture.php?albumid=330&pictureid=7130
(Hồi giáo ở Việt Nam không nhiều, cũng không có công trình nào để du lịch, nên tớ không viết nhiều).
caothuvolam
12-09-2009, 14:31
"Làng Phùng Khoang cũng lạ, hai nửa làng theo hai tôn giáo khác nhau, cách nhau bởi con đường ở giữa. Một bên đường theo Công giáo, bên kia theo tín ngưỡng dân gian và Phật giáo. Đình làng cách nhà thờ có một cái ao nước thôi."
gần nhà em đây mà! Các tôn giáo ở Việt Nam có một điều lạ là họ có thể chung sống và hòa nhập với nhau rất tốt, ít khi có xung đột. Mỗi khi đình làng Phùng Khoang có lễ đều có thể mượn sân nhà thờ để chuẩn bị.
caothuvolam
12-09-2009, 14:44
có cái này đố mọi người biết ở đâu? ;))
https://i233.photobucket.com/albums/ee50/wasabi_love_sashimi/Hung%20yen/0003.jpg
sonzin1979
12-09-2009, 16:20
[QUOTE=caothuvolam;124523]có cái này đố mọi người biết ở đâu? ;))
Có phải Nam Định ko pác?
caothuvolam
12-09-2009, 17:11
[QUOTE=caothuvolam;124523]có cái này đố mọi người biết ở đâu? ;))
Có phải Nam Định ko pác?
Sai rồi, vẫn còn cơ hội cho các ứng viên còn lại :))
Theo tôi, việc đoán nhà thờ như trên ở đâu (cụ thể và chi tiết) là không khả thi, trừ khi đoán kiểu : "ở Việt Nam".
Là bởi vì ở VN có quá nhiều nhà thờ dựng kiểu thế này, không có kiến trúc riêng, tạo hình riêng. Tất cả các nhà thờ xứ, nhà thờ họ mới tu sửa gần đây đều có một kiểu na ná nhau. Ngoài một số nhà thờ chính toà, đền thánh khá nổi tiếng hoặc đặc biệt về kiến trúc, các nhà thờ khác rưa rứa nhau cả. Ảnh bạn chụp mặt tiền nhà thờ không có đặc trưng gì hơn các nhà thờ khác, không có gì đặc biệt, bảo đoán thì dựa vào đâu mà đoán?
Cũng tương tự là chụp ảnh một ngôi chùa cổ rồi hỏi ở đâu, thì chắc tất cả đều chịu.
Chẳng hạn với cái nhà thờ này, bạn liệu có thể đoán nổi là ở đâu không?
https://www.phuot.vn/picture.php?albumid=451&pictureid=17846
Cái này nữa
https://www.phuot.vn/picture.php?albumid=451&pictureid=17847
Những ảnh nhà thờ kiểu này tôi có hàng chục cái, mà nếu không chú thích chi tiết thì chính mình cũng chả nhớ hết là ở đâu.
Nếu thích xem ảnh nhà thờ, thì bạn có thể vào link sau
http://www.skyscrapercity.com/showthread.php?t=385996&page=3
trong link trên, các tác giả đã sưu tầm ảnh nhà thờ ở VN từ khắp nơi. Nhưng cũng là do sưu tầm cóp nhặt trên web, nên nhiều cái người sưu tầm cũng không biết tên là gì, nằm ở đâu, khi có thành viên khác hỏi thì chịu chết. Ảnh thì cũng cái to cái nhỏ, cái nét cái mờ. Đơn giản là sưu tầm thôi.
caothuvolam
12-09-2009, 20:10
@Chitto: vui một chút mà bác, ai đó đã qua đây thì có thể "à" lên một tiếng còn ai quê ở đây có thể kể chuyện về nó.
Em rất muồn hỏi thêm thông tin nhưng đi ra cổng thấy cái này nên chạy luôn
https://i233.photobucket.com/albums/ee50/wasabi_love_sashimi/Hung%20yen/0004.jpg
nguyên văn: "Cấm trai lạ vào làng" :))
ai đó đã qua đây thì có thể "à" lên một tiếng còn ai quê ở đây có thể kể chuyện về nó.
Công nhận, với vùng giáo dân thì ngôi nhà thờ là niềm tự hào, là bộ mặt, là thể hiện tiềm lực của làng. Người làng có thể kể cả ngày về việc dựng ngôi nhà thờ thế nào.
Thêm một điều nữa là các ngôi nhà thờ mới được dựng hoặc tu sửa gần đây, nên đa số người dân đều chứng kiến và có thể kể vanh vách được, nhiều khi rất thật thà đến hơi buồn cười.
Nhà thờ bạn chụp có vẻ là nhà thờ họ, không phải nhà thờ xứ. Nhà thờ họ có rất nhiều khắp các vùng, nên không dễ mà xác định được.
caothuvolam
13-09-2009, 09:46
Em mở bát luôn! Nhà thờ này ở thôn 1, xã Hạ Lễ, huyện Ân Thi, tỉnh Hưng Yên. Đây là một số ảnh chi tiết, không biết có giúp bác biết đây là nhà thờ kiểu gì không.
tranh phía bên trái
https://i233.photobucket.com/albums/ee50/wasabi_love_sashimi/Hung%20yen/1000158.jpg
tranh phía bên phải
https://i233.photobucket.com/albums/ee50/wasabi_love_sashimi/Hung%20yen/1000167.jpg
cận cảnh mặt tiền (chụp bằng di động nên không lấy rộng được)
https://i233.photobucket.com/albums/ee50/wasabi_love_sashimi/Hung%20yen/1000161.jpg
mặt phía trái
https://i233.photobucket.com/albums/ee50/wasabi_love_sashimi/Hung%20yen/1000165-1.jpg
cửa sổ
https://i233.photobucket.com/albums/ee50/wasabi_love_sashimi/Hung%20yen/1000164.jpg
Ở mặt tiền, có 3 ô trên là tượng dưới là các dòng chữ: (từ trái qua phải) Đền thánh Phêrô, Đền thánh Giusê, Đền thánh Phaolô, ở dưới "Đền thánh Giusê" có dòng "1912-2001" có vẻ được xây khá lâu rồi.
Đa số nhà thờ xây bằng gạch ở VN theo kiến trúc Gothic, tuy nhiên các nhà thờ nhỏ đều chỉ là "bắt chước Gothic" thôi, vì kiến trúc Gothic làm mái vòm nhọn lên, cao vút, lấy cột chịu lực (tiêu biểu là nhà thờ Đức Bà Sài Gòn, nhà thờ Lớn Hà Nội). Nhưng các nhà thờ xứ, nhà thờ họ thì không đủ điều kiện làm thế, nên xây tường tạm đủ cao rồi làm dầm gỗ đỡ mái. Vì không làm vòm gạch nên tường trở nên chênh vênh, do đó không thể làm cao được.
Đây là một số ảnh chi tiết, không biết có giúp bác biết đây là nhà thờ kiểu gì không.
tranh phía bên trái...tranh phía bên phải
Ở mặt tiền, có 3 ô trên là tượng dưới là các dòng chữ: (từ trái qua phải) Đền thánh Phêrô, Đền thánh Giusê, Đền thánh Phaolô, ở dưới "Đền thánh Giusê" có dòng "1912-2001" có vẻ được xây khá lâu rồi.
Bức tranh bên trái miêu tả lúc Chúa Giêsu gọi Thánh Peter khi ông đang đánh cá trên hồ Galilee; bức tranh bên phải miêu tả Thánh Paul khi ông đang trên đường về Jerusalem để truy sát người Kitô giáo, thì bỗng đột ngột bị mù ngã ngựa, và trong lúc đó ông mạc khải thấy Chúa Giêsu, rồi một lòng theo Kitô giáo.
Một nhà thờ được phong "đền thánh" chỉ cung hiến cho 1 Thánh, nhà thờ này viết cả ba như vậy là để tôn vinh các Thánh (tương ứng với các tượng) chứ thực chất không thể là đền thánh của cả 3 được.
caothuvolam
13-09-2009, 20:57
Em vừa nhìn kĩ lại, hai bên là các "ô thánh" còn ở giữa mới là đền thánh. Lại hỏi bác Chit là, nhà thờ kiểu này thì được thiết kế bởi một kiến trúc sư hay là dựa vào một mẫu có trước?
Theo tôi, thì những nhà thờ dựng từ xưa nhất đều phải có kiến trúc sư vẽ kiểu cả, và các kiến trúc sư ban đầu đều là người Pháp. Mặc dù các nhà truyền giáo vào VN đầu tiên là người Bồ Đào Nha, nhưng sau khi có sắc dụ tha đạo của Tự Đức thì mới xây các nhà thờ kiên cố, và thời đó thì là các cha cố người Pháp.
Kiến trúc sư người Pháp vẽ kiểu, và người Việt thi công xây dựng. Người Việt có khả năng học hỏi khá nhanh kỹ thuật xây dựng này, nên về sau có thể tự dựng nhà thờ mà không cần đến các thiết kế, bản vẽ của kiến trúc sư nữa. Họ dựa vào kinh nghiệm, thói quen mà làm. Cũng vì thế các nhà thờ đều na ná nhau, không có tính sáng tạo, và theo cùng khuôn mẫu.
Xưa các cụ dựng đình chùa cũng vậy, không có bản vẽ gì hết, cứ dựng theo kinh nghiệm truyền đời.
Nhà thờ Phát Diệm quy mô lớn như thế, mà cũng không thấy nói gì đến bản vẽ để lại cả, chỉ biết người tổng công trình sư, kiêm kiến trúc sư, chứ thiết kế chi tiết và truyền đến thợ mộc, thợ nề thế nào thì không thấy nói chi tiết.
Đến năm 800 thì Hồi giáo đã bành trướng khắp nơi, chiếm hơn 1/2 đế quốc Byzance (Đông La Mã). Ba trong số 4 Giáo hội phương đông là Alexandria, Antiorch, Jerusalem rơi vào tay Hồi giáo. Người Hồi giáo tìm cách cải đạo người Kitô giáo, nhưng ai không theo thì cũng không bị sát hại, chỉ phải đóng thuế nặng hơn thôi. Do đó 3 tòa Thượng phụ Kitô giáo đó vẫn tồn tại, nhưng không còn quyền gì nữa.
Như vậy, chỉ còn Tòa Giáo hoàng Rome ở phía Tây, và Tòa Thượng phụ Constantinople ở phía Đông cạnh tranh nhau quyền lực, ai cũng tự cho mình mới là người lãnh đạo cao nhất.
Giáo hội phía Đông, Thượng phụ cai quản các Giám mục, coi sóc về mặt tâm linh, thần học. Quản lý xã hội quốc gia do Hoàng đế Byzance đảm nhiệm, do đó đơn thuần là hoạt động tôn giáo. Vua và Thượng phụ ràng buộc nhau: Vua bảo hộ giáo hội, Thượng phụ làm lễ cho vua nhưng cũng phải thề trung thành với vua. Các việc Thế quyền do Vua nắm, Thượng phụ chỉ năm Thần quyền.
Giáo hội phía Tây, Giáo hoàng đã thực sự thành Vua, không chỉ quản lý về tâm linh, mà kiêm luôn nhiệm vụ của Vua, thêm các chức năng xử án, thu thuế, quản lý thương mại... nghĩa. Nghĩa là Giáo hoàng nắm cả Thần quyền lẫn Thế quyền.
Quanh Địa Trung Hải năm 800
https://www.phuot.vn/picture.php?albumid=451&pictureid=18007
Cũng do Giáo hoàng nắm quyền quản lý hành chính trên lãnh địa của mình, nên Giáo hội Rome đã không còn là tôn giáo đơn thuần, mà chuyển sang làm chính trị, do đó cần có những người làm chính trị chuyên nghiệp.
Từ khi thành lập, Kitô giáo chính thức chỉ có 2 hàng Giáo phẩm: Linh mục và Giám mục (Giáo hoàng là giám mục Rome). Ngoài ra các Phó tế trợ giúp Linh mục, Tu sĩ thì tu hành mà không làm lễ... Nếu chỉ là tôn giáo đơn thuần thì thế là đủ, và giáo hội phía Đông cũng chỉ có các phẩm đó.
Do yêu cầu quản lý hành chính, Giáo hội Rome trở thành một triều đình, gọi là Giáo triều Rome (Roman Curia), và do đó cần các vị Đại quan. Các "Đại quan" này lúc đầu do Giáo hoàng lựa chọn những người để làm việc, từ bất kể người Kitô giáo nào, và được gọi là Cardinal (người then chốt). Những người này được coi là sẽ trung thành với Giáo hội, sẵn sàng đổ máu, tử vì đạo, nên được khoác chiếc áo màu đỏ máu, vì tiếng Hán Việt không có từ tương ứng với chức vụ, nên gọi là Hồng y.
Tiếng Việt thông thường gọi Hồng y là Hồng y giáo chủ, theo tôi, là không chính xác, vì nhiều Hồng y hầu như không làm nhiệm vụ tôn giáo. Hơn nữa từ "Giáo chủ" thường dùng để gọi vị lãnh đạo cao nhất, thậm chí là vị khởi thuỷ của tôn giáo. Có nhiều vị Hồng y là lãnh đạo tôn giáo ở một quốc gia, nhưng không phải ai cũng thế.
Các Hồng y, như vậy lúc ban đầu chỉ là các quan chức giáo hội, không phải phẩm trật, và là người Rome, sau mới mở rộng ra là người Italia, người châu Âu, và hiện giờ là người trên toàn thế giới.
Trong lịch sử, Hồng y có thể được chọn là người Kitô giáo bất kỳ, đến hiện tại thì quy định chỉ có thể từ Giám mục, linh mục, phó tế, và do đó có 3 chức Hồng y: Hồng y Giám mục, Hồng y Linh mục, Hồng y Phó tế. Tập hợp các Hồng y gọi là Hồng y đoàn.
Từ việc chuyên làm việc quan cho Giáo hoàng, thế kỷ 11, trước sự can thiệp thô bạo của các vua châu Âu trong việc chọn Giáo hoàng mới, Giáo hội Công giáo Rome đã quy định việc quyết định Giáo hoàng phải do Hồng y đoàn bỏ phiếu bầu, và chỉ chọn trong số các Hồng y.
Lịch sử về các Giáo hoàng và các Hồng y cũng như những cuộc bầu chọn rất dài và nhiều điều thú vị.
Hồng y De Richelieu của Pháp có lẽ là vị Hồng y nổi tiếng nhất, ông không chỉ được coi là Thủ tướng đầu tiên trên thế giới, một người đào hoa bậc nhất, quyền lực bậc nhất, mà đặc biệt còn được nổi tiếng hơn dưới ngòi bút của Alexandre Duma trong tác phẩm Ba chàng ngự lâm pháo thủ.
https://www.phuot.vn/picture.php?albumid=451&pictureid=18008
(Khiếp, ăn mặc rườm rà gấp mấy các bà các cô, trông cứ như quấn cái chăn ấy nhỉ)
Mâu thuẫn quyền lực giữa Rome và Constantinople ngày càng tăng cao, chính thức chia cắt vào năm 1054, và gọi là Đại ly giáo Đông Tây (Great Schism)
Nguyên nhân thần học thì đối với người ngoài Kitô giáo là rất... khó hiểu:
- Constantinople theo đúng nguyên bản tuyên xưng: "Chúa Thánh Thần bởi Chúa Cha mà ra"
- Còn Rome thì thêm vào: "Chúa Thánh Thần bởi Chúa Cha và Chúa Con mà ra"
Hai bên tranh cãi trong hàng trăm năm tín điều cơ bản này.
Nguyên nhân thực sự là sự mâu thuẫn về văn hóa, lợi ích, quyền lực. Một bên theo văn hóa La Mã, tiếng Latin, một bên là tiếng Hi Lạp; và cơ bản là cả hai đều cho rằng mình là quyền lãnh đạo cao nhất cộng đồng Kitô giáo, không ai chịu nhường ai.
Vì thế năm 1054, một phái đoàn do Giáo hoàng Rome cử sang Constantinople phản đối danh hiệu Giáo trưởng Toàn thế (Ecumenical Patriarch - còn dịch là Thượng phụ Đại kết) của Thượng phụ Constantinople. Vị Hồng y dẫn đầu phái đoàn còn ngạo mạn đến mức viết lệnh ra Vạ tuyệt thông Thượng phụ đặt lên giữa bàn thờ của nhà thờ chính Hagia Sophia.
(Vạ tuyệt thông, hay Rút phép thông công, là không cho quyền hưởng ơn ích từ Chúa, liên thông với Chúa, đơn giản là khai trừ khỏi Kitô giáo).
Thượng phụ cũng tức giận ra Vạ tuyệt thông cả phái đoàn, có tài liệu khác thì nói là ra vạ Tuyệt thông cả Giáo hoàng và toàn thể Giáo hội Rome. Thế là hai vị Giáo trưởng khai trừ nhau ra khỏi giáo hội cả.
Sự kiện này chính thức chia đôi hai cộng đồng Kitô giáo: Giáo hội phía Tây trở thành Công giáo La Mã (Roman Catholic), phía đông trở thành Chính thống giáo (Orthodox) Phương Đông, cùng thờ Chúa nhưng không chịu nhìn nhận nhau.
Cho đến năm 1965, Giáo hoàng Paul VI và Thượng Phụ Athenagoras mới chính thức rút lại Vạ tuyệt thông đã gieo cho nhau 900 năm trước, cả hai mới lại chính thức là Dân Chúa trong mắt nhau !
Ảnh trên mạng: Giáo hoàng Công giáo và Thượng Phụ Chính thống giáo rút lại vạ tuyệt thông đã ra 900 năm trước.
https://www.phuot.vn/picture.php?albumid=451&pictureid=18048
Mặc dù chia cắt về tôn giáo với Rome, trước sức ép ngày càng tăng của Hồi giáo, Hoàng đế Byzance đã yêu cầu sự giúp đỡ của Rome.
Và Giáo hoàng Urban II đã chính thức phát động cuộc chiến tiến về Thánh địa Jerusalem, với lý do chính thức là giải phóng Đất Thánh, mở đường hành hương cho người Kitô giáo. Từ đây xuất hiện những đoàn quân tôn giáo chính thức, mang thập tự trên ngực nên gọi là các cuộc Thập tự chinh, dẫn đầu bởi các Hiệp sĩ.
Các cuộc Thập tự chinh kéo dài trong 200 năm, từ 1095 đến 1298. Có bao nhiêu cuộc Thập tự chinh, vẫn còn là điều tranh cãi. Từ lý do ban đầu, các cuộc Thập tự chinh nhanh chóng biến thành các cuộc xâm lược, cướp bóc, tàn sát lẫn nhau. Dấu tích của các cuộc Thập tự chinh còn mãi trong lòng văn minh phương Tây và Công giáo La Mã.
Hình ảnh các đoàn quân Thập tự chinh được tôn vinh như là có các Thiên thần dẫn đầu, tiến về Đất thánh...
https://www.phuot.vn/picture.php?albumid=451&pictureid=18083
Giáo hoàng hứa là những ai tham gia Thập tự chinh sẽ được giải hết tội lỗi, và khi chết sẽ lên được Thiên đường. Do đó đoàn quân đầu tiên có không ít những tội phạm, người nghèo khổ ô hợp, dễ dàng bị đánh bại. Chỉ khi các chiến binh thực sự tham gia thì Thập tự quân mới chiến thắng.
Cuộc Thập tự chinh đầu tiên kéo dài trong 4 năm, cho đến khi đoàn quân chiếm được Jerusalem năm 1099. Họ giết sạch người trong thành, bất kể là người Do Thái, Hồi giáo, hay Chính Thống giáo đồng đạo.
Các Hiệp sĩ châu Âu bỗng khám phá ra một thế giới mới lạ với những điều họ chưa từng biết: Kiến trúc, ẩm thực, nghệ thuật, văn hóa Byzance và Hồi giáo đều rất phát triển, hơn hẳn tây Âu khắc khổ khi đó. Thế là họ định cư mà không muốn trở về quê hương nữa. Liền đó họ thiết lập một loạt các tiểu quốc Latin quanh vùng, mà vương quốc Jerusalem là đứng đầu, được tôn là Vương quốc Thiên đường (Kingdom of Heaven).
Giáo hoàng đã đi một nước cờ cao khi phong cho giám mục Công giáo do Rome cử sang Jerusalem chức Giáo trưởng - Thượng phụ, danh xưng ngang hàng với Thượng phụ Constantinople. Như thế Giáo hoàng thể hiện mình cao hơn các Thượng phụ, vì có quyền phong chức này cho người của mình. Cũng từ đó đến nay, ở Jerusalem có 2 Thượng phụ: Thượng phụ Chính thống giáo từ thời cổ, và Thượng phụ Công giáo được thiết lập sau.
Thập tự chinh tàn sát thành Jerusalem (tranh Gustave Doré)
https://www.phuot.vn/picture.php?albumid=451&pictureid=18086
Một trong những việc đầu tiên mà người Thập tự chinh làm sau khi "dọn dẹp" xong thành Jerusalem, là dựng nhà thờ tại nơi thiêng liêng nhất với người Kitô giáo: Nơi Chúa Giêsu bị đóng đinh và Phục sinh.
Chúa Giêsu bị đóng đinh trên đồi Sọ Golgotha, hay còn gọi là đồi Canvê - Calvary. Gần 700 năm trước, bà Thái hậu - Thánh bà Helena đã đến đây và xác định cây thập giá được cho là đã đóng đinh Giêsu, cây Thánh giá thật (True Cross), và dựng một nhà thờ trên đồi Sọ, một nhà nguyện trong hang đá nơi để xác Chúa. Thời gian đã và sự phá hoại của người Hồi giáo đã làm nhà thờ đổ nát.
Thập tự quân đã quyết định xây một Nhà thờ lớn bao trùm lên toàn bộ khu vực của đồi Sọ cùng hang Phục sinh, và họ cũng phá luôn cả đồi, cả hang, chỉ đặt các bàn thờ vào vị trí tương ứng mà thôi.
Nhà thờ Mộ Chúa - Holy Schepulcher - trở thành nhà thờ thiêng liêng nhất đối với người Kitô giáo trên toàn thế giới, và đã đứng vững gần một nghìn năm nay trước bao biến động của lịch sử.
Ảnh sưu tầm trên mạng:
Sơ đồ nhà thờ Mộ Chúa: nhà thờ trùm lên cả đồi Sọ nơi Chúa bị đóng đinh (thực ra chỉ là một đống đá), và cả cái hang nơi quàn thi thể Chúa (nằm ở chân một quả đồi thực sự)
https://www.phuot.vn/picture.php?albumid=451&pictureid=18124
Nhà thờ Mộ Chúa nhìn từ trên cao, có thể thấy thiết kế kiến trúc chưa hoàn mỹ, bởi các thợ đều là Thập tự quân chứ không phải các thợ và kiến trúc sư chuyên nghiệp, hơn nữa kiến trúc của Rome thời đó cũng không xuất sắc nếu so với Byzance.
https://www.phuot.vn/picture.php?albumid=451&pictureid=18125
(Ảnh sưu tầm trên mạng)
Bàn thờ được cho là đặt tại đúng vị trí đỉnh đồi Sọ Golgotha xưa kia, nơi dựng cây Thập giá đóng đinh Chúa, và là nơi Chúa đã chết.
Bên dưới bàn thờ còn để những phần còn lại của di vật được cho là Cây Thánh giá Thật.
https://www.phuot.vn/picture.php?albumid=451&pictureid=18320
Lăng mộ, đánh dấu vị trí của cái hang đã quàn thi thể Giêsu, và từ đó Chúa Phục sinh. Đây là nơi thiêng liêng nhất đối với người Kitô giáo. Nóc của lăng được làm cao lên và trống ra các phía ngụ ý Chúa đã lên trời từ đây.
https://www.phuot.vn/picture.php?albumid=451&pictureid=18322
Cùng với nhà thờ Mộ Chúa, Thập tự quân còn xây hàng loạt nhà thờ khác đánh dấu các vị trí trong kinh Tân Ước: Dấu tích của Thánh bà Anna, mẹ của Đức Mẹ Maria, bà ngoại của Giêsu; nhà cũ của bà Maria, nơi bà được thiên thần truyền tin; nhà thờ Giáng sinh tại Bethlehem hơn Giêsu ra đời, nơi Giêsu chịu rửa tội, nơi bị bắt, nơi để thi hài bà Maria...
Vương quốc Thiên đường chỉ đứng vững chưa đến trăm năm. Năm 1187, Lãnh tụ Hồi giáo (là vua đồng thời là giáo chủ) Saladin chiếm lại được Jerusalem. Sau khi tiêu diệt đội quân chính quy, Saladin không tàn sát người Kitô giáo như trước kia người Thập tự chinh đã làm, mà còn cho phép ai muốn về châu Âu thì về, ai muốn ở lại và cải đạo thì ở, ai không cải đạo cũng được nhưng phải chịu đóng thuế cao hơn. Nhiều người Kitô giáo đã chọn cách ở lại.
Các cuộc Thập tự chinh tiếp theo đã có lúc chiếm lại được Jerusalem, nhưng cũng chỉ được một thời gian ngắn rồi lại thất thủ. Những tên tuổi như vua Richard the Lion-hearted (Sư tử tâm) của Anh; Phillip II, Thánh Louis IX của Pháp, Frederich I của Đế quốc La Mã thần thánh được ghi danh trong những cuộc chiến chinh này. Cuối cùng người Kitô giáo phải chấp nhận thỏa hiệp với Hồi giáo, họ được đến hành hương ở Thánh địa, nhưng không chiếm được.
Do đó đến nay, Thành thánh Jerusalem tồn tại cả người Kitô giáo Latin từ châu Âu, Kitô giáo Armenia từ quanh đó, Hồi giáo, Do Thái giáo chia nhau sinh sống.
Cảnh trong phim Kingdom of Heaven (Tử chến thành Jerusalem), khi Thập tự quân thất thủ trước cuộc tấn công của Saladin...
https://www.phuot.vn/picture.php?albumid=451&pictureid=18123
Thập tự chinh năm 1202 là cuộc chiến tàn khốc khi người Kitô giáo giết người Kitô giáo.
Sau những chinh chiến tốn kém mà không chiếm lại được Thánh Địa, các đoàn Thập tự quân cần tiền mới có thể tiếp tục. Vào thời kì này, công quốc Venizia (Venezia là tiếng Italia, tiếng Anh là Venice, tiếng Việt là Vơnidơ) rất giàu có nhờ giao thương đông - tây, và giới thương gia nắm quyền lực đã thỏa với Thập tự quân sẽ cung cấp tiền với điều kiện chia đôi đất chiếm được. Nhưng các lái buôn thành Venezia lại yêu cầu tiến đánh đô thành Constantinople, thay vì tiến sang vùng Hồi giáo.
Và thế là năm 1204, Thập tự quân chiếm được đô thành Constantinople vĩ đại cùng là Kitô giáo, và tha hồ cướp bóc, tàn sát, phá hủy. Mặc dù Giáo hoàng đã dọa ra Vạ tuyệt thông, vẫn không ngăn nổi đám quân hiếu sát giết người và cưỡng hiếp. Đại giáo đường Hagia Sophia biến thành nơi say sưa hành lạc của Thập tự quân, khi chúng mở được kho rượu quý hàng trăm năm của nhà thờ (chuyên dành để làm lễ) và bắt được rất nhiều các nữ tu ở các tu viện xung quanh. Tất cả các báu vật mà đế quốc Byzance tích lũy ở đây trong gần 1000 năm bị cướp phá sạch sẽ, một nửa trong số đó được chuyển đến Venezia.
Công quốc thương mại Venezia đã giàu lại càng thêm giàu có, trở thành thành phố giàu có nhất châu Âu thời đó. Ngày nay vẫn còn rất nhiều báu vật của Byzance được dùng để trang trí cho thành phố Venice nổi tiếng.
(Topic của bác Danngoc có rất nhiều ảnh chụp ở đây).
Nơi tích trữ được nhiều báu vật nhất có lẽ là nhà thờ St.Mark, nhà thờ lớn nhất, đẹp nhất, nổi tiếng nhất Venice.
https://www.phuot.vn/picture.php?albumid=754&pictureid=18342
Nhà thờ xây theo kiến trúc Byzance từ năm 800, các kiến trúc xung quanh của thời Phục Hưng.
Sau năm 1204 nhà thờ được trang hoàng lại cả bên ngoài lẫn bên trong. Bên ngoài thì các bức tượng đồng từ Byzance chuyển đến đặt xung quanh. Bên trong thì toàn bộ trần nhà thờ được khảm vàng, trở thành bộ trần nhà thờ lộng lẫy nhất thế giới. Rất nhiều báu vật khác từ Constantinople cũng được cất giữ tại đây.
https://www.phuot.vn/picture.php?albumid=754&pictureid=18343
Trong cuộc bình chọn các kỳ quan thế giới trên mạng gần đây, nhà thờ này cũng được lọt vào top 100. Ai đến Venice mà không thăm nhà thờ và quảng trường cùng tên St.Mark thì coi như chưa biết được (sự giàu có) của nơi đây.
Ảnh sưu tầm trên mạng. Tôi có chụp nhưng xấu kinh, vì bên trong không đủ ánh sáng.
Trong các cuộc Thập tự chinh, có một cuộc gây tranh cãi, gọi là "Thập tự chinh của trẻ con", vào năm 1212.
Khi đó một đứa trẻ 13 tuổi tại Pháp tự nhận là mình được Chúa Giêsu mặc khải, đứng dậy kêu gọi lấy lại Thánh địa và Cải đạo toàn bộ người Hồi giáo bằng sự ngây thơ thánh thiện của các trẻ em chứ không phải bằng gươm giáo. Giáo hoàng đã tuyên bố với châu Âu là: Chúng ta phải xấu hổ khi nhìn đoàn quân thánh thiện này. 30 nghìn đứa trẻ từ Pháp và 7 nghìn từ Đức, chủ yếu là con người nghèo đã kéo đến Italia, với hi vọng nước biển sẽ rẽ ra như Moses làm xưa kia để chúng kéo đến đất thánh.
Nước biển Địa Trung Hải không rẽ ra, nhưng có hai lái buôn đã sẵn sàng chở đoàn quân trẻ em này qua biển trên đoàn thuyền buôn. Có điều châu Âu không thấy chúng trở lại, mà Thánh địa cũng không thấy chúng đến.
Thì ra đoàn thuyền không đến Thánh địa mà đến thẳng châu Phi, nơi đó lũ trẻ bị bán làm nô lệ. Mấy chục nghìn đứa trẻ ra đi, sau nhiều năm chỉ có vài đứa trở về và mới nói được điều khủng khiếp đó.
Tuy nhiên, gần đây có lập luận cho rằng sự kiện trên chỉ có một phần sự thật. "Đoàn quân trẻ con" thực ra là những đoàn di cư hàng vạn người nghèo khổ hi vọng tiến về Đất Thánh để đổi đời. Một phần trong số họ bị các lái buôn bán làm nô lệ, một phần bị xua đuổi và giết chết ngay tại châu Âu, một phần về được quê hương.
Dù sao "Thập tự chinh trẻ con" cũng đi vào lịch sử và truyền thống như một niềm tin mù quáng, vô vọng, ngu dốt và phải trả giá rất đắt.
Trong thời kì Thập tự chinh, có một dòng Hiệp sĩ - Tu sĩ nổi tiếng và để lại nhiều huyền thoại, là các Hiệp sĩ dòng Đền (Knight of Templar).
Ban đầu, các Hiệp sĩ này bảo vệ các đoàn người hành hương, bảo vệ Thánh Địa, họ thề sống nghèo khó, trong sạch, tuân phục, người đứng đầu là một Đại Thủ lĩnh người Pháp. Họ dần xây dựng các cơ sở ở khắp nơi từ Jerusalem đến Pháp, Tây Ban Nha, Anh, Đức,... Họ kiêm việc làm Chiến binh, giáo sĩ, rồi vì bảo vệ việc vận chuyển, họ kiêm luôn việc vận chuyển tiền bạc, xây dựng kiến trúc, và ngày càng giàu có.
Các hiệp sĩ dòng Đền là người đầu tiên thiết lập hệ thống Ngân hàng để người dân và các lái buôn kí gửi, vận chuyển tiền bạc. Dù kiểu dịch vụ này đã được các lái buôn dọc Con đường tơ lụa và thương gia Do Thái biết từ lâu, nhưng dòng Đền mới làm cho nó có hệ thống, và giao dịch từ châu Âu sang châu Á, giữa Kitô giáo và cả Hồi giáo. Dòng Đền có hàng chục trụ sở với hàng vạn thành viên, là Tập đoàn kinh tế đa quốc gia đầu tiên trên thế giới.
Dòng Đền trở nên giàu có thậm chí còn hơn các vua, và quyền lực họ ngày càng mạnh. Cũng vì thế, sau 200 năm tồn tại, vào một ngày Thứ sáu, ngày 13, vua Pháp (khi đó đang nợ tiền họ và không có khả năng trả nợ) thỏa thuận với Giáo hoàng kết tội họ là Tà đạo, dâm loạn, bắt những người đứng đầu rồi thiêu sống, tiêu diệt dòng Hiệp sĩ nổi tiếng nhất này.
Khi bị đưa lên giàn hỏa, Đại Thủ lĩnh cuối cùng của dòng Đền đã nguyền rủa Giáo hoàng và Vua Pháp rằng họ sẽ không thấy được năm mới. Giáo hoàng chết sau đó 1 tháng, và vua Pháp cũng chết vào gần cuối năm đúng như lời nguyền.
https://www.phuot.vn/picture.php?albumid=754&pictureid=18624
Hiệp sĩ dòng Đền không chỉ sáng lập hệ thống Ngân hàng, mà còn đưa về châu Âu kiến trúc Gothic và nhiều lĩnh vực khoa học mà họ đã tiếp thu được khi tiếp xúc với Byzance và Hồi giáo. Quyền lực, sự giàu có cũng như cái chết thảm khốc của họ là điều bí ẩn trong nhiều thế kỉ, và đến hiện tại vẫn chưa hết các giả thuyết...
Các huyền thoại về dòng Đền là cảm hứng cho nhiều tác phẩm.
Huyền thoại lưu truyền rộng nhất là dòng Đền đã tìm ra được Chén Thánh (Holy Grail), là chiếc cốc mà Chúa Giêsu đã dùng trong Bữa tiệc cuối cùng, chiếc cốc mà Giêsu đưa các đồ đệ uống và nói "này là máu ta...", báu vật thiêng liêng nhất của Kitô giáo vì nó chứa đựng Máu Chúa. Dòng Đền lưu truyền báu vật này làm của riêng, không một ai ở ngoài biết được, và đến nay đó vẫn là bí mật.
Bộ phim Indiana Jones tập 3 (cuộc Thập tự chinh cuối cùng) kể rằng Jones đã tìm ra được nơi cất giữ Chén Thánh. Tại đó có một Hiệp sĩ dòng Đền đã sống 800 năm vì được uống nước từ Chén Thánh.
https://www.phuot.vn/picture.php?albumid=754&pictureid=18623
Một số giả thuyết đi xa hơn khi cho rằng bí mật mà dòng Đền cất giữ không phải là các báu vật, mà là các bằng chứng cho một Sự Thật có thể làm sụp đổ Kitô giáo: Giêsu không phải là Chúa, chỉ là một người bình thường, một vị Thầy, Giêsu không Sống lại, và cũng không trao quyền lực cho Giáo hội. Lời dạy của Giêsu là về tình yêu thương chứ không phải sự thờ phụng. Những thứ mà Giáo hội đang có chẳng qua là do Constantinple đại đế tạo ra để nắm quyền lực.
Vì giữ những bằng chứng quan trọng này, nên Giáo hoàng đã thỏa hiệp với dòng Đền để họ không đưa ra, đổi lại họ có nhiều của cải và quyền lực. Đến một ngày (Thứ sáu ngày 13) Giáo hoàng đã nuốt lời và tiêu diệt dòng Đền để vĩnh viễn xóa bỏ mối nguy.
Truyện Mật mã Da Vince còn đi xa hơn nữa khi lý giải Chén Thánh đựng Máu Chúa chỉ là một cách ngụ ý nói về Người Phụ nữ mang Giọt máu của Giêsu: bà Mary Madelaine là vợ của Giêsu và đã có con. Dòng dõi của Giêsu là điều quí giá nhất dòng Đền bảo vệ, cho đến nay vẫn còn...
Tất nhiên những giả thuyết đó luôn bị Kitô giáo phản đối kịch liệt. Và các con chiên (ở Việt Nam) còn bị cấm đọc truyện Da Vince Code (cũng như nhiều tác phẩm khác có liên quan đến lịch sử Kitô giáo).
Em tặng bác bức ảnh này nhân chuyến đi Namka
https://lh3.ggpht.com/_1SQsXG7BxIQ/SrmRSy0uHLI/AAAAAAAAAGI/_eVMRsjbY94/s640/DSC03456_resize.JPG
Dòng Đền đã mang về châu Âu một trường phái kiến trúc mới: Gothic, và các nhà thờ kiến trúc này lập tức tràn khắp châu Âu. Các nhà thờ cổ ở Việt Nam cũng theo kiến trúc này.
Kiến trúc Gothic dùng cột chịu lực, vòm nhọn, có các bổ trụ bên ngoài đỡ cho cột chính, do đó có thể làm xây rất cao. Và các kiến trúc sư đã cố xây cho vòm cao, cao nữa, cao mãi, cao đến khi bị đổ thì mới chịu thôi. Những nhà thờ Gothic nổi tiếng luôn làm người ta phải choáng ngợp vì chiều cao nổi bật, không chỉ vòm nhà thờ mà còn các tòa tháp.
Bắt đầu từ Pháp, nhà thờ Gothic được dựng với tháp ở mặt trước rất cao (thường quay về phía tây để bàn thờ quay về phía đông - hướng Jerusalem).
Nhà thờ lớn thuộc loại sớm nhất là Charches, một nơi hành hương Đức Mẹ. Nhà thờ này độc đáo ở hai tháp ở mặt tiền, do xây vào hai thời kì khác nhau nên khác hẳn nhau, nhưng cũng là kiến trúc Gothic.
(Ảnh sưu tầm)
https://www.phuot.vn/picture.php?albumid=754&pictureid=18626
Các trụ bổ giống như những cái chân thò ra để đỡ, và tạo ra các khoảng trống lấy ánh sáng, mà kiến trúc sư sẽ lấp đầy bởi kính màu. Nhà thờ hình chữ thập, cánh dài, gọi là chữ thập Latin.
https://www.phuot.vn/picture.php?albumid=754&pictureid=18625
Nhà thờ Gothic nổi tiếng nhất chắc là Nhà thờ Đức Bà Paris rồi. Nhà thờ là đỉnh cao kiến trúc Gothic, được xây trong khoảng 100 năm, nằm chính giữa thủ đo Paris. Nhà thờ nổi tiếng về Kiến trúc, điều này hiển nhiên, tuy ở Pháp cũng còn có những nhà thờ khác có kiến trúc đẹp không kém như Reims, Amiens, Beauvaix,... nhưng nhà thờ còn nổi tiếng vì gắn liền với nhiều sự kiện lịch sử, và đặc biệt là bởi tác phẩm văn học kinh điển của đại văn hào Victor Hugo.
Đến Paris, không phải ai cũng chờ để lên được đỉnh Effel, tuy nhiên chắc là ai cũng đến xem cái nhà thờ này cả.
(Ảnh sưu tầm cho nó đẹp :) )
Nhà thờ nhìn từ xa
https://www.phuot.vn/picture.php?albumid=754&pictureid=18636
Góc nhìn từ sông Seine
https://www.phuot.vn/picture.php?albumid=754&pictureid=18630
Đặc trưng kiến trúc Gothic: Những mái vòm cao vút choáng ngợp
https://www.phuot.vn/picture.php?albumid=754&pictureid=18638
Những cửa kính màu hoành tráng
https://www.phuot.vn/picture.php?albumid=754&pictureid=18628
Nhà thờ ở Việt Nam cũng có nhiều nơi có kính màu, tất nhiên không thể hoành tráng như châu Âu được.
Ở Pháp, những vòm cửa cũng được trang trí rất cầu kì. Vòm cửa giữa thường thể hiện cảnh Phán Xét vào ngày Tận thế. Khi đó Chúa ngồi giữa, các vị Thánh, thiên thần chầu ở xung quanh. Hai bên còn có các vị vua trần thế, các vị vua trong kinh thánh.
Ở Việt Nam, hình như tôi chỉ thấy nhà thờ Tôn Đạo là có làm cái vòm cửa hơi theo kiểu này, nhưng độ kì công thì thua xa, và cũng chỉ là các hoa văn chứ không phải tượng.
https://www.phuot.vn/picture.php?albumid=754&pictureid=18632
Lòng nhà thờ Beauvais, có mái cao nhất thế giới: 48m (cao hơn cột cờ Hà Nội, cao gần bằng tháp nhà thờ Đức Bà Sài Gòn).
https://www.phuot.vn/picture.php?albumid=754&pictureid=18629
Nhà thờ Reims, với hai ngọn tháp mặt tiền cao 80m. Lúc đầu người ta định làm cao 120m, nhưng vì có nguy cơ sập nên giữ ở mức hiện tại
https://www.phuot.vn/picture.php?albumid=754&pictureid=18631
Cuộc đua lên đến đỉnh điểm với hai tháp nhà thờ Cologne cao gần 160m. Tuy nhiên nhà thờ này dựng từ thế kỉ 13 đến 19 mới xong (mất khoảng 600 năm). Kết quả là nhà thờ có cái mặt tiền vĩ đại nhất thế giới, nhưng phần sau có vẻ không cân xứng với hai tòa tháp quá to cao.
https://www.phuot.vn/picture.php?albumid=754&pictureid=18645
Nhà thờ Cologne không chỉ đạt kỉ lục về thời gian từ khi khởi công đến khi hoàn thành, mà còn là kì tích trong chiến tranh thế giới thứ 2, khi 90% thành phố bị phá hủy bởi bom đạn quân Đồng Minh, thì nhà thờ vẫn đứng sừng sững.
https://www.phuot.vn/picture.php?albumid=754&pictureid=18646
Nhà thờ Beauvais ở Pháp đã cố xây cái trần thật cao, cao kỉ lục trong các kiến trúc Gothic: 48m. Kiến trúc sư còn muốn đạt kỉ lục khi định làm cái tháp trung tâm cao 150m. Kỷ lục này đã phải trả giá: Tháp đổ sụp, kéo theo các phần khác sập theo. Nỗ lực xây lại phần thân tiêu tan lần nữa khi các trụ vì cao quá và chưa kịp gắn kết thì bị gió mạnh thổi đổ.
Vì thế cho đến nay, nhà thờ vẫn chỉ có non nửa ở phần đầu bàn thờ, tạo thành một nhà thờ có hình dáng rất kì lạ: chỉ có 2 cánh ngắn và đầu ngắn của chữ thập; đầu dài chữ thập và mặt tiền không có. Nhưng những gì đứng được đến nay cũng làm người ta phải thán phục vì kết cấu dường như phản lại trọng lực của công trình.
https://www.phuot.vn/picture.php?albumid=754&pictureid=18660
Kiến trúc Gothic sang đến Anh quốc thì lại mang những đặc trưng riêng không nhầm lẫn được.
Nhà thờ Gothic phong cách Anh không giữ chữ thập Latin chuẩn mực, mà có thể kéo chiều dọc ra rất dài, và thêm vào cánh ngang...
Nhà thờ Canterbury, là nhà thờ Mẹ của nước Anh
https://www.phuot.vn/picture.php?albumid=754&pictureid=18642
Nhà thờ Anh quốc thường không làm tháp cao ở mặt tiền, mà thay vào đó là tháp ở chính giữa, nơi thân dài và cánh ngắn của chữ thập gặp nhau. Các tháp vuông này trở thành điểm cao nhất của nhà thờ. Kiến trúc này được lặp lại ở Tòa Nghị viện Anh.
Đỉnh cao nhất của tháp trung tâm nhà thờ ở Anh là của giáo đường Salisbury: 120m
[CENTER]https://www.phuot.vn/picture.php?albumid=754&pictureid=18658
[/COLOR]
Minh họa cho các nhà thờ Chính tòa ở Việt Nam, mà tiêu biểu là Ba nhà thờ Tổng tòa ở ba miền Bắc - Trung - Nam.
Nhà thờ Chính tòa giáo xứ Đàng Ngoài trước kia đặt tại nhà thờ Kẻ Sở ở Hà Nam, sau đó chuyển về Hà Nội. Nhà thờ được xây dựng trong khoảng 1883 - 1886, mang tên : Nhà thờ Chính tòa kính thánh Giuse. Thánh Giuse (tiếng Anh là St.Joseph) là Thánh Quan thầy của Giáo phận Hà Nội.
Nhà thờ dựng trên nền đất của chùa Báo Thiên xưa, và vẫn còn gây nhiều thị phi cho đến tận bây giờ. Ảnh chụp thế kỷ trước cho thấy khi mới xây thì chưa có bức tượng Đức Mẹ dẫm lên con rồng (Satan) như bây giờ.
Sau hơn một trăm năm, Nhà thờ Lớn Hà Nội vẫn là nhà thờ Chính tòa Tổng giáo phận Hà Nội, và không có gì thay đổi kể từ khi được xây dựng.
https://www.phuot.vn/picture.php?albumid=330&pictureid=6543
biểu tượng của Satan là con Rắn bạn ạ không phải con Rồng đâu bạn
Nếu đã có Đức Mẹ theo kiểu Việt, thì cũng có Thánh Giuse theo kiểu Việt Nam
https://www.phuot.vn/picture.php?albumid=330&pictureid=6702
Theo suy nghĩ riêng của mình thì không nên việt hóa các vị thánh mà phải để nguyên bản gốc.Bạn thử nghĩ xem nếu các nước Hồi giáo mà làm như mình thì không lẽ Thánh Giuse phải để râu & mặc quần áo như Đạo Hồi sao
biểu tượng của SATAN là con Rắn chứ không phải là con Rồng đâu bạn
Theo tôi biết thì Satan hiện hình thành nhiều hình dạng, không nhất thiết là con rắn. Khi xúi Evà ăn Trái cấm thì hiện hình là con rắn, nhưng không phải lúc nào cũng là con rắn.
Ngược lại, hình ảnh con rắn không phải lúc nào cũng là Satan độc ác. Chẳng hạn như khi Moses chữa bệnh cho người Do Thái ông đã đúc một con rắn bằng đồng treo lên gậy, ai nhìn thấy con rắn đó thì khỏi bệnh. Như thế hình tượng con rắn của Moses không phải là Satan xấu xa.
Trong sách Khải Huyền có đề cập đến ngày Tận thế, khi đó Satan hiện hình thành con rồng (dragon) phun lửa. Đây là con rồng kiểu châu Âu, kiểu con mãng xà có cánh chứ không phải con rồng châu Á. Và một Người Đàn Bà chiến thắng Con Rồng, tượng trưng Đức Mẹ chiến thắng Satan.
Như thế Con rắn là hiện hình của Satan thời Sáng thế, còn Con rồng là hiện hình thời Tận thế.
Hình ảnh Đức Mẹ bế Chúa hài đồng giết con rồng được thể hiện ở nhiều nơi. Tiêu biểu là bức tượng đứng trước Nhà thờ lớn Hà Nội. (ảnh sưu tập, tôi vốn có một loạt ảnh chụp bức tượng này, nhưng tìm ko nhanh bằng lấy trên mạng).
https://www.phuot.vn/picture.php?albumid=754&pictureid=18836
Theo suy nghĩ riêng của mình thì không nên việt hóa các vị thánh mà phải để nguyên bản gốc.Bạn thử nghĩ xem nếu các nước Hồi giáo mà làm như mình thì không lẽ Thánh Giuse phải để râu & mặc quần áo như Đạo Hồi sao
Nhưng mà sự thực đúng thế đó bạn ạ. Bạn không thể độc quyền các vị Thánh cho riêng người châu Âu theo kiểu châu Âu được. Theo truyền thống, người Hồi giáo không bao giờ vẽ tranh tượng bất kì ai trong kinh Koran, nhưng họ gọi Giêsu là Isa, gọi các vị Thánh Kitô giáo theo tên Hồi giáo, và cho rằng các vị đó mặc đồ Hồi giáo cũng là thường tình.
Chẳng hạn như Giêsu, vốn là người Do Thái da ngăm đen, mắt đen, tóc đen, thế mà người châu Âu sáng tác ra thành người đàn ông cực kì đẹp trai, da trắng, mắt xanh, tóc nâu bồng bềnh, thực ra cũng là tưởng tượng sai sự thật. Các vị như Thánh Peter cũng là người Do Thái với đặc trưng chủng tộc rất khác châu Âu, thế mà ảnh tượng nào cũng thấy rõ ra kiểu người La Mã !!!
Đức Mẹ Maria cũng vậy, hình tượng người phụ nữ đẹp da trắng bóc như thế không đúng với sự thật chủng tộc và thời đại đó. Thế nhưng người ta cứ vẽ, cứ làm tượng theo ý người ta, có ai phản đối gì đâu.
Tranh vẽ Isa (Giêsu) trong suy nghĩ của người Thổ Nhĩ Kỳ Hồi giáo, nếu người châu Âu sáng tác ra Giêsu theo kiểu châu Âu, thì người Thổ vẽ theo kiểu Thổ, cũng đẹp và "đúng" như nhau thôi.
https://www.phuot.vn/picture.php?albumid=754&pictureid=18837
Vào thế kỷ 13, Giáo hoàng đã ký sắc lệnh thành lập một thứ thiết chế mà cho đến hiện nay được coi là một trong những thiết chế đáng ghê tởm nhất, dã man phi nhân đạo nhất mà con người từng nghĩ ra, nhưng lại mang cái danh thánh thiện: Tòa án Giáo hội (Inquisition).
Tòa án giáo hội trải qua nhiều biến thể, từ tòa án Dị giáo (tòa Trung cổ, tòa Tây Ban Nha, tòa Bồ Đào Nha, tòa La Mã) đến tòa án xử Phù thủy, nhưng dù mang tên nào, nó cũng là nỗi kinh hoàng dã man cực điểm.
Các Giáo hoàng đặc cách chỉ chọn Quan tòa trong dòng tu Dominique (tiếng Việt gọi là dòng Đa Minh). Dòng tu này khởi đầu lấy sự khổ hạnh, thanh khiết làm đầu. Tuy nhiên khi được làm Quan tòa thì những người này trở thành thứ quỷ dữ (dù trong số đó có người được phong Thánh). Những trang sử của Tòa án Giáo hội ngập trong máu của người vô tội.
Chính các Quan tòa - tu sĩ Đa Minh là người nghĩ ra những cách tra tấn ghê rợn, dã man nhất trong lịch sử loài người. Trong tất cả những người đã từng bị tòa này xử, trong suốt 700 năm của tòa Giáo hội, chưa bao giờ có một ai được tuyên vô tội.
Gần như 100% người đã bị dẫn ra tòa án Giáo hội đều lãnh một trong 3 kết cục: Chết trong khi đang bị tra tấn; Chết trên dàn hỏa thiêu; Chết trong hầm ngục tối sâu dưới lòng đất.
(Galilee là một trong số vài trường hợp được thoát tội chết, nhưng bị giam lỏng đến chết, sau khi chịu công nhận mình có tội).
Ngày nay, cái Tòa án Ghê rợn đó được mang một tên mới thật đẹp: Bộ Giáo lý và Truyền bá Đức tin.
Sau các cuộc Thập tự chinh tốn kém của châu Âu (nhưng làm giàu cho một số dòng tu và một số thương cảng như Venice), Kitô giáo lại bước vào một cuộc chia cắt nữa.
Ngôi Giáo hoàng - vì là một vị trí chính trị quyền lực - nên bị các thế lực, các vương quốc chi phối rất nhiều. Khi Giáo hoàng mạnh, thì các vua phải thần phục, nhưng khi các vua mạnh, thì Giáo hoàng lại phải nhờ cậy vào vị nào mạnh nhất để bảo hộ cho mình.
Vì thế, sau khi được lên ngôi Giáo hoàng năm 1309, Clement V người Pháp đã dời Tòa Thánh về Avignon cho gần với vua Pháp. Trong 70 năm tiếp theo, Giáo đô của Công giáo La Mã nằm ở thành phố này, Rome chỉ còn là một thành phố thứ hai về quyền lực.
Các Giáo hoàng đã xây dựng một tòa Pháo đài - Cung điện thật lớn ở Avignon. Nơi này gồm cả Nhà thờ, nhà nguyện, cung điện, nơi làm việc... trong một bức tường cao, cách biệt với thế giới bên ngoài. Tòa pháo đài theo kiến trúc Gothic mang tính phòng thủ, nặng nề tối tăm.
Pháo đài Avignon - Cung điện Giáo hoàng (sưu tầm)
https://www.phuot.vn/picture.php?albumid=754&pictureid=18659
https://www.phuot.vn/picture.php?albumid=754&pictureid=18969
Sau 70 năm Tòa Thánh đóng ở Avignon, Công giáo La Mã lại rơi vào cuộc khủng hoảng lớn, gọi là Ly giáo Tây phương.
Do cạnh tranh quyền lực chính trị, các Hồng Y, các vua châu Âu chia rẽ và đã bầu lên 2 rồi đến 3 vị Giáo hoàng, hình thành nên hai dòng ở Avignon và Rome. Lại mất 30 năm chia rẽ nữa, cuối cùng một Công đồng được triệu tập, và quyết định truất phế cả ba vị Giáo hoàng, để lập nên một vị Giáo hoàng mới.
Các vị Giáo hoàng bị phế truất đều bị coi là Giáo hoàng giả (Ngụy giáo hoàng - antipope). Trong lịch sử có mấy chục vị Giáo hoàng - do cạnh tranh quyền lực - đã bị coi là Ngụy giáo hoàng, dù có khi ở ngôi đến mấy chục năm.
Lịch sử các vị Giáo hoàng - Kế vị Thánh Peter, Đại diện của Chúa Kitô - cũng thật nhiều điều thú vị, đầy vinh quang quyền lực nhưng cũng đầy mưu mô tội lỗi.
https://www.phuot.vn/picture.php?albumid=754&pictureid=18895
bài này hay lắm! em xin các anh có thể dành thời gian lý giải dùm em các cách gọi : Thiên Chúa Giáo và Tin Lành không? thật sự em rất mù mờ về vấn đề này? làm sao đi ngang một điểm mà ta biết đó là đạo Thiên Chúa hay đạo Tin lành? có thể chỉ rõ cách phân biệt không?
và cho em hỏi tại sao phải phân chi như vậy?
cám ơn nhìu!
nhanchauchau
06-10-2009, 13:39
bài này hay lắm! em xin các anh có thể dành thời gian lý giải dùm em các cách gọi : Thiên Chúa Giáo và Tin Lành không? thật sự em rất mù mờ về vấn đề này? làm sao đi ngang một điểm mà ta biết đó là đạo Thiên Chúa hay đạo Tin lành? có thể chỉ rõ cách phân biệt không?
và cho em hỏi tại sao phải phân chi như vậy?
cám ơn nhìu!
Bạn chịu khó đọc lại từ đầu topic nhé!
Chào Chitto ! Cám ơn bạn,qua đọc bài của bạn tôi mới biết được lịch sử Công giáo.Vì từ lâu tôi ít khi tìm hiểu và cũng không mấy quan tâm.Nhờ tham gia diễn đàn phượt mới biết được nhiều điều hay.Qua các bạn tôi thấy mình như trẻ ra.Được biết đến những nơi mà trước kia tôi rất mơ hồ.Xin bạn đừng hỏi tôi tham gia diễn đàn phượt vì mục đích gì? Tôi chỉ có mục đích duy nhất : Trang bị cho mình thêm kiến thức,chỉ vậy thôi. Vì tôi ''Phượt trong phượt'' mà.Tôi không còn sức trẻ,sức khỏe để bay cao,bay xa như các bạn.Tuổi trẻ của tôi đã để lại nơi ''chiếc gậy Trường sơn rồi.Hãy cho tôi đồng hành nhé.Cám ơn các bạn.
bài này hay lắm! em xin các anh có thể dành thời gian lý giải dùm em các cách gọi : Thiên Chúa Giáo và Tin Lành không? thật sự em rất mù mờ về vấn đề này? làm sao đi ngang một điểm mà ta biết đó là đạo Thiên Chúa hay đạo Tin lành? có thể chỉ rõ cách phân biệt không?
và cho em hỏi tại sao phải phân chi như vậy?
cám ơn nhìu!
Trong một số bài tới tôi sẽ viết sơ lược về sự nguyên nhân, sự hình thành và đặc điểm của Tin Lành để phân biệt với Công giáo La Mã, bạn chịu khó chờ nhé.
Sau trăm năm khủng hoảng, khi các Giáo hoàng quay về Rome thì Nhà thờ và Cung điện Giáo hoàng Lateran đã hư hỏng đổ nát. Thế là các Giáo hoàng quyết định xây dựng hai khu cung điện: Cung Quirinal và cung điện Vatican.
Lưu ý là cho đến tận bây giờ, nhà thờ St.John Lateran mới là Nhà thờ Chính tòa của Rome, nhà thờ Tổng tòa của Thế giới Kitô giáo, về danh thì nhà thờ St. Peter vĩ đại chỉ là thứ hai. Trong khoảng 1000 năm, cung điện, nơi ở của Giáo hoàng đặt ngay sát cạnh nhà thờ Lateran. Sau Ly giáo Tây phương mới dựng cung Quirinal và Vatican. Và cũng chỉ từ 1870, khi Vương quốc Italia thành lập mới lấy lại hết đất đai của Giáo hoàng, chỉ chừa lại khu Vatican.
Cung điện Quirinal trước kia là nơi ở của Giáo hoàng, sau năm 1870 trở thành Cung điện hoàng gia Italia, và nay trở thành dinh Tổng thống và Tòa nhà Chính phủ Italia.
https://www.phuot.vn/picture.php?albumid=754&pictureid=19042
Năm 1453 đánh dấu một mốc quan trọng trong tương quan Kitô giáo - Hồi giáo; đó là sự sụp đổ của đô thành Constantinople.
Sau hơn 10 thế kỷ hưng thịnh rồi suy thoái, đế quốc Đông La Mã Byzance đứng trước bờ diệt vong. Ngược lại, Hồi giáo ngày càng mạnh lên. Sau khi cải đạo được toàn bộ người Thổ, vua Thổ xưng là Sultan (Vua - Giáo chủ) lãnh đạo lực lượng rất hùng mạnh tiến đánh đô thành Constantinople.
Trận chiến cuối vô cùng chênh lệch, giữa 7 nghìn quân Byzance và 200 nghìn quân Thổ. Hoàng đế Byzance cuối cùng - cũng là vị Hoàng đế La Mã cuối cùng chỉ còn biết vào nhà thờ Hagia Sophia cùng Giáo trưởng Thượng phụ Chính Thống giáo lần cuối rồi ra trận và bị giết. Đô thành vĩ đại nằm giữa châu Âu và châu Á rơi vào tay người Thổ Hồi giáo.
[CENTER]https://www.phuot.vn/picture.php?albumid=754&pictureid=19041
[/COLOR]
Powered by vBulletin® Version 4.1.11 Copyright © 2024 vBulletin Solutions, Inc. All rights reserved.